Tuesday, March 19, 2024

CATEGORY

ပိုၼ်း

ၸဝ်ႈႁၢၼ်တႆး ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ လၢႆသိုပ်ႇပၢၼ် လူႉသဵင်ႈ

ၸဝ်ႈႁၢၼ်တႆး ၽူႈယၢမ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ပၢၼ်ၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ် လူႉသဵင်ႈ လူၺ်ႈတၢင်းပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈ ၽွင်းဢႃယု 80 ပီ။ ဝၼ်းတီႈ 18/2/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 6 မူင်း ၸဝ်ႈႁၢၼ်တႆး ၽူႈယၢမ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး ပၢၼ်ၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ် (ဢၼ်ၸဝ်ႈၼွႆႉသေႃးယၼ်ႇတ) ဢွၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉ လူႉသဵင်ႈၵႂႃႇ တီႈႁိူၼ်းမၼ်းၸဝ်ႈ ဢိူင်ႇမႄႈၸူဝ်ႉ ဝဵင်းသၼ်သၢႆး ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ...

ၵွၼ်းၶေႃ

ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေမၵ်းမၼ်ႈ 7 ဝၼ်းၾႅပ်ႉၿိဝ်ႊရီႊပဵၼ်ဝၼ်းၶိူဝ်းတႆးယဝ်ႉယင်းပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉလႄႈၽူႈ ၼမ်း ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် ၶွတ်ႇၽွတ်ႈၶွင်ႊသီႊၸိုင်ႈတႆး လႆႈၸႂ်တႅပ်းတတ်းမၵ်းမၼ်ႈတုင်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆးလႄႈ ၽဵင်း ၸၢတ်ႈ(ၽဵင်းၵႂၢမ်းတၢင်ႇတုင်း) ၶိူဝ်းတႆးၶိူဝ်းရႃးၸႃး ဢၼ်ၻွၵ်ႉတိူဝ်ႊလုင်းပႃႉၺၢၼ်ႇၸုမ်းမူၵ်ႇႁူဝ်ၽိူၵ်ႇ ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈတႅင်ႇဝႆႉၼၼ်ႉသေ ၶုၼ်ပၢၼ်းၸိင်ႇ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၼမ်ႉသၼ်ႇ ၸင်ႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၼႂ်းလိၵ်ႈသၢႆလူမ်း သူင်ႇထိုင်ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ ၼႂ်းသၢႆလူမ်းၼၼ်ႉဝႃႈ - “မၢႆသၢႆလူမ်း No.36 ဢၼ်သူင်ႇမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 6 ၾႅပ်ႉၿိဝ်ႊရီႊ...

 ၵွၼ်းၶေႃ

ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေမၵ်းမၼ်ႈ 7 ဝၼ်းၾႅပ်ႉၿိဝ်ႊရီႊပဵၼ်ဝၼ်းၶိူဝ်းတႆးယဝ်ႉယင်းပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉလႄႈၽူႈ ၼမ်းၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် ၶွတ်ႇၽွတ်ႈၶွင်ႊသီႊၸိုင်ႈတႆး လႆႈၸႂ်တႅပ်းတတ်းမၵ်းမၼ်ႈတုင်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆးလႄႈ ၽဵင်း ၸၢတ်ႈ(ၽဵင်းၵႂၢမ်းတၢင်ႇတုင်း) ၶိူဝ်းတႆးၶိူဝ်းရႃးၸႃး ဢၼ်ၻွၵ်ႉတိူဝ်ႊလုင်းပႃႉၺၢၼ်ႇၸုမ်းမူၵ်ႇႁူဝ်ၽိူၵ်ႇ ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈတႅင်ႇဝႆႉၼၼ်ႉသေ ၶုၼ်ပၢၼ်းၸိင်ႇ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၼမ်ႉသၼ် ၸင်ႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၼႂ်းလိၵ်ႈသၢႆလူမ်း သူင်ႇထိုင်ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ ၼႂ်းသၢႆလူမ်းၼၼ်ႉဝႃႈ - “မၢႆသၢႆလူမ်း No.36 ဢၼ်သူင်ႇမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 6 ၾႅပ်ႉၿိဝ်ႊရီႊ 1947...

လွင်ႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်

တႃႇတေၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၼႂ်းပိူင်ပိုင်းၸိုင်ႈမိူင်း 1947 ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈမၵ်းတမ်းဝႆႉတီႈၶေႃႈမၢႆ မတ်ႉတႃ - 201    ၼႂ်းပၵ်းပိူင်(ဢုပတေႇ) ပိူင်ပိုင်းၼႆႉလႄႈသင် ဢိင်ၼိူဝ်ၶေႃႈ 199 ၼႂ်းပၵ်းပိူင်(ဢုပတေႇ) မီးပၵ်းပိူင် (Act) ဢၼ်သၽႃး(ပႃႊလီႊမၼ်ႊ) မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉလႄႈသင် ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေဢၼ်ၸီႉၸမ်ႈ ၼႄဝႆႉတၢင်ႇၸိူဝ်ႉတၢင်ႇပိူင်ၸွမ်းၼင်ႇလၵ်းမၢႆၶေႃႈၼွင်ႇမတ်ႉပႃႈတႂ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉသေၵူႈၸႄႈမိူင်းမီးသုၼ်ႇလႆႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်။ မတ်ႉတႃ - 202    သုၼ်ႇလႆႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼႆႉ တေဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းႁဵတ်းသၢင်ႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်း 10 ပီ...

တုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ

တုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဢၼ်မီး သီလိူင် ၶဵဝ် လႅင် သၢမ်တႃ မီးဝူင်းလိူၼ်ၶၢဝ်ယူႇၼႂ်းၵၢင်လႄႈ ထုၵ်ႇမၵ်းမၼ်ႈမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 7 လိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊ ၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်တူဝ်တႅၼ်းၽူႈၼမ်းတႆးလႄႈတူဝ်တႅၼ်းၸဝ်ႈၾႃႉ ဢၼ်မီး ၸဝ်ႈၶုၼ်ပၢၼ်းၸိင်ႇ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၼမ်ႉသၼ်ႇ (ႁူဝ်ပဝ်ႈၶွင်ႊသီႊၸိုင်ႈတႆး) ႁူမ်ႈတင်း “ၽဵင်းၵႂၢမ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ” ( ၵႂၢမ်းတၢင်ႇတုင်း/ၸွမ်ပိဝ်) ဢၼ် ၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊပႃႉၺၢၼ်ႇ   ပဵၼ်ၽူႈတႅမ်ႈၶူင်ဢွၵ်ႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉဢိင်လူၺ်ႈၶဝ်ၸဝ်ႈ 14...

ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵူၼ်းမိူင်းတႆး

ၵၢၼ်ယူႇႁူမ်ႈၵၼ်လၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးလႄႈ ဢၼ်ပဵၼ်ပိုၼ်ႉထၢၼ်ႁၢၵ်ႈငဝ်ႈတင်ႈတႄႇလႂ်မႃးလႂ် လူၺ်ႈ ၾိင်ႈ ၵိၼ်ယူႇသဝ်းၶိူဝ်းၼိုင်ႈလႄႈၶိူဝ်းၼိုင်ႈ ႁူမ်ႈဝႃႈမီးလွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ၽွင်ႈယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပၼ်ႁႃ ၵၢၼ် လေႃႇယွၼ်ႈတုမ်ႉတွၵ်ႈၵၼ်လႄႈ ဢမ်ႇပဵၼ်လွင်ႈၶတ်းၶွင်ႈၶႂၢင်ၸႂ်သင်ၵၼ်မႃးၼႂ်းမိူင်းတႆးဢၼ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်းမွၵ်ႈ 8 လၢၼ်ႉၵေႃႉ။ မၢႆတွင်း ၼႂ်းၵၢၼ်ယင်ႇထွင်သၢႆမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်း (ပၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉၽွင်းမိူင်း) ။ ၸိူင်ႉၼင်ႇ 1. ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆး ဢၼ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်းၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ မွၵ်ႈ 68% ပုၼ်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆး ယူႇၸွတ်ႈတူဝ်ႈၵႂႃႇၵူႈတီႈသေ ၵမ်ႈၼမ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႆႈၵၢၼ်ၼႃးလႄႈလဵင်ႉသတ်း ၵႃႉၶၢႆ ...

မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸိုင်ႈတႆး

ပီ 1922 ဢိင်းၵလဵသျ်ႊတင်းၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းတႆး ၶွတ်ႇၽွတ်ႈၶွင်ႊသီႊမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸိုင်ႈတႆး (FEDERATED SHAN CHIEF COUNCIL) ဢဝ်မိူင်းတႆးတင်ႈပဵၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် (FEDERATED SHAN STATES)။ ၼႂ်းၶွင်ႊသီႊ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼၼ်ႉ ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၼိူဝ်ႊ ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၵႅမ် ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၼိူဝ်ႊ ပဵၼ်ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ၊ ၶုၼ်ၽွင်းငမ်း ဝဵင်းတွင်ၵီႈ(တူၼ်ႈတီး) ပဵၼ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၸဝ်ႈၾႃႉ 33...

ၸွမ်သိုၵ်းၵၼ်းၸဵတ်း

မိူဝ်ႈၼႆႉထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈ ဝၼ်းဢၼ်သုၼ်သေ(လူႉသုမ်း) ၽူႈၼမ်း ၽူႈႁတ်းငၢၼ်တႆးထႅင်ႈၸဝ်ႈၼိုင်ႈလႄႈ ပဵၼ်ဝၼ်းသဝ်ႈမွင်ၸႂ်လူင်လၢင်တႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ တင်ႈတႄႇဝၼ်းတီႈ 24 ၵၢင်ၶမ်ႈ လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2024 ၼႆႉ ဝၢႆးလႆႈႁူႉယိၼ်းၶၢဝ်ႇၸွမ်သိုၵ်းၵၼ်းၸဵတ်း လႆႈသဵင်ႈသုတ်းမုၼ်ၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃလူင်သူၼ်ၻွၵ်ႇယဝ်ႉ ဝၼ်းတီႈ 25  လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊၵေႃႈ ဢဝ်ၶိုၼ်ႈမိူဝ်း ၵႂႃႇၸတ်းပၢင်ၸႃပၼ ႁႅၼ်းၿုၼ်းၵုသူလ်ပၼ်မၼ်းၸဝ်ႈတေႃႇတဝ်ႉႁွတ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 30 မိူဝ်ႈၼႆႉ ၸင်ႇလႆႈႁွပ်ႈ ႁူဝ်ၶဝ်ႈႁဵဝ်ႈ ဢဝ်ၵႂႃႇၾင်ႇ(ထႃပၼႃး)...

ၶုၵ်းၶူၼ်ႉၶိုၼ်းၽူႈဝၢၼ်ႇသွမ်ႈပိုၼ်း

ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈ 1952 – 1954 ၸူဝ်ႈယၢမ်းၽွင်းသိုၵ်းၶႄႇၽိူၵ်ႇ ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းမိူင်းတႆးၼၼ်ႉ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ တႄႇႁႅၵ်ႈ မႃးတီႈၵၢၼ်တူင်ႉတိုၼ်ႇလုၵ်ႉႁဵၼ်းတႆးတီႈၸၼ်ႉၸွမ်တႃႈၵုင်ႈ လႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းထိုင်လိူင်ႈ ၵဵဝ်ႇလွင်ႈၸိူဝ်းသိုၵ်းၶဝ် တဵၵ်းတဵင်ပေႉၵိၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆး လွင်ႈၵၢၼ်မိူင်းမိူင်းတႆး ႁူမ်ႈတင်းလွင်ႈတႃႇတေၵႅတ်ႈၶႄႁႄႉၵင်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ဢဝ်သႂ်ႇၸႂ်ၵၼ်ၼၵ်းၼႅၼ်ႈၾင်လိုၵ်ႉမႃးတႄႉတႄႉလႄႈ ၽွင်းၼင်ႇၼၼ် ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၸၢႆမွင်ႇမွင်ႇ(လၢႆးၶႃႈ) ၸၢႆးဢွင်ႇထုၼ်း(သီပေႃႉ) ၸဝ်ႈထုၼ်းတိၼ်ႉ(လၢႆးၶႃႈ)ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉဢွၼ်ႁူဝ် ၼမ်းၼႃႈၵေႃႇ တင်ႈ “မုၵ်ႉၸုမ်းသိူဝ်”...

ၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်း ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈလၢႆသိုပ်ႇပၢၼ် လူႉသဵင်ႈ

ၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်း ၽူႈယၢမ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးမႃး လၢႆသိုပ်ႇပၢၼ် ၵိုင်ႉၵၢင်ႉလူႉသဵင်ႈၵႂႃႇ လူၺ်ႈတၢင်းပဵၼ် ၵူၼ်းထဝ်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 24/1/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 8 မူင်း ၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်း (ႁိုဝ်) ပေႃႈထဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်း ဢႃယု 87 ပီ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉလူႉ သဵင်ႈၵႂႃႇ တီႈႁိူၼ်းမၼ်းၸဝ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းသၼ်ၵမ်ႇၽႅင်း ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ ၸိုင်ႈထႆး ၼႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ်...

ၶူၼ်ႉၶႆႈၶိုၼ်းပိုၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ

ဝၢႆးသေမိူင်းမၢဝ်းလူင် လႆႈထုၵ်ႇၶႄႇၶုၵ်ႉၶၢမ်းပူၼ်ႉပႅၼ်လႄႈလႆႈသေမိူင်း(သုမ်းမိူင်း) ၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၽွင်းၼင်ႇၼၼ် မိူင်းသႅၼ်သီ ဢၼ်ၵေႃႇတင်ႈပဵၼ်မိူင်းမႃးဢွၼ်ၼႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈၾႃႉသႅၼ်ဝီ ၶိုၼ်ႈမႃးပဵၼ်ၽူႈၼမ်း ၼႂ်းမူႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၶိူဝ်းတႆးသိုပ်ႇမႃး။ ၼႂ်းပၢၼ်သႅၼ်ဝီႁုင်ႈႁိူင်းၼၼ်ႉ မီးၸဝ်ႈၽူႈၽွင်းငမ်းသိုပ်ႇတေႃႇၵၼ်မႃး 48 ၸဝ်ႈ။ ဢွၼ်ၼႃႈ မိူင်းသႅၼ်ဝီတေႁုင်ႈႁိူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးၸဝ်ႈၾႃႉပူၵ်းပွင်ၽွင်းငမ်းဝႆႉယူႇ။ ဝၢႆးသေပၢၼ်ၸဝ်ႈၶမ်းပၢၵ်ႇၾႃႉယဝ်ႉ ပရိၼ်ႉၼွင်ႇ လႆႈဢဝ်ၵွင်သိုၵ်းၶိုၼ်ႈမႃးၼႂ်းမိူင်းတႆး ၵူႈႁူဝ်မိူင်း တေႃႇထိုင် မိူင်းၵိုင်မႃႉ မိူင်းတိင် (မိူဝ်ႈလဵဝ်ယူႇၼႂ်းၶႄႇ) ၸဝ်ႈၾႃႉလႄႈၵူၼ်းမိူင်း...

လွင်ႈပဵၼ်မႃး ဝၼ်းၶူးမေႃ တီႈဝၢၼ်ႈမႂ်ႇမွၵ်ႇၸၢမ် ၼႂ်းမိူင်းထႆး

ဝၢႆးသေတပ်ႉသိုၵ်းတႆး လႆႈထွႆလူၼ်ႉပူၼ်ႉၶၢမ်ႈၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းထႆးသေ မႃးပူပိုၼ်ႉသိူဝ်ႇႁၢၵ်ႈငဝ်ႈ ၾင်လၵ်းပၵ်းထၢၼ် တီႈယူႇဢွင်ႈသဝ်း တီႈဝၢၼ်ႈမႂ်ႇမွၵ်ႇၸၢမ်ပဝ်း(ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇမွၵ်ႇၸၢမ်) ၼႃႈလိၼ်မႂ်ႇလႄႈတင်ႈၸိုဝ်ႈမႂ်ႇမႂ်ႇ ဢၼ်ယူႇႁိမ်းၾင်ႇ မႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ၼႂ်းမိူင်းထႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဝူင်ႈၵၢင် မိူင်းၵဵင်းမႆႇ လႄႈ မိူင်းၵဵင်းႁၢႆး။ ပိုတ်ႇၼႃႈပိုၼ်းမႂ်ႇ မီးမႃးဝၼ်းယူၵ်ႉယွင်ႈၸဝ်ႈၶူးမေႃလိၵ်ႈတႆး တီႈဝၢၼ်ႈမႂ်ႇမွၵ်ႇၸၢမ်ၼႆႉ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈ 47 ပီပၢႆ ဝၢႆးသေ ပီႈၼွင်ႉတႆး လႆႈမႃး ၵေႃႇႁၢင်ႈသၢင်ႈလၵ်းပၵ်းထၢၼ်...

ပၢင်ၵုမ်ၽႃသႃၵႂၢမ်းလၢတ်ႈတႆး

ပိုၼ်ႉလင် "ငဝ်ႈပိုၼ်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ် ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ၊ ပေႃးၵႂၢမ်းလၢတ်ႈႁၢႆၵေႃႈ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတၢႆ" "ၼႂ်းလူၵ်ႈ(လုမ်ႈၾႃႉ)ၼႆႉ  ဢၼ်လၢတ်ႈမိူၼ် တႅမ်ႈမိူၼ်  ပဵၼ်ၶိူဝ်းဢိင်းၵလဵတ်ႈ လၢတ်ႈဢမ်ႇမိူၼ် တႅမ်ႈမိူၼ်            - ပဵၼ်ၶိူဝ်းၶႄႇ လၢတ်ႈမိူၼ် တႅမ်ႈဢမ်ႇမိူၼ်           - ပဵၼ်ၶိူဝ်းတႆး" "တႃႇၶိူဝ်းတႆး တေၸုၵ်းမၼ်ႈလႆႈသေ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၵႂႃႇၼႆႉ ယူႇတီႈၵႂၢမ်းတႆးႁူမ်ႈၶေႃႈ ...

မိူင်းတႆးမိူၼ်မိူင်းဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်သဝ်ႈဝဝ်းမွင် ပၢႆႈတၢႆပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၵွင်

မိူင်းတႆးပဵၼ်မိူင်းဢၼ်မီးၼႃႈလိၼ်ယႂ်ႇၵႂၢင်ႈသုတ်း ၼႂ်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈ မီးႁူဝ်ၵူၼ်း 4-6 လၢၼ်ႉၵေႃႉ ၼပ်ႉလႆႈထိုင် 10 ပုၼ်ႈၶွင်ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်၊ ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃ (ပထဝီ - geography) မိူင်းတႆးပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းဢၼ်တိတ်းၸပ်းလႅၼ်လိၼ်လႄႈပဵၼ်မိူင်း(ယုတ်းထသၢသ်ႇရ် Strategic )ယူႇတိတ်း 3 မိူင်း ၸိူင်ႉၼင်ႇ မိူင်းၶႄႇ မိူင်းထႆး လႄႈမိူင်းလၢဝ်း။ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇပဵၼ်ႁႅင်းလူင်ၾၢႆႇၼိုင်ႈလႄႈမီးမႃးယၢဝ်းၼၢၼ်း၊ ၵွႆးၵႃႈတေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်...

တႆးယၢမ်ႈၸွႆႈလၢဝ်းလိုပ်ႈၽူႈၶဵၼ်

ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈပီ1950 ၼၼ်ႉ မႅၼ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းၽွင်းၵၢင်ဝႃႇသႃၸဝ်ႈၸၢႆး လုၵ်ႈၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ၸဝ်ႈၽႃးၼုဝူင်းမိူင်းလၢဝ်း ဢၼ်ပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈလူင်ၵွင်တပ်ႉ ၶွင်သိုၵ်းလၢဝ်းႁၵ်ႉၸၢတ်ႈ တိုၵ်းၾရင်ႊသဵတ်ႈ ဢမ်ႇပေႉၽူႈၶဵၼ်ၶႂၢၵ်ႈမိူင်းလႄႈ မၼ်းၸဝ်ႈလႆႈၶိုၼ်ႈမိူဝ်းၵႂႃႇမိူင်းတႆးသိပ်းသွင်ပၼ်းၼႃး ယွၼ်းဢဝ်သိုၵ်းၶႄႇၽိူၵ်ႇ မွၵ်ႈၼိုင်ႈတပ်ႉၵွင် ဢွၵ်ႇမႃးတၢင်း လႅၼ်လိၼ်မိူင်းတႆး တီႈလႅၼ်လိၼ်သၢမ်တၢဝ်ႉ မိူင်းၵၢႆ မိူင်းယွင်း ပူၼ်ႉၵႂႃႇတၢင်း မိူင်းၵုမ်းသူပ်းယွင်းၼၼ်ႉသေ ၶၢမ်ႈၼမ်ႉၶွင်ၶဝ်ႈၶိုၼ်းမိူဝ်းမိူင်းလၢဝ်း။ . မိူဝ်ႈၽွင်းၸဝ်ႈသုၽႃးၼုဝူင်း လူင်းလတ်းၽၢၼ်ႇမိူင်းတႆးသိပ်းသွင်ပၼ်းၼႃးသေ ၶဝ်ႈမႃးၽႅဝ်မိူင်းၵဵင်းတုင်ၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈ လႆႈမႃးထူပ်းၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၵဵင်းတုင်...

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း