ပွင်ႈၵႂၢမ်း

ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ် မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်း သူင်ႇသင်ႇပီၵဝ် ႁပ်ႉတွၼ်ႈ ပီမႂ်ႇတႆး တီႈပၢင်ပွႆး ႁူမ်ၸူမ်းႁပ်ႉတွၼ်ႈ ပီမႂ်ႇ တီႈ ဝတ်ႉၵူႇတဝ်ႈ ဢိူင်ႇသီၽုမ်း ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12/12/2023 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း 11:40 မူင်း ထိုင် 11:50 မူင်း ။ လၢႆးတႃႇပဵၼ်ႁိင်ႇႁွႆႈၵၼ်ၼႆႉ ၸဝ်ႈၶူးလူင်ႁဝ်း...

ၼူ ၊ ဝူဝ်း ၊ သိူဝ် ၊ ပၢင်တၢႆး ၊ ငိူၵ်ႈ(ငူးယႂ်ႇ) ၊ ငူး ၊ မႃႉ ၊ ပႄႉ ၊ လိင်း ၊ ၵႆႇ ၊ မႃ ၊ မူ  မႄႈပီ...

ၸွမ်းၼင်ႇ ၽႅၼ်ၵၢၼ် 1027 ၸုမ်းဢူၺ်းလီ ပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်း ႁႅၼ်းသိုၵ်း လေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်း မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ - ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ သႅၼ်ဝီ၊ ၵုၼ်လူင်၊ လၢဝ်ႇၵၢႆး၊ ၼမ်ႉၽႃႈ (ၶျိၼ်းသူၺ်ႇႁေႃႇ)၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ ၼမ်ႉ ၶမ်း၊ မူႇၸေႊ။...

မိူင်းတႆးၼႆႉ  ဝၢႆးလင်လႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃတီႈဢိင်းၵလဵတ်ႈမႃးၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ၵိုၵ်းၵပ်းမီးမႃးၸွမ်း  ဢမ်ႇထၢတ်ႇတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ယိူင်းဢၢၼ်းသုင်သုတ်းၶွင် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်တႄႉဝႃႈ ပဝ်ႉမၢႆၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉဢၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈမႃး ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ၼႆႉ ပဵၼ်တႃႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၸုမ်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႃႈၼႆယူႇ။ၵူၺ်းၵႃႈ ပိူင်ပဵၼ်တေႉတႄႉ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼင်ႇၵၼ်ၵူၺ်း ဢမ်ႇၶဝ်ႈႁႃၵၼ်လႆႈ ဢမ်ႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈၵၼ်လႆႈ။လိုၼ်းသုတ်း တိုၵ်းတေႃးၵၼ်ၶိုၼ်းၵေႃႈမီးမႃး လၢႆပွၵ်ႈလၢႆၵမ်းယဝ်ႉ။ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ပိုတ်းယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇလၢၵ်ႇလၢႆးသင်ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးလၢႆလွင်ႈလၢႆတၢင်းသေ မၢင်ပီၵေႃႈ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတၢင်ႇၶိူဝ်း ပိုတ်းယိုဝ်းသိုၵ်းတႆးၶိုၼ်းၵေႃႈမီး။ မၢင်ပီသမ်ႉ...

ၶႂၢၵ်ႇၼၢမ်လႄႈလွင်ႈၵိတ်ႇၶႂၢင်တႃႇတေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇႁုင်ႈႁိူင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃႈၵဵဝ်ႇလွင်ႈၵၢၼ်မိူင်းၵွႆး ယင်းမီး ပၼ်ႁႃလွင်ႈၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး တႂ်ႈၵမ်မိုဝ်းဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸဝ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈသိုၵ်းပူၵ်းပွင်ၽွင်းငမ်းလႄႈ ႁူမ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈတေဝႅၵ်ႇႁပ်ႉဢမ်ႇငၢႆႈ။ ၼႂ်းပိုၼ်းတင်ႈတႄႇမၢၼ်ႈလႆႈမိူင်းၵွၼ်းၶေႃ မိူဝ်ႈ ပီ 1948 ယဝ်ႉ မီးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈမႃးပူၵ်းပွင်ၽွင်းငမ်း 3  ၸုပ်ႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢူးၼု (1948-1958 လႄႈ 1960-1962) လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတဵင်းၸဵင်ႇ (2011-2016) လႄႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်း သုၵျီႇ...

ၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတီႈသုတ်း ပဵၼ်ပၢႆးယူႇလီယဝ်ႉ မီးငိုၼ်းၶမ်းၼမ်တၢၼ်ႇလႂ်ၵေႃႈ သင်ဝႃႈ ပၢႆးယူႇလီ ဢမ်ႇတဵမ် ထူၼ်ႈၸိုင် မိူၼ်တင်းဝႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းမီးသူးလၢပ်ႈလီလူးၵွၼ်ႇ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ပၢႆးယူႇလီတဵမ်ထူၼ်ႈ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၶမ်းၸိုင် ယင်းလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းမီးသူးလၢပ်ႈလီ ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပၢႆးယူႇလီၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတႃႇၵူၼ်းတႄႉတႄႉ မိူၼ်ၼင်ႇ - ၸဵပ်း၊ သႅပ်ႇ၊ မႆႈ၊ ၶႆႈ၊ ၼၢဝ်၊...

Martial Law ၼႆ့ပဵၼ်  ပိူင်ၸႂ့်တိုဝ်းဢႃႇၼႃႇ ၸွမ်းၼင်ႇ ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈသိုၵ်း (စစ်ဥပဒေအရ အာဏာကျင့်သုံးမှု စနစ် )  ။ Military Administration သမ့်ပဵၼ် ပိူင်သိုၵ်းဢုပ့်ပိူင်ႇ ၸွမ်းၼင်ႇ ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႇၶၢၵ့် (အရေးပေါ် အခြေ အနေအရ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး)။ သွင်ဢၼ်ၼႆ့ တိုၼ်းဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် ။ Military...

ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၼႃႈဝၢၼ်ႈတႃသူၼ် ၼႃႈဢိူင်ႇတႃမိူင်း ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၽူႈၸၢႆး ႁၢပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈ တူင်ႉ ၼိုင်။ ဢမ်ႇဝႃႈ ၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵၢၼ်သိုၵ်း ပဵၼ်ၽူႈၸၢႆး ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈမႃး။ လွင်ႈၼႆႉဢမ်ႇမီးၽႂ်မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉသေတႃႉပဵၼ်ၵၢၼ်ယုမ်ႇယမ် ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းမႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ဝႃႈ- “ၽူႈၸၢႆးၶႃႈလၢႆးသမ်းပိင်းၼႆႉ လူဝ်ႇပဵၼ်ၽူႈၼမ်းဢိူဝ်ႈ။ ...

ၽွင်းၶၢဝ်းၾူၼ် ၶၢႆႉၸူးၶၢဝ်းၵတ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ဢၼ်ထုၵ်ႇလီၾၢင်ႉသတိၵၼ် လွင်ႈတၢင်းပဵၼ် (ယေႃးၵႃႇ) သမ်ႉ တေပဵၼ်ၶႆႈဝတ်း ဢၼ်ပဵၼ်ၸွမ်းၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇလႅၵ်ႈလၢႆႈ (ရာသီတုပ်ကွေး) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တၢင်းပဵၼ်ၶႆႈဝတ်းၼႆႉ တေပဵၼ်ၵၼ်မႃးယူႇၵူႈပီ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၼၢဝ်ၵူၺ်း။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၼၢဝ်ၶႆႈလိူတ်ႈဢွၵ်ႇ ယဝ်ႉ ၵေႃႈ ၸိူဝ်ႉမႅင်းၼႆႉ တေဢမ်ႇႁႅင်းပဵင်းၼင်ႇၼၢဝ်ၶႆႈလိူတ်ႈဢွၵ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ တၢင်းပဵၼ်ၶႆႈဝတ်းၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ၼၢင်းသီၼူၼ်း...

ပိူဝ်ႈတႃႇၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉပႅတ်ႈ တပ်ႉၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးတီႈတွၼ်ႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ 1 ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၼၼ်ႉလႂ်၊ ပိူဝ်ႈတႃႇတိုၵ်းၵဵၼ်ပႅတ်ႈ ၶမ်ႇပၼီႇဢွၼ်ႊလၢႆႊၵဵမ်း ၼႂ်းၸေႈဝဵင်းလဝ်ႇၵၢႆးၼၼ်ႉလႂ်၊ ပိူဝ်ႈတႃႇႁေႉ ႁၢမ်ႈႁႅင်းသိုၵ်းၾၢႆႇလင်ၶမ်ႇပၼီႇဢွၼ်ႊလၢႆႊၶဝ် ဢၼ်တေၸၢင်ႈၽၢၼ်ႇလႃႈသဵဝ်ႈသေ ၶိုၼ်ႈၼႃႈမႃးၸူး ၼၼ်ႉလႂ်သေ တႄႇမိူဝ်ႈၼႆႉ 27-10-2023 ၵၢင်ၼႂ် 6:00 မူင်း ၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢိုတ်းပႅတ်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်း လႃႈသဵဝ်ႈ...

ဝၼ်းဢွၵ်ႇဝႃသႃၼိၵၢႆတႆး (ယေႃးၼၵၼိၵႃႇယ) မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇပဵၼ်ဝၼ်းလိူၼ် 10 မူၼ်း မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးလႄႈမႅၼ်ႈ ဝၼ်းသုၵ်းထိ 29 လိူၼ်သႅပ်ႉထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီလုမ်ႈၾႃႉ 2023 ၵွပ်ႈပဵၼ်ပီဢွၵ်ႇဝႃႇဢမ်ႇထၢပ်ႈ။ ဝၼ်းဢွၵ်ႇဝႃႇသႃၼိၵၢႆတႆး (ရႃႇမၺ်ႇၺၼိၵႃႇ ယ) ပၢၼ်မႂ်ႇ ပဵၼ်ဝၼ်းလိူၼ် 11 မူၼ်းၼႆႉ မႅၼ်ႈဝၼ်းတိတ်ႉထိ 29 လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ၼႂ်းပီလဵဝ်ၵၼ်ၼႆႉ ၵွပ်ႈပဵၼ်ပီယႂ်ႇ...

ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ မီးၵူၼ်းလႆႈၸႂ်လွင်ႈ ႁူဝ်မႃႇၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်ၵူႈၵေႃႉ လႆႈၸႂ်လွင်ႈတဵင်ႈထမ်းၵၼ်ၵူႈၵေႃႉ။ လွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းတဵင်ႈထမ်းတြႃးၼႆႉ လူဝ်ႇမီးၵူႈဢွင်ႈတီႈ  ၵူႈႁွင်ႈၵၢၼ် ၵူႈဢိူင်ႇၵူႈဝၢၼ်ႈၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ လၢႆပီမိူင်းပူၼ်ႉမႃးၵေႃႈ ၽူႈႁူႉႁၼ်ၶဝ် ၶူၼ်ႉၶႂႃႉသွၵ်ႈႁႃမႃး တႃႇ ၶိူဝ်းၵူၼ်းယူႇႁူမ်ႈၵၼ်လႆႈ လူၺ်ႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈၶီႇၼဵၵ်းတဵၵ်းတဵင်ၵၼ် ၊ ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈတဵင်ႈထမ်းတြႃး ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ လွင်ႈတဵင်ႈထမ်း ၊ လွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း ၼႆႉၸၢင်ႈၵႄႈလိတ်ႈလႆႈ...

ပီၼႆႉ ဝၼ်းဢွၵ်ႇဝႃႇ လိူၼ် 11 မူၼ်း တေတူၵ်းမႅၼ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 29/10/2023 မိူၼ်ၵၼ် ၼႂ်းမိူင်းတႆး၊ မိူင်း ထႆး၊ မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ မိူင်းလၢဝ်း၊ ၶမဵၼ်လႄႈ သီရိလင်းၵႃ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပေႃးမႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်း ၼႂ်းၾိင်ႈတႆး 12 လိူၼ်ၸိုင် ဝၼ်းဢွၵ်ႇဝႃႇ လိူၼ် 11...

ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉလူင်ၼႆႉ မီးလွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆတၢင်းၼမ် ပေႃးမေႃၶုၺ်ႉႁၼ်(ခံစား) တူၺ်းၸိုင် ငၢႆးမိူၼ်သူၼ်မွၵ်ႇလၢႆသီလၢႆလူင်ႇ လေႃးလႄးၵၼ်ဝႆႉ။ ၽႂ်တူၺ်းႁၼ်ၵေႃႈ မီးၸႂ်ၵတ်းယဵၼ်ၸူမ်းသိူဝ်း။ တႄႇဢဝ်တူဝ်သတ်းတတ်းမႅင်း မီးပဵၼ်လၢႆပိူင်လၢႆသႅၼ်း တူဝ်ၼႂ်းၼမ်ႉၼိူဝ်လိၼ် မေႃမိၼ်မေႃၵၢၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ မီးဝႆႉၸေးၸွတ်ႇ။ ၼႂ်းလွင်ႈပႅၵ်ႈပိူင်လၢၵ်ႇလၢႆၵူႈသမ်ႇသႅၼ်ပိူင်ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ပေႃးမႃးၸႅၵ်ႇတူၺ်း ပွတ်းလႂ်တွၼ်ႈၼၼ်ႉၼႆၵေႃႈ တေလႆႈႁၼ် လွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်လၢၵ်ႇလၢႆ ဢၼ်လီသူၼ်ၸႂ်တင်းၼမ်။ဢမ်ႇလူဝ်ႇတူၺ်းၵႆ တူၺ်းႁိမ်းႁွမ်းႁဝ်းႁႃး ယူႇသဝ်းၵူၺ်းၵေႃႈ တေလႆႈႁၼ်ၵမ်းသိုဝ်ႈ တႂ်ႈၼႃႈတၼ်းတႃ။ ပေႃးမႃးတူၺ်းၸိုင်ႈတႆးၼႆၸိုင် တေလႆႈႁၼ်လၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်းယူႇႁူမ်ႈၵၼ်ဝႆႉတင်းၼမ်။ၼႂ်းၼႆႉ...

 UNODC  ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉပိုတ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၸုမ်းၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ်မၢႆမီႈ တၢင်းသႆႊၿိူဝ်ႊရ် (Cyber)  ၼႅင်ႈသၢၼ် ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၽႄႈႁႅင်းယူႇၼႂ်းဢေႊသျိူဝ်ႊ ပွတ်းလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇလႄႈထႆးၼၼ်ႉ လႆႈယူၵ်ႉ ထၢၼ်တီႈမၼ်ႈၶဝ်ႈပၵ်းယူႇၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼမ်မႃးသေဢမ်ႇၵႃး သၢင်ႈလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈ  တေႃႇ ၸိူဝ်းပဵၼ်ယိူဝ်ႇပၢႆႈၼီႈ ႁႂ်ႈလႆႈယၢပ်ႇယၢၵ်ႈထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။  ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ VOA   ဢၢင်ႈဢိင် ၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းၶွင် ႁွင်ႈၵၢၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ်လႄႈၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်ႁဵတ်း ၽိတ်း ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ (UNODC) သေပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၶိူဝ်းၶၢႆႇ...