ၶၢဝ်ႇ

ၸူဝ်ႈ လၢၼ်ႇတႃႈပိင်း (တၢင်းၵႂႃႇမိူင်းလႃး) လႄႈ ၶူဝ်မႄႈသၢႆပိုတ်ႇၶိုၼ်းၼႆႉ  ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းဝဵင်းၵဵင်းတုင် ယွမ်းၵႂႃႇတင်းၼမ် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။  လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊလႄႈၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ 2023 ၼႆႉမႃး တီႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၵူၼ်းဢမ်ႇပေႃးၵိုၼ်း၊ ဝဵင်းယဵၼ်ငဝ်ႁိူတ်ႇႁႅင်ႈၵႂႃႇတင်းၼမ် ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၵဵတ်ႉ/လၢၼ်ႇ ပိုတ်ႇၶိုၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁႃႁဵတ်းၵၢၼ် တၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်း။   ၸဝ်ႇလၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၼႂ်းၵၢတ်ႇၵဵင်းတုင်ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ - “ ၸႂ်ႈဢေႃႈ...

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 21/3/2023 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 6 မူင်းၶိုင်ႈ ၸဝ်ႈၶွင်ႁၢၼ်ႉသိုဝ်ႉၶၢႆ ၶိူင်ႈႁဵတ်းႁိူၼ်းလႄႈ ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈ ၵူႈၸိူဝ်းၸိူဝ်း တီႈလၢၼ်ႉ(လွႆသွင်ထဝ်ႈ) ပွၵ်ႉ 2 ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁႂ်ႈၸဝ်ႈၶွင် မႃးႁပ်ႉဢဝ်ၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ လုင်းၸၢႆးၵျေႃႇလႃႉ ၸဝ်ႈၶွင်လၢၼ်ႉလွႆသွင်ထဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ - “လုၵ်ႈၶူၺ်ၶႃႈတင်း...

ပၢင်ၶၢမ်ႇသၢင်ႇမႂ်ႇ - ၶၢမ်ႇၶၢဝ်မႂ်ႇ ၸွမ်းပိူင်ၶၢမ်ႇမဵတ်ႉ တီႈဝတ်ႉႁူမ်ႈယဵၼ် လွႆၸၢၵ်ႈတေႃႇ ၼွင်ၽႃ ဝဵင်းၶူဝ်လမ် ၸတ်းႁဵတ်းၵႂႃႇ ယဝ်ႉတူဝ်ႈလီငၢမ်း တင်းမူတ်းဢၼ်ၶဝ်ႈၶၢမ်ႇ ၸၢႆး 10 ၵေႃႉ ယိင်း 10 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 20/3/2023 ယူႇတီႈ ဝတ်ႉႁူမ်ႈယဵၼ် လွႆၸၢၵ်ႈတေႃႇၼွင်ၽႃ ဝဵင်းၶူဝ်လမ်...

လုင်းၸၢႆးဢွင်ႇသႃႇ ပီႈဢၢႆႈ မေႃၵႂၢမ်း ၼၢင်းမျႃႉတီႇ လႃႈသဵဝ်ႈ ၺႃးၵူၼ်းၶၢင်ႈႁိူၼ်းၽၼ်း လႆႈယဵပ်ႉ 13 ၶဵမ်ၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် တေလႆႈသိုပ်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ထႅင်ႈလႄႈ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၵႃႈယူတ်းယႃ ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 25/2/2023 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 8 မူင်းပၢႆ လုင်းၸၢႆးဢွင်ႇသႃႇ ဢႃယု 60 ပၢႆ...

ႁေႃလူင်ၵဵင်းတုင်လင်မႂ်ႇ ဢၼ်ယူႇတီႈၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ဢွၼ်ႁူဝ်ၵေႃႇသၢင်ႈမႃးၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် ၸမ်ယဝ်ႉမွၵ်ႈ 60 % ယဝ်ႉ ၵိုတ်း 40 % ၵူၺ်း ပႆႇယဝ်ႉ။ ႁေႃလူင်ၵဵင်းတုင် လင်မႂ်ႇ ဢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈတီႈမႂ်ႇ ႁႂ်ႈမိူၼ်ႁေႃၵဝ်ႇၶိုၼ်းၼႆႉ တႄႇၵေႃႇသၢင်ႈႁဵတ်းမႃး မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2022 ၊ တေဢၢၼ်းႁဵတ်းယဝ်ႉတူဝ်ႈ...

ၼၢင်းထႅတ်ႉထႅတ်ႉဝိၼ်း ( ႁိုဝ်) ၼၢင်းယွတ်ႈၼုမ်ႇ ဢႃယု 18 ပီ ယူႇပွၵ်ႉ 5 ဝၢၼ်ႈႁူၺ်ႈယဵၼ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆလႅမ် ဢၼ်ၺႃးတီႉၺွပ်းၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15/3/2023 ၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်းၼၼ်ႉ  ႁၼ်တူဝ်ၶိုၼ်းတီႈဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး)။ ၼႃႉယိင်း   ၼၢင်းယွတ်ႈၼုမ်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “ ႁၼ်ၶိုၼ်းယဝ်ႉၶႃႈ...

ႁိူၼ်းလင်ၼိုင်ႈ ပွၵ်ႉ 4 ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လူင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၺႃးၵူၼ်းလၵ်ႉၶဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းႁိူၼ်းၼႂ်းယေး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17/3/2023 ယၢမ်းႁူဝ်ၼႂ် 2 မူင်း။ ၸဝ်ႈၶွင်ႁိူၼ်းလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ - “ၸႂ်ႈဢေႃႈ ၽူႈလၵ်ႉၼၼ်ႉ တၼ်းၶိုၼ်ႈမႃးၵမ်းလႂ် ဢမ်ႇတၼ်း ႁူႉ။ ၵူၼ်းႁိူၼ်းႁဝ်းသမ်ႉ ယူႇတႂ်ႈလၢင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ယူႇၼိူဝ်ႁိူၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ၼိူဝ်ႁိူၼ်းႁဝ်း သမ်ႉမီးသွင်ႁွင်ႈၼွၼ်း။ ၽူႈလၵ်ႉၼၼ်ႉသမ်ႉ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းႁွင်ႈၼွၼ်းမႄႈႁဝ်း။မၼ်းၵေႃႈ...

သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းယိုဝ်းၵၼ်ၼႂ်းဢိူင်ႇၼမ်ႉပွင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမီးႁူဝ်ပၢၵ်ႇၵေႃႉ ယၢမ်းလဵဝ် သဵင်ၵွင်ႈယဵၼ်ယဝ်ႉလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈ/ႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇယဝ်ႉသေတႃႉ ဢမ်ႇပႆႇႁတ်းၵႂႃႇ ႁဵတ်းၵၢၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃး ၵူဝ်ၽႃႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 17-18/3/2023 မႃးၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းမူင်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈၶုမ်ႇၸူင်၊ ဝၢၼ်ႈၽႃပလၢင်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈလွႆငိုၼ်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈၼႃးယႃႉ ၼႂ်းဢိူင်ႇၼမ်ႉပွင်ႈ ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၵၼ်ယဝ်ႉသေတႃႉ ယင်း တိုၵ်ႉလႆႈမႆႈၸႂ်ယူႇ...

ပွႆးသၢင်ႇလွင်း တီႈထုင်ႉၼႃးၵွင်းမူး ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ၸတ်းႁဵတ်းၶိုၵ်ႉယႂ်ႇ မီးသၢင်ႇလွင်ႈ 60 ပၢႆ။ ပွႆးသၢင်ႇလွင်း ပီႈၼွင်ႉၼႃးၵွင်းမူး ပွၵ်ႈၵမ်း 16 ၸတ်းႁဵတ်းၼႂ်း ဝၼ်းတီႈ 14-20/3/2023 တီႈဝတ်ႉၵၢင်ၼႃး ဝၢၼ်ႈၼႃးၵွင်းမူး ဢိူင်ႇမိူင်းႁၢင် ၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်းပုင်ႇပႃႇၶႅမ် ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ၸႄႈတွၼ်ႈမိူင်းသၢတ်ႇ တင်းမူတ်း မီးသၢင်ႇလွင်း...

ရူတ်ႉၶိူင်ႈလမ်းၼိုင်ႈတီႈဝဵင်းၵူတ်ႇၶၢႆ ၽႃႇၺႃးၵႃးၵိုတ်းဝႆႉၶၢင်ႈတၢင်း မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ လူႉတၢႆ 2 ၵေႃႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 18/3/2023 ယၢမ်းၶမ်ႈ 7 မူင်းၼၼ်ႉ ရူတ်ႉၶိူင်ႈလမ်းၼိုင်ႈ ၽႃႇၺႃးၵႃးဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉၶၢင်ႈတၢင်း ႁိမ်းၵဵတ်ႉ/လၢၼ်ႇ ဢေႊသျႃႊဝေႃႊ ၼႂ်းၵႄႈလုမ်းႁွင်ႈၵၢၼ်လူလွမ်ပႃႇမႆႉလႄႈလုမ်းႁွင်ႈၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇ ၸႄႉဝဵင်းၵူတ်ႇၶၢႆ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လူႉတၢႆ 2 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း 1 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းၸွႆႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ...

ၸၢႆးသိုဝ်ႉလူႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်းတီႈႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈထုင့်ယိူင်း ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတူဝ်ႈတၼ်းတႃႇၽႃႇတတ်း ၶေႃးၼဵင်ယဝ်ႉ သေတႃႉ မေႃယႃႁႂ်ႈၵိၼ်ယႃႈယႃႁႂ်ႈၶေႃးၼဵင်လူတ်းယွမ်းထႅင်ႈဢိတ်းၼိုင်ႈ ၸင်ႇတေၸၢင်ႈ ၽႃႇတတ်းဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 23/2/2023 မေႃသွၼ်လႄႈၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ႁူမ်ႈၵၼ်ဢဝ် ၸၢႆးသိုဝ်ႉလူႇ ၵႂႃႇထိုင် ႁူင်းယႃလုၵ်ႈဢွၼ်ႇတီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈတႃႇၽႃႇတတ်း၊ ယူႇတီႈမေႃယႃၶဝ် ၵူတ်ႇထတ်းပၼ်ထႅင်ႈသေ ပၼ်ယႃႈယႃၵိၼ်ဝႆႉ ၊ ပေႃးႁူၺ်ႇၶေႃးၼၼ်ႉလူတ်းယွမ်းမႃးၸင်ႇတေၸၢင်ႈၽႃႇတတ်းဝႃႈၼႆ။ မေႃသွၼ်မွၵ်ႇပဝ်းႁွမ်သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ- “ မေႃယႃၶဝ်တႄႉ တူၺ်းငဝ်းလၢႆးမၼ်းၼၼ်ႉၼႃႇၼေႃ။ၶဝ်ဝႃႈ ၵွၼ်ႈၼိူဝ်ႉတီႈၶေႃးမၼ်းၼၼ်ႉ ပႆႇၸၢင်းတတ်းဢွၵ်ႇၵမ်းလဵဝ်...

(ၵႂၢမ်းဝၢၵ်ႇပွႆးလိူၼ်သီႇ) လိူၼ်သီႇလုၵ်ႈလႅင်းၶိုၼ်ႈၸမ်မူၼ်း မွၵ်ႇသဵဝ်ႈလွၼ်ႉၽိူၵ်ႇၵီႈတဵမ်တူၼ်း - လွႆထၢၼ်ႇပေႃးၶၢဝ်၊ လိူၼ်သီႇၼႆႉ မၢဝ်ႇလႄႈတင်းသၢဝ် - ၶဝ်မူၼ်ႈၸႂ်သိူဝ်း၊ ၸူဝ်ႈၵၼ်ထၢၼ်ႈပဵၼ်ၸုပ်ႈပဵၼ်ၸိူဝ်း - မိူဝ်းၶဝ်ႈပွႆးပၢင်၊ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵႆႉႁဵတ်းႁၢင်ႈႁဵၼ်းၽၢင် - ဝၢင်းပူၺ်ႈၽိုၼ်ၶူဝ်း၊ ႁႃလႄႇၶဝ်ႈပွႆးၼူၵ်ႉပွႆးတူဝ်း - တူၺ်းမႄႈၼၢင်းဝႅၼ်၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵႃႈယွပ်ႇယွၼ်ႈၽႅတ်းၶႅၼ် - မေႃႁွင်ႉႁဵတ်းၵႂၢမ်း၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈလႄႇၵႃႈလၢႆးၵျၢမ်း - ဝႅၼ်ၶိုၼ်ႈၸွၵ်းမဝ်၊ လၢႆးႁွၵ်ႇၶွၼ်ႉလႅဝ်းလိုင်ႈၸိူင်းၽဝ် - ဢဝ်မႄႈလၢႆးတႅၼ်း၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈလႄႇႁၢင်ႈပွင်ႁႅၼ်း - ႁၢမ်တူၼ်ႈတၢင်းလူႇ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈႁွင်ႉၶဵတ်ႇလႄႈတင်းမူ - ၸွမ်းၵႄႈပၢင်လွင်း၊ ၵူၼ်းဢုမ်ႇၽိုတ်ႉၽိုင်းယိုင်ႈၼမ်ၼွင်း - လွမ်ငွၵ်ႈတူၺ်းၸမ်၊ လိူၼ်သီႇပီၶူပ်ႇၼႆႉပွႆးၵိုၼ်း...

မိူင်းၵဵင်းတုင်မီးပိုၼ်းပဵၼ်မႃးလွင်ႈလီသူၼ်ၸႂ် ၼပ်ႉတင်ႈတႄႇ လုၵ်ႉဢဝ်တီႈၵေႃႇၵဝ်ႉငဝ်ႈလိူင်ႈ တမ်ႊၼၢၼ်ႊ (ပိုၼ်းပဵၼ်မႃး- legend) လိူင်ႈလဝ်ႈၵၢဝ်ႇၶၢၼ် “ၽူင်ႊသႃဝၻၢရ်း“ ”သိူၵ်ႈပိုၼ်း”Chronicles ဢၼ်လႆႈတႅမ်ႈၶဵၼ်ဝႆႉပဵၼ်တီႈတွင်းမၢႆမႃး လူၺ်ႈၽူႈ တႅမ်ႈပိုၼ်းၶဝ်လႄႈသင် ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇတၢင်းၾၢႆႇၶူဝ်းၶွင်ၵဝ်ႇ Archaeologist ၶဝ်လႄႈသင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈသင်ၶ ၶဝ်ၸဝ်ႈ ၵူၼ်းသႅၼ်းႁုၼ်ႈၵဝ်ႇ တေႃႇထိုင်ႁုၼ်ႈသႅၼ်း ပၢၼ်ၵၢပ်ႈမိူဝ်ႈလဵဝ်ၶဝ် လႆႈတေႃႉတႆႇၶႆႈႁွႆးႁုပ်ႈႁူမ်ႈၵၼ်ဝႆႉ - လွင်ႈပဵၼ်မႃးၶွင်မိူင်းၵဵင်းတုင် ဢမ်ႇပေႃးၶႂ်ႈပိူင်ႈၵၼ်တင်းလၢႆလၢႆမိူင်း ၶႂ်ႈငၢႆးမိူၼ်ၵၼ်...

ႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၵႃလီႉ ပိုတ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းၵိင်ႇၽႄ တီႈမိူင်းၶိူဝ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ။ ယိူင်းဢၢၼ်း တႃႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸွမ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ႇ လႆႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈလၢႆးတၢင်းႁူႉမေႃၼႆသေ ႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ့်ၸၢတ်ႈၵႃလီႉ လႆႈပူၵ်းပွင် ပိုတ်ႇဢွၵ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းၵိင်ႇၽႄ တီႈမိူင်းၶိူဝ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃ့ပႃး။ ယၢမ်းလဵဝ် လုၵ်ႈႁဵၼ်းလႄႈ မေႃသွၼ် မီးႁိမ်းၸမ် 100 ။ ၸၢႆးၶိူဝ်းလႅင်း မေႃသွၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈမိူင်းၶိူဝ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ - “ဢၼ်ၼႆႉၼႆႉ ပဵၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၵိင်ႇၽႄၵေႃတႆးဢၼ်မီးတီႈၵႃလိၶႃႈဢေႃႈ ဢၼ်ၼႆႉႁဝ်းၶႃႈပၵ်းသဝ်းဝႆႉ ယူႇတီႈထုင်ႉမိူင်းၶိူဝ်းၼႆႉသေ...

သင်ဝႃႈ ပိုတ်ႇၵႂၢမ်းတၵ်ႉၵၼ် လွင်ႈၸိုဝ်ႈဝဵင်းမႃးမွၵ်ႈသွင်သၢမ်ၶေႃႈၼႆၸိုင် ၸွင်ႇတေမီးၽႂ် တွပ်ႇလၢတ်ႈၵၼ်မႃး ယူႇႁိုဝ် ၼေႃ! - မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵႆႉတၵ်ႉၵၼ်ဝႃႈ မိူင်းဢမ်ႇၼိမ်ၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းလႂ်ဢေႉ? မိူင်းငႃးသႆး ၶဝ်ႈငၢႆႈဢွၵ်ႇ ယၢပ်ႇလူး ပဵၼ်မိူင်းလႂ်ဢေႉ? မိူင်းဢမ်ႇၵိၼ်ၵေႃႈ မဝ်းလူး ပဵၼ်မိူင်းလႂ်? ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ မၢင်ၵေႃႉ ၸိူဝ်းတေႁူႉသေ တွပ်ႇလၢတ်ႈမႃးၵေႃႈ...