ၶႂၢၵ်ႇၼၢမ်လႄႈလွင်ႈၵိတ်ႇၶႂၢင်တႃႇတေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇႁုင်ႈႁိူင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃႈၵဵဝ်ႇလွင်ႈၵၢၼ်မိူင်းၵွႆး ယင်းမီး ပၼ်ႁႃလွင်ႈၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး တႂ်ႈၵမ်မိုဝ်းဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸဝ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈသိုၵ်းပူၵ်းပွင်ၽွင်းငမ်းလႄႈ ႁူမ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈတေဝႅၵ်ႇႁပ်ႉဢမ်ႇငၢႆႈ။ ၼႂ်းပိုၼ်းတင်ႈတႄႇမၢၼ်ႈလႆႈမိူင်းၵွၼ်းၶေႃ မိူဝ်ႈ ပီ 1948 ယဝ်ႉ မီးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈမႃးပူၵ်းပွင်ၽွင်းငမ်း 3 ၸုပ်ႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢူးၼု (1948-1958 လႄႈ 1960-1962) လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတဵင်းၸဵင်ႇ (2011-2016) လႄႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်း သုၵျီႇ (2016-2021) ၼႂ်းၶၢဝ်ႊယၢမ်းႁူမ်ႈၵၼ် ၸမ်မွၵ်ႈ 22 ပီၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတင်း 3 ၸုပ်ႈ ဢမ်ႇမီးၶၢဝ်းယၢမ်းလႂ် လူင်ပွင် ၸိုင်ႈၸုပ်ႈလႂ် ၶဝ်ႈထိုင်ၸၼ်ႉၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးႁုင်ႈႁိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇသုင်သုတ်းလႄႈ ဢမ်ႇမီးၽူႈလႂ်ၸဝ်ႈလႂ် ၵေႃႉလႂ် လူင်ႉလႅၼ်ႇတၵ်ႉၼၢႆသဵၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး ဢၼ်ႁတ်းလၢတ်ႈလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်သိူဝ် တူဝ်တီႈ 5 ၼႂ်းဢေႊသျိူဝ်ႊ လႆႈသေၵေႃႉသေၽူႈ။
ၸိုင်ႈမိူင်းယႂ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ၸၼ်ႉတီႈ 2 ၼႂ်းဢႃႊသျဵၼ်ႊ ႁူမ်ႈဝႃႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်မိူင်းမီးၵုၼ်ႇလိပ်းထမ်းမၸၢတ်ႈ(သၽႃႇဝ) ဢၼ်မီးၵႃႈၼႆသေတႃႉ မိူင်းမၢၼ်ႈမီးႁူဝ်ၵူၼ်း 53.8 လၢၼ်ႉၵေႃႉ မိူဝ်ႈမႃးတႅၵ်ႈၵၼ်တင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်း ဢၼ်မီး ႁူဝ်ၵူၼ်းပဵၼ်ပၢၵ်ႇလၢၼ်ႉ လႄႈမီးၵူၼ်းႁုၼ်ႈသႅၼ်းႁႅင်းၵၢၼ် မွၵ်ႈၶိုင်ႈၼိုင်ႈၶွင်ႁူဝ်ၵူၼ်းတင်းသဵင်ႈ ၼႂ်းမိူင်း (မၢၼ်ႈမီးႁူဝ်ၵူၼ်းႁုၼ်ႈသႅၼ်းႁႅင်းၵၢၼ် 44 ပိူဝ်ႊရ်သဵၼ်ႊ) ႁူမ်ႈတင်းပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းပၢႆးၼႂ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ မိူင်းမၢၼ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်တၢႆၽၢၵ်ႇမႃးလၢႆသိပ်းပီ ၵၢၼ်ယူၵ်ႉမုၼ်းတၢင်းၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး ၸင်ႇပဵၼ်လွင်ႈယၢပ်ႇယၢၵ်ႈ သႅၼ်ၶဵၼ်တႄႉတႄႉ။
လၢႆၸိုင်ႈမိူင်းတူဝ်ႈလူၵ်ႈဢၼ်ယၢမ်ႈၽၢၼ်ႇၶၢဝ်းယၢမ်းႁုၵ်းႁၢႆႉမႃးၵွၼ်ႇ ၵၢၼ်ယူၵ်ႉမုၼ်းပၢႆးၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး ၶႄး ၸၢင်ႈၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈလႆႈၵေႃႈ မၢင်လွင်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ယူၵ်ႉမုၼ်းၵၢဝ်ႉၶၢမ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ရဝၼ်ႊၻႃႊ ဢၼ်မီးၵၢၼ် ယႂ်ႇတိူဝ်းတၢင်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၽတ်ႉၽဵင်ႇ 9 ပိူဝ်ႊရ်သဵၼ်ႊ ဝူင်ႈၵၢင် 2009-2019 လႄႈတူဝ်ၼပ်ႉၸီႊၻီႊၽီႊ သုင်ထိုင် 5 ပိူဝ်ႊရ်သဵၼ်ႊ ၼမ်လိူဝ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ဢမ်ႇပေႃးပိူင်ႈၵၼ်ၼႂ်းဢႅၾ်ႊၾရိၵႃႊ။ ၵၢၼ်ၾိုၼ်ႉတူဝ်ၶွင်ၼႂ်း ရဝၼ်ႊၻႃႊ သူၼ်ႇၼိုင်ႈလုၵ်ႉတီႈ ၵၢၼ်ၵႃႉဝူင်ႈၵၢင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶဝ်ႈၵႂႃႇဝၢင်းႁၢၵ်ႈထၢၼ် ႁႂ်ႈ ရဝၼ်ႊၻႃႊ ဝၢႆးၵၢၼ် ၶဵၼ်ႇၶႃႈလၢင်ႉၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၶိူဝ်းၵူၼ်းလႄႈ ၵၢၼ်တတ်းသိၼ်ၸႂ် ၶွင်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်ၶႂ်ႈႁႂ်ႈ ရဝၼ်ႊၻႃႊဢွၵ်ႇပူၼ်ႉလွင်ႈၶတ်းယႅင်ႈၽိတ်းမေႃးၵၼ်သေ ယိုတ်းဢဝ်ၸိုင်ႈမိူင်းၶဝ်ႈသူႇၵၢၼ်ယူၵ်ႉမုၼ်းယဝ်ႉ ၸိူင်ႉၼင်ႇသိင်ႊၵပူဝ်ႊရ်ပဵၼ်ဝႅပ်ႇယၢင်ႇလႄႈယူၵ်ႉမုၼ်းႁႂ်ႈရဝၼ်ႊၻႃႊမီးၵၢၼ်ႁုင်ႈႁိူင်းတၢင်းထဵၵ်ႉၼူဝ်ႊလူဝ်ႊၵျီႊႁူမ်ႈပႃးၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးၵိုၵ်းပဵၼ်ၵူႈၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ်။
တွၼ်ႈတႃႇမိူင်းမၢၼ်ႈ လွင်ႈၶွင်ႈၶမ်တေႃႇၵၢၼ်ယူၵ်ႉမုၼ်းတၢင်းၾၢႆႇၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး ဢမ်ႇလႆႈယူႇတီႈ ၼမ်ႉၵတ်ႉၶွင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵွႆး။ မိူင်းမၢၼ်ႈမီးၶူဝ်းၵုၼ်ႇလိပ်းမၢၵ်ႈၼမ်လႄႈ မီးၽူႈၶႂ်ႈလူင်း တိုၼ်းပၵ်းၸွင်ႉဢွင်ႉတႃလိူၵ်ႇပဵၼ် မၼ်လႄႈ ၶတ်းၸႂ်ႁႃတိုဝ်ႉတၢင်းၶၢဝ်းယၢမ်းသၢင်ႇထုၵ်ႇ ၶဝ်ႈၵႂႃႇဝူင်ႇၵၢတ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵွႆးၵႃႈမိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း ၽၢၼ်ႇပူၼ်ႉၵႂႃႇ ၵၢၼ်သုၵ်ႉယုင်ႈတၢင်းၵၢၼ်မိူင်း ပၢႆးၼႂ်းၶွင်မိူင်းမၢၼ်ႈ ထတ်းထွင်တူၺ်းလႄႈႁၼ်ဝႃႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလႅင်ႇတီႈတေလူင်းတိုၼ်းဢၼ်သၢင်ႇထုၵ်ႇ လူၺ်ႈပိူင်ၶိုၵ်ႉလူင်မၼ်း ၶွမ်ႊပၼီႊယႂ်ႇတင်းလူၵ်ႈ (လုမ်ႈ ၾႃႉ) မိူင်းဝၼ်းတူၵ်းလႄႈဢေႊသျိူဝ်ႊ ဢၼ်ႁူပ်ႉထူပ်းႁႅင်းဝိပ်ႉႁႅတ်ႉ ႁႂ်ႈၶႂမ်ႈၿၢတ်ႇရ်(သပိတ်ႈ) လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈၵၢၼ်ႁုပ်ႈယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈမႃးလႄႈ ထွၼ်ၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်း တင်းမူတ်းဢွၵ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈ။ ၽွင်း ၼင်ႇၼၼ် ပၼ်ႁႃယႂ်ႇထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈၵေႃႈ ပိူင်ၶွင်ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးမိူင်းမၢၼ်ႈႁူမ်ႈတင်းမူတ်း ဢမ်ႇမီးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ လႂ် တေႁတ်းၶုတ်းႁၢၵ်ႈထွၼ်ႁူဝ်ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။
သၽႃဝဢၼ်ၸႅင်ႈလႅင်းၶွင်မိူင်းမၢၼ်ႈၵူႈၸုပ်ႈပၢၼ် ဢမ်ႇဝႃႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်း ႁိုဝ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၼိူဝ်လၵ်းပိူင်ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးၼႂ်းလူၵ်ႈ(လုမ်ႈၾႃႉ) ဢမ်ႇယုမ်ႇယမ် လွင်ႈတေမီးၵၢၼ်ထၢင်ႇ ႁၢင်ႈတၢင်းၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး ၸဵမ်မိူဝ်ႈၸုပ်ႈပၢၼ်ဢူးၼုယဝ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈလူၺ်ႈၵၢၼ်မႄႇၶႂၢၵ်ႈမိူင်းလႄႈ ၵၢၼ် မၢၵ်ႈမီးထၢင်ႇႁၢင်ႈဢၼ်ဢင်းၵိတ်း(ဢိင်းၵလဵသျ်ႈ) ၼမ်းၶဝ်ႈမႃးၸႂ်ႉၼၼ်ႉ ၶတ်းၸႂ်မုင်ႈၸူးလၵ်းၼမ်း ပိူင်ၵၢၼ် မၢၵ်ႈမီးထၢင်ႇႁၢင်ႈၼႂ်းတူင်ႇၶွပ်ႇယင်းယူႇၼႂ်းၵၢၼ်လူလွမ်ၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၵွႆးၵႃႈလိုၼ်းသုတ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇ ၼမ်ႉပဵၼ်တူဝ်သင်မႃး။
ၵွပ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢမ်ႇမီးလၢႆးလႆႈပဵင်းပေႃး ဢၼ်တေႁႃမႃးထႅမ်ၽိူမ်ႉၼႂ်းၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးလႄႈၵၢၼ်လူလွမ်ၶွင်လူင်
ပွင်ၸိုင်ႈၼင်ႇၾၼ်မုင်ႈမွင်း။ ဝၢႆးသေၼေႇဝိၼ်းယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢူးၼုယဝ်ႉ ၼေႇဝိၼ်းယင်း ၶတ်းၸႂ်ၼမ်းဢဝ် လွင်ႈမၢင်လွင်ႈ မၢင်ႇၸဵင်ႇမုမ်းတၢင်းႁၼ်ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး ဝႅပ်ႇပိူင်သူဝ်ႊသျႄႊလိတ်ႉမႃးၸႂ်ႉ။
ႁၼ်လႆႈၸႅင်ႈလႅင်း လူၺ်ႈလၵ်းၼမ်းသူဝ်ႊသျႄႊလိတ်ႉ ဢူၼ်း(ယူၵ်ႉ) ဢဝ်ၵိၸ်ႇၵၢၼ်ၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းမႃးပဵၼ် ၶွင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၵွႆးၵေႃႈလူမ်ႉလႅဝ်ဢမ်ႇပဵၼ်ႁၢင်ႈပဵၼ်ၾၢင်လႄႈၼေႇဝိၼ်းၵေႃႈ ဝိၼ်ႇဝၢႆႇၵႂႃႇဢဝ်လွၵ်းလၢႆးၸဝ်ႈ ဢမ်းၼၢၸ်ႈမႃးၸႂ်ႉတိုဝ်းႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်းသေဢမ်ႇဝႆႉၵၢၼ်လမ်ႇလွင်ႈၼိူဝ်ၵၢၼ်ယူၵ်ႉမုၼ်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီး။
လွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးၼႂ်းၸုပ်ႈပၢၼ်ၼေႇဝိၼ်းၼၼ်ႉၵွႆး ဢၼ်ႁဵၵ်ႈဝႃႈပဵၼ်ၵၢၼ်ပိၼ်ႇလၢႆႈလၵ်းၼမ်းၶွင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸဝ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈ ဢၼ်ၸတ်းၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉပႅတ်ႈၸဝ်ႈငိုၼ်းတိုၼ်းၸိူဝ်းမီးဢူငဝ်း ၶွင်ၽူႈလူင်း တိုၼ်းတၢင်ႇၸၢတ်ႈ တင်းၶႄႇ ဢိၼ်ႊၻီႊယိူဝ်ႊ လႄႈ မိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ် တေႃႇထိုင်ၵၢၼ်ၸႂ်ႉလၵ်းၼမ်း ႁူမ်ႈသုၼ်ပိတ်းႁပ်းၽၵ်းတူၸိုင်ႈမိူင်း ၽူႈၼမ်းမီးဢမ်းၼၢၸ်ႈတတ်းသိၼ်ၸႂ်လႄႈဢွၵ်ႇၶေႃႈၸီႉသင်ႇ ပိၼ်ႇပႅင် ၵူတ်းပိူင်ၵၢၼ်ငိုၼ်းလႆႈၵမ်းလဵဝ်။
ႁဵတ်းႁႂ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈၵွတ်းၽၢၼ်လူင်းတိၵ်းတိၵ်း ၼပ်ႉပၢၵ်ႇႁူဝ်ပီ 1960-1980 မိူင်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇမီးၵၢၼ်သူင်ႇဢွၵ်ႇ ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းထႅမ်တိုၼ်းၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းၵၢၼ်ယူၵ်ႉမုၼ်းၸိုင်ႈမိူင်း ၵူၼ်းမိူင်းတုၶ်ႉယၢၵ်ႈၶၢၼ်ၸႂ် လိူဝ် ၼၼ်ႉၼေႇဝိၼ်းယင်းဢဝ်လၵ်းၼမ်းပႅၵ်ႇပႅၵ်ႇမႃးၸႂ်ႉ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၵၢၼ်ႁုပ်ႈယိုတ်းပႅတ်ႈငိုၼ်းၸေႈ 3 ပွၵ်ႈ 3 ၶၢဝ်း မိူဝ်ႈပီ 1964, 1985 လႄႈ 1987 ၵမ်းဢွၼ်တၢင်း မိူဝ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁုပ်ႈယိုတ်းငိုၼ်းမၢင်သူၼ်ႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ယင်းလူတ်းၵၢၼ်ငိုၼ်းၽိူဝ်ႈ(ငိုၼ်းၼမ်ၶၼ်ထုၵ်ႇ) ပၢႆဢွၵ်ႇမႃးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵႅပ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း တေဢဝ်ငိုၼ်းၸေႈဢၼ်ယုတ်းၵိုတ်းၸႂ်ႉယဝ်ႉၼၼ်ႉၵႂႃႇၶိုၼ်းလႅၵ်ႈပိၼ်ႇ။
ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈတၼ်းလႅၵ်ႈၶိုၼ်းယူႇၽွင်ႈ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈဢမ်ႇတၼ်း(ဢမ်ႇလႆႈႁူႉၶၢဝ်ႇငၢဝ်း) ၵွပ်ႈပူၼ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း မၵ်းတမ်းဝႆႉပွတ်းပူၼ်ႉတီႈ (ၵေႃႈဢမ်ႇပႅၵ်ႇ) ထိုင်မႃး 1980 လၵ်းၼမ်းၼေႇဝိၼ်း ယိင်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းၶိုၼ်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းတၵ်းသဵင်းငိုၼ်းတွင်း ဢမ်ႇဝႃႈၸႃႉလီမီးၽၢၼ် မၢင်ၸိူဝ်း ၵူၼ်းဢၼ်ႁွမ်ၵဵပ်းငိုၼ်းမႃးတင်းၸူဝ်ႈ တင်းပၢၼ် ၵၢႆယဵၼ်းပဵၼ်ၸေႈၵႂႃႇပႅတ်ႈ ႁူမ်ႈပႃးတင်းၽူႈလူင်းတိုၼ်းတင်းၼမ်တင်းလၢႆ ဢိၵ်ႇတင်း ၸၢဝ်း ဢိၼ်ႊၻီႊယိူဝ်ႊ လႄႈၸၢဝ်းၶႄႇ ဢွၼ်ၵၼ်ယၢႆႉဢွၵ်ႇၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးတၢင်ႇတီႈ။
လွင်ႈဢမ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်း ၼႂ်းလၵ်းပိူင်ငိုၼ်းလႄႈယေးငိုၼ်း တႄႇမႃးတီႈ မိူဝ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းႁိူၼ်း ပၢႆးတႂ်ႈ NLD ၶဝ်ႈမႃးႁပ်ႉတၼ်းႁဵင်းပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ၼႂ်းပီ 2016 မီးယေးငိုၼ်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ် 28 ယေးငိုၼ်း ယေးငိုၼ်းၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ 4 ယေးငိုၼ်း ၶွင်ၸႄႈဝဵင်း 3 ယေးငိုၼ်း ၶိုင်ႈၶိုင်ႈၵၢင်ၵၢင်ၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ လူင်ပွင် ၸိုင်ႈ 7 ယေးငိုၼ်းလႄႈၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းလူၼ်ႉလူၼ်ႉ 14 ယေးငိုၼ်း။
ၼႄႉၼွၼ်းၼႂ်းမိူင်းဢၼ်ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းၸင်ႇၸႂ်ယႂ်ႇ မၢင်ႇပဵၼ်တီႈပိုင်ႈ တီႈယေးငိုၼ်း ၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းၼမ်လိူဝ်ၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈလႄးႁဵတ်းႁႂ်ႈယေးငိုၼ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းမီးဢူငဝ်းသုင်ၵူႈမိူဝ်ႈၼႂ်းၽွင်းယၢမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸုပ်ႈပၢၼ် NLD ၵမ်ႉထႅမ်ၵူၼ်းမိူင်း ၸႂ်ႉတူႈ ATM ၵၢၼ်ၼမ်းပိူင်ၸၢႆႇငိုၼ်းၽၢၼ်ႇ ၶိဝ်ႊဢႃႊရ် QR ၵူတ်ႉ မႃးၸႂ်ႉလႄႈထူင်ငိုၼ်းဢိလဵၵ်းထရေႃႊၼိၵ်ႇသ် Electronics ႁူမ်ႈပႃး ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၵေႃႈ ၵၢဝ်ႉယၢင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈၵႂႃႇလူၺ်ႈလီ။
ၶႃလူင်းယေးငိုၼ်းၶွင်ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈဝၢႆးသိုၵ်းႁုပ်ႈယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈ ႁူမ်ႈဝႃႈၸဝ်ႈၶွင်ယေးငိုၼ်း ဢၼ်ပဵၼ်ၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း ၶႂ်ႈဝႃႈၵူႈယေးငိုၼ်း မီးၶိူဝ်းၶၢႆႇၵၢၼ်ၵိူဝ်းလီၵၼ်တင်းၾၢႆႇသိုၵ်း။ ၵွႆးၵႃႈ ၽူႈႁဵတ်းၵၢၼ် မၢၵ်ႈမီးၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီးၵိၸ်ႇၵၢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆ။ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃႈယေးငိုၼ်းလွင်ႈလဵဝ် ဝၢႆးသိုၵ်းယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈ လႆႈႁၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁႄႇၵၼ်ၵႂႃႇထွၼ်ငိုၼ်းတီႈတူႈ ATM လႄႈၸွမ်းၵိင်ႇၽႄယေးငိုၼ်း ထႅဝ်ယၢဝ်းပဵၼ်ၵီႊလူဝ်ႊ ၵီႊလူဝ်ႊ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းမီးဢၼ်တေၵိၼ်မၢင်သူၼ်ႇဢဝ်ငိုၼ်းၵႂႃႇၾၢၵ်ႇဝႆႉၼွၵ်ႈမိူင်းလႄႈဢဝ်ၵႂႃႇလူင်းတိုၼ်း လၢႆလွင်ႈလၢႆၾၢႆႇ တင်းၵၢၼ်သိုဝ်ႉၶမ်း ႁိုဝ် လူင်းတိုၼ်းတိုၵ်းတိူၵ်ႈတီႈယူႇတၼ်းသဝ်း မိူဝ်ႈမီးလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈ ဢူၼ်မေႃးၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပွၵ်ႈလႂ်ၵမ်းလႂ်ၵေႃႈ တေလႆႈႁၼ်ပၼ်ႁႃၵဵဝ်ႇၵပ်း ၵၢၼ်ငိုၼ်းၵၢၼ်တွင်းတၢမ်းမႃးၵူႈမိူဝ်ႈ။
ယၢမ်းလဵဝ်ယေးငိုၼ်းလၢႆတီႈ ယင်းၶပ်းၶိုင်ၵၢၼ်ၵႂႃႇယူႇ ၵွႆးၵႃႈမိူဝ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၶၢတ်ႇၵႂၢမ်းယုမ်ႇယမ်လၵ်းပိူင် ယေး ငိုၼ်းတင်းၽိုၼ်ၽႅၼ်ႇယဝ်ႉ ယေးငိုၼ်းႁူမ်ႈတင်းၵႃႈၶၼ်ငိုၼ်းၵျၢပ်ႉ ယင်းထုၵ်ႇၸုမ်းသိုၵ်းယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈ ၵုမ်းၵမ်ႁႅတ်ႉႁတ်ႉၵေႃႈ ယိင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈပိူင်ၵၢၼ်ငိုၼ်း ၵၢၼ်ယေးငိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ငမ်းငဝ်းဝၢင်ႇဝိူဝ်ႈသုင်ၶိုၼ်ႈ။
မီးႁၢႆးငၢၼ်းဝႃႈ ၵႃႈၶွင်ယေးငိုၼ်း KBZ ဢၼ်ပဵၼ်ယေးငိုၼ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းယႂ်ႇသုတ်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇမီးတိုဝ်ႉ တၢင်းၶဝ်ႈထိုင်သၢႆမၢႆၶွင်တူဝ်ၵဝ်ႇလႆႈ ဢႅပ်းၽလိၶေႊသျၼ်ႊ Applications ယေးငိုၼ်းၶွင် KBZ မီးၽူႈၸႂ်ႉၼႂ်း မိူင်းမၢၼ်ႈ ထိုင် 6 လၢၼ်ႉၵေႃႉ ၵၢၼ်ၵုမ်းၵမ်ယေးငိုၼ်းတင်းမူတ်း ယွၼ်ႉၸုမ်းယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈ တၵ်းၵုမ်းၵမ် သဵၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ်ငိုၼ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ႁႄႉၵင်ႈဢမ်ႇႁႂ်ႈမီးၵၢၼ်ဢူၼ်းငိုၼ်းၸွႆႈၾၢႆႇလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉ။
ဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈ မၢၼ်ႈၶႄးတေၸၢင်ႈမိုၼ်းတႃဢႃႈပၢၵ်ႇလႆႈၸူဝ်ႈယၢမ်းသေတႃႉ ၵွႆးၵႃႈတိုဝ်ႉတၢင်းတႃႇၵူၼ်းမိူင်း တေႁူၼ်ၶိုၼ်းမႃးယုမ်ႇယမ်ပိူင်ၵၢၼ်ငိုၼ်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉတၵ်းဢမ်ႇငၢႆႈ ၼႆႉပဵၼ်ၵၢၼ် ၵိတ်ႇၶွင်ႈလမ်ႇလွင်ႈ ယိင်ႈယႂ်ႇလူင်တေႃႇၵၢၼ်ယူၵ်ႉမုၼ်းၵၢၼ်ငိုၼ်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။
တီႈမႃး: လလိတႃႊ ႁၢၼ်ဝူင်ႊ
ပၢႆၵမ်- မွၼ်းၶိူဝ်း
(*** ပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉ ၼမ်ႉၵႂၢမ်းလႄႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ။)
