ပၢႆးယူႇလီ

တၢင်းပဵၼ်မႁဵင်းလိင်း (Monkey Pox) ဢၼ်ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ (WHO) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ပဵၼ်ငဝ်းလၢႆးပၢႆးယူႇလီ ၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ တီႈမိူင်းထႆးၵေႃႈ ထူပ်းႁၼ် ၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၵေႃႉဢွၼ် တၢင်းသုတ်းယဝ်ႉၼႆ ယူႇတီႈသိုဝ်ႇၼႂ်းမိူင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵႂႃႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 21/08/2024 ၼင်ႇၼႆ ။ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Bangkok Post ႁၢႆးငၢၼ်းၵႂႃႇဝႃႈ ထူပ်းႁၼ်ၾၢင်ႁၢင်ႈတၢင်းပဵၼ်...

ၵူၼ်းမိူင်းၵုၼ်ႊၵူဝ်ႊ တီႊမူဝ်ႊၶရႅတ်ႉတိတ်ႉ (DRC) ဢွၼ်ၵၼ်တိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် မႁဵင်းလိင်း mpox မီး 15,000 ပၢႆသေ ဢၼ်လူႉတၢႆၵႂႃႇ မီး 500 ပၢႆယဝ်ႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉမႆႈၸႂ် ၵူဝ်တၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ ၽႄႈလၢမ်းၵႂႃႇၸူး မိူင်းႁိမ်းႁွမ်းထႅင်ႈ - ဝႃႈၼႆ။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၸိုင်ႈမိူင်းၼႂ်းၵုၼ်ဢႅပ်ႊၾရိၵ 12 မိူင်း ဢၼ်တိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် မႁဵင်းလိင်း...

တၢင်းပဵၼ် မႁဵင်းလိင်း mpox ၽႄႈလၢမ်း ၼႂ်းၵုၼ်တိူၵ်ႈဢႅပ်ႊၾရိၵ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီ လုမ်ႈၾႃႉ WHO ပိုၼ် ၽၢဝ်ႇ ပဵၼ်ငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉသေ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 14/08/2024 ၼၼ်ႉ လႆႈၸတ်းပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်သေ ႁႃလၢႆးၵႄႈလိတ်ႈယူတ်းယႃၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။  ၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ် mpox ၼႆႉ ၽွင်းပီ 2022 ၵေႃႈ လၢမ်းၽႄႈယဝ်ႉ...

တီႈၼႂ်းၸႄႈမိူင်းၵူႊၵျႃႊရတ်ႉ ဢၼ်မီးၼႂ်းတွၼ်ႈတၢင်းတူၵ်းၸိုင်ႈမိူင်းၵြႃး ဢိၼ်ႊတီႊယႃႊၼၼ်ႉ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၸိူဝ်ႉမႅၼ်းဝၢႆႊရၢတ်ႉသ် ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ဢွၵ်းဢေႃၵႂ်ႈ ၽႄႈလၢမ်းၸပ်းၵၼ်လႄႈ တၢႆ ႁိမ်းၸမ် 60 ၵေႃႉ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸုမ်းၾၢႆႇယူႇလီလႄႈၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်ငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉသေပႂ်ႉတူၺ်းတၢင်းပဵၼ် ၼႆႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။ တႃႇတေႁႄႉၵင်ႈလႆႈတၢင်းပဵၼ်ၸိူဝ်ႉမႅင်းဢၼ်တၢင်ႇၸိုဝ်ႈဝႆႉဝႃႈ ၶျၼ်ႊတီႊပူႊရႃႊၼႆႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၸိုင်ႈမိူင်းလႆႈလူင်းပိုၼ်ႉတီႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇ တီႈၵူၼ်းၸၼ်ႉထၢၼ်ႈပိုၼ်ႉၶဝ်ယူႇသဝ်းသေ ၸွႆႈႁဵတ်းလွင်ႈမူတ်းသႂ်၊ သိတ်းယႃႈယႃ ၶႃႈမူင်ႈမႅင်းလႄႈၶႃႈယုင်းလၢႆး...

တႄႇၵၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊပူၼ်ႉမႃး ၾူၼ်တူၵ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၵူၼ်းပၢႆႈ ၽေးသိုၵ်း ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်တွင်ႉၵႂႃႇတွင်ႉႁေႈ ထိုင်တီႈလူႉတၢႆဢမ်ႇယွမ်း 6 ၵေႃႉယဝ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈ ၵူၼ်းဢႃယုယႂ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈသုၼ်ပၢႆႈၽေး သွင်းပျွင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်းၼႆႉ ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်တွင်ႉၵႂႃႇတွင်ႉႁေႈ ဢၼ် ၵႆႉပဵၼ်ၸွမ်းရႃႇသီႇၶၢဝ်းၾူၼ် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇယႃႈယႃ ၊ မေႃယႃၵေႃႈ ဢမ်ႇယိုၼ်းထိုင်လႆႈလႄႈ...

ၽွင်းၾူၼ်တူၵ်းမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပဵၼ် တၢင်းပဵၼ်တွင်ႉႁေႈၼမ် ထိုင်တီႈ ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ လႆႈပၢဝ်ႇသေႃႇ တူင်ႉၼိုင်တႃႇႁႄႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်။ တီႈႁူင်းႁဵၼ်းၵေႃႈ ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ လႆႈလူင်းသႂ်ႇယႃႈယႃ ၶႃႈၸိူဝ်ႉမႅင်း ၼႂ်း ၼမ်ႉၼႂ်းၼွင်။ ၼႂ်းဝူင်ႈၼႆႉၵူၺ်း ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်တွင်ႉႁေႈတွင်ႉၸဵပ်း ဢၼ်ႁွတ်ႈထိုင် ၼႂ်းတိူင်းတႃႈၵုင်ႈ မီး 100 ပၢႆ။ ထိုင်တီႈလႆႈသင်ႇပိၵ်ႉႁၢၼ်ႉ တၢင်းၶၢႆၶၢင်ႈတၢင်းဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၾၢင်ႁၢင်ႈ...

ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ ဝဵင်းၵေႃႊရူဝ်ႊလႃႊၻူဝ်ႊ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၵူတ်ႇထတ်းႁၼ် ၽူႈၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၶႆႈဝတ်းၼူၵ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်တီႈတူဝ်သတ်းဝူဝ်းၵႂၢႆးၼၼ်ႉမႃး ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပဵၼ်ၸၢႆးၵေႃႉၼႆႉ ဢမ်ႇယူႇလီသေမႃးၶဝ်ႈယူတ်းယႃတူဝ်တီႈႁူင်းယႃ။ မေႃယႃထတ်းႁၼ် ၽိဝ်ၼင် မၢၵ်ႇတႃသီၶွင်ႇမၼ်းၸၢႆးၵႂ်ႈဝႆႉလႄႈ ၽိူဝ်ႇထတ်းတူၺ်းလီလီ လႆႈႁူႉဝႃႈ မၼ်းၸၢႆး ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၶႆႈဝတ်း ၼူၵ်ႉ တီႈတူဝ်သတ်းမႃးၼႆ ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ မိူင်းၵေႃႊရူဝ်ႊလႃႊၻူဝ်ႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ...

ၽွင်းၾူၼ်တူၵ်းမႃးထပ်းၵၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၶျၢင်း ပဵၼ်တွင်ႉၵႂႃႇတွင်ႉၵႅၼ်း ၸပ်းၽႄႈၵၼ် မၢင်ဝၢၼ်ႈ ပေႃးလႆႈလွၵ်ႉၻၢဝ်ႊ ပိၵ်ႉဝၢၼ်ႈဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ႁၢင်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ တီႈဝၢၼ်ႈပၢၼ်းတွႆႇ ဝဵင်းမိၼ်းတၢတ်ႉ ၸႄႈမိူင်းၶျၢင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပဵၼ် တၢင်းပဵၼ်တွင်ႉၵႂႃႇတွင်ႉႁေႈ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဝူင်ႈလဵဝ်ၵူၺ်း လၢမ်းၽႄႈၸပ်းၵၼ် 20 ပၢႆ ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ မိူင်းၶျၢင်းတႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်တွင်ႉႁေႈၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယု...

တႄႇဢဝ် ႁူဝ်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼၼ်ႉမႃး ၵူၼ်းမိူင်းတီႈၼႂ်းမိူင်းမွၼ်း ဢွၼ်ၵၼ်ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် ၼၢဝ်ၶႆႈလိူတ်ႈဢွၵ်ႇ တိူဝ်းၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး ၸွမ်းၼင်ႇသဵၼ်ႈမၢႆ ဢၼ်လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႆႉ တေမီးမွၵ်ႈ 1,000 ပၢႆ ယဝ်ႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇ - ဝႃႈၼႆ။ ၸႄႈဝဵင်း ဢၼ်မီးၵူၼ်းပဵၼ် တၢင်းပဵၼ်ၼၢဝ်ၶႆႈလိူတ်ႈဢွၵ်ႇၼမ်သေပိူၼ်ႈသမ်ႉ ပဵၼ်ဝဵင်းမေႃႇလမႅင်ႇ၊ ၵျၢႆႉထူဝ်ႇလႄႈ ၶွင်းသူင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။...

ISP Myanmar ဢွၵ်ႇၽိုၼ်လိၵ်ႈ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႃႈ ၶႄႇ ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်း ႁူမ်ႈၽၢၵ်ႈ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ဢၼ် ယႂ်ႇလူင် တွၼ်ႈတႃႇမိူင်းမၢၼ်ႈ လႄႈ လွင်ႈဢၼ် မိူင်းမၢၼ်ႈ လႆႈပိုင်ႈဢိင် ၸႂ်ယႂ်ႇ မိူင်းၶႄႇ ၵူႈလွင်ႈၵူႈ ဢၼ် ၼၼ့် ၵေႃႈ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်လီ လႆႈမႆႈၸႂ်ဝႆ့...

ပေႃးရႃႇသီႇဢုတု မႆႈႁႅင်းလိူဝ်မႃးဢႃးလႃးၸိုင် ဢၼ်ၵူႈၵေႃႉၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈၼႆႉ မီး 2 ယၢင်ႇ - မိူၼ်ၼင်ႇ ဢူၼ်ႈၼူၼ်း ႁိူဝ်ႉ မွႆႈယွၼ်ႉမႆႈႁႅင်း (Heat Exhaustion) လႄႈ ပဵၼ်လူမ်း ယွၼ်ႉမႆႈႁႅင်း (Heat Stroke) ။ ဢူၼ်ႈၼူၼ်းႁိူဝ်ႉမွႆႈ ယွၼ်ႉမႆႈႁႅင်း (Heat Exhaustion) ၼႆႉသမ်ႉ တေၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ...

ထဝ်ႈၸၢႆး ၸိုဝ်ႈႁွင့် John Alfred Tinniswood ဢႃယု 111 ပီ ၵူၼ်းမိူင်းဢိင်းၵလဵတ်ႈ ထုၵ်ႇမၢႆပဵၼ် ၽူႈဢႃယုယၢဝ်းသုတ်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း Guinness World Records တႃႇပီ 2024 ။ မၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈပီ 1912 လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ဝၼ်းတီႈ 26...

သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ မေႃယႃ CDM ၶဝ် တႄႇၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶိုၼ်း တီႈႁူင်းယႃဝဵင်းၼမ်ႉတူႈယဝ်ႉ ဝႃႈ ၼႆ။ တႄႇဢဝ် လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉမႃး တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၶိုၼ်းႁွင်ႉၵူၼ်း CDM မႃးႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶိုၼ်း တီႈ ႁူင်းယႃဝဵင်းၼမ်ႉတူႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇသေ တႄႇပၼ်ႇၵၢၼ်ၶိုၼ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈႁူင်းယႃဝဵင်းၼမ်ႉတူႈၼႆႉ မီးမေႃယႃ CDM...

ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလူင်းပိုၼ်ႉတီႈ သမ်းယႃႁႄႉၵင်ႈပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းသိူဝ် ပႆႇၼိမ်ယဵၼ်။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 10/2/2024 ၼႆႉမႃး ယူႇတီႈ ႁွင်ႇၵၢၼ်ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ ပိုတ်ႇႁပ်ႉသမ်းယႃႁႄႉၵင်ႈပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တီႈႁူင်းယႃလူင် ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး - ၶႄႇ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ်ႁပ်ႉသမ်းယႃပၼ် 100 ၵေႃႉ ၼႆ ယဝ်ႉ။ ပေႃႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ...

ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းတႆး - ထႆး ႁူမ်ႈၵၼ် 10 ပၢႆ ပၼ်ႇရူတ်ႉထိပ်ႇ ၶိုၼ်ႈလွႆတႆးလႅင်း တႃႇမၢႆတွင်း ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး ၶွပ်ႈ တဵမ် 77 ပီ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 31/1/2024 တေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 7/2/2024 ၶၢဝ်းတၢင်း 9 ဝၼ်း ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းတႆး -...