သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ

ပီၼႆ့ ဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈလူင်(ပျိၼ်ႇဢူးလုၼ်ႇ) ၸတ်းႁဵတ်းပွႆးသူၼ်မွၵ်ႇ ပွၵ်ႈၵမ်း 15   ၶၢဝ်းတၢင်း ၼိုင်ႈလိူၼ် ၵူၼ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ။ ပၢင်ပွႆးၼႄမွၵ်ႇႁၢင်ႈလီ တီႈသူၼ်မွၵ်ႇ ပၢင်ႇဢူႈလူင်ၼႆ့ တႄႇၸတ်းႁဵတ်းၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 18/12/2022 တေႃႇထိုင် 18/1/2023 ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈလိူၼ်၊  ယွၼ့်ငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇၼိမ်၊ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ ၽႄႈလၢမ်းလႄႈ ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ပီပူၼ်ႉမႃးဢမ်ႇလႆႈၸတ်းႁဵတ်းမႃးဝႃႈၼႆ။ ဢူးဝေႇမဵဝ်းဢွင်ႇ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ် ပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆးသူၼ်မွၵ်ႇ  လၢတ်ႈတီႈ...

ၶွမ်ႊပၼီႊ 3 ဢၼ် ၸၢမ်းၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၾၢႆႇၸၢၼ်းမိူင်းၵူၵ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်း သၢတ်ႇထႅင်ႈ 6 လုမ်(ႁူး) ၊ လႅပ်ႈတေဢမ်ႇထွႆထွၼ်သေ တေသိုပ်ႇၶုတ်းထႅင်ႈလႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈမႆႈၸႂ် တေထူပ်းၽေးသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ။  ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်း ၶွမ်ႊပၼီႊပၢႆးမၢၵ်ႈမီးမၢၼ်ႈ Myanmar Economic Corporation (MEC) တင်း ၶွမ်ႊပ ၼီႊၼွင်ၶမ်းမၢၼ်ႈ (Golden Lake)...

 ဝူဝ်းၵႂၢႆး ၼႂ်းမိူင်းတႆး တၢင်းပွတ်းၸၢၼ်း - ပွတ်းႁွင်ႇ   ႁေႃႈၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ၶၢႆၸူးတၢင်းမိူင်းထႆးၵူႈဝၼ်း၊  ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တႃႇသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ မႆႈၸႂ်   ၵူဝ်ဝူဝ်းၵႂၢႆးမိူင်းတႆးမူၺ်ႉႁၢႆ ဢမ်ႇၵိုတ်းသင် ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၢႆးသွၼ်းၼမ်ႉ လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ 2022 ၼၼ်ႉမႃး ဝူဝ်းၵႂၢႆး   ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း - ပွတ်းႁွင်ႇ သူင်ႇၶၢႆၸူးတၢင်းမိူင်းထႆး ပဵၼ်ၵၢၼ်ၼႃႇ ။...

ၵျွင်းသြႃႇထၢၵ်ႈ ဢူးမွင်ႇၸူဝ်း ဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး ထူမ်လိၼ် တီႈၼမ်ႉႁူးပႃဝႅၼ် ဢၢၼ်းဢဝ်ႁဵတ်းတီႈလိၼ် ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ  ၵူၼ်းမိူင်းၼၢႆး  ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ယႃႉႁူဝ်ၼမ်ႉတႃႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သိုဝ်ႇဢွၼ်ႊလၢႆႊၵေႃႈဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇလွင်ႈၼႆႉၽႄႈၼမ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်းႁွင်ႉတၵ်ႉ သင်ၵိုတ်းဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ဝႃႈၼႆ။  ဝၼ်းတီႈ 5/12/2022 ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈသူင်ႇၸူး ဢူးမွင်ႇၸူဝ်း ၶူးသွၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းၵဝ်ႇ (ၵျွင်းသြႃႇထၢၵ်ႈ) ဢၼ်ထူမ်လိၼ်တီႈၼမ်ႉႁူးပႃဝႅၼ်ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၵိုတ်းဝႆႉၵမ်းလဵဝ်၊...

ၵျွင်းသြႃႇထၢၵ်ႈ တီႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢမ်ႇထွမ်ႇသဵင်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းသေ ဢထမ်ႇမ ဢဝ်ၵႃး ထုၺ်ထႆ ထူမ်လိၼ် ဢွင်ႈတီႈၼမ်ႉႁူးပႃဝႅၼ် ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပိုင်ႈဢိင်ၸႂ်ယႂ်ႇ ၼႂ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈမႃးပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်  ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 28/11/2022 ၼၼ်ႉမႃး  ဢူးမွင်ႇၸူဝ်း ၶူးသွၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းၵဝ်ႇ(ၵျွင်းသြႃႇထၢၵ်ႈ) ဢဝ်ၵႃးလူင် ထုၺ်ထႆ ထူမ်လိၼ်သႂ်ႇတီႈၼမ်ႉႁူးပႃဝႅၼ် ဢၼ်မီးဝႆႉတၢင်းၾၢႆႇႁူဝ်ဝဵင်း ယၢၼ်ဝဵင်းမွၵ်ႈ 1 လၵ်း...

ၽွင်းၵူၼ်းတင်းလုမ်ႈၾႃႉ သႂ်ႇၸႂ်လွင်ႈႁၵ်ႉသႃသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉယူႇၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်း ပႅတ်ႈယုၵ်းယၢၵ်းဢမ်ႇမီးမၢႆမီႈ ၼိုင်ႈဝၼ်းမီးထိုင် 9 ႁဵင်တၼ်ႊ တုမ်ႉတိူဝ်ႉသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ ။ ၸုမ်းႁၵ်ႉသႃသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ Institute of Global Environmental Strategies (IGES)  လႄႈ  Digging Through ၶဝ်ၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်း တႃႇၸတ်းၵၢၼ်ယုၵ်းယၢၵ်း တႃႇႁၵ်ႉသႃသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ- လႆႈႁူႉဝႃႈ မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ...

ႁူင်းၽဝ်ထုၼ် ဢၼ်မီးတီႈ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈလူင်း ႁိမ်းဝၢၼ်ႈလွႆသထူင်ႇ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼၼ်ႉ ဝၼ်းတီႈ 16/11/2022 ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၾၢႆႇၽွင်းငမ်း၊ ၾၢႆႇပႃႇမႆႉ ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း၊ သင်ႇႁၢမ်ႈၵိုတ်းလိုဝ်ႈပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်း။ ဢိင်ၼိူဝ်မီးဢၢႆၵႂၼ်းမဵၼ်လိူဝ်ႁႅင်း  ၵူၼ်းမိူင်း ၾင်ႇမိူင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းလႄႈ မႄႈသၢႆ ဢမ်ႇၶၢမ်ႇလႆႈ တုၵ်းယွၼ်းထိုင်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းပိုၼ်ႉတီႈၽႂ်မၼ်း၊ႁႂ်ႈလူင်းၵူတ်ႇထတ်းပၼ် ။ “ဢၢႆမၼ်းမဵၼ်ၶႅမ်ႈႁႅင်းၼႃႇလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်တိူင်ႇလၢတ်ႈၵူၼ်းလူင်ဝၢၼ်ႈ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းလႄႈ မိူဝ်ႈဝႃးၵၢင်ၶမ်ႈ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်း၊ ၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇဝဵင်း...

ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈပတ်းပိုၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၸၢဝ်းၵိူဝ်းယမ် ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇလႄႈ တီႈလႂ်ထွတ်ႈ တီႈလႂ် မျၢတ်ႈၵေႃႈ လတ်းၸူးၶဝ်ႈႁႃဝႆသႃ ထိုင်တီႈထိုင်လႅၼ်တေႉၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ဢၼ်ၸၢဝ်းပုတ်ႉထ ႁဝ်းၶဝ်ၵႆႉ ႁွတ်ႈထိုင်ဝႆႈသႃ တေမီးလၢႆလၢႆတီႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ထၢတ်ႈမူၺ်ႇတေႃႇႁူဝ်လိုင်း ထၢတ်ႈမူၺ်ႇတေႃႇမိူင်းၵိုင် ထၢတ်ႈမူၺ်ႇတေႃႇဝၢၼ်ႈၸိင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၼွင် ထၢတ်ႈမူၺ်ႇတေႃႇမေႃႇၵိူဝ်(ဘော်ကြို) မူၺ်တေႃႇၵၢတ်ႇၵူႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ တေဢွၼ်ၽူႈလူလိၵ်ႈႁဝ်းၶဝ် မႃးႁူႉၸၵ်း...

ၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်း လိၼ်လွႆၵူၼ်ႇသႂ်ႇတၢင်းၵႃးၼႂ်းၵႄႈ လွႆလႅမ်- မိူင်းပွၼ် ၊ ၵူၼ်းၵႃႉ ၸဝ်ႈၵႃးၵႂႃႇမႃးယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၶၢဝ်းတၢင်းၶွင်ႉၶမ်  ၵူၼ်းမိူင်းၶႂ်ႈႁႂ်ႈ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းမိူင်း တူၺ်းလူၸွႆႈထႅမ်ႁႄႉၵင်ႈပၼ်ယႃႇႁႂ်ႈမီးလွင်ႈ   ၵိတ်ႇၶႂၢင်လွင်ႈၵႂႃႇမႃး။ ဝၼ်းသဝ်လႄႈဝၼ်းတိတ်ႉ ၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်း ၶၢဝ်းတၢင်းသွင်ဝၼ်းသေ ထိုင်မႃးမိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 10/10/2022 ၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ လိၼ်လွႆၵူၼ်ႇၼႂ်းၵႄႈသဵၼ်ႈတၢင်း တူၼ်ႈတီး-လွႆလႅမ် လွင်ႈၵႂႃႇမႃးၸဝ်ႈၵႃးၶဝ် ၶၢင်ႉၶမ် ပိၵ်ႉတၼ်ၵႂႃႇသေ လႆႈပႂ်ႉ...

မိူဝ်ႈၼႆႉ 3/10/2022 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းမွၵ်ႈ 12 မူင်း ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လင်ၼိုင်ႈ တီႈပွၵ်ႉ 8 ၾၢႆႇတႂ်ႈဝတ်ႉတပ်ႉဢူး ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ယွၼ်ႉမေႃႈၾႆး (ဘက်ထရီ) သူဝ်ႊလႃႊသျွတ်ႉ ထုၵ်ႇမႆႈတင်းလင် လႄႈ လူႉသုမ်းၼမ်။ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၾၢႆႇၶႄၾႆး ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -...

တႄႇဢဝ် လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼၼ်ႉမႃး ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၼမ်ႉၵႆႉၼွင်းထူမ်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇ ၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ႁႅင်း  လႆႈပႂ်ႉတူၺ်းၸွမ်း ငဝ်းလၢႆးၼမ်ႉယူႇတႃႇသေႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဢမ်ႇပဵၼ်လပ်းပဵၼ်ၼွၼ်း  တိူဝ်ႉပၢႆးတူဝ်လႄႈပၢႆးၸႂ်။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 2/10/2022 မႃး တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 3 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၼႆႉ  ၼမ်ႉသၢႆ လႆလူၼ်ႉၾင်ႇ ၼွင်းထူမ်ႈ ၸွမ်း ၵၢတ်ႇတႃႈလေႃႉ၊ ပွၵ်ႉပုင်းထုၼ်လႄႈ ၸိူဝ်းတီႈၶူင်ႈ/ယၢၼ်း...

ၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်  ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတူဝ်ႈတၼ်း တႃႇ ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈဢိူင်ႇမိူင်းၵၢဝ် ၸႄႈဝဵင်းၵေးသီး ။ တႄႇဢဝ် လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉမႃး ၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် မွၵ်ႈ 5 ဢၼ် ဢဝ်ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈ၊ ၵႃးၶုတ်း၊ ၵႃးထႆ၊ ၵႃးတေႃႉသူင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးတမ်းဝႆႉ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈသူၼ်မွၼ်း ဢိူင်ႇမိူင်းၵၢဝ် ၸႄႈဝဵင်းၵေးသီး ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်း...

ယွၼ်ႉၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်းလႄႈ မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 23/9/2022 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် မွၵ်ႈ 9 မူင်း မႄႈၼမ်ႉသၢႆ လႆလူၼ်ႉၾင်ႇ လုပ်ႇထူမ်ႈ ၼႂ်းၵၢတ်ႇတႃႈလေႃႉ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း လႅၼ်လိၼ်တႆး - ထႆးထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ - “ၼမ်ႉထူမ်ႈထႅင်ႈယဝ်ႉ မိူဝ်ႈၼႆႉ ၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ ၾူၼ် တူၵ်းႁႅင်းသေ...

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 19/9/2022 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ လႆထူမ်ႈ ၸွမ်းပွၵ်ႉဝၢၼ်ႈၵွင်း၊ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်၊ ပွၵ်ႉတႃႈ လေႃႉလႄႈ ၸိူဝ်းတီႈၶူင်ႈယၢၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း လၢႆပိုၼ်ႉတီႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ - “မိူဝ်ႈဝႃး ၵၢင်ၶမ်ႈၼႆႉ ၾူၼ်မႃးၶႃႈဢေႃႈ ၾူၼ်တူၵ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးတူၵ်း ၵႃႈႁိုဝ် မိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ...

ၶၢဝ်းတၢင်းသွင်လိူၼ်မႃးၼႆႉ ၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဢမ်ႇယွမ်း 3 ပွၵ်ႈ၊ၸိူဝ်းပဵၼ်ၸုမ်းပရႁိတ ၵမ်ႈၽွင်ႈတႄႉ ၸွႆႈယူႇပဵၼ်တီႈပဵၼ်တၢင်းသေတႃႉ ၸိူဝ်းၶႂ်ႈပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈၸွႆႈထႅမ်သင် ၵူၼ်းမိူင်း၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ။ ႁူဝ်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၾူၼ်တူၵ်းႁႃႇယႂ်ႇလၢႆဝၼ်းထပ်းၵၼ်ထႅင်ႈလႄႈ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 12 တင်း 13 ၼႆႉ မႄႈၼမ်ႉ သၢႆ လႆလူၼ်ႉၾင်ႇသေ လုပ်ႇထူမ်ႈ ပွၵ်ႉပုင်းထုၼ်၊...