ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈၵႃႈႁႅင်း ၸွမ်းၼင်ႇပိူင်မီးဝႆႉ

ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၵဵင်းမႂ်ႇ ႁူမ်ႈၵၼ် တုၵ်းယွၼ်းသုၼ်ႇလႆႈ တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ၼႂ်းဝၼ်းႁႅင်းၵၢၼ်လုမ်ႈၾႃႉ (May Day) ဝႃႈၼႆ။

ဝၼ်းတီႈ 01/05/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်း ယူႇတီႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ႁူမ်ႈၵၼ် ၵႂႃႇတၢင်ႇယိုၼ်ႈ ၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းႁႅင်းၵၢၼ်လုမ်ႈၾႃႉ (May Day) တီႈလုမ်းၾၢႆႇၽွင်းငမ်း ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ (သႃႇလႃးၵၢင်) ၸိုင်ႈထႆး ဝႃႈၼႆ။

ယၢမ်းလဵဝ် ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းမိူင်းထႆးၼႆႉ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ ၼွၵ်ႈလိူဝ် ၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်း ၶဝ်ဢမ်ႇလႆႈၵႃႈႁႅင်းတဵမ်ထူၼ်ႈၵိုင်ႇငၢမ်ႇ ၸွမ်းၼင်ႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းထႆး မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် ၵႃႈႁႅင်းၼိုင်ႈၵေႃႉ တေဢမ်ႇႁႂ်ႈတႅမ်ႇလိူဝ် 350 ဝၢတ်ႇ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆးၼႆႉ ယွၼ်ႉပေႃႈလဵင်ႉမႄႈလဵင်ႉဢမ်ႇပၼ်တဵမ်လႄႈ ၼႂ်းဝၼ်း ႁႅင်းၵၢၼ်လုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ၸင်ႇလႆႈမႃး ယွၼ်းသုၼ်ႇလႆႈႁႅင်းၵၢၼ် တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ႁႂ်ႈတူၺ်းထိုင်ပၼ် ႁႅင်းၵၢၼ်ႁႂ်ႈတူဝ်ႈထိုင်ၵူႈၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။

ထွင်းၶမ်း ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း MAP လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ႁဝ်းၶႃႈ မႃးတုၵ်းယွၼ်း ပၼ်ႁႅင်းၵၢၼ် ၵႃႈႁႅင်းႁဝ်းၶႃႈ ပႆႇလႆႈတဵမ်ထူၼ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵႃႈႁႅင်း 350 ဝၢတ်ႇ တေႃႇဝၼ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁႅင်းၵၢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ပႆႇလႆႈ။ ဝၼ်းလိုဝ်ႈၵေႃႈ ပႆႇလႆႈၸွမ်း ၼင်ႇပၵ်းၼင်ႇပိူင်။ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇ ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ် တေလႆႈမႃးၼႆ ႁဝ်းၶႃႈၸင်ႇမႃး ယိုၼ်ႈယွၼ်းႁႂ်ႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၶဝ်ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းပၼ် ၸွမ်းၼင်ႇမၢႆမီႈတမ်းဝၢင်းဝႆႉၼၼ်ႉ”- ဝႃႈ ၼႆ။

ပၢင်တုၵ်းယွၼ်းသုၼ်ႇလႆႈႁႅင်းၵၢၼ် တီႈဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်း May day ၼႆႉ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၼႅင်ႈသၢၼ် ႁႅင်းၵၢၼ် တွၼ်ႈၼိူဝ် ၸိုင်ႈထႆး (เครือข่ายแรงงานภาคเหนือ) ဢွၼ်ၸတ်း ၼမ် ႁႅင်းၵၢၼ်ၵူႈသႅၼ်းထၢၼ်လႄႈ ၸုမ်းတူင်ႇဝူၼ်း ၵူၼ်းၵဵင်းမႂ်ႇ လၢႆမူႇၸုမ်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မီးလွင်ႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်သေ တႅမ်ႈၽိုၼ် လိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး တႃႇတုၵ်းယွၼ်း သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်။

ၼႂ်းၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်းၼၼ်ႉ တင်းမူတ်း မီး 29 ၶေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ – ၵႃႈၸၢင်ႈ ၊ ဝၼ်းလိုဝ်ႈ ၊ ပၢႆးယူႇလီ ၊ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ၊ ၵၢၼ်ယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈလႄႈ သုၼ်ႇလႆႈ ထႅင်ႈလၢႆလၢႆဢၼ် – ဝႃႈၼႆ။

ၵႃႈႁႅင်းသမ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ် ၼႃႈၵၢၼ်ထႅင်ႈသေ ပၼ်ဢမ်ႇလႆႈပဵင်းၵၼ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်း ၸိူဝ်းၵိၼ်ၸၢင်ႈ ႁဵတ်းမႄႈဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵႃႈၸၢင်ႈလၢႆးဝၼ်း ပႆႇလႆႈပဵင်းပိူၼ်ႈ။ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် တိုၵ်ႉလႆႈ 200 ဝၢတ်ႇပၢႆၵူၺ်း ၵေႃႈမီး။ မၢင်ၸိူဝ်း ဝၼ်းလိုဝ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸဝ်ႈ ၼႃႈတီႈ ၾၢႆႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၶဝ် တူၺ်းထိုင်ပၼ်ဝႆးဝႆး ၼႆယဝ်ႉ။

 ၽူႈတူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ႁဝ်းၶႃႈတႄႉၵေႃႈ မႃးတုၵ်းယွၼ်း တႃႇၵူႈၵေႃႉၶႃႈယဝ်ႉ တႃႇလႆႈလွင်ႈၽဵင်ႉပဵင်းၼၼ်ႉ။ ႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇလႆႈမႃးတုၵ်းယွၼ်း လိူဝ်ဢၼ်ပိူၼ်ႈ တမ်းဝၢင်းဝႆႉပိူင်မၼ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်မႄႈဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈ ၼမ် ၵႃႈႁႅင်း ၊ ဝၼ်းလိုဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၸိူင်ႉပိူၼ်ႈ။ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် လႆႈၵႃႈႁႅင်း 200 ဝၢတ်ႇပၢႆ ၵူၺ်း။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ၵႃႈသင်ၵေႃႈ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်”- ဝႃႈၼႆ။

ၼႂ်းၶေႃႈယိုၼ်ႈယွၼ်း ၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယိင်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉယူႇ (4) ၶေႃႈ –  1)  မဵၼ်းမႃး လႃးလႆႈ ( ပွင်ႇဝႃႈ – ၽွင်းၶၢဝ်း ႁူဝ်လိူၼ်ၼၢင်းယိင်းမႃး ႁႂ်ႈလႆႈဝၼ်းလိုဝ်ႈ ) ၊ 2 ပေႃးမီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉမႃး ႁႂ်ႈမီးဢွင်ႈတီႈ ယူႇသဝ်းပၼ်၊ 3 ၽႃႈဢၼႃးမႆး (ၽႃႈဢွမ်ႈၼၢင်းယိင်း) ႁႂ်ႈၸႅၵ်ႇဝႆႉပၼ်လၢႆ (ၾရီႊ) ၵူႈတီႈ မိူၼ်ၼင်ႇ – တီႈႁူင်းႁႅမ်း ၊ တီႈၵိုတ်းလိုဝ်းရူတ်ႉၵႃး ၊ တီႈပမ်ႉၼမ်ႉမၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢႃယု ဝတ်းဝႂ်ႁဵတ်း ၵၢၼ် ႁႂ်ႈၸႂ်ႉလႆႈထိုင် 5 ပီ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တုၵ်းယွၼ်းပႃး ဝႃႈၼႆ။

မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးလၢႆၸႄႈဝဵင်းၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် လႆၶဝ်ႈမိူင်းထႆးမႃး ဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး။ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၵေႃႈ ယွၼ်ႉၶၼ်မၢၵ်ႇၶဝ်ႈ တဝ်ႈၼမ်ႉ ဢမ်ႇလီလႄႈ တႃႇမီးငိုၼ်း ၸၢႆႇၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈငၢႆႈ။ ယွၼ်ႉၵိၼ်းၸႂ်သေ  ၸင်ႇမႃးႁႃၵၢၼ်မိူင်းထႆး သမ်ႉၵိၼ်းၸႂ်ထႅင်ႈ။ ၽဝၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ပၢႆႈတုၵ်ႉယဝ်ႉ မႃးၺႃးတုၵ်ႉထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။

“တေဝႃႈယူႇမိူင်းႁဝ်းၼႆၵေႃႈ သမ်ႉဢမ်ႇလၢႆးလႆႈငိုၼ်းသင် မိူၼ်ႁဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းသူၼ်ႁႆႈၼႃး ၽုၵ်ႈမၢၵ်ႇ ၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ လဵင်ႉသၢႆၸႂ်ၵူၺ်းၼႃႇ။ တေဝႃႈ တႃႇၵႃႉၶၢႆၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းၵႃႉ လၢဝ်းပၢၼ်းၶဝ် မိူဝ်းႁွတ်ႈထိုင်ႁဝ်းၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ႁႃ ၵိၼ်ယၢပ်ႇၼႃႇလႄႈ ၸင်ႇမႃးမိူင်းထႆး။ မႃးယူႇမိူင်းပိူၼ်ႈၵေႃႈ ယၢပ်ႇ ၸႂ်ၵိၼ်းၸႂ် မိူၼ်ၼင်ႇႁူႉၵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ”- ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၵူၼ်းမိူင်းသူႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၶၢင်းပွင်ႉ ၼႄၼင်ႇၼႆ။  

ဝၼ်းႁႅင်းၵၢၼ်ၼႆႉ လမ်ႇလွင်ႈတႃႇ ႁႅင်းၵၢၼ်ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉလႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ ႁႅင်းၵၢၼ်ၵူႈၵေႃႉ လူဝ်ႇဢဝ်ၸႂ်သႂ်ႇသုၼ်ႇလႆႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်။ မႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃငိုၼ်းမိူင်းပိူၼ်ႈယူႇ သေတႃႉၵေႃႈ သုၼ်ႇ လႆႈ ဢၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်ၵိုင်ႇငၢမ်ႇလႆႈၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈႁႅင်းၵၢၼ်ၵူႈၵေႃႉ ၽွမ်ႉသဵင်ပဵင်းပၢၵ်ႇၵၼ်သေ ၵွင်ႉသၢၼ် မိုဝ်းၵၼ် တုၵ်းယွၼ်း၊ တုၵ်းယွၼ်း ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ မီးၼၼ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ယႃႇပေပိုၼ်ႉပႅတ်ႈၵၼ် ။ ပေႃးတုၵ်းယွၼ်းၼင်ႇ ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈဝၢၼ်ႈမိူင်းတမ်းဝၢင်းဝႆႉၸိုင် ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ တိုၼ်းလႆႈ – ထွင်းၶမ်း ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း MAP ၾၢၵ်ႇထိုင်ႁႅင်းၵၢၼ်ဝႆႉၼင်ႇ ၼႆ။