ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး

ၽၵ်းတူၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် တႆး - ၶႄႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ပိၵ်ႉမူတ်း ယွၼ်ႉတၢင်း ပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 လၢမ်းၽႄႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၵႃႉၵူၼ်းၶၢႆ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ႁူပ်ႉထူပ်းလွင်ႈယၢပ်ႇ ။ ၽၵ်းတူ မၢၼ်ႈႁွင်း - ၼွင်တဝ်းတၢင်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၽၵ်းတူ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်လႄႈသင် ၽၵ်းတူဢမ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်လႄႈသင် ပႃးၸဵမ်တႃႈႁိူဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ တင်ႈဢဝ်မိူဝ်ႈၼႆႉ...

ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းၵႃႉၵူၼ်းၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း တေဢမ်ႇလႆႈၶိုၼ်ႈၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇသုင် သင်ဝႃႈထူပ်းႁၼ်တေထုၵ်ႇ ဢဝ်လိူင်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇမၢႆမီႈတမ်းဝၢင်းဝႆႉၼၼ်ႉ။ ဝၼ်းတီႈ 23/3/2020 ယူႇတီႈၶွမ်ႊမတီႊၸတ်းၵၢၼ် ၸႄႈတွၼ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၽွင်းပိၵ်ႉ ဢိုတ်း ၽၵ်းတူလၢၼ်ႇလႄႈ ၽွင်းၶၢဝ်းၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်ဝူႊႁၢၼ်ႉ (ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ -19) ၼႆႉၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ ၵူၼ်းၶၢႆ ႁၢၼ်ႉ၊ ၶၢႆၵုၼ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ၶၢႆၵုၼ်ႇၵႃႈၶၼ်သုင်...

ၶၢဝ်းတၢင်း တၢင်းပဵၼ် ဝူႊႁၢၼ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊ COVID-19 ၽႄႈလိူင်ႇၼႆႉ ၵူၼ်းမႃးသိုဝ်ႉၶၢႆမၢၵ်ႇမႆႉတီႈၵၢတ်ႇ 105 လၵ်း မူႇၸေႊ လူတ်းယွမ်းၵႂႃႇၶိုင်ႈပၢႆ၊ ၵၢၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆလူႉသုမ်းၼမ်။ တႄႇဢဝ် လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2020 ၼႆႉမႃး ပၢင်ၵၢတ်ႇၵႃႉၶၢႆ တီႈ 105 လၵ်း ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မီး လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၢၼ်ၵႃႇၶၢႆ...

ၶၢဝ်းယၢမ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊ ဢမ်ႇၼၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ-19 (ဝူႊႁၢၼ်) ၽႄႈၸပ်းၼမ်၊ လၢႆလၢႆမိူင်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ ထုၵ်ႇလီၾၢင်ႉ ယႃႇပေဢွၵ်ႇတၢင်းၼွၵ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၾၢင်ႉထိုင်ၵူၼ်းၵႃႉလႄႈ ၸဝ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶဝ် ယႃႇလဵၼ်ႈၶၼ်ၵုၼ်ႇ ယႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတူၵ်းၸႂ် ဝႃႈၼႆ။ ဢူးၸေႃႇထေး ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇလုမ်းၸွမ်ၸိုင်ႈ သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇငၢဝ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 13 လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ်ဝႃႈ  - “ႁဝ်းၶႃႈ ၶႂ်ႈပၼ်ၾၢင်ႉ ၵူၼ်းၵႃႉ၊ ၸဝ်ႈၵၢၼ်ၸဝ်ႈငၢၼ်းၶဝ်...

ဢိင်ၼိူဝ် တၢင်းပဵၼ်ၸိူဝ်ႉမႅင်းၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊၽႄႈဝႆးငၢႆႈ ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉသေ တုမ်ႉယွၼ်ႈထိုင် ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ၸွမ်းလႅၼ် လိၼ်တႆး - ၶႄႇ ထိုင်တီႈလႆႈပိၵ်ႉဢိုတ်းၵၢၼ်သူင်ႇၶၢႆၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် မီးၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵၼ်ၶိုၼ်းဢိတ်းဢွတ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 18/2/2020 ၼႆႉမႃး ပၢင်ၵၢတ်ႇ မၢၵ်ႇမႆႉ 105 လၵ်း လႅၼ်လိၼ်တႆး - ၶႄႇ ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ...

ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး - ၶႄႇ တီႈ 105 လၵ်း မူႇၸေႊ ပႆႇပဵၼ်ၵၢၼ်ၶိုၼ်း ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် လူႉသုမ်းၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်း သႅၼ်ပျႃး ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ပၢင်ၵၢတ်ႇမၢၵ်ႇမႆႉ တီႈ 105 လၢတ်ႈ။ တၢင်းပဵၼ်ၸိူဝ်ႉမႅင်းၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊ ၽႄႈဝႆးၼမ် တၢင်းမိူင်းၶႄႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ 2 ၾင်ႇ ၸိုင်ႈမိူင်းၵူတ်ႇထတ်းၵူၼ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ လႄႈ တုမ်ႉယွၼ်ႈၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ...

ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈတၢင်းပဵၼ်ၸိူဝ်ႉမႅင်းၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊၼႆႉသေ တီႈပၢင်ၵၢတ်ႇမၢၵ်ႇမႆႉ 105 လၵ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ ဢမ်ႇၶဝ်ႈမႃးသိုဝ်ႉလႄႈ မီးလွင်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႈလူႉ သုမ်း ႁူဝ်ပၢၵ်ႇလႂ် မွၵ်ႈ 70 % ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းလၢတ်ႈ။ ဢူးၶိၼ်ႇမွင်ႇ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ပၢင်ၵၢတ်ႇၶၢႆမၢၵ်ႇမႆႉ 105 လၵ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ၵၢၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆ တီႈလႅၼ်လိၼ်တႄႉ ဢမ်ႇဢိုတ်းၶႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ...

ႁၢင်ပီႈ 2019 ၼႆႉ ၶႄႇ ထႆး ၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး - ၵၢၼ်တေႃႇလွင်း၊ ၵၢၼ်ႁူင်းႁႅမ်း၊ ၵၢၼ်ပႂ်ႉၶွမ်ႊၽိဝ်ႊတိူဝ်ႊ တွပ်ႇလၢတ်ႈၵၢၼ်လဵၼ်ႈလွင်း ၼိူဝ် ဢွၼ်ႊလၢႆႊ  Internet ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင် ၾၢႆႇ တွင်ႈတဵဝ်းဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ လႄႈ ၵၢၼ်ႁူင်းႁႅမ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ...

(ၸၢႆးဢိူမ်ႈၾႃႉ  သူင်ႇၶၢဝ်ႇ) ၸုမ်းၼႅင်ႈသၢၼ် Action Network ဢၼ်ပၵ်းတီႈမိူင်းဢမေႊရီၵ ၼၼ်ႉ တႄႇသၢၼ်ၶတ်း ၶွမ်ႊပၼီႊ Kirin ပီႊယိူဝ်ႊၵျပၼ်ႊ ဢၼ်ႁူမ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီးဢူးပႅင်ႇ ၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းပီႊယိူဝ်ႊ ဢွၵ်ႇလၢႆလၢႆယၢင်ႇ။ တပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၼႆႉ  ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း လၢႆၸိူဝ်ႉလၢႆပိူင်လႄႈ ၸုမ်း ၼႅင်ႈသၢၼ် Action Network ၼႆႉ တႄႇတီႈမိူင်းဢမေႊရီႊၵ  သေ...

ပၢင်ပွႆးၾိင်ႈထုင်း လိူၼ်သိပ်းဢဵတ်း လိူၼ်သိပ်းသွင်ၸမ်မႃးယဝ်ႉလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ်မိူင်းတႆးတေမီး ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၵတ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇၵၢၼ်တွင်ႈတဵဝ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း တိုၵ်းသူၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈၶိုၼ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 28/9/2019 လုင်းၵျေႃႇၵျေႃႇလႅင်ႇ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၾၢႆႇတေႃႉသူင်ႇ ၼၵ်းတွင်ႈတဵဝ်း ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း (ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်း ၸၢၼ်း) ၊ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ 2 ၸုမ်းၸဝ်ႈၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇၵူၼ်းဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်း(...

ဝၼ်းတီႈ 5/9/2019 ၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၽဵဝ်ႈငိုၼ်းၸေႈ မၢင် 25၊ မၢင် 35 လႄႈ မၢင် 75  ၶွပ်ႈတဵမ် 32 ပီ။ ပူၼ်ႉမႃး 32 ဝၼ်းတီႈ 5/9/1987 ၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မသလ ၼေႇဝိၼ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၽဵဝ်ႈငိုၼ်းၸေႈမၢင် 25၊...

တပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉတၢင်းမိူင်းၵႅတ်ႈ ၸေႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်လူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇၶဝ်ႈသၢၼ် လတ်းၶၢမ်ႈၶူင်းၶိုၼ်ႈၸူး ၵုၼ်လူင်ႁူဝ်ပၢင်ႇ ၵူၼ်းၵႃႉ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ။ ၸၢႆးသၢမ်ၵူၼ်းမိူင်းၵႅတ်ႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ - “ၶဝ်ဢမ်ႇပၼ်တၢင်ႇၶဝ်ႈသၢၼ်ၶိုၼ်ႈလႆႈမွၵ်ႈ 3-4 ဝၼ်းယဝ်ႉၶႃႈ။ ၵူၼ်းၵႃႉၵေႃႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၶႃႈဢေႃႈ။ ပေႃးၶႆႈတၢင်ႇၶိုၼ်ႈတေလႆႈဢဝ်ဝႂ် ၵမ်ႉတီႈၽူႈၵွၼ်းဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇလႄႈ တီႈၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉ။ ပေႃးၵႂႃႇဢဝ်ဝႂ်သမ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇႁဵတ်းပၼ်ငၢႆႈငၢႆႈတေဢမ်ႇလႆႈဢဝ်ၵႂႃႇ မွၵ်ႈၼၼ်ႉမွၵ်ႈၼႆႉၼႆသေ ႁၢမ်ႈတၢပ်ႈလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ်လူတ်ႉၶဝ်ႈသၢၼ်မႃးၶမ်ဝႆႉတီႈမိူင်းၵႅတ်ႈၼႆႉၼမ်ႉတႄႉတႄႉၶႃႈ။  တင်းၵူၼ်းၵႃႉ တင်းၸဝ်ႈၼႃး ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ၶႃႈဢေႃႈ။”...

ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၸႂ်ႉၼၼ်ႉ ဢၼ်လႂ်ထုၵ်ႇမၢႆမီႈလႄႈ ဢၼ်လႂ် ဢမ်ႇထုၵ်ႇမၢႆမီႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈတေလႆႈ ႁူႉၸွမ်းၼႆသေ ယူႇတီႈ MTA လႆႈၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ၵႅဝ်ႈတီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး။ ဝၼ်းတီႈ 13/8/2019 ယူႇတီႈ ၸုမ်း MTA (Myanmar Tobacco Association) သေ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈပၼ်ပိုၼ်ႉႁူႉ ၵဵဝ်ႇ လူၺ်ႈလွင်ႈၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ဢၼ်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ...

ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းမိူင်းထႆး ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈလႅၼ်လိၼ်တႆး - ထႆး ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ပီ 2019 ၼႆႉ ၼမ်တိူဝ်မႃး လိူဝ်ၵူႈ ။ ဝၼ်းတီႈ 23/07/2019 သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၵဵင်းမႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၼႂ်းပီ 2019 မႃးၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇထႆးဢႃယုဢမ်ႇပူၼ်ႉ 30 ပီ ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၾင်ႇတၢင်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼမ်တိူဝ်းမႃး ။ ၸိူဝ်းၶဝ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် တေႃႇၵၢၼ်လွင်း ...

ယေးငိုၼ်းမိူင်းထႆး ပိၵ်ႉပပ်ႉယေးငိုၼ်းၵူၼ်းၵႃႉမိူင်းတႆး မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၵႃႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈ ၽွင်ႈထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ။ ႁူဝ်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2019 မႃးၼႆႉ  ယေးငိုၼ်းတၢင်းမိူင်းထႆး ဢၼ်မီးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး - ထႆး မႄႈသၢႆ - တႃႈၶီႈလဵၵ်းလႄႈ တၢင်းပွတ်း မႄႈသွတ်ႇ - မျဝၻီႇၼၼ်ႉ ပိၵ်ႉမၢႆယေးငိုၼ်း ၵူၼ်းၵႃႉမွၵ်ႈ 20 ၵေႃႉပၢႆ။...