CATEGORY
ၶေႃႈထတ်းသၢင်
ၶေႃႈထတ်းသၢင် ၵၢၼ်းမိူင်း၊ ၵၢၼ်သိုၵ်း၊ မိူင်းတႆး မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လႄႈၼွၵ်ႈမိူင်း။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈပၼ်ႁႃမိူင်းမၢၼ်ႈသေ ၼင်ႇႁိုဝ်တေၵိူတ်ႇမီးမႃး ပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈမိူင်းဢိၼ်ႊတူဝ်ႊၼီႊသျႃႊ ဢၼ်ႁပ်ႉဝႆႉ တၼ်းႁဵင်းႁူဝ်ပဝ်ႈ ဢႃႊသီႊယၼ်ႊ တိတ်းတေႃႇသိုဝ်ႇသၢၼ်ၸွမ်းမိူင်းၶႄႇ မိူင်းထႆး မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉသေဢမ်ႇၵႃး ပႃးၸဵမ်ၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈတင်းသဵင်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇယွမ်း 60 ပွၵ်ႈယဝ်ႉၼႆ ရႅတ်ႊၼူဝ်ႊ ၵေႃႉပဵၼ် ၶုၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇမိူင်းၼွၵ်ႈမိူင်းဢိၼ်ႊတူဝ်ႊၼီႊသျႃႊ လၢတ်ႈၵႂႃႇတီႈ ပၢင်ၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇၵႂႃႇ ဝၼ်းတီႈ 5 လိူၼ်မေႊၼႆႉ။ လွင်ႈသိုဝ်ႇသၢၼ်တိတ်းတေႃႇၵၼ်ၼႆႉ တၢင်တူဝ်ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်ၵေႃႈမီး...
ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တေထိုင် 65 ပီပႆႇႁၼ်တိုဝ်ႉတၢင်းလီ
ယူႇယူႇလိူၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းလိူၼ်မေႊထႅင်ႈယဝ်ႉ ပေႃးၼပ်ႉတႄႇဢဝ်ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ် ၶႂၢၵ်ႈမိူင်း ဢၼ်ပဵၼ်ၶဵၼ်ၶွင်တႆးၸိုင် ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 1958 လိူၼ်မေႊ 21 ဝၼ်းၼၼ်ႉ တေႃႇမႃးထိုင်ပီၼႆႉ လိူၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ၶွပ်ႈ 65 ပီတဵမ် ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 21 ၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵေႃႈတင်ႈပဵၼ်မႃးၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢၼ်ဢဵၼ်းဢၢၼ်းတႃႇတိုၵ်းလိုပ်ႈႁေႃႈပႅတ်ႈၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၶႂၢၵ်ႈမိူင်းသေ ပူၵ်း တင်ႈၶိုၼ်းမိူင်းၵွၼ်းၶေႃ ၼႆလႄႈ တႄႇဝၼ်းၼၼ်ႉထိုင်ဝၼ်းၼႆႉ လႅပ်ႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈသင်မႃးၵႃႈႁိုဝ်...
ၶၢဝ်းတၢင်းပင်ႊၶီႊမုၼ်ႊ မႃးမိူင်းမၢၼ်ႈ တေသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်လႆႈတႄႉယူႇႁိုဝ်
မတ်ႊသတိူဝ်ႊ ပင်ႊၶီႊမုၼ်ႊ ၵေႃႉယၢမ်ႈပဵၼ်ၽူႈပွင်ၵၢၼ်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ UN ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉၼၼ်ႉ ယူႇတီႈတၼ်းႁဵင်းၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ The Elders ၸုမ်းၵဝ်ႉၵႄႇမိူင်းလုမ်ႈၾႃႉသေ ဢိုၵ်ႉတိုၵ်ႉဢၢင်းတၢင်း ၽႅဝ်ထိုင်မႃးမိူင်းမၢၼ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 23-24 လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊၼႆႉ။ လႆႈၶၢဝ်ႇဝႃႈ မီးၶေႃႈဢၢင်ႈ ပိူဝ်ႇတႃႇ ၽၢၼ်ႉႁႃသဵၼ်ႈတၢင်း ၵိုတ်းယိုတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတင်း ႁႂ်ႈပူၵ်းတင်ႈလႆႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ဢၼ်ၵူႈပႃႈၵူႈၾၢႆႇၶဝ်ႈပႃးလႆႈ လူၺ်ႈၵတ်းယဵၼ်သေ ငၢမ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်းလွၵ်းလၢႆးတီႊမူဝ်ႊၵရေႊသီႊၼၼ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ပၢင်ႊၶီႊမုၼ်ႊၼႆႉ...
ၽူႈၼမ်းၼႂ်းၵဝ်ႇ UN ႁူပ်ႉမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ႁဵၵ်ႈႁွင်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵိုတ်းႁဵတ်းလွင်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း
မိတ်ႉသ်တိူဝ်ႊ ၿၼ်ႊၶီႊမုၼ်ႊ ၽူႈၼမ်းၼႂ်းၵဝ်ႇ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ (UN) ႁဵၵ်ႈႁွင်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵိုတ်းယုတ်းလွင်ႈ ၵၢၼ်ႁဵတ်းႁၢႆႉ သၢင်ႈလွင်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းတေႃႇၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်း လႄႈၵေႃႇလွင်ႈၶတ်းယႅင်ႈတဵမ်တူဝ်ႈမိူင်း ဢိၵ်ႇတင်း မီးသူၼ်ႇႁူမ်ႈပႃးႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ၼွင်းလိူတ်ႈၼႂ်းမိူင်း။ “တပ်ႉသိုၵ်းတၵ်းလႆႈတႄႇငဝ်ႈၵွၼ်ႇ” ၿၼ်ႊၶီႊမုၼ်ႊၵၢဝ်ႇလၢတ်ႈဝၢႆးသေယၢင်ႈၶဝ်ႈသူႇယဵမ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2 ဝၼ်း ဢၼ်တူဝ်မၼ်းၸၢႆးလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇလႄႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၸၼ်ႉသုင် ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ၿၼ်ႊၶီႊမုၼ်ႊယင်းၵၢဝ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ NUG (လူင်ပွင်ၸိုင်ႈငဝ်း) ဢၼ်ၵေႃႇတင်ႈၶိုၼ်ႈလူၺ်ႈလုၵ်ႈၸုမ်း သၽႃး ပွင်ၵူတ်းမၢႆ...
ၵုမ်ႇၶႂ်ႈဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈၵူၺ်း ဢမ်ႇမီးဢူၺ်းလီႁူမ်ႈၽၢၵ်ႈတင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႄႉ ၵၢၼ်တိုၼ်းဢမ်ႇဢွင်ႇ
လူင်ပွင် ၶွတ်ႇလိူတ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း NUG ၼႆႉ ၽွတ်ႈတင်ႈမီးမႃး တဵမ်ထူၼ်ႈၵႂႃႇ 2 ပီ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉယဝ်ႉ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၸွမ်ၸိုင်ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း တူႊဝႃႇလသျီးလႃႉ မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်းပႃးဝႃႈ တုၵ်းယွၼ်းထိုင် ၵူႈမိူင်းမိူင်း ႁႂ်ႈဢွၼ်ၸွႆႈပၼ်ၶိူင်ႈလၢၵ်ႈၼၢၵ်ႈ ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ ၽေးသၢႆမိၼ် ဢၼ်ၸၵၸ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇယိုဝ်း ႁၢတ်ႇသႂ်ႇ ၼၼ်ႉ။လွင်ႈပၼ်ပိုၼ်ႉႁူႉၾၢႆႇႁူႉၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ...
ထၢႆႊဝၼ်ႊ (Taiwan) ဝၢႆးသိုၵ်းလူၵ်ႈၵမ်း 2
ၵၢၼ်ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႂ်းမိူင်းဢူႇသၢင်း မိူင်းၶႄႇ ပဵၼ်ငဝ်ႈႁႅၵ်ႈတႄႇလိူင်ႈ ၵၢၼ်လူမ်ႉပိၼ်ႈၶွင်ၶိူဝ်းႁေႃၶမ်းသျိင် ၽွင်းပႃႊတီႊၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႉၶႄႇၶဝ်ႈမႃးမီးဢမ်းၼၢၸ်ႈၼႂ်းၶႄႇၽႅၼ်ႇလိၼ်ယႂ်ႇ မိူဝ်ႈ 1949 ပႃႊတီႊၵူၵ်းမိၼ်တင် ၸုမ်းၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းၸိူဝ်းႁၵ်ႉၸၢတ်ႈ ၶွင်ၶႄႇ ဢၼ်ပဵၼ်ၾၢႆႇသၢႆႉၵေႃႈ ပႃးၵၼ်ထွႆပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်းၶႄႇ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ယႂ်ႇ လႆလူၼ်ႉၶဝ်ႈမႃးမိူင်းမၢၼ်ႈ မိူင်းတႆး ပိူဝ်ႈဝၢင်းၽႅၼ်ၵၢၼ်တေႃႇသူႈ တႃႇတိုၵ်းဢဝ်ၶိုၼ်းမိူင်းၶႄႇ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ယႂ်ႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၶိူဝ်းၶႄႇ 1 လၢၼ်ႉ 5 သႅၼ်ပၢႆ...
သိုၵ်းမၢၼ်ႈမီးတီႈၸႂ်ယႂ်ႇလႄႈ တင်ႈၸႂ်ႁဵတ်းတေႃႇၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ
လုၵ်ႈလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊဝၼ်းတီႈ 11 ပူၼ်ႉမႃၼႆႉ ႁူဝ်ပဝ်ႈၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း မႃးဢူၼ်းမွပ်ႈ ပၼ် ႁေႃမႂ်ႇ သႅၼ်ဝီ ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 7မူင်းပၢႆ 8 မူင်းၸမ်ၸမ်ၼၼ်ႉ တပ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်မၼ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ လႄႈ ၵွင်ႈၸၢၵ်ႈႁၢတ်ႇသႂ်ႇသေ ၵူၼ်းလႆႈလူႉတၢႆ 100 ၵေႃႉပၢႆ ဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်းပုတ်းၶၢတ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဢမ်ႇယွမ်း 50...
ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆး“ၵႅၼ်ၵွင်”ၵဵင်းတုင်
မိူင်းၵဵင်းတုင် ပဵၼ်ၼိုင်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆးလႄႈ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်လီသူၼ်ၸႂ်လွင်ႈပဵၼ်မႃး လူၺ်ႈမီးတီႈမၼ်ႈပၵ်းယူႇ ၼႂ်း ၵႄႈၵၢင်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း ဢၼ်မီးၾၢႆႇဝၼ်းတူၵ်း လႄႈၾၢႆႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ မီးၼမ်ႉၶွင်ၶႅၼ်ႈလႅၼ်လိၼ်တင်း လၢၼ်ႉၸၢင်ႉ (မိူင်းလၢဝ်း) ပွတ်းႁွင်ႇမီး မိူင်းသိပ်းသွင်ပၼ်းၼႃး ၵဵင်းႁုင်ႈ ၾၢႆႇၸၢၼ်းတိတ်းၸပ်းလႅၼ်လိၼ် လၢၼ်ႉၼႃး (သယၢမ်) မိူင်းထႆး။ မိူင်းၵဵင်းတုင် ပဵၼ်မိူင်းၸဝ်ႈၾႃႉဢၼ်ပဵၼ်ၸၢဝ်းတႆးၶိုၼ်ၽွင်းငမ်းလႄႈ မိူဝ်ႈပီ 1410 ၼၼ်ႉ ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁႅင်ႈလႅင်ႉ ၾူၼ်ဢမ်ႇတူၵ်းမႃးတင်းႁိုင်ယဝ်ႉလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႆႈၼႃးသူၼ်...
SHAN -
ပေႃးတေလၢတ်ႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ တႆးၼႆၸိုင် လူဝ်ႇလၢတ်ႈလွင်ႈတႆးဢွၼ်တၢင်းယူႇ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈတႆးၼႆႉၶုၼ်လူင် ပၢႆးပၺႃႇမိူင်းတႆး ၸဝ်ႈသၢႆမိူင်း လႆႈၵဵပ်းႁွမ်တွမ်ၸူႉ သေတႅမ်ႈဝႆႉ မီးၸိူင်ႉၼႆ။ မေႃၵႃႉမေႃၶၢႆ ၊ မေႃႁႃငိုၼ်း။ ပၢၼ်ၵူႈပွၵ်ႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းတင်းၼမ်ႁူႉၸၵ်းဝႃႈ တႆးၼႆႉ ပႃးဝူဝ်းတၢင်ႇသေ ၵႃႉလွင်ႈတွင်ႈတဵဝ်းတၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ မိူင်းထႆး။ ၵူၺ်းၵႃႈၼႂ်း ၵၢပ်ႈပၢၼ်မႂ်ႇၼႆႉ ႁႂ်ႈပေႃးၶိုတ်းပိူၼ်ႈလႆႈၼၼ်ႉလူဝ်ႇမီးပိုၼ်ႉႁူႉ ၶိုတ်းၵၢပ်ႈ (education) ငိုၼ်းတိုၼ်း (capital)...
SHAN -
ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈတႆးၼႆႉဢၼ်လီမၢႆတွင်းမီးဝႆႉၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၶွင် ပူၵ်ႈၵူဝ်ႇ 5 ၵေႃႉ။ 1-ၸဝ်ႈၼူၼ်းဢူလွၵ်းၸွၵ်ႇယၢမ်ႈၶႆႈၼႄဝႃႈ “ၺႃးပီႈၼွင်ႉမိူင်းၼွၵ်ႈယၢမ်ႈ ယူႇၸွမ်းတႆးတင်းႁိုင် လၢတ်ႈဝႃႈ တႆးၼႆႉမီႈလွၵ်းဢူၼ်ႈ ဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ဢၼ်မေႃသီႈၵေႉႁေႈတႃ (jealous) ၵၼ်။” 2-J.G.Scott ဢၼ်ယၢမ်ႈပဵၼ်ၶုၼ်ၽွင်းမိူင်းတႆးၵေႃႈတႅမ်ႈၼႂ်း Burma: A Handbook of Practical Information (1906) တီႈၼႃႈလိၵ်ႈ ၼႃႈလိၵ်ႈ 115 ၼၼ်ႉဝႆႉဝႃႈ ...
တႆးဢမ်ႇမီးမူႇၸုမ်းၼမ်းၼႃႈၵႅၼ်ႇၶႅင် တေတူၵ်းၸွမ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းယဝ်ႉႁိုဝ်
ၼႂ်းပီ 2017 လုၵ်ႈလိူၼ်မေႊၼၼ်ႉ ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး CSSU ႁွင်ႉႁူၺ်းဢဝ် ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းတႆးႁဝ်းတင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈ ၵႂႃႇဢုပ်ႇၵၼ်တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇသေယဝ်ႉ မီးၶေႃႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်မႃးဝႃႈ ဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၸွမ်းလွင်ႈဝႃႈတေဢမ်ႇၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈသေပွၵ်ႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မူႇၸုမ်းတႆး မႃးႁူပ်ႉၵၼ် ၸဵတ်းပႅတ်ႇၸုမ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးၽူႈလႂ်ၸုမ်းလႂ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းလႆႈၸႂ်ၸွမ်းမႃး ၼႂ်းမိူဝ်ႈၼၼ်ႉ။ တီႈပၢင်ၵုမ်ဢၼ်ၼၼ်ႉ တွၵ်ႊတိူဝ်ႊၸၢႆးမွၵ်ႇၶမ်းၵေႃႉပဵၼ်ၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ၊ ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ်ၸႂ်ယဵၼ် ၵေႃႉပဵၼ်ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၶွင်သီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး ၊ လုင်းႁွင်ၶမ်းၵေႃႉပဵၼ်...
ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းတင်ႈတူဝ်လႆႈ ဝႆးၽႂ်းၼၼ်ႉ ၶိုင်ၶဝ်ႈႁိပ်ႇ မိပ်ႇဢဝ်ၼင်လိၼ်တႆး
SHAN -
သင်ဝၢႆႇယၵ်ႉတူၺ်းၶိုၼ်း ပၼ်ႁႃငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၼိုင်ႈႁိုင်မႃးၼိုင်ႈၶႅၼ်းႁၢင်ႈႁၢႆႉ ၸႃႉ မႃးၵူႈဝၼ်း ၼႃႇလိူဝ်သေၵႃႈပူၼ်ႉမႃး တိၵ်းတိၵ်းၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်မိူင်း ၵေႃႈႁူႉၵႃႈပဵၼ်ၵၢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ် ၵုမ်ႇမိုင်ႉႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵူၺ်းၼႆ ၼင်လိၼ်ႁဝ်း ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်း ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်းၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈၸၢင်ႈမႃးႁိမ်ဢဝ်ၵႂႃႇလႆႈငၢႆႈငၢႆႈ ။ ထႅင်ႈၽၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်ယူႇႁူမ်ႈၸွမ်းတႆးႁဝ်းမႃး ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် လႅတ်းသႅဝ်းမီးႁႅင်းၵူႈၽၢႆႇ။ ၵဵပ်းႁွမ်တွမ်ဝႆႉ...
သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵွတ်ႇၶေႃးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ သၢင်ႈႁၢင်ႈၼႄဢႃႊသီႊယၼ်ႊ ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်
ဝၢႆးလင် Deng Xijun တူဝ်တႅၼ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်း ၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဢုပ်ႇဢူဝ်းတေႃႇ FPNCC ၸုမ်းဢူၺ်းလီၽၢၵ်ႈ ၼိူဝ် ၶဝ်လႄႈ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ဢိၵ်ႈပႃးၵေႃႇမသျိၼ်ႇပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢမ်ႇႁိုင်သင် လႆႈႁၼ် FPNCC လႄႈ NSPNC ၵေႃႇသၢင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်ၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 22 လႄႈ 23 လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ်။ လုၵ်ႈၸုမ်း...
မိူဝ်ႈထိုင်တိုဝ်ႉတၢင်းၶၢဝ်းငၢၼ်း(ပွႆး)သၢင်ႇလွင်း ၽွင်းယၢမ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢိုတ်းႁူင်းႁဵၼ်းသေယူႇပဝ်ႇယူႇလၢႆ ၸိူဝ်းၵေႃႉ ယႂ်ႇႁူႉၵႂၢမ်းၵေႃႈၸွႆႈပေႃႈမႄႈႁဵတ်းၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်ႁိူၼ်းမၢင်ၸိူဝ်းတိုၵ်ႉၵေႃႉလဵၵ်ႉၵေႃႈပႆႇႁူႉသင် ပႆႇမေႃၸွႆႈၵၢၼ်ၸွႆႈ ငၢၼ်းၵေႃႈပွႆႇလဵၼ်ႈယူႇႁင်းၶဝ် မိူဝ်ႈပေႃႈမႄႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ပေႃးမီးၵေႃႉလူၵေႃႉတူၺ်းၸွႆႈၵေႃႈလီ ပေႃးဢမ်ႇမီးၵေႃႈ လႆႈမႆႈၸႂ်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈပဵၼ်ၶၢဝ်းပိူၼ်ႈႁဵတ်းပွႆးသၢင်ႇလွင်း- ၼုင်ႈသၢင်ႇ လူၺ်ႈ ႁိတ်ႈႁွႆး ၾိင်ႈၵိူဝ်းယမ်ၸဵမ်ပၢၼ်ပူႇယႃႈ ၼၢႆးမွၼ်ႇ ဢွၼ်တိုဝ်းၵမ်မႃးယၢဝ်းၼၢၼ်းပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈယုမ်ႇ ယမ်ဢၼ်ပဵၼ်ၽူလ်ငၢၼ်း ထိုဝ်ပဵၼ်ၵုၼ်းငၢမ်းၵႂၢမ်းလီ သၢင်ႈၿုၼ်းၵုသူလ် လွင်ႈလႆႈယူၵ်ႉ လုၵ်ႈလၢၼ် ၶိုၼ်ႈ ပဵၼ်လုၵ်ႈၵႅဝ်ႈ (သၢင်ႇလွင်း)...
ပိုၼ်းငဝ်ႈႁူဝ်ႁႅၵ်ႈႁူဝ်တီး ၶွင်ၽယႃးၵႃဝိလ ၵဵင်းမႂ်ႇယူႇၼႂ်းၽွင်းၾိုၼ်ႉတူဝ်ယူၵ်ႉမုၼ်းဝၢႆးလင်ပူၼ်ႉဢွၵ်ႇၼႂ်းတူင်ႇၶွပ်ႇ တႂ်ႈၵမ်မိုဝ်းၵၢၼ်ၽွင်းငမ်ႊၶွင်မၢၼ်ႈ ၸဝ်ႈၼၢႆးမၢင်ၵေႃႉၶွင်ၵဵင်းတုင် ၸိူင်ႉၼင်ႇၸဝ်ႈမႁႃၶၼၢၼ် ယင်းပႆႇယုမ်ႇယမ် လွင်ႈမၼ်ႈၵိူမ်းၶွင်ၵဵင်းမႂ်ႇလႄႈယင်းပႆႇဝႆႉဝၢင်းၸႂ်ၵဵင်းမႂ်ႇ တေၽႄႇဢမ်းၼၢၸ်ႈထိုင်ၵဵင်းတုင် ၼႂ်းထႃႇၼဢဝ်ၵဵင်းတုင် ၶဝ်ႈပဵၼ်မိူင်းၶိုၼ်ႈလႆႈ မၼ်းၸဝ်ႈဢမ်ႇယွမ်းမႃးၵူမ်ႈႁူဝ်တေႃႇၵဵင်းမႂ်ႇ လႄႈဢၢင်ႈဝႃႈ ၵူဝ်ၸၢင်ႈဢဝ်ၸိူဝ်ႉႁိူဝ်ႇသၢႆၶႆႈ တႆးၶိုၼ်မူၺ်ႉဝွတ်ႈႁၢႆသဵင်ႈၸၢတ်ႉၸိူဝ်ႉၽၼ်း။ ၵွႆးၵေႃႈယင်းဝႆႉလွင်ႈၵိုဝ်းလီၵၼ်တင်းၵဵင်းမႂ်ႇယူႇ။ ၸဝ်ႈမႁႃၶၼၢၼ်တင်ႈပိုၼ်ႉတီႈလွတ်ႈလႅဝ်းယူႇပွတ်းမိူင်းယၢင်း လႆႈထုၵ်ႇမၢၼ်ႈတိုၵ်းတေႃး မိူဝ်ႈပီသႃသၼႃ 2354 (ပီႈၶရိတ်ႉသ် 1811) လႄႈ မၼ်းၸဝ်ႈၸင်ႇယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၵႂႃႇတၢင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၵွႆးၵႃႈ...