ၵၢၼ်မိူင်း

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 22 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊဝႃႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ဢူးမျိၼ်ႉသူၺ်ႇ ပၢႆးယူႇလီဢမ်ႇၶႅမ်ႉလႄႈ လႆႈလိုဝ်ႈၵၢၼ်ဝႆႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ ဢူးမျိၼ်ႉသူၺ်ႇ ၸွမ်ၸိုင်ႈၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၼႆႉ သဵၼ်ႈဢႃႇယူင်ႇ ႁႅင်းဢႄႇ ႁဵတ်းၵၢၼ်ဢမ်ႇပေႃးၶႂ်ႈဝႆးယဝ်ႉလႄႈ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ လိုဝ်ႈသေ ယူတ်းယႃတူဝ်ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈလိုဝ်ႈၼႃႈၵၢၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းပႃးသေ ယူႇတီႈ...

ပၢင်ၵုမ် ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း ဢႃႊသီႊယၼ်ႊ တေၸတ်းႁဵတ်းၼႂ်းဝူင်ႈၼႆႉ တီႈမိူင်းလၢဝ်း၊ ပၢင်ၵုမ်ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ ယူႇတီႈ မိူင်းမၢၼ်ႈသေ တေဢမ်ႇလႆႈသူင်ႇတူဝ်တႅၼ်း ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၸုမ်းသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ယၢမ်းလဵဝ် တေဢမ်ႇလႆႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်းၵဝ်ႇ - မႂ်ႇ၊ တေလႆႈပဵၼ် တူဝ်တႅၼ်းၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၽၵ်းၵႃႇ ၵူၺ်း ဝႃႈၼႆဝႆႉ။...

ၸုမ်းလဵပ်ႈႁဵၼ်းပၼ်ႁႃ ၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸီႉၸမ်ႈဝႃႈ မိူင်းၶႄႇၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ ၼမ်မႃး ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းလဵပ်ႈႁဵၼ်းပၼ်ႁႃလႄႈ ၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ Burma Affairs and Conflict Study – BACS ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊဝႃႈ မိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈပႃးမႃးၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ -...

ပၢင်ၶေႉၶဵင်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈ ၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ဢၼ်တိုၵ်ႉမႅၼ်ႈ ၶၢဝ်းလူင်းႁူၺ်းသူၼ်းၵူၼ်း မိူင်းယူႇ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈ ၵျဵဝ်ႊပႆႊတၼ်ႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၸႅင်ႈလႅင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼႆႉဝႃႈ တေဢမ်ႇလူင်း ၶေႉၶဵင်ႇ ပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈထႅင်ႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ မၼ်းၸၢႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေႁၢပ်ႇႁၢမ်ၼႃႈတီႈပုၼ်ႈၽွၼ်း ၸွမ်ၸိုင်ႈဢၼ်ပဵၼ်ယူႇ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ႁႂ်ႈလီသုတ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉတႄႉ မီးၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ မီးႁူဝ်ၼႃႈပႃႇတီႇ...

ၵၢၼ်ဝၢင်းၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇဢၼ်ၶုၼ်သႃႇဢွၼ်ႁူဝ်တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းတႆး MTA မိူဝ်ႈ 1996 ၼၼ်ႉသေႁဵတ်းႁႂ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်း တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းတႆး ၸုမ်းႁႅင်းယႂ်ႇလူင်သုတ်း ဢၼ်ၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈၶဝ်ႈၸႂ် ထၢင်ႇဝႃႈမိူင်းတႆးတေၵွၼ်းၶေႃ ၵမ်းၼႆႉၵႂႃႈ ၼႆၼၼ်ႉ ၵႂၢမ်းၾၼ် ၵႂၢမ်းမုင်ႈမွင်းဢၼ်ၸႂ်ယႂ်ႇၸႂ်ၵႂ်ႈၶႅင်ႁႅင်းႁၢဝ်ႈႁၢၼ်ၼၼ်ႉ ဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇတူၵ်းယူပ်ႈသုတ်း သဵင်ႈ ဝၢႆးဝွတ်ႈလူမ်ႉႁၢႆတၢႆၵႂႃႇၸွမ်းလူမ်းၸွမ်းလႅင်ႉလႄႈ သဵင်ႈဢူၵ်းသဵင်ႈၸႂ် ၵမ်ႈၽွင်ႈၸႂ်လဵၵ်ႈၶေႃးၶူမ် ၼမ်ႉတႃ ပေႃးတူၵ်းယွၼ်ႉၸွမ်း လူၺ်ႈၼွၼ်းဢမ်ႇၾၼ်။ ၵွႆးၵႃႈ ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးသၢမ်ၾၢႆႇ မီးတပ်ႉသိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၸိုင်ႈတႆး SURA...

ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၾၢႆႇလႅၼ်လိၼ်ထႆး - မၢၼ်ႈ သွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ ၽေးၾုၼ်ႇၵႂၼ်း ဢၼ်ပဵၼ်မႃးယွၼ်ႉၽဝ်တူၼ်ႈယိူဝ်ႈယႃႈၼႂ်းၵၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ။ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်ၼႆႉၸတ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ တီႈႁူင်းႁႅမ်း 1G1 ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း။ ၾၢႆႇထႆးမီး ႁူဝ်ပဝ်ႈၾၢႆႇၵဵပ်းၶွၼ်ႇ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆလႅၼ်လိၼ် ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းႁၢႆး ဢွၼ်ႁူဝ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၾၢႆႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်တင်း ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ် ၵျေႃႇထႅတ်ႉ တူဝ်တႅၼ်းၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ တပ်ႉသိုၵ်းသၢမ်ၸဵင်ႇၵဵင်းတုင်...

မိူင်းၶႄႇ တႄႇသင်ႇပိၵ်ႉလၢၼ်ႇလႅၼ်လိၼ်တႆး - ၶႄႇ တၢင်းမူႇၸေႊ - ၼမ်ႉၶမ်းလႄႈ ဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး ဢမ်ႇပၼ်ရူတ်ႉၵႃး တၢင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇသိၼ်ၵႃႉလႄႈ ၵူၼ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇမႃး ပိၵ်ႉဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇ ဢၼ်ၺႃးၶႄႇႁၢမ်ႈၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်ၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇ ၶျိၼ်းသူၺ်ႇႁေႃႇ(ၼမ်ႉၽႃႈ) ဢၼ်မီးတီႈ ၸႄႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး၊ ၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇ တီႈပၢင်သၢႆးလႄႈ ၵျိၼ်းသၢၼ်းၵျေႃႉ ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၊ ၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇ...

ပႃႇတီႇ ရီႊပပ်ႉပလီၵၼ်ႊ ႁွင်ႉပၢင်ၵုမ်ၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ ဝၢႆးလင် ထရမ်ႉ ၺႃးယိုဝ်းလူင်းႁႃသဵင် တႃႇပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈ ၵေႃႉမႂ်ႇ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ။   တီႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ တေၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈ ၵေႃႉမႂ်ႇ ယၢမ်းလဵဝ် ပႃႇတီႇ ရီႊပပ်ႉပလီၵၼ်ႊလႄႈ ပႃႇတီႇ တီႊမူဝ်ႊၶရႅတ်ႉ ၶေႉၶဵင်ႇလူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁူၺ်းသူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း။ တီႈၼႂ်းပႃႇတီႇ ရီႊပပ်ႉပလီၵၼ်ႊတႄႉ လုၵ်ႈၸုမ်းၶဝ်ၶိုၼ်းလိူၵ်ႈ တေႃႊၼႄႊထရမ်ႉ ၶဝ်ႈၶေႉၶဵင်ႇသေ...

မိူင်းၶႄႇလၢတ်ႈတီႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇ ဢူးတဵင်းၸဵင်ႇဝႃႈ ႁႂ်ႈၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၸုၼ်ႉပွႆႇဢႃႇၼႃႇ ပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလွင်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇ ဢူးတဵင်းၸဵင်ႇလႄႈ မူႇၸုမ်း ႁွတ်ႈထိုင်မိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်မူပိူင် ယူႇႁူမ်ႈၵၼ် ၵတ်းယဵၼ် 5 ၶေႃႈ ၶွပ်ႈတဵမ် 70 ပီ မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼၼ်ႉသေ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ Channel News...

ၵႅမ်ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸူဝ်းဝိၼ်း ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇမိူင်းၶႄႇ ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်တင်း ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၶွမ်ႇမတီႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈလႄႈ ၶွၼ်ႊၾရႅၼ်ႊ ၵိူဝ်းၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းၶႄႇ မိတ်ႉသ်တိူဝ်ႊ သႅၼ်ႊယွႆႉယွႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 7 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼႆႉ လႆႈဢုပ်ႇၵၼ် လွင်ႈတႃႇလႅၼ်လိၼ်မၢၼ်ႈ - ၶႄႇ တေၵတ်းယဵၼ်ၼိမ်သဝ်း ၊ တႃႇႁႂ်ႈၶူင်းၵၢၼ် တေၸၢင်ႈသၢင်ႈလႆႈ လူၺ်ႈမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ၊ တႃႇႁႂ်ႈၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ...

ၽူႈၵွၼ်းဝဵင်းလူင် တူဝ်ႊၵဵဝ်ႊ မိူင်းၵျပၼ်ႊ ၼၢင်းယူႊရီႊၵူဝ်ႊ ၵူဝ်ႊဢိၵႄႉ ဢွင်ႇပေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈထႅင်ႈ ၵမ်းထူၼ်း 3 လႄႈ တေလႆႈပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းၾၢႆႇၽွင်းငမ်း ထႅင်ႈ 4 ပီ။ ၼၢင်းယူႊရီႊၵူဝ်ႊ ၵူဝ်ႊဢိၵႄႉၼႆႉ လႆႈၶႅပ်းမႄး 2 လၢၼ်ႉပၢႆသေ ဢွင်ႇပေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ လူၼ်ႉႁိုၵ်းလူၼ်ႉၾင်ႇ။ မၼ်းၼၢင်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးပႃႇတီႇ ဢမ်ႇမီးမူႇၸုမ်း။ ယူႇတီႈသုၼ်ႇတူဝ်သေ ၶဝ်ႈၶေႉၶဵင်ႇၵူၺ်း။...

လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ  ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ - မၢႆထိုင်ၸုမ်းပူၵ်းပွင်ၽွင်းငမ်းၸိုင်ႈမိူင်း၊  မီးၽႅၼ်ႇလိၼ်တီႈပၵ်းတင်ႈၸိုင်ႈမိူင်း ၊ မီးၵူၼ်းမိူင်း ၊  ပိူင်လူင်မၼ်း မီးဢမ်းၼၢတ်ႈ ပူၵ်းပွင်ၽွင်းငမ်းၵူၼ်းမိူင်း မီးၵၢၼ်ပွင်သၢင်ႈမၢႆမီႈ လႄႈ  ၵၢၼ်မႅတ်ႇပႅင်းပႂ်ႉပႃး ပၵ်းပိူင်ပဵၼ်လၵ်းယူင်ႉၶၢပ်ႈ။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈမုၵ်ႉၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၸုမ်းၵႃႈ ၸုမ်းဝႅၼ် ႁိုဝ် ၶွမ်ႊပၼီႊ။ ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈ 139 ပီ ၽွင်း 1885...

ၸိုင်ႈမိူင်း ဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢဝ်လိူင်ႈ တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းသူႉၵျီႇလႄႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇ ဢူးထိၼ်ႇၵျေႃႇ - ၼႄးဝႃႈ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၶိူဝ်းၵူၼ်း ရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ ၽွင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းလိူၵ်ႈတင်ႈ ၽွင်း NLD ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၽိုၼ်လိၵ်ႈဢၼ်ၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈ ၽိုၼ်လိၵ်ႈဢၼ် ၸုမ်းမၢၼ်ႈ - ရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ Burmese Rohingya Organization...

ဝၢႆးသေတပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းတႆး MTA ၵူၼ်ႇပိၼ်ႈပင်းလူမ်ႉလႅဝ်ယဝ်ႉ ပဵၼ်ႁဵတ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈၽူႈႁၵ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး ၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၼွၵ်ႈမိူင်းလႄႈပူၼ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇၶဝ် လႆႈၵိူဝ်းၵုမ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈမီးတူဝ်တႅၼ်းဝူင်ႈၵၢင် ၵၢၼ်မိူင်းၼႂ်းမိူင်းတႆးလႄႈပဵၼ်ပၢၵ်ႇပဵၼ်သဵင်တႅၼ်းပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆး(ပိုတ်ႇတႃလူၵ်ႈႁႂ်ႈႁၼ်တႆး) ၼႆႉ ပဵၼ် လွင်ႈတၢင်းၵၢၼ်ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇမီးမႃးမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်ႁူမ်ႈတုမ်တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၸိုင်ႈတႆး ဢၼ်ပူၼ်ႉမႃး 28 ၼၼ်ႉ ၵႂႃႇမီးလႂ်။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးမီးၵၢင်ၸႂ်ပုၼ်ႈတႃႇပူၵ်းတင်ႈၽဝၸၢတ်ႈပၢၼ်ဢၼ်မီးၵၢၼ်တဵင်ႈထမ်း ၵတ်းယဵၼ် ႁူမ်ႇလူမ်ႈ   မီးၼႃႈမီးတႃလႄႈယူႇၼႂ်းၽဝလွၵ်းပွင်သၢင်ႈလၢႆးမႄးလီ။ ၸိုင်ႈတႆးဢၼ်ပဵၼ်ၽႅၼ်ႇလိၼ်ႁင်းၶေႃ ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်းသိူၵ်ႈပိုၼ်းပၵ်းပိူင်မီးၼၼ်ႉတႄႉ  တႄႇ 1962 မႃး ၵွပ်ႈဝႃႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပိူင်ပိုင်းၸိုင်ႈမိူင်း...

ၸွမ်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇ ဢူးတဵင်းၸဵင်ႇလႄႈတင်း တေႃႇတၢၼ်းတၢၼ်းၼု လုၵ်ႈယိင်းၸွမ်ၽွင်းလူင်ၵဝ်ႇ ၵေႃႉႁႅၵ်ႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢူးၼု ဢိၵ်ႇတင်း ဢူးတၢၼ်ႉၵျေႃႇ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းလဵပ်ႈႁဵၼ်း လွင်ႈမႁႃပိဝ်ႇႁႃႇ မိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၵူႈမိူင်းမိူင်းၼႂ်းလုမ်ႈ ၾႃႉ MISIS ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းမိုတ်ႈၵိုဝ်းၸမ်ၸႂ် မၢၼ်ႈ - ၶႄႇ ဢူးတိၼ်ႇဢူး ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇထိုင် မိူင်း...