ၵူၼ်းဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၼၢဝ်ၶႆႈဝတ်း (ရာသီတုပ်ကွေး/ တၢင်းပဵၼ်ၸွမ်းၾိင်ႈၾႃႉ) ၼမ် ၸွမ်းႁူင်းယႃ လူင်လႄႈ ႁွင်ႈယႃ(ဆေးခန်း) ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ တဵမ်ၵူႈၶၢဝ်း။
ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်တင်း လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2023 ၼႆႉမႃး ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဢွၼ် ၵၼ်တိတ်းၸပ်း တၢင်းပဵၼ်ၼၢဝ်ၶႆႈဝတ်းၼမ် မၢင်ၸိူဝ်း ပဵၼ်ႁိုင်ထိုင်ၾၢၵ်ႇလိူၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸင်ႇတေၶႅၼ်း ၵေႃႈမီး တီႈႁူင်းယႃလူင် ပေႃးဢမ်ႇမီးၵူႈၼွၼ်း တႃႇၵူၼ်းပဵၼ်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢၼ်ပဵၼ်ႁႅင်းတႄႉ မိူဝ်ႈလိူၼ်ထူၼ်ႈပႅတ်ႇပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ဢေႃႈ ပဵၼ် တင်းႁိူၼ်းတင်းယေး ဢၼ်လွတ်ႈမၼ်း 1 ႁိူၼ်းလႂ် တေလွတ်ႈ 1 ၵေႃႉၵူၺ်းၶႃႈ။ မၢင်ႁိူၼ်းဢမ်ႇလွတ်ႈသေၵေႃႉၶႃႈ ပဵၼ် တင်းႁိူၼ်း ၸိူင်ႉၼႆၵေႃႈမီးဢေႃႈ။ မိူဝ်ႈလိူၼ်ပူၼ်ႉ တီႈႁူင်းယႃလူင်ၼႆႉ ၵူႇၼွၼ်းတႃႇၵူၼ်းပဵၼ် ပေႃးဢမ်ႇပဝ်ႇၶႃႈ။ တၢင်း ပဵၼ်ၼၢဝ်ၶႆးဝတ်းၼႆႉ ပေႃးပဵၼ်ယဝ်ႉ တေႁိုင်မွၵ်ႈ 1 ဝူင်ႈ ပေႃးၶႅၼ်းမႃးယဝ်ႉ တေဢူၼ်ႈ တေၼၢၼ်းႁႅင်း ႁၢၼ်ႉတေႃႇတေ ယူႇလီ ၶႅၼ်းလီမီးႁႅင်း ၶိုၼ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉ တေလႆႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင်မွၵ်ႈ 2 ဝူင်ႈပၢႆၼႆႉဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။
တၢင်းပဵၼ်ၼၢဝ်ၶႆႈဝတ်းၼႆႉ မၢင်ၸိူဝ်း မိူဝ်ႈၽွင်းပဵၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢွၵ်ႇမၢၵ်ႇလႅင်ၸွမ်း၊ မၢင်ၸိူဝ်း ၶႅၼ်းယဝ်ႉ ဢွၵ်ႇမၢၵ်ႇလႅင်၊ မၢင်ၸိူဝ်း ၶႅၼ်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇမၢၵ်ႇလႅင် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီးယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းယူႇတီႈ ႁႅင်းၶၢမ်ႇတူဝ်ၽႂ်မၼ်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢႆးၶႃႈ လၢတ်ႈ။
ၵူၼ်းၼုမ်ႇ လၢႆးၶႃႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တီးလၢႆးၶႃႈၼႆႉ ၵူၼ်းပဵၼ်ၼၢဝ်ၶႆႈဝတ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၼမ်ႁႅင်းၼႃႇ တီႈႁူင်းယႃလူင်လႄႈ သေးၶၢၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းပေႃးတဵမ်ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈၵူႈၼႂ်ၵူႈၶမ်ႈယဝ်ႉ။ တၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ မၼ်းမႃးၸွမ်းယုင်း ၶႃႈဢေႃႈ ပေႃးၾူၼ်တႄႇတူၵ်းၵေႃႈ တၢင်းပဵၼ်ၼႆႉၵေႃႈ တႄႇပဵၼ်မႃးၶႃႈယဝ်ႉ။ ပေႃးႁႅင်းတူဝ်ႁဝ်းၶႃႈ ဢူၼ်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်ယဝ်ႉ ၶႃႈ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ယုင်းတေဢမ်ႇၽႄႈၼမ်ၼၼ်ႉ တီႈႁူင်းယႃၶဝ်ၵေႃႈ ၸႅၵ်ႇပၼ်ယူႇ ယႃၶႃႈယုင်း ၵူၺ်းၵႃႈ ယူႇတီႈႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇဢဝ်ၸႂ်ႉၵၼ်ၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ။ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉသေ ဢၼ်လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇတႄႉ ဢမ်ႇမီးၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။
လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸဝ်ႈသၢင်ႇဢွၼ်ႇ၊ မုၼ်ၸၢင်း ၶဝ်ၸဝ်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်ၼမ် မၢင်ၵျွင်း/ ဝတ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ထိုင်မွၵ်ႈ 8 တူၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ၸဝ်ႈၶူး ၽူႈတူင်ႉၼိုင် ၾၢႆႇသင်ႇၶၸဝ်ႈ တီႈတူင်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈလိူၼ်ပူၼ်ႉ ၸဵမ်ၵူၼ်း ႁိူၼ်း ၸဝ်ႈသၢင်ႇဢွၼ်ႇၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ၼၢဝ်ၼမ်ၼႃႇ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ၶႅၼ်းၶိုၼ်ႈမႃးတင်းၼမ်ယဝ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈ ၼၢဝ်တင်းၵျွင်းၼၼ်ႉ တႄႉ ဢမ်ႇမီးၼင်ႇၵဝ်ႇ။ 1 ၵျွင်းလႂ် တေၼၢဝ် 5-6 ပႃး 7-8 ပႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပေႃးၼၢဝ်ယဝ်ႉ ၵႂႃႇႁူင်းယႃ ပေႃးဢမ်ႇၵႂႃႇ ႁူင်းယႃ သမ်ႉ ဢမ်ႇၶႅၼ်းၼႄႈ တၢင်းပဵၼ်ၼႆႉၵေႃႈ။ တီႈဢေႇသုတ်းတေလႆႈၼွၼ်းႁူင်းယႃ 4 ၶိုၼ်းၼႆႉ ၸင်ႇတေႁၢႆၼႄႈ”- ဝႃႈၼႆ။
မိူၼ်ၼႆ ၼင်ႇၵဝ်ႇ တီႈဝဵင်းၶူဝ်လမ်ၵေႃႈ ၸဵမ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူၼ်းထဝ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်တိတ်းၸပ်း တၢင်းပဵၼ်ၼၢဝ်ၶႆး ဝတ်းၼမ် မၢင်ၸိူဝ်းၼၢဝ်ပဵၼ် 7 ဝၼ်း ထိုင် 15 ဝၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး ၼႆယဝ်ႉ။