ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ

ဢေႇၵျႅၼ်ႇသီႇၾၢႆႇတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်း ဢႃႇၵႃႇသ လိူၼ်လၢဝ်လႄႈၵၢင်ႁၢဝ် မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ NASA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၶိူင်ႈမိၼ်ၼႂ်း ဢႃႇၵႃႇသ ၶွင် NASA လမ်းၼိုင်ႈ တေႃႉဢဝ် လၢဝ်ထဵမ်းလၢဝ်ပွမ်ဢၼ်မီးဢႃယုသၢၵ်ႈတၢမ်း 4500 လၢၼ်ႉပီၼၼ်ႉ လူင်းမႃးထိုင်ၶိုၼ်းၼိူဝ်လိၼ်ယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။ ယူႇတီႈ NASA သေ လႆႈပွႆႇၶိူင်ႈမိၼ်ဢႃႇၵႃႇသသေလဵပ်ႈႁဵၼ်းလၢဝ်ပွမ်ဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈ Bennu ၼႆၼၼ်ႉၶၢဝ်းတၢင်းႁိုင်ၼၢၼ်း 7 ပီ။ ဝၼ်းတီႈ...

ဝၼ်းထိ 27 လိူၼ်သႅပ်ႉထႅမ်ႇပိူဝ်ႇၼႆႉပဵၼ်ဝၼ်း ပိုတ်ႇတူဝ် Search Engine တီႈ Google ၶွပ်ႈတဵမ် 25 ပီ။ Search Engine ၶွင် Google ဢၼ်ၵူၼ်းလုမ်ႈၾႃႉၸႂ်ႉၼမ်သုတ်းၼႂ်းၵၢၼ်ၶူၼ်ႉႁႃၶေႃႈမုလ်း ၼႆႉ မီးၵူၼ်းၼုမ်ႇလုၵ်ႈႁဵၼ်း 2 ၵေႃႉ Sergey Brin လႄႈ Larry Page...

ၼႂ်းၸိုင်ႈလိုမ်ၶဵဝ်ဢေႊသျႃႊၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ မီးၸုမ်းပႂ်ႉလႅၼ်ၵိၼ် လွၵ်ႇငိုတ်ႈၵိၼ်ငိုၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၼမ်မႃးၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်မႃးပၵ်းသဝ်းၼႂ်းမိူင်ႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈသေ လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ၼႆႉၼမ်သုတ်း ၊ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ၸုမ်းလႂ် ၸွႆႈၵႅတ်ႇၵင်ႈၵႅတ်ႇၶႄပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈ၊ ဢၼ်တိုၵ်ႉတေၺႃးလွၵ်ႇလႅၼ် တိုၵ်းမီးထႅင်ႈတၢင်းၼမ် လုမ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်လႄႈ ရႃႇၸဝၢတ်ႈ UNODC ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ လိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁၢႆးငၢၼ်းၼႆႉ ဢွၵ်ႇၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႉသ်ပူၼ်ႉမႃး၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉပႃးဝႆႉဝႃႈ ၸုမ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်လႄႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်လုၵ်ႉမိူင်း ၶႄႇလႄႈ မိူင်းထၢႆႇဝၼ်ႊမႃး။ ဢၼ်ပၵ်းသဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ပဵၼ်ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈဢၼ်တိတ်းၸပ်းၾင်ႇၼမ်ႉမႄႈၶူင်၊...

ၵူၼ်းၸၢႆးၵူၼ်းၵူတ်ႉၶၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်း ၽွင်းၵႂႃႇႁႃၽိုၼ်း ၶႃပုတ်းၶွၼ်ၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/9/2023 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 1 မူင်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ ၽွင်းၵႂႃႇႁႃၽိုၼ်း တီႈႁိမ်း ပွၵ်ႉ 2 ဢိူင်ႇၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ ၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ  ၶႃပုတ်းၵႂႃႇၶွၼ်ၼိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ - “ တီႈဢၼ်မၼ်းၵႂႃႇယဵပ်ႇၺႃးၼႆႉ ပဵၼ်တီႈတိၼ်လွႆ ၾၢႆႇတႂ်ႈပၢင်သဝ်းတပ်ႉသိုၵ်း မၢႆ...

ၵူၼ်းၸၢႆးဢွင်ႇပၢၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၽႅၼ်ၶေႃးၶႃႈတူဝ်တၢႆ ၼႂ်းႁိူၼ်းၽွင်းၵူၼ်းႁူမ်ႈႁိူၼ်းဢမ်ႇယူႇ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 18/9/2023 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 11 မူင်းၼၼ်ႉ ၶုၼ်ႇမဵဝ်းႁဵင်း (ႁိုဝ်) ၵူဝ်ႇဢူင်းတီး ဢႃယု 40 ပီ ယူႇ  ပွၵ်ႉပျီႇၵျေႃႇ ဢၼ်မီးၼႂ်းၵႄႈ ဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉ လႄႈ ဝဵင်းဢွင်ႇပၢၼ်း ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး ၽႅၼ်ၶေႃးၶႃႈတူဝ်တၢႆ ၼႂ်းႁိူၼ်း ၽွင်းလုၵ်ႈမေးမၼ်းၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်တၢင်းၼွၵ်ႈ။   ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းၸွႆႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းဢွင်ႇပၢၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈတီၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ...

ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ပီပၢႆၼႆႉ ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းၸီး ၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ မီးၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းသူႇ သမ်းၵိၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ် လိူင်ႇၼမ်ႁႅင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈတင်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ မိူင်းၸီး ၸင်ႇႁူမ်ႈၵၼ် ၽဵဝ်ႈၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉ တီႉၺွပ်းမႃး ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ တႄႇဢဝ် လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2023 ၼႆႉမႃး ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈတင်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉမိူင်းၸီး ႁူမ်ႈၵၼ်...

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 17/9/2023 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 7 မူင်းၼၼ်ႉ ထူပ်းႁၼ်တူဝ်တၢႆၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈၼႂ်းသႃလႃး ႁိမ်းၵဵတ်ႉတၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝဵင်းၵဵင်းတုင်  ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ၵဵင်းတုင် - တႃႈၶီႈလဵၵ်း ။ ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းၸွႆႈၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉ တႆးၼိူဝ်လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ - “ ၸႂ်ႈယဝ်ႉ မီးၵူၼ်းပွင်ႇၶၢဝ်ႇမႃးတီႈႁဝ်း ႁႂ်ႈၵႂႃႇၸွႆႈဢဝ်ၼႆဢေႃႈ။ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼႆႉ ၵိၼ်ယူႇၸွမ်းၶၢင်ႈတၢင်းႁဵတ်းၼၼ်ၵူၺ်း။ ၶမ်ႈလႂ်ၼွၼ်းၼၼ်ႈဢေႃႈ ၼၼ်ႉ။ပဵၼ်ၵူၼ်းတီႈလႂ် ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉၽႂ်ၼႆတႄႉ...

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 16/9/2023 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ဢွင်ႈတီႈၵဝ်ႇပၼ်ဝႂ်ၶိဝ်း (တိုကင်) တီႈၽၵ်းတူမၢၼ်ႈဝဵင်းၼၼ်ႉ ၶၢႆႉမႃးပၼ် တီႈ လုမ်းၵပ်းသၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ မူႇၸေႊ - ၼမ်ႉၶမ်း (မူစယ် - နမ့်ခမ်း ကုန်သည်ကြီးများအသင်းရုံး) ဢၼ်မီးဝႆႉတီႈ ႁူဝ်ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး - ၶႄႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ...

ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈသဵၼ်ႈတၢင်း ၽိုၼ်မႂ်ႇ ဢၼ်ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇမႃးမိူဝ်ႈပီၵၢႆၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းဢဝ်မႃး တၵ်ႉတိူၼ်ၾၢင်ႉၵၼ် ယွၼ်ႉလူၺ်ႈၵၢၼ်လူမ်လၢမ်မၵ်ႉငၢႆႈၶွင်မၼုသ်း ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵၢၼ်ႁေႃႈၶပ်းၶီႇရူထ်ႉ ၵႂႃႇမႃးၼိူဝ်သဵင်တၢင်း(ၸရႃႊၸွၼ်ႊရ်)ၼၼ်ႉ လႆႈၶဵင်ႈၶႅင်ၶိုၼ်းမႃးထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ။ လူၺ်ႈပၵ်းပိူင် ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈသဵၼ်ႈတၢင်း ၽိုၼ်မႂ်ႇ ဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃးမိူဝ်ႈပီ 2022 ၼႆႉ မီးတူတ်ႈ(တၢမ်ႇ) ၼၵ်းတႄႉတႄႉလႄႈ လီသႂ်ႇၸႂ်ၾၢင်ႉၵၼ်တႄႉတႄႉ။ ယွၼ်ႉလူၺ်ႈၵၢၼ်ႁေႃႈၶပ်းရူထ်ႉၵႃး ၼႆႉသေ ပီႈၼွင်ႉႁႅင်းၵၢၼ်ၶၢမ်ႈမိူင်းတင်းၼမ်တင်းလၢႆလႆႈဝၢတ်ႇၸဵပ်းလူမ်ႉတၢႆယွၼ်ႉမၼ်းၵေႃႈတင်းၼမ် တင်း လၢႆယဝ်ႉလႄႈ ထုၵ်ႇလီၾၢင်ႉသတိၵၼ်တႄႉတႄႉ။ ၵူၼ်းၸႂ်ႉရူထ်ႉ ၸႂ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းႁူမ်ႈၵၼ်...

ၽွင်းႁူဝ်ဝႃႇၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း SSPP ပိုတ်းယိုဝ်းတိုၵ်းတေႃးၵၼ် တၢင်းၾၢႆႇဢွၵ်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်းၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇမႃးထၢင်ႇႁၢင်ႈ၊ ယၢမ်းလဵဝ်ၶၢဝ်းၵၢင်ဝႃႇၼႆႉ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးပၢင်တိုၵ်းၼိမ်ယဵၼ်ဝႆႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၸင်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇမႃး တူင်ႉၼိုင်လူႇတၢၼ်းၶိုၼ်း။ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 14/9/2023 တူၵ်းမႅၼ်ႈလိူၼ်ၵဝ်ႈလပ်း (ဝၼ်းသိလ်ၵၢင်ဝႃႇ) သေ ထိုင်မႃး ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ဢွၵ်ႇမႃးတႆႈတဵၼ်း...

ထုင်ႉပူင်း ၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇၼႆႉ ယႃႈမဝ်းၵမ်လိူင်ႇၼမ်ၼႆသေ PNO လူင်းသွၵ်ႈၸွမ်းပွၵ်ႉၸွမ်းယွမ်ႇ တီႉၺွပ်း၊ ယွၼ်းငိုၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈထုင်ႉပူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ - “ သိုၵ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ၶဝ်ၼႆႉ တဵၵ်းႁႃၺွပ်းဢဝ် ၵူၼ်းသူႇသမ်းၵိၼ်ယႃႈၶဝ်ၵူၺ်း။ၵူၼ်းႁဵတ်းၵူၼ်းၶၢႆမၼ်း ၶဝ်ဢမ်ႇလႄႇႁႃတီႉၺွပ်းလႆႈ။ သမ်ႉပၢႆတဵၵ်းယွၼ်းငိုၼ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၺႃးတီႉၺွပ်းၼႆႉ သႅၼ်ႁွမ်း 40 ပၢႆၼႆႉဢေႃႈ ” - ဝႃႈၼႆ ။ သိုၵ်းပဢူဝ်း...

မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 13/9/2023 ၼၼ်ႉ သင်ႇၶတႆးလုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်မိူင်းၵွၵ်ႇ  ၸတ်းႁွင်ႈၼႄပိုၼ်းတႆး ၼႂ်းဝၼ်းၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 136 ပီတဵမ် ၶွင်ၸၼ်ႉၸွမ်မႁႃႇၸူႊလႃႊလူင်ႊၵွၼ်ႊ။ ၸဝ်ႈၶူးလၢဝ်ၸိုၼ်ႈ ဝႃႇယမ ႁူဝ်ပဝ်ႈသင်ႇၶတႆးလုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်မိူင်းၵွၵ်ႇလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ - “ ၵွပ်ႈဝႃႈ ၸၼ်ႉၸွမ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း တူၼ်ထီႉ 5 ၵေႃႇတင်ႈမႃး ။ ၼပ်ႉတင်ႈတႄႇမိူဝ်ႈၼၼ်ႉမႃးၵေႃႈမိူဝ်ႈလဵဝ် တဵမ် 136 ပီ...

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 14/9/2023 ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း NLD  ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၽိုၼ်ၼိုင်ႈ ပၼ်ၾၢင်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း  လွင်ႈပၢႆးယူႇလီ ဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇ ဢမ်ႇလႆႈယူတ်းယႃတူဝ် ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ NLD ၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ - “ ယွၼ်ႉပၢႆးယူႇလီဢမ်ႇၶႅမ်ႉဝႆႉသေ ပေႃးဝႃႈဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇ ပဵၼ်ၵႂႃႇသေၸိူဝ်ႉသေလွင်ႈၸိုင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းတၵ်းတေလႆႈဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ” -  ၼႆယဝ်ႉ။ ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇ ဢၼ်ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း...

ၼမ်းၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈ ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း တၢႆၸွမ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 14/9/2023 ယၢမ်းႁူဝ်ၼႂ်ၸဝ်ႉ ၾူၼ်တူၵ်းႁႃႇယႂ်ႇ ထိုင်တီႈ ၼမ်ႉၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈၶဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈ တီႈၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ႁူဝ်ႉဢုတ်ႇ ၵူၼ်ႇပင်း လူမ်ႉတဵင်ႈၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ  တၢႆထင်တီႈ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ - “ ၼမ်ႉထူမ်ႈလႄႈ လိၼ်ၵေႃႈယၢတ်ႇ  ႁူဝ်ႉဢုတ်ႇၵူၼ်ႇသႂ်ႇႁိူၼ်းလင်ၼိုင်ႈသေ ၵူၼ်းတၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈဢေႃႈ။ ၸုမ်းၸွႆႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၶဝ် မႃးၸွႆႈဢဝ်ၵူၼ်းတၢႆဢွၵ်ႇ...

ဝၼ်းၵူၼ်းမိူင်းလူၵ်ႈ(လုမ်ႈၾႃႉ) မႅၼ်ႈၼႂ်းဝၼ်း 11 လိူၼ်ႈၵျူႊလၢႆႊ ၵူႈပီ လႄႈပဵၼ်ဝၼ်းလမ်ႇလွင်ႈ ၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ၽိူမ်ႉတိူဝ်းလိူဝ်မႃးၵူႈပီ ႁူမ်ႈတင်းၵၢၼ်ဝူၼ်ႉၶွပ်ႈထိုင်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်တိူဝ်းလိူဝ်မႃးၶွင်မၼုသ်း လူၵ်ႈ(လူဝ်းၵ) ၼႆႉ ႁူမ်ႈတင်းၵၢၼ်ယူႇၵိၼ်တီႈယူႇတၼ်းသဝ်းၵပ်ႉၼႅၼ်ႈလႄႈၵၢၼ်ၸတ်းၵုမ်းပၼ်ႁႃ ၵၢၼ် ၵိူတ်ႇ တင်းၵၢၼ်ဝၢင်းၽႅၼ်မုင်ႉၼႃႈႁိူၼ်း လူၺ်ႈလီၼၼ်ႉပဵၼ်ပိူင်ယႂ်ႇလူင်တႄႉတႄႉ။ ဝၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းလူၵ်ႈ (World Population Day) ထုၵ်ႇမၵ်းမၢႆၶိုၼ်ႈမႃးလူၺ်ႈၶေႃႈမၵ်းမၼ်ႈ ၽွင်းလူင်ၶွင်လူၵ်ႈ (ႁူမ်ႈတုမ်ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ) ဢိင်လူၺ်ႈၵၢၼ်ယူၵ်ႉမုၼ်း။...