မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယႃႊၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်မီးလူမ်းဝူၺ်ႇႁင်ႈသုတ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ထပ်းၵၼ်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီယဝ်ႉၼႆ ၶွမ်ႊပၼီႊထတ်းထွင်လွင်ႈလူမ်း IQAir ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉ ၼင်ႇၼႆ။
ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ၶျၼ်ႊၻရႃႊပူႊသျၢၼ်ႊ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယႃႊ လၢတ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 20 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉဝႃႈ – တီႈလိၼ်သူၼ်ႁႆႈ ဢၼ်ၺႃးၽဝ်သေ လူႉၵႂႃႇၼၼ်ႉ တေမီးၾုၼ်ႇၵႂၼ်း ဢၼ်ပဵၼ်ၽေးတေႃႇၵူၼ်းဢွၵ်ႇမႃး။ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်လီမႆႈၸႂ်သုတ်း ဢၼ်တေႁဵတ်း ႁႂ်ႈသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉလူႉ – လူမ်းဝူၺ်ႇႁင်ႈ။ ထႅင်ႈပိူင်ၼိုင်ႈၵေႃႈ ႁူင်းၸၢၵ်ႈႁႅင်းထၢတ်ႈၾႆးၾႃႉ ဢၼ်ၸႂ်ႉၸိူဝ်ႉၽိူင်း Biofuel လႄႈ ထၢၼ်ႇႁိၼ် (ထၢၼ်ႇၾႆးငိူၵ်ႈ) ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉလူႉ – ဝႃႈၼႆ။
ပီ 2023 ၼႆႉ တီႈမိူင်းၼိဝ်ႊၻေႊလီႊ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယႃႊ ၸၼ်ႉလူမ်းဝူၺ်ႇႁင်ႈ AQI မီးထိုင် 460 ပၢႆ။ ပဵၼ်ၼႂ်း ၸၼ်ႉသီၵမ်ႇ မၢႆထိုင်ၸၼ်ႉဢၼ်ႁၢႆႉႁႅင်းလႄႈ မီးၽေးသုတ်း။ ပီၼႆႉၵေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် တိုၵ်ႉမီးၼႂ်း ၵႄႈ 200 ထိုင် 300 AQI တိုၵ်ႉပဵၼ်ၼႂ်းၸၼ်ႉသီလႅင်ယူႇ။
ၸၼ်ႉလူမ်းဝူၺ်ႇႁင်ႈ AQI ၼႆႉ ပေႃးမီးထိုင် 0- 50 ၼႆႉ ပဵၼ်ၸၼ်ႉဢၼ်မႅၼ်ႈၽွင်းလီယူႇ။ ဢမ်ႇမီးၽေး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးမီးထိုင် 400 – 500 မႃးၸိုင် ပဵၼ်ဢၼ်လီမႆႈၸႂ် ပဵၼ်ဢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းဝႅပ်ႊသၢႆႊထတ်းထွင်လူမ်းၼၼ်ႉ တႅမ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
ပီၼႆႉ မိူင်းထႆးၵေႃႈ AQI မီးထိုင် 200 ပၢႆ ယူႇၼႂ်းၸၼ်ႉႁၢႆႉႁႅင်း သီလႅင်ယူႇ။ သင်ၾူၼ်တူၵ်းထႅင်ႈတႄႉ ၾုၼ်ႇၵႂၼ်း တေႁၢႆလႆႈယူႇ ဝႃႈၼႆ။
မိူင်းတႆးတႄႉ ၵႂၢမ်းထုင်းမီးဝႆႉဝႃႈ လိူၼ်သၢမ်လိူၼ်သီႇမိူင်းမူဝ်း ၼႆသေထူပ်းမႃးယူႇၵူႈပီသေတႃႉ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်မီးရူတ်ႉၵႃးလႄႈ ႁူင်းၸၢၵ်ႈဢႄႇ။ မိူင်းမူဝ်းသေတႃႉ လူမ်းဢမ်ႇမီးၵွင်ႉငူၼ်ႉလႄႈ ဢမ်ႇထိုင်တီႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ မိူၼ်မိူင်းယႂ်ႇမိူင်းလူင်။
ဢၢင်ႈဢိင် – DVB