Wednesday, October 9, 2024

CATEGORY

ပွင်ႈၵႂၢမ်း

ၾိင်ႈၵိၼ်ၶဝ်ႈမႂ်ႇၼမ်ႉမႂ်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႃးႁူႇၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး

ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉလူင်ၼႆႉ မီးလွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆတၢင်းၼမ် ပေႃးမေႃၶုၺ်ႉႁၼ်(ခံစား) တူၺ်းၸိုင် ငၢႆးမိူၼ်သူၼ်မွၵ်ႇလၢႆသီလၢႆလူင်ႇ လေႃးလႄးၵၼ်ဝႆႉ။ ၽႂ်တူၺ်းႁၼ်ၵေႃႈ မီးၸႂ်ၵတ်းယဵၼ်ၸူမ်းသိူဝ်း။ တႄႇဢဝ်တူဝ်သတ်းတတ်းမႅင်း မီးပဵၼ်လၢႆပိူင်လၢႆသႅၼ်း တူဝ်ၼႂ်းၼမ်ႉၼိူဝ်လိၼ် မေႃမိၼ်မေႃၵၢၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ မီးဝႆႉၸေးၸွတ်ႇ။ ၼႂ်းလွင်ႈပႅၵ်ႈပိူင်လၢၵ်ႇလၢႆၵူႈသမ်ႇသႅၼ်ပိူင်ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ပေႃးမႃးၸႅၵ်ႇတူၺ်း ပွတ်းလႂ်တွၼ်ႈၼၼ်ႉၼႆၵေႃႈ တေလႆႈႁၼ် လွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်လၢၵ်ႇလၢႆ ဢၼ်လီသူၼ်ၸႂ်တင်းၼမ်။ဢမ်ႇလူဝ်ႇတူၺ်းၵႆ တူၺ်းႁိမ်းႁွမ်းႁဝ်းႁႃး ယူႇသဝ်းၵူၺ်းၵေႃႈ တေလႆႈႁၼ်ၵမ်းသိုဝ်ႈ တႂ်ႈၼႃႈတၼ်းတႃ။ ပေႃးမႃးတူၺ်းၸိုင်ႈတႆးၼႆၸိုင် တေလႆႈႁၼ်လၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်းယူႇႁူမ်ႈၵၼ်ဝႆႉတင်းၼမ်။ၼႂ်းၼႆႉ...

ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ UN ၸီႉၸမ်ႈ ၽေး Cyber မုင်ႈၼႃႈၶဝ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ

 UNODC  ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉပိုတ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၸုမ်းၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ်မၢႆမီႈ တၢင်းသႆႊၿိူဝ်ႊရ် (Cyber)  ၼႅင်ႈသၢၼ် ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၽႄႈႁႅင်းယူႇၼႂ်းဢေႊသျိူဝ်ႊ ပွတ်းလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇလႄႈထႆးၼၼ်ႉ လႆႈယူၵ်ႉ ထၢၼ်တီႈမၼ်ႈၶဝ်ႈပၵ်းယူႇၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼမ်မႃးသေဢမ်ႇၵႃး သၢင်ႈလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈ  တေႃႇ ၸိူဝ်းပဵၼ်ယိူဝ်ႇပၢႆႈၼီႈ ႁႂ်ႈလႆႈယၢပ်ႇယၢၵ်ႈထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။  ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ VOA   ဢၢင်ႈဢိင် ၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းၶွင် ႁွင်ႈၵၢၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ်လႄႈၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်ႁဵတ်း ၽိတ်း ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ (UNODC) သေပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၶိူဝ်းၶၢႆႇ...

ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆးၼမ်   ယိူင်းဢၢၼ်းၵၢၼ်မိူင်းၶဝ်မီးၸိူင်ႉႁိုဝ် လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈမိူင်းတႆးမီးမွၵ်ႈႁိုဝ်

လိူၼ်October ထူၼ်ႈထိ 15 တေမီးပၢင်ပွႆးမၢႆတွင်း NCA ၵၢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၸွမ်း လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း ၶွပ်ႈတဵမ် 8 ပီ ၼႆလႄႈ ၸိူဝ်းႁူဝ်ၼႃႈ လႄႈ ၽူႈတႅၼ်း ၼႂ်းၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ်ႉ ၽိုၼ်ႉၶဝ် တႄႇၽႅဝ်မႃးၼႂ်းမိူင်း ၵမ်ႈၽွင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ မွၵ်ႇပႃးဝႆႉၸဵမ်တင်း ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၸိူဝ်းဢမ်ႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၼၼ်ႉ တင်းသဵင်ႈယူႇ ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ လႅပ်ႈတေဢမ်ႇမီး ၸုမ်းလႂ်ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈသႄႈ။ ၼႂ်းဢၼ်ဢမ်ႇၵႂႃႇဢမ်ႇလႆႈ...

တႃႇ“တႆးသိုပ်ႇပဵၼ်တႆး”ၵႂႃႇထႅင်ႈၼႆႉ လူဝ်ႇႁူမ်ႈၵၼ် သၢင်ႈႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ

ပေႃးပိုတ်ႇၵႂၢမ်းထၢမ်ဢၼ်ဝႃႈ - “ၵွပ်ႈသင်လႄႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းပိူၼ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်? လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းပိူၼ်ႈသမ်ႉ ႁဵတ်းႁိုဝ်သေ ၶိုင်ပွင်မႃး? ” - ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉၸိုင်။ ပေႃးမႃးပိုတ်ႇတီႈပွင်ႇၵႂၢမ်းတွပ်ႇၼႆႉသမ်ႉ - “ယွၼ်ႉၶုၼ်မိူင်းပိူၼ်ႈလီ၊ ယွၼ်ႉမီးလွင်ႈငမ်းယဵၼ်၊ ယွၼ်ႉပိူၼ်ႈၶတ်းၸႂ်ပူၵ်းပွင်ပၼ်တႃႇၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈမီးတင်းႁူႉၼမ်လႄႈ ပူၵ်းပွင်ပၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇမိူင်းပိူၼ်ႈ ႁႂ်ႈမီး ၵၢၼ်ႁဵၼ်းႁူႉၵူႈၵေႃႉ။ ပေႃးလၢတ်ႈသိုဝ်ႈၵေႃႈ ပိူၼ်ႈၶတ်းၸႂ်ပူပိုၼ်ႉငဝ်ႈႁၢၵ်ႈ ပိုၼ်ႉထၢၼ်ပၼ်ဝႆႉ ၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်းပိူၼ်ႈ ႁႂ်ႈ...

ပၢႆးယူႇလီ ပဵၼ်လွင်ႈယႂ်ႇ တႃႇၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉ!

(ၼႂ်းၵႄႈလွင်ႈတၢင်းၶီ ၵူၼ်းမိူင်းမီးၸုမ်း ၼမ်ႉၶူင်း လူင်းၸွႆႈတူၺ်းပၼ်ပၢႆးယူႇလီ) ပၢႆးယူႇလီဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတႃႇၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉယဝ်ႉ မီးငိုၼ်းၼမ် ပဵၼ်သထေးလူင်ယူႇသေတႃႉၵေႃႈ သင်ပၢႆး ယူႇလီ ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈၸိုင် ပဵၼ်တၢင်းတုၵ်ႉၶၸႂ်ဝႆႉဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၽၢၼ်သေ ပၢႆးယူႇလီသမ်ႉ တဵမ် ထူၼ်ႈ ယူႇၼႆၸိုင် တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်သူးလၢပ်ႈလူင် ဢၼ်ၼိုင်ႈ တႃႇၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ပၢႆးယူႇလီၼႆႉ...

50 ပီၵွၼ်းၶမ်း “လိၵ်ႈတႆးႁူမ်ႈတူဝ် – ၵႂၢမ်းတႆးႁူမ်ႈၶေႃႈ”

လိၵ်ႈတႆးၼႆႉ သွၼ်မႃးယဝ်ႉ တေၵႂႃႇၸႂ်ႉတီႈလႂ်? တေၵႂႃႇတႅမ်ႈတီႈလႂ်? တေၵႂႃႇတႅမ်ႈၸူးၽႂ်? - ၼႆသေ ၵႂၢမ်းထၢမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ Dr. ၸၢႆးဢွင်ႇထုၼ်း ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၵေႃႇတင်ႈမႃး ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆး “မ” ႁႃႈတူဝ် လႆႈထုၵ်ႇၵူၼ်းတင်းၼမ် ထၢမ်မၼ်းၸဝ်ႈ ၸိူင်ႉၼႆမႃးလႄႈ မၼ်းၸဝ်ႈၶိုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈ -“ဢမ်ႇၸၢင်ႈတႅမ်ႈသင်ၵေႃႈ တႅမ်ႈၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ၊ တႅမ်ႈသႂ်ႇတီႈၵုပ်းႁဝ်း၊ ၸွင်ႈ ႁဝ်း...

ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း (ၵူၼ်းၶၢႆႉပၢႆႈဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်း)

ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမၼ်ႈၼိမ် ၵေႃႈလမ်ႇလွင်ႈတေႃႇ လွင်ႈမၼ်ႈၵႅၼ်ႇပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ႁိုဝ် လွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်း။ ၵွပ်ႈဝႃႈႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း လႅၵ်ႈလၢႆႈ၊ လွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၼိမ်တဵင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၵေႃႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ၻွၵ်ႉတိူဝ်ႊဢၽိၶျၢတ်ႉ ၻမ်ႊရသ်ႉလိတ်ႉထိရူင်ႊၶ် တီႈၵိူဝ်းၵုမ် ၸုမ်းထတ်းသဵၼ်ႈသၢႆမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်း လၢတ်ႈတီႈပၢင်ဢုပ်ႇၶႆႈ “ႁႅင်းၵၢၼ်ထႆးႁၢႆၵႂႃႇ ႁႅင်းၵၢၼ်ၶၢမ်ႈၸၢတ်ႈၶဝ်ႈမႃးပုတ်ႈတႅၼ်း လႆႈယူႇႁိုဝ်” ဢၼ်ၸတ်းမိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးဢမ်ႇပေႃးႁိုင်ၼႆႉဝႃႈ - ထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်း တူင်ႇဝူင်းထႆး...

ၵၢၼ်ၵူတ်ႉငေႃး ပဵၼ်ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈၵၢၼ်တႅၵ်ႇငၢၵ်ႈၽိတ်းမေႃး

ပၼ်ႁႃသိုၵ်းၵၢင်မိူင်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ(မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မျၢၼ်ႇမႃႇ) ယိုတ်ႈယၢဝ်းမႃး ၸဵမ်ဝၢႆးလႆႈမိူင်းၵွၼ်းၶေႃ 1948 ။ ၽိူဝ်ႇထိုင် 1958 ပဵၵ်ႉသမ်ႉထိုင် 10 ယဝ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူတ်ႉငေႃးဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းၶေႃႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ ဢၼ်လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ဝႆႉမႃးၼၼ်ႉၵွႆးပႆႇပေႃး ထိုင်မႃး 1962 သမ်ႉထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼေႇဝိၼ်းဢွၼ်ႁူဝ် ႁုပ်ႈယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈထႅင်ႈလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈယူႇတႂ်ႈဢူင်ႈၽႃႇတိၼ်ၸဝ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈ သိုၵ်းၽွင်းငမ်းမႃး တေႃႇထိုင် 2011 ဝၢႆးမီးၵၢၼ်လိူၵ်ႈ တင်ႈမိူဝ်ႈ 2010...

လိၵ်ႈတႆးၵႂၢမ်းတႆးမီးဝႆႉတႃႇသင်

ၽႃသႃလိၵ်ႈလၢႆးၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ၾိင်ႈငႄႈႁိတ်ႈႁွႆး  ဝွၵ်ႇၼႄထိုင်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၶိူဝ်းၵူၼ်းၼိုင်ႈၶိူဝ်းပဵၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇ ႁင်းၶေႃ ၼႂ်းၵႄႈၾုင်ၵူၼ်းၼႂ်းလူၵ်ႈ(လုမ်ႈၾႃႉ) ယၢမ်းၼႆႉ ၼပ်ႉႁူဝ်ၵူၼ်းၸမ်ၸမ် 8 ႁဵင်လၢၼ်ႉၵေႃႉ ယဝ်ႉသေတႃႉ လိူဝ်သေၵူၼ်းၶိူဝ်းယႂ်ႇယဝ်ႉ ၵူၼ်းၶိူဝ်းလဵၵ်ႉၶိူဝ်းၼွႆႉ တေၸၢင်ႈထုၵ်ႇဢူမ်ဢိုၼ်ႁၢႆလၢႆ ၼႂ်းၵႄႈၵၢပ်ႈပၢၼ်မႂ်ႇၼႆႉ လႆႈ ငၢႆႈလူမ်လူၺ်ႈႁဵတ်ႇ (လွင်ႈတၢင်း) လၢႆလၢႆလွင်ႈ။ ပိူင်လူင်မၼ်းယွၼ်ႉၵွပ်ႈသူင်မိုတ်ႈမၵ်ႉ ထၢင်ႇယႂ်ႇ သၢင်ႈၾၢင်ႁၢင်ႈ လႅၼ်ႈၸွမ်းၸၼ်ႉၶိူဝ်းၵူၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၵူဝ် ဢမ်ႇၶိုတ်းတၼ်းပိူၼ်ႈ ၵူဝ်ဢမ်ႇမိူၼ်ပိူၼ်ႈ...

မၢၵ်ႇမႅင်း ၽေးယႂ်ႇတႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးဢၼ်ၼိုင်ႈ

ပၢင်တိုၵ်း ပဵၼ်မိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး လႆႈၼမ်ႉတႃယွႆႉၸွမ်း မိူဝ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ တႄႇဢဝ် ပီ 1962 ဝၢႆးၼေႇဝိၼ်း ယိုတ်း ဢႃႇၼႃႇ ဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃးၵေႃႈ တႆးတႄႇၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉမႃးယဝ်ႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် မီးၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 60 ပီပၢႆ ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ယင်းပႆႇမွတ်ႈဝၢႆးႁၢႆယဵၼ်လူင်း။ ယိုင်ႈၶႅၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပေႉၵိၼ်လူလၢႆ ၵၼ်ႉၸၼ် ၶႃႈႁႅမ်တၢႆ...

ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈသဵၼ်ႈတၢင်း ၽိုၼ်မႂ်ႇတူတ်ႈတၢမ်ႇၼၵ်းပဵၼ်သႅၼ်

ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈသဵၼ်ႈတၢင်း ၽိုၼ်မႂ်ႇ ဢၼ်ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇမႃးမိူဝ်ႈပီၵၢႆၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းဢဝ်မႃး တၵ်ႉတိူၼ်ၾၢင်ႉၵၼ် ယွၼ်ႉလူၺ်ႈၵၢၼ်လူမ်လၢမ်မၵ်ႉငၢႆႈၶွင်မၼုသ်း ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵၢၼ်ႁေႃႈၶပ်းၶီႇရူထ်ႉ ၵႂႃႇမႃးၼိူဝ်သဵင်တၢင်း(ၸရႃႊၸွၼ်ႊရ်)ၼၼ်ႉ လႆႈၶဵင်ႈၶႅင်ၶိုၼ်းမႃးထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ။ လူၺ်ႈပၵ်းပိူင် ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈသဵၼ်ႈတၢင်း ၽိုၼ်မႂ်ႇ ဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃးမိူဝ်ႈပီ 2022 ၼႆႉ မီးတူတ်ႈ(တၢမ်ႇ) ၼၵ်းတႄႉတႄႉလႄႈ လီသႂ်ႇၸႂ်ၾၢင်ႉၵၼ်တႄႉတႄႉ။ ယွၼ်ႉလူၺ်ႈၵၢၼ်ႁေႃႈၶပ်းရူထ်ႉၵႃး ၼႆႉသေ ပီႈၼွင်ႉႁႅင်းၵၢၼ်ၶၢမ်ႈမိူင်းတင်းၼမ်တင်းလၢႆလႆႈဝၢတ်ႇၸဵပ်းလူမ်ႉတၢႆယွၼ်ႉမၼ်းၵေႃႈတင်းၼမ် တင်း လၢႆယဝ်ႉလႄႈ ထုၵ်ႇလီၾၢင်ႉသတိၵၼ်တႄႉတႄႉ။ ၵူၼ်းၸႂ်ႉရူထ်ႉ ၸႂ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းႁူမ်ႈၵၼ်...

ၽွင်းတၢင်ၸိုင်ႈမိူင်းတိမေႃႊရ်ဝၼ်းဢွၵ်ႇထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈသင်ႇလိုပ်ႈဢွၵ်ႇ

လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ သင်ႇလိုပ်ႈႁေႃႈၽွင်းတၢင်ၸိုင်ႈ ၶွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတိမေႃႊရ်ဝၼ်းဢွၵ်ႇ ႁိုဝ် တိမေႃႊရ်လဵသ်ႉတေႊ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပုၼ်ႈၽွင်းဢၼ်ပဵၼ်ၽွင်းတၢင်တိမေႃႊရ်ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇမိူင်း မိူဝ်ႈဝၼ်း တီႈ 27 လိူၼ်ဢေႃႊၵသ်ႉၼႆႉ လူၺ်ႈႁဵတ်ႇဢၢင်ႈဝႃႈ - ၵဵဝ်ႇလွင်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတိမေႃႊရ်ဝၼ်းဢွၵ်ႇ ႁူပ်ႉထူပ်း ပၼ်ႁႅင်းၵမ်ႉထႅမ် တူဝ်တႅၼ်းၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈငဝ်း NUG ဢၼ်မီးပၵ်းထၢၼ်ယူႇၼွၵ်ႈမိူင်း။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈငဝ်း ဢမ်ႇၼၼ် ဢၼ်ႁူႉႁူႉၵၼ်ၼမ် “လူင်ပွင် ၸိုင်ႈႁူမ်ႈတုမ်ႁႅင်ႇၸၢတ်ႈ”(NUG) ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၢင်ႈဝႃႈပဵၼ်...

ႁႅင်းၵၢၼ်ၶၢမ်ႈမိူင်းလႄႈလၵ်းၼမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇၶွင်ထႆး

ပၢင်ၵုမ်ၸုမ်းၽွင်းလူင်ထႆး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 8 လိူၼ်ဢေႃႊၵသ်ႉ 2023 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ မီးၶေႃႈတႅပ်းတတ်း မၵ်းမၼ်ႈ ယိုတ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢၼ်လူင်းသၢႆမၢႆၸိုဝ်ႈသဵင်ႁႅင်းၵၢၼ်ၶၢမ်ႈမိူင်းလႄႈ ၶိုၼ်းၵႄႈလိတ်ႈၽိူမ်ႉထႅမ်ၶေႃႈတႅပ်းတတ်း ဢၼ်ၸုမ်းၽွင်းလူင်ၶဝ်တႅပ်းတတ်းဝႆႉမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 5 လိူၼ်ဢေႃးၵသ်ႉ 2023 မၵ်းတမ်းႁႂ်ႈ ၼၢႆးၸၢင်ႈ (ပေႃႈလဵင်ႉမႄႈလဵင်ႉ) ယိုၼ်ႈသၢႆမၢႆလၢႆးၸိုဝ်ႈႁႅင်းၵၢၼ်ၶၢမ်ႈမိူင်း ဢၼ်တေဢဝ်မႃးႁဵတ်းလုၵ်ႈၸၢင်ႈလႄႈ ႁႂ်ႈႁႅင်း ၵၢၼ်ၶၢမ်ႈမိူင်းယူႇၼႂ်း ဢၼႃးၸၵ်ႇ(ဢႃႇၼႃႇၸၢၵ်ႈ) ထႆးလႄႈႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈထိုင်ဝၼ်းတီႈ 31...

ၶႅပ်းၽႅၼ်ႇသူဝ်ႊလႃႊၸႂ်ႉႁႅင်းလႅတ်ႇ မႃးပဵၼ်ၾႆးၾႃႉ

“သူဝ်ႊလႃႊသႄးလ်” (Solar cell) ၶႅပ်းၽႅၼ်ႇသူဝ်ႊလႃႊၼႆႉ ပဵၼ်ၶိူင်ႈ ဢၼ်မီးလွင်ႈ ၶိုၵ်ႉတွၼ်း တွၼ်ႈတႃႇဢဝ်ႁႅင်းထၢတ်ႈတီႈ လႅင်းလႅတ်ႇသေ မႃးလႅၵ်ႈလၢႆႈႁဵတ်းပဵၼ်ႁႅင်းထၢတ်ႈၾႆးၾႃႉ  လူၺ်ႈ (special semiconductor) ၼႂ်းၶႅပ်းၽႅၼ်ႇၼၼ်ႉ၊  ပဵဝ် (ၵသႄ) ၾႆးၾႃႉ ဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃးတီႈၶႅပ်းၽႅၼ်ႇသူဝ်ႊလႃႊ ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပဵဝ်ၾႆးၾႃႉၵမ်းသိုဝ်ႈ(Direct current) လႄႈၸၢင်ႈ ဢဝ်မႃးၸႂ်ႉပဵၼ် ၽွၼ်းလီတွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်း...

ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး ၵဵင်းတွင်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇငိုၼ်းတွင်း တႃႇၵေႃႇသၢင်ႈ ႁူင်းႁေႃ

ၵူၼ်းၼိုင်ႈၶိူဝ်းၼႆႉ သင်ဝႃႈ ၽႃသႃ၊ ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ၊ လိၵ်ႈလၢႆး၊ ၾိင်ႈငႄႈ ၸူမ်ႁၢႆၵေႃႈ ၵူၼ်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉ တိုၼ်းဝႃႈ ၸူမ်ႁၢႆၸွမ်း ဢမ်ႇႁၢင်ႉယဝ်ႉ ၽူႈမီးပိုၼ်ႉႁူႉၶဝ် ၵႆႉမွၵ်ႇလၢတ်ႈ တိုၵ်းသူၼ်းထိုင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇမႃးတႃႇသေႇလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃးတေဢမ်ႇၸူမ် ႁၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၶူးသွၼ်လူင် ၸၢႆးဢွင်ႇထုၼ်း ၸင်ႇဢွၼ်ႁူဝ် ဢွၼ်ႇႁဵၼ်းတႆးသေ လူင်းပူင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆး “မ” ႁႃႈတူဝ်...

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း