ၶၢဝ်ႇ

ၼႂ်းၸိုင်ႈလိုမ်ၶဵဝ်ဢေႊသျႃႊၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ မီးၸုမ်းပႂ်ႉလႅၼ်ၵိၼ် လွၵ်ႇငိုတ်ႈၵိၼ်ငိုၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၼမ်မႃးၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်မႃးပၵ်းသဝ်းၼႂ်းမိူင်ႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈသေ လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ၼႆႉၼမ်သုတ်း ၊ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ၸုမ်းလႂ် ၸွႆႈၵႅတ်ႇၵင်ႈၵႅတ်ႇၶႄပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈ၊ ဢၼ်တိုၵ်ႉတေၺႃးလွၵ်ႇလႅၼ် တိုၵ်းမီးထႅင်ႈတၢင်းၼမ် လုမ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်လႄႈ ရႃႇၸဝၢတ်ႈ UNODC ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ လိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁၢႆးငၢၼ်းၼႆႉ ဢွၵ်ႇၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႉသ်ပူၼ်ႉမႃး၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉပႃးဝႆႉဝႃႈ ၸုမ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်လႄႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်လုၵ်ႉမိူင်း ၶႄႇလႄႈ မိူင်းထၢႆႇဝၼ်ႊမႃး။ ဢၼ်ပၵ်းသဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ပဵၼ်ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈဢၼ်တိတ်းၸပ်းၾင်ႇၼမ်ႉမႄႈၶူင်၊...

ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး ဢိူင်ႇႁူဝ်ယ ဝဵင်းမိူင်းယႆ ယိုၼ်ႈတၢင်ႇယွၼ်း ပပ်ႉႁဵၼ်းလိၵ်ႈတႆး 700 တႃႇပူင်သွၼ်ပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 25/9/2023 ယူႇတီႈ ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ် ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး ဢိူင်ႇႁူဝ်ယ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ႁူမ်ႈၵၼ် ယိုၼ်ႈတၢင်ႇယွၼ်း ပပ်ႉႁဵၼ်းလိၵ်ႈတႆး တီႈၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်း၊ လုမ်းပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ၸႄႈဝဵင်းလႄႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး...

လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းၼႆႉၵူၼ်းမိူင်းတင်းၸိုင်ႈမိူင်း (ၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၶိူဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ) ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလူၺ်ႈလၢႆးၽႂ်မၼ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ တိုၵ်းယိုဝ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉ ႁႃငိုၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉ တႅမ်ႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇလီသေ တၢင်ႇဢွၼ်ႊလၢႆႊ၊ ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉၵူၺ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉၺွပ်းၵူၼ်းတႅမ်ႈတၢင်ႇဢွၼ်ႊလၢႆႊ ဢမ်ႇယွမ်း 30 ၵေႃႉယဝ်ႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ မျႅၼ်ႇမႃႉဢလိၼ်း ၶွင်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ...

ယၢမ်းလဵဝ် ၶၼ်ငႃးလမ် - ငႃးလႅင် တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းတူၵ်းႁႅင်း ငႃး 22 ၸွႆႉ 130,000 ပျႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းႁပ်ႉသိုဝ်ႉ ယွၼ်ႉ တၢင်းၾင်ႇမိူင်းထႆး ပိၵ်ႉဢိုတ်းပႅတ်ႈ။ တႄႇဢဝ် ၵၢင်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2023 ၼႆႉမႃး ၶၼ်ငႃးလႅင် - ငႃးလမ် တၢင်းဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ၸၢၼ်း တူၵ်းႁႅင်း...

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်း TNLA သိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ထႅင်ႈ တီႈဢိူင်ႇၸေႊလၢၼ်ႉတင်း ဢိူင်ႇမူဝ်ႈတွင်း ၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ။ ဝၼ်းတီႈ 25/9/2023 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း 10:30 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်းသိုၵ်း TNLA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ႁိမ်း ဝတ်ႉ/ ၵျွင်းမႆႉသၵ်း ၼႂ်းဢိူင်ႇၸေႊလၢၼ်ႉ ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး...

သိုၵ်း TNLA တင်း SSPP တိုၵ်ႉထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၼင်ႇၵၼ်ထႅင်ႈ တၢင်းၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မႆႈ ၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 23/9/2023 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 3 မူင်းၶိုင်ႈ တေႃႇထိုင် 5 မူင်းၶိုင်ႈႁူဝ်ၶမ်ႈ သိုၵ်း TNLA တင်း SSPP ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်...

ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝတ်ႉပၢင်ႇၶမ်း ဝဵင်းမူႇၸေႊ ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးမူတ်းယဝ်ႉ ယွၼ်ႉမႆႈၸႂ်ၵူဝ်ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉ ၶုတ်ႈ ၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ၼႂ်းႁိူၼ်း။ ဝၼ်းတီႈ 23-24/9/2023 ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ဝၼ်းမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းမၢၼ်ႈဝဵင်းၼၢင်း၊ မၢၼ်ႈၸၢၼ်းသႃႇ၊ မၢၼ်ႈသၢႆးၶၢဝ်၊ မၢၼ်ႈ တူၼ်ႈႁုင်းၶဵဝ်လႄႈ ၸေႊလၢၼ်ႉ ၸိူဝ်းပၢႆႈမႃးသွၼ်ႈဝႆႉ တီႈဝတ်ႉပၢင်ႇၶမ်း ၼႂ်းဢိူင်ႇပၢင်ႇၶမ်း ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး...

ၵူၼ်းၸၢႆးၵူၼ်းၵူတ်ႉၶၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်း ၽွင်းၵႂႃႇႁႃၽိုၼ်း ၶႃပုတ်းၶွၼ်ၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/9/2023 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 1 မူင်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ ၽွင်းၵႂႃႇႁႃၽိုၼ်း တီႈႁိမ်း ပွၵ်ႉ 2 ဢိူင်ႇၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ ၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ  ၶႃပုတ်းၵႂႃႇၶွၼ်ၼိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ - “ တီႈဢၼ်မၼ်းၵႂႃႇယဵပ်ႇၺႃးၼႆႉ ပဵၼ်တီႈတိၼ်လွႆ ၾၢႆႇတႂ်ႈပၢင်သဝ်းတပ်ႉသိုၵ်း မၢႆ...

ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တီႈၵုင်းထဵပ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ် ဢွၵ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ် သၢၼ်ၶတ်းတေႃႇ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇႁႅင်းၵၢၼ် ဢၼ်ၶိုင်ပွင်ႁဵတ်းၸွမ်းၶေႃႈသင်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ် ၸႂ်ႉသူင်ႇငိုၼ်းပၼ်တၢင်းႁိူၼ်း ၼိုင်ႈလိူၼ်လႂ် 25 % ။ ဝၼ်းတီႈ 24/9/2023 ၼႆႉ ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁူမ်ႈၵၼ် ဢွၵ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ် သၢၼ်ၶတ်းတေႃႇ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇႁႅင်းၵၢၼ် ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၶိုင်ၸႂ်ႉသူင်ႇငိုၼ်းပၼ်တၢင်းႁိူၼ်း ၾၢႆႇၼႃႈလုမ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ တီႈဝဵင်းလူင်ၵုင်းထဵပ်ႈ...

ၶွမ်ႊမတီႊဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၶွင်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ NSPNC လႄႈတင်း ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆးတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ႁူပ်ႉၵၼ်တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21 လႄႈ 22 လိူၼ်သႅပ်ႉထႅမ်ႇပိူဝ်ႇ။ ၾၢႆႇၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းတႃႇၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ် ၵူႈပႃႇတီႇၶဝ်ႈပႃးၸွမ်း၊ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်မီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းပဵၼ်ထမ်း၊ ဢိၵ်ႇပႃးတင်း တႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႇယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ လွင်ႈၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ တေၸတ်းၼႂ်းပီ 2023 ၼႆသေတႃႉ ၼႂ်းၵၢင်ပီ 2023 ပူၼ်ႉမႃးပႆႇပေႃးႁိုင်ၼႆႉ...

ၾၢႆႇၼပ်ႉသၢင်ႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇမိူင်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၾူၼ်လူင်လူမ်းယႂ်ႇတေၽတ်ႉပဝ်ႇႁၢင်လိူၼ်ၼႆႉ။ ၾၢႆႇၼပ်ႉသၢင်ႈၶူၼ်ႈၶႂႃႉၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇမိူင်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမိူဝ်းဝႃးဝၼ်းတီႈ 24/09/2023 ဝႃႈ တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 28 လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 3 ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၾူၼ်လူင်လူမ်းလႅင်ႉဢၼ်လုၵ်ႉၼႃႈဝၼ်းဢွၵ်ႇပွၵ်ႈမႃးတၢင်းတူၵ်းၼၼ်ႉ တေၽတ်ႉပဝ်ႇၼႂ်းလၢႆၸႄႈမိူင်းလႄႈတိူင်း ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၾၢင်ႉတႃႇဢွၵ်ႇတႃႈပႆတၢင်းလႄႈတႃႇၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ လူမ်းလႅင်ႉၼႆႉတေလုၵ်ႉတၢင်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးလႄႈ ဢၼ်တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵမ်းသိုဝ်ႈ တေပဵၼ် တိူင်းတၼၢဝ်းသီ တိူင်းပႃႇၵိူဝ်၊ ဢီႊရႃႊဝတီႇ(တိူင်းၼမ်ႉၵဵဝ်) ၊ မိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ မိူင်းမွၼ်းလႄႈမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ပွတ်းဢွၵ်ႇၵမ်ႈၽွင်ႈ။ လၢမ်းၶၢတ်ႈႁႅင်းလူမ်းၽတ်ႉပဝ်ႇ တီႈၸၢႆးၾင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇ...

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 23/9/2023 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းမွၵ်ႈ 1 မူင်းၶိုင်ႈ TNLA တင်း SSPP ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် တၢင်း ၾၢႆႇႁွင်ႇဝၢၼ်ႈၽႃပႅၼ်ႈ ဢိူင်ႇမိူင်းယူႉ ၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၸႄႈတွၼ်ႈမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တင်းသွင်ၾၢႆႇ မီးလွင်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း...

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 23/9/2023 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်း ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈလမ်းၵူၼ်းလၵ်ႉၵႃး တီႈပွၵ်ႉမၢၼ်ႈဝဵင်း ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး - ၶႄႇ ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ၵၢင်ဝဵင်း ၾၢႆႇၵူၼ်းလၵ်ႉတၢႆ 2 ၵေႃႉ တီႉၺွပ်းလႆႈတူဝ်လိပ်း 2 ၵေႃႉ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းၺႃးၵၼ်ၶိုၼ်း မၢတ်ႇၸဵပ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ၵူၼ်းမူႇၸေႊ...

ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉ ၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆး မီးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ၶဝ်ႈသွၵ်ႈၸွမ်းႁၢၼ်ႉၸွမ်းသႅင်ႇလႄႈ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵႂႃႇတင်းၼမ်ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ - “ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵူၼ်းလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ် လိူဝ်ႁႅင်းၼႃႇယဝ်ႉ။ၵႃးၵိုတ်းဝႆႉ တၢင်းၼႃႈႁိူၼ်းၵူၺ်းၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉ။ ပႅတ်ႇထရီႇဢၼ်မီးၼႂ်းၵႃးၼၼ်ႉ တင်းလၵ်ႉဢဝ်ၵႂႃႇယူႇ။ ၵူၼ်းလၵ်ႉၶဝ်ၼႆႉ ၶဝ်မီးပဵၼ်ၸုမ်းဝႆႉၼေႈ။ၼိုင်ႈၸုမ်းလႂ် 9 ၵေႃႉၼႆႉဢေႃႈ လႄႇႁႃႇသွၵ်ႈတဝ်ႁိူၼ်းယေးပိူၼ်ႈယူႇ 24 ၸူဝ်ႈမူင်းယဝ်ႉ။ဢၼ်မႃးလၵ်ႉ တီႈႁဝ်းၼႆႉတႄႉ...

ၵၢၼ်ၵိုဝ်းလီၸမ်ၸႂ်ၵၼ်တင်းၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႊရိၵႃႊ လႄႈ ၶႄႇ တေပဵၼ်ႁိုဝ် ဝၢႆး ၼႅၼ်ႊသီႊ ၽေႊလူဝ်ႊသီႊ ၽူႈၼင်ႇၸိုင်ႈသၽႃးၽူႈတႅၼ်းၵူၼ်းမိူင်းဢမေႊရိၵႃႊယဵမ်ႈယိူၼ်းထၢႆႊဝၼ်ႊ ၽွင်းၶၢဝ်းႁူဝ်ၶမ်ႈတီႈ 12 ဝၼ်းဢင်း ၵၢၼ်းပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ လူၺ်ႈလွင်ႈဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ်ၵၢၼ်တၵ်ႉတိူၼ်ၶွင်ၶႄႇသေ ပဵၼ်လွင်ႈထဵင်ႈမေႃးၵၼ်ၼႂ်းလူၵ်ႈ သူဝ်ႊသျဵလ်ႊ ႁၢဝ်ႈႁႅင်းထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ ဝႃႈ ထႆႇဝၼ် ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်း ႁိုဝ် ပဵၼ်သူၼ်ႇၼိုင်ႈၶွင်ၶႄႇၽႅၼ်ႇလိၼ်ယႂ်ႇ။ ထၢႆႊဝၼ်ႊ ယၢမ်ႈထုၵ်ႇၵျပၼ်ႊၶူပ်ႈၵုမ်းၼႂ်းပီ 1895 ဢွၼ်ၼႃႈတေၶိုၼ်းမႃးယူႇတႂ်ႈၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၶွင်ၶႄႇ...