ၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းႁႄႈၶုတ်းၶမ်း ၸွမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉမူၺ် ပႃႇလႅဝ်း – ၵဵင်းလၢပ်ႈမီးၼမ် တုမ်ႉတိူဝ်ႉသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ

ၶၢဝ်းတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽွင်းငမ်းၸိုင်ႈမိူင်းမႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ လႄႈ ၸဝ်ႈငိုၼ်းသႃးၶဝ် ဢဝ်သုၼ်ႇတူဝ်ပဵၼ်ယႂ်ႇသေ ၶုတ်းဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်သၽႃႇဝၾိင်ႈတိုၼ်း ဢၼ် မီးၼႂ်းၼမ်ႉၼႂ်းလိၼ်ၼိူဝ်လွႆ ပေႃးၸမ်မူတ်းၸမ်သဵင်ႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၵႃႈ ႁိုဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၶုၵ်းၸႂ်လႆႈ ဝူၼ်ႉထိုင် ၼပ်ႉဢမ်ႇသွၼ်ႇယဝ်ႉ။

မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းတႃႈလိူဝ်ႇ – မိူင်းလဵၼ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉၵေႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊလၢႆမူႇ လၢႆၸုမ်း မႃး ၶုတ်းႁႄႈ ၶုတ်းၶမ်းပေႃးၸွတ်ႇၵႂႃႇမူတ်း ဢမ်ႇဝႃႈၼႂ်းၼမ်ႉ ၼိူဝ်လိၼ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၢၼ်ယူႇ ၵၢၼ်ၵိၼ် ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ လူႉသုမ်းတိူၵ်ႇႁႆႈလွၵ်းၼႃး ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈမႃး ႁၢဝ်ႈႁႅင်းယဝ်ႉ။

ၵႄးၼမ်ႉမူၺ် ဢၼ်မီးၼႂ်းၶဵတ်ႇ ဝဵင်းတႃႈလိူဝ်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ လမ်ႇ လွင်ႈ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉတႄႉတႄႉ။ ၸွမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉမူၺ် ၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ် ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈၼႃးလႄႈ သူၼ်တႅင်တဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ တႅင်ႈတဝ်ႈ ဢၼ်ဢွၵ်ႇၸွမ်းထုင်ႉၼမ်ႉမူၺ်ၼႆႉ မီးၼမ်ႉလႅမ်ႉဝၢၼ် လိူဝ် သေ တႅင်တဝ်ႈတၢင်ႇတီႈလႄႈ လႆႈၶၢႆလီ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ် လူမ်ၸႂ်တႃႇယူႇတႃႇၵိၼ်မႃး ပၢၼ် သိုပ်ႇပၢၼ်ယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵႄးၼမ်ႉမူၺ်ၼႆႉ ပဵၼ်သၢႆၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်း ထုင်ႉၼႆႉယဝ်ႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းၼႃး ပေႃးဝၢႆးၼႃးယဝ်ႉ ႁဵတ်းသူၼ်တႅင်တဝ်ႈ လႆႈဢဝ်ၼမ်ႉ မူၺ် ၸိူဝ်းၼႆႉၸႂ်ႉမူတ်းယဝ်ႉ။ ၵမ်ႈၼမ် ၵူၼ်းတၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၼႆႉ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ တႅင်တဝ်ႈဢၼ် ၽုၵ်ႇၸွမ်း ထုင်ႉၼမ်ႉမူၺ်ၼႆႉ ၵိၼ်ဝၢၼ်ၼႆ ဢေႃႈ။ လႆႈၶၢႆလီၼႃႇ။ ၸဝ်ႈတႅင်ၶဝ်ၵေႃႈ လႆႈငိုၼ်းလီၼႃႇ ပေႃးၶၢဝ်းတႅင်ၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။

ယွၼ်ႉၵၢၼ်မိူင်းၵၢၼ်သိုၵ်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းယူႇယၢပ်ႇၵိၼ်းၸႂ်မႃးသေ ၸဝ်ႈသူၼ်ၸဝ်ႈၼႃး ထုင်ႉၼမ်ႉမူၺ်ၵေႃႈ တူၵ်းလွၵ်းၸဝ်ႈငိုၼ်းသႃး လႆႈၶၢႆတိူၵ်ႇႁႆႈလွၵ်းၼႃးပၼ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ လၢႆၸုမ်း မႃးၶုတ်းႁႄႈၶုတ်းၶမ်းၸွမ်းၾင်ႇၼမ်ႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ် ၶုၼ်ႇမူဝ်းဝူၺ်ႇႁင်ႈ မႃးယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းမိူင်း ၵိၼ်းၸႂ်ယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးတၢင်းလိူၵ်ႈ တေဝႃႈလုၵ်ႉသၢၼ်ၶတ်းႁႄႉႁၢမ်ႈ ၵမ်းသိုဝ်ႈၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၽႂ် ၸုမ်းလႂ် ယူႇၾၢႆႇလင် ၵမ်ႉယၼ်ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸုမ်းၶုတ်းၶမ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ မီးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇယူႇလင်ဝႆႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႆႉပၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးၼႅၼ်ႈၼႃ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဢၼ်ၶဝ်မႃးၶုတ်းၶမ်းၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ ၵူႈပွၵ်ႈပဵၼ်သူၼ်တႅင်ဢေႃႈ။ ၵူၺ်းၼႃႇ ၶႄႇလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉၶဝ် ႁူမ်ႈၵၼ်သိုဝ်ႉဢဝ်လိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၶုတ်းပဵၼ်ၼွင်ဝႆႉ။ ပေႃးပဵၼ်ၵၢင်ဝၼ်း ၶဝ်ဢမ်ႇၶုတ်း ၶဝ်ၶုတ်းၵၢင် ၶိုၼ်းလၢႆလၢႆ။ ပေႃးၵၢင်ၶိုၼ်းၼႆ ၼမ်ႉၶုၼ်ႇၵေႃႈ ၵူၼ်းတင်းၼမ် တေ ဢမ်ႇႁၼ်ၸွမ်း ၼၼ်ႉၼႃႇ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။

ႁူဝ်ၼမ်ႉမူၺ်ၼႆႉ ယၢၼ်ၵႆ တၢင်းမိူင်းလဵၼ်း 10 လၵ်းပၢႆ ၊ ပဵၼ်လႅၼ်လိၼ် ဢၼ်တိတ်းၸပ်းၵၼ် တၢင်းပႃႇလႅဝ်း –  ၵဵင်းလၢပ်ႈ လႅၼ်လိၼ်တႆး – လၢဝ်း။ လႅၼ်လိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ သူၼ်ႁႆႈၼႃးၵူၼ်းမိူင်းသေတႃႉ ယွၼ်ႉႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇမႃး ၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်းလႄႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ၶၢတ်ႈ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ၶၢႆပၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ၊ ၵမ်ႈ ၽွင်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉၸွမ်းသင်သေ ၺႃးၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် မႃး ၶုတ်းမႃးထုၺ် မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ လႆႈၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်း မၢင်ၸိူဝ်း ၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ။

ယၢမ်းလဵဝ် ၶၼ်တီႈလိၼ်တိူၵ်ႈႁႆႈလွၵ်းၼႃးပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉ ဢမ်ႇဝႃႈၵုင်းလွႆလႄႈ တီႈပဵင်း ၼိုင်ႈဢေႊၶိူဝ်ႊလႂ် 2 သႅၼ် ထိုင် 3 သႅၼ်ဝၢတ်ႇ၊ ပေႃးပဵၼ်လွၵ်းၼႃးသမ်ႉ ၼိုင်ႈဢေႊၶိူဝ်ႊလႂ် 4 သႅၼ်ဝၢတ်ႇ ( ပေႃးၶၢတ်ႈတႄႉ ၼိုင်ႈလိူၼ်လႂ် 1 မိုၼ်ႇဝၢတ်ႇ) လႆႈႁူႉၸွမ်း ၼင်ႇၼႆ။

ၾၢႆႇဢွၵ်ႇ ၾၢႆႇမိူင်းလဵၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ တႄႇဢဝ်ၵႄးၼမ်ႉသၢၼ်ႈ ၼမ်ႉၶိုမ်း ၵႂႃႇၾၢႆႇတၢင်းပႃႇလႅဝ်း – ၵဵင်းလၢပ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် ၶုတ်းႁႄႈၶုတ်းၶမ်းတင်းၼမ်တင်းလၢႆ ဢမ်ႇယွမ်း 50 တီႈယဝ်ႉ။

ၶွမ်ႊပၼီႊဢမ်ႇဝႃႈ ၸုမ်းလဵၵ်ႉၸုမ်းယႂ်ႇ ဢၼ်ၵဝ်ႇထွႆၵႂႃႇၵေႃႈ ဢၼ်မႂ်ႇၶိုၼ်းၽုတ်းမႃးထႅင်ႈ ဢမ်ႇၵိုတ်းဢမ်ႇလိုဝ်ႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ – မိူင်းလဵၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။  

ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၶုတ်းၶမ်းၸွမ်းထုင်ႉၼမ်ႉမူၺ် (မိူင်းလဵၼ်း) တီႈဝဵင်းတႃႈလိူဝ်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉသေ RCSS/SSA ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းမၢႆ (1) လွႆၵေႃႇဝၼ်းၵေႃႈ လႆႈဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 8 လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊၼႆႉဝႃႈ ႁႂ်ႈၵိုတ်းလွင်ႈၶုတ်းႁႄႈၶုတ်းၶမ်း ဢၼ်တေၸၢင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ တေႃႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တိုၵ်းသူၼ်းပႃး သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၵူႈတီႈတီႈလႄႈ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈထတ်းၶေႃႈမုလ်း ဢၼ်ပဵၼ်တႄႉမီးတႄႉ ဝႃႈၼႆ။