မိူင်းတႆး

ငဝ်းလၢႆးမိူဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၽွင်းလမ်ႇလွင်ႈတေႃႇၵၢၼ်ၶွၼ်ႈႁႅင်း ႁႂ်ႈၸၢတ်ႈဢွၵ်ႇပူၼ်ႉလွတ်ႈတႂ်ႈၼမ်ႉမိုဝ်း ၽူႈလၵ်း လိင်းၵိၼ်လူမ် လွမ်ဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်း မိူၼ်ၾုင် မႅဝ်းမူၼ်ႇ မႅဝ်းလမ် မႅဝ်းလၢႆး လၢႆတူဝ် ၶဝ်ႈမႃးဢႃႈပၢၵ်ႇဢႃႈၵၢင်း ငွၵ်ႈငႅၼ်ႁူဝ် ၸွင်ႉတႃမုင်ႈပၵ်းလွမ် ၼိူဝ်ႉယွင်းႁႅင်ႈသဵပ်ႇမႆႉယၢင်ႈၶႃႇဢၢႆၵႂၼ်းႁွမ် မိူဝ်ႈၸဝ်ႈၶွင်မၼ်းဢမ်ႇတၼ်း လူတၼ်းတူၺ်း ၽွင်းၵၢၼ်ၼႃႈႁိူၼ်းသုၵ်ႉယုင်ႈမဝ်းႁူဝ် ႁိုဝ် ဢမ်ႇယူႇႁၢင်ႈႁိူၼ်းႁေႃ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ မိူဝ်ႈၸဝ်ႈ မၼ်းလိုမ်းႁၢင်ႈတူဝ် ႁူဝ်မႅဝ်းသႅမ်းတဵမ်...

လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 16 ဝၼ်းၼႆ့ ပဵၼ်ဝၼ်းသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၸိူဝ့်ၸၢတ်ႈၶိူဝ်းတႆး ( Shan National Human Rights Day)  ဢၼ် ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ့်ႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး(Committee for Shan State Unity: cssu) ဢွၼ်မၵ်းမၼ်ႈမႃး ၼႂ်းပီ 2020 ၼၼ့်ယဝ့်။ ငဝ်းလၢႆးဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ယႃႇၽူမ်ႈဝႃႈ...

ငဝ်းလၢႆးၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈယၢမ်းၼႆႉ ႁၢႆႉႁႅင်းလိူဝ်သေ ၽွင်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ  ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 1 လိူၼ်ၾႅပ်ႉၿိဝ်ႊရီႊ 2021 ၼၼ်ႉတႄႉတႄႉ ဢိၵ်ႇတင်းလွင်ႈမၼ်ႈၼိမ်ယဵၼ်ႁၢႆႉၸႃႉလိူဝ်တိူဝ်းမႃး ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ႁွပ်ႈႁူဝ်သိပ်းပီလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းတင်းၼမ်တင်းလၢႆ သၼ်ႇၶွၼ်းတိုၼ်ႇဝႆၵၼ်ဝႃႈ မိူင်းမၢၼ်ႈတေၸၢင်ႈတႅၵ်ႇ ပဵၼ်လၢႆပွတ်းလၢႆတွၼ်ႈ မိူၼ်သၢမ်ၵူၵ်း သၢမ်လဝ်ႇ ပိုၼ်းမိူင်းၶႄႇ မိူဝ်ႈပီၶရိသ်ႉ (220 – 280) ဢၼ်ပဵၼ်ၵၢၼ်...

တၢင်ႇၾၢႆႇတၢင်ႇၶွၼ်ႈႁႅင်း တၢင်ႇၾၢႆႇတၢင်ႇမႅတ်ႇပႅင်းႁုပ်ႈၼႃႈလိၼ် တၢင်ႇၾၢႆႇတၢင်ႇၶိၼ်ၵဵပ်းသိုၵ်း တၢင်ႇၾၢႆႇ တၢင်ႇႁႅၼ်းၽႅၼ်သိုၵ်း တၢင်ႇၾၢႆႇတၢင်ႇၽွမ်ႉတိုၵ်း သိုၵ်းဢၼ်တေၵိူတ်ႇၵမ်းၼႆႉၼၵ်းၼႃ ႁႃတၢင်းယူတ်းယႃ ယိင်ႈယၢပ်ႇ  မိူဝ်ႈမၼ်းပဵၼ်ဝူတ်ႈဝဵၼ်းၵၢမ်ႇ (ၿၢပ်ႇၵမ်(sin)) ၵူၼ်းမိူင်း ထိုင်သုတ်းတိူၵ်ႈ လႆႈပိုၼ်ႉၽႃႈတိူၵ်ႇႁိူၵ်ႈ သူၼ်ၼႃး ပႃးၵၼ်ၼီဢွၵ်ႇၽူင်ႉပၢႆႈပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးဝၢၼ်ႈၶူင်ႇ မိူင်းတီႈယၢမ်ႈယူႇ ဢူႇတီႈယၢမ်ႈၼွၼ်း ဢၼ်ပူႇ မွၼ်ႇယႃႈ ၽုၵ်ႇၵႃႈသွမ်ႈဝၢၼ်ႇမႃးလၢႆသိုပ်ႇၸူဝ်ႈၵူၼ်းၸဵမ်မိုၼ်းသိုၼ်းဢွၼ်။ သဝ်ႁိူၼ်းတမ်းၾင် ႁွႆးလမ်ၾႆးမႆႈ လႆႈၵၢႆယဵၼ်းပဵၼ် သၢၵ်ႈၸဵၼ်ယုၵ်းယၵ်း...

ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈ သင်ႇၶၸဝ်ႈ ပီၵၢၼ်ႁဵၼ်း 2023- 2024 တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ ပရိယတ်ႉတိသတ်ႉထမ်ႇမပႃႇလ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးလႄႈ ပတ်းပိုၼ်ႉမိူင်းႁူမ်တုမ် ၵမ်းထူၼ်ႈ 3 ၸတ်းႁဵတ်းတႃႇ 9 ဝၼ်း။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 10-18/2/2024 (လိူၼ်သၢမ်ႇမႂ်ႇ 1 ၶမ်ႇ ထိုင် 9 ၶမ်ႈ) ယူႇတီႈ...

မိူင်းတႆးပဵၼ်မိူင်းဢၼ်မီးၼႃႈလိၼ်ယႂ်ႇၵႂၢင်ႈသုတ်း ၼႂ်းႁူမ်ႈတုမ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈ မီးႁူဝ်ၵူၼ်း 4-6 လၢၼ်ႉၵေႃႉ ၼပ်ႉလႆႈထိုင်  10 ပုၼ်ႈၶွင်ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၼႂ်းၽူမိသၢသ်ႇရ် (ပထဝီ - geography) မိူင်းတႆးပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းဢၼ်တိတ်းၸပ်းလႅၼ်လိၼ်လႄႈပဵၼ်မိူင်းယုတ်းထသၢသ်ႇရ် Strategic ယူႇတိတ်း 3 မိူင်းၸိူင်ႉၼင်ႇ မိူင်းၶႄႇ မိူင်းထႆး လႄႈမိူင်းလၢဝ်း။ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇပဵၼ်ႁႅင်းလူင်ၾၢႆႇၼိုင်ႈလႄႈမီးမႃးယၢဝ်းၼၢၼ်း ၵွႆးၵႃႈတေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ဢၼ် လီၶိုၵ်ႉတွၼ်းၶႅမ်ႉသုတ်းၼႆတႄႉၵေႃႈဢမ်ႇဝႃႈလႆႈၼင်ႇၵဝ်ႇ...

ၽိူဝ်ႇဝႃႈ ၾၢႆႇမၢၼ်ႈတီႉၺွပ်းလႆႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃၵဝ်ႈၵၢင်ႉ 3 ၵေႃႉသေ ဢူၼ်းဢၢပ်ႈပၼ် ၼႂ်းမိုဝ်းၶဝ်ယဝ်ႉၵေႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပိူၺ်ႊၵျိင်ႊ ႁဵတ်းပၢင်ၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ တူၵ်ႇဝႃႈ ႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်း ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်း သိူဝ် ဢၼ်ပဵၼ်ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။  ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းမီးပၢင်တိုၵ်းမႃး ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၼႆႉ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ႁဵတ်းပၢင်ၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇသေ တိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းတိုၵ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၼပ်ႉတေႃႈမီးမႃး၊ ၵမ်းၼႆႉၸင်ႇဝႃႈ ႁႂ်ႈၵိုတ်းတိုၵ်းၼႆလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆ ဝႆႉယူႇ...

မိူင်းတႆးပဵၼ်မိူင်းဢၼ်မီးၼႃႈလိၼ်ယႂ်ႇၵႂၢင်ႈသုတ်း ၼႂ်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈ မီးႁူဝ်ၵူၼ်း 4-6 လၢၼ်ႉၵေႃႉ ၼပ်ႉလႆႈထိုင် 10 ပုၼ်ႈၶွင်ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်၊ ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃ (ပထဝီ - geography) မိူင်းတႆးပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းဢၼ်တိတ်းၸပ်းလႅၼ်လိၼ်လႄႈပဵၼ်မိူင်း(ယုတ်းထသၢသ်ႇရ် Strategic )ယူႇတိတ်း 3 မိူင်း ၸိူင်ႉၼင်ႇ မိူင်းၶႄႇ မိူင်းထႆး လႄႈမိူင်းလၢဝ်း။ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇပဵၼ်ႁႅင်းလူင်ၾၢႆႇၼိုင်ႈလႄႈမီးမႃးယၢဝ်းၼၢၼ်း၊ ၵွႆးၵႃႈတေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်...

ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF တၢင်းတူင်ႈပဵင်း ၶိုၼ်ႈမႃးတူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼမ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် ၵူဝ် သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇ တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ တႄႇဢဝ် ႁၢင်လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ 2023 ၼႆႉမႃး ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF မၼ်းတလေး(ဝဵင်းလိူဝ်ႇ) တင်း ၸႄႈၵႅင်း ၶိုၼ်ႈမႃးတူင်ႉၼိုင် တၢင်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်၊ မိူင်းမိတ်ႈ၊ မိူင်းၵုတ်ႈ၊ ပၢင်ႁူႈ(ပၢင်ဢူး)၊...

“ယၢမ်းလဵဝ် ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇသုၵ်းဢမ်ႇလိပ်း တိုၵ်ႉပဵၼ်ၽိုၼ်းပဵၼ်ၾႆးယူႇလႄႈ ယႃႇပေတိုၵ်းၵၼ် ႁႅမ်ၵၼ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းႁၢမ်ႈၵၼ်ဢမ်ႇလႆႈ လီတီႈသုတ်းတႄႉ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၾၢင်ႉသတိၵႂႃႇမႃးၵိၼ်ၵၼ် ပေႃးၽႃႇ ၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၼႆ မၢတ်ႇတၢႆလၢႆလၢႆၵူၺ်းလႄႈ ဢမ်ႇမီးၽႂ်မႃးသၢႆႈတႅၼ်းတူၺ်းထိုင်လုမ်းလႃးသင်ပၼ်ႁဝ်းလႆႈ ယွၼ်ႉဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်း ဢမ်ႇမီးၶိုဝ်ႇမီးပေ ဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈမီးၸွမ် ဢမ်ႇမီးၽႂ်ဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ႁဝ်းလႆႈ လိူဝ်သေၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵူၺ်း”- ၸၢႆးႁေႃသႅင် ၽူႈၶၢၼ် ပၢၵ်ႇ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၸိုင်ႈတႆးလၢတ်ႈ။ ...

တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 12 လိူၼ်မေႊၼႆႉမႃး ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈဝူင်ႈၵူၺ်း ၾူၼ်ႁႃႇယႂ်ႇ လူမ်းပတ်ႉႁႅင်းသေ ၸႄႈဝဵင်းၼႂ်းမိူင်းတႆးလၢႆတီႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၊ ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၊ ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၊ ဝဵင်းၼမ်ႉသၼ်ႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ လင်ႁိူၼ်းလူႉၵွႆသေဢမ်ႇၵႃး မၢင်တီႈမီးပႃးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ။ ၸုမ်းၸွႆႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းပျၢမ်ႇမၸူဝ်ႇ (ၵူတ်ႉၶၢႆ)လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ - “ ယွၼ်ႉႁႅင်း လူမ်းလႅင်ႉမူဝ်ႊၶႃႊ...

သင်ဝၢႆႇယၵ်ႉတူၺ်းၶိုၼ်း ပၼ်ႁႃငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၼိုင်ႈႁိုင်မႃးၼိုင်ႈၶႅၼ်းႁၢင်ႈႁၢႆႉ ၸႃႉ မႃးၵူႈဝၼ်း ၼႃႇလိူဝ်သေၵႃႈပူၼ်ႉမႃး တိၵ်းတိၵ်းၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်မိူင်း ၵေႃႈႁူႉၵႃႈပဵၼ်ၵၢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ် ၵုမ်ႇမိုင်ႉႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵူၺ်းၼႆ ၼင်လိၼ်ႁဝ်း ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်း ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်းၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈၸၢင်ႈမႃးႁိမ်ဢဝ်ၵႂႃႇလႆႈငၢႆႈငၢႆႈ  ။ ထႅင်ႈၽၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်ယူႇႁူမ်ႈၸွမ်းတႆးႁဝ်းမႃး ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် လႅတ်းသႅဝ်းမီးႁႅင်းၵူႈၽၢႆႇ။ ၵဵပ်းႁွမ်တွမ်ဝႆႉ...

ပီၼႆႉ တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၵေႃႈဢမ်ႇပေႃးမီးလွင်ႈလၢမ်းၽႄႈၸူးၵၼ်ယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ဢွၼ်ၵၼ်ၶိုၼ်ႈၵျွင်းလွင်းမွၵ်ႇ လူႇတၢၼ်းၵိုၼ်းၶွၼ်ႈလီ ၼႂ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇဝႃႇသႃ ။ ၵူၼ်းၼႂ်းဝဵင်းပၢင်လူင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “ၸႂ်ႈယဝ်ႉ ပီၼႆႉတႄႉ ၶႅၼ်းသေပီဢွၼ်ပီၵၢႆယူႇဢေႃႈ ၸၢင်ႈတူင်ႉၸၢင်ႈၼိုင်ႈမႃးၽွင်ႈ ။ ၶွင်မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး သွင်ပီၼႆႉတႄႉ တေဢွၵ်ႇတၢင်းၼွၵ်ႇၵူၺ်းၵေႃႈ လႆႈမႆႈၸႂ်တႃႇပၢႆးယူႇလီၼႃႇၼေႃႈ။ ပေႃးဢွၵ်ႇတၢင်းၼွၵ်ႈယဝ်ႉ ပေႃးလႄႇလႆႈ သုၵ်ႈတိၼ်သုၵ်ႈမိုဝ်းယူႇတႃႇသေႇယဝ်ႉ ။ ပီၼႆႉတႄႉ ၵူၼ်းပူၵ်ႉသူပ်းပူၵ်ႉပၢၵ်ႇၵေႃႈ...

ၼႂ်းလိူၼ်လုၵ်ႈဢေႃႊၵတ်ႊသ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ  ၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်းသေ ၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆး လၢႆၸႄႈဝဵင်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း မိူင်းတူၼ်၊ တႃႈၶီႈလဵၵ်းလႄႈ ၵဵင်းတုင် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ထိုင်တီႈရူတ်ႉၵႃး၊ ၶူဝ်းႁိူၼ်းယေး၊ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၼႂ်းႁၢၼ်ႉ ၼႂ်းၵၢတ်ႇ သူၼ်ႁႆႈၼႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ လူႉသုမ်းၼမ် ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်သႅၼ်ပျႃး။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶူဝ်ၵၢႆႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ...

ယၵ်ႉပိုၼ်းပိုၼ်ႉလင် ၾၼ်ႁၢႆႉၸႃႉ ၽွင်းပၢၼ်ၵျပၼ်ႊၼႂ်းၵႃႈၸိူဝ်းမႃးႁဵတ်းၶုၼ်ၼိူဝ်တႆးၼႆႉ ဢၼ်ထုၵ်ႇၵႆႉၶႆႈၼႄၵၼ် မီးမၢၼ်ႈတင်း ဢိင်းၵလဵတ်ႈ။ ပေႃးလၢတ်ႈၶိူဝ်း ၶုၼ်ႁၢႆႉၼႆ ပဵၼ်မၢၼ်ႈ ပေႃးလၢတ်ႈၶိူဝ်းၶုၼ်လီၼႆ ပဵၼ်ဢိင်းၵလဵတ်ႈ။ ၵျပၼ်ႊၼႆႉတႄႉ ဢၼ်မႃး ႁဵတ်းၶုၼ် ၼိူဝ်တႆးၼိူဝ်မၢၼ်ႈ 3 ပီၵူၺ်း။ ၸိူဝ်းၶိုတ်းပၢၼ်ၵျပၼ်ႊတႄႉၵူၼ်းၵႄႇဢႃယု မွၵ်ႈ 70 ပီ ၶဝ်ၵူၺ်း။ ယင်းတေ ဢမ်ႇပေႃး တွင်းလီၵၼ်။ၵွပ်ႈဝႃႈ...