တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ (UWSA) ဝႃႈ တႄႇဢဝ် လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် တေထိုင်မႃးၼႆႉ တေၵိုတ်းလိုဝ်ႈ ၵၢၼ်ၶုတ်းႁဵၵ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယဝ်ႉၼႆလႄႈ လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႈထိုင် လွၵ်ႈၵၢတ်ႇ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆလဵၵ်း/ ႁဵၵ်ႇ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။
ဝၼ်းတီႈ 17/4/2023 ၼႆႉ ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ (UWSA) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ တႄႇဢဝ်လိူၼ် ဢေႃႊၵတ်ႊသ် 2023 ၼႆႉၵႂႃႇ တေၵိုတ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းႁဵၵ်ႇ (သံဖြူသတ္တု) ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ဝႃႉယဝ်ႉလႄႈ ၶၼ်ႁဵၵ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းလၼ်ႊတၼ်ႊ တၢင်းပွတ်းမိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၼၼ်ႉ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင် ႁူဝ်ပၢၵ်ႇလႂ် 9.2% (1 တၼ်ႊလႂ် 27,000 တေႃႊလႃႊ) ၼႆယဝ်ႉ။
သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ VOA ဢွၵ်ႇဝႆႉတႄႉ “ဢၼ် UWSA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ တေၵိုတ်းလိုဝ်ႈ ၵၢၼ်ၶုတ်းႁဵၵ်ႇဝႃႈၼႆသေတႃႉ တေ လူင်းမိုဝ်းႁဵတ်းၼႄၼမ်ႉၼႄတူဝ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈတႅၵ်ႇလႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီး တၢင်းမိူင်း ၶႄႇၶဝ် ထတ်းသၢင်ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ၵႃႈၵွၼ်ႇပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ယၢမ်ႈမီးလွင်ႈၶၢဝ်ႇလိုဝ်း ၸိူင်ႉၼႆဢွၵ်ႇမႃးယူႇ” ဝႃႈၼႆ။
ၸွမ်းၼင်ႇ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇလဵပ်ႈႁဵၼ်း ႁဵၵ်ႇ/ လဵၵ်း ၶွင်မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ထတ်းသၢင်ဢွၵ်ႇဝႆႉတႄႉ ဢွင်ႈတီႈဢွၵ်ႇႁဵၵ်ႇ ၼမ်သုတ်း ထီႉ 3 ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ တေပဵၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်တေႃႉသူင်ႇၶၢႆၸူး တၢင်းမိူင်းၶႄႇ ၼမ် တီႈသုတ်း ဝႃႈၼႆ။
ပီ 2022 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ႁဵၵ်ႇဢၼ်လုၵ်ႉတီႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်သေ တေႃႉသူင်ႇၶၢႆၸူးမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ တင်းၼမ် ႁူဝ်ပၢၵ်ႇလႂ် 77 % ။ တႄႇဢဝ် လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ 2023 ၼႆႉမႃး ယူႇတီႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တေႃႉသူင်ႇႁဵၵ်ႇၶၢႆၸူးမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ ယွမ်းလူင်း ႁႅင်းလႄႈ တုမ်ႉယွၼ်ႈထိုင်ၵၢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇလဵၵ်း ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ယူႇတီႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၵဵပ်းၶွၼ်ႇ ၸိုင်ႈမိူင်း ၶႄႇ ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
ပေႃးၼိူင်းတူၺ်း မိူဝ်ႈပီပူၼ်ႉမႃးလႄႈတင်း ပီၼႆႉၸိုင် လွင်ႈတေႃႉသူင်ႇႁဵၵ်ႇၶဝ်ႈမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ ယွမ်းလူင်းၵႂႃႇပဵၼ်ၶိုင်ႈ ၼိုင်ႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် လွင်ႈ UWSA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တေၵိုတ်းလိုဝ်ႈ ၵၢၼ်ၶုတ်းႁဵၵ်ႇၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ၸၢင်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႈ ၵၢၼ်ႁဵတ်း ဢွၵ်ႇလဵၵ်း တႃႇၸႂ်ႉသွႆႈၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။
ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ UWSA ဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ လွင်ႈတေၵိုတ်းလိုဝ်ႈ ၵၢၼ်ၶုတ်းႁဵၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်တႃႇထိင်းသိမ်းႁႄႉၵင်ႈ ၶူဝ်းၶွင် ၾိင်ႈတိုၼ်းသၽႃႇဝ။ ၶွမ်ႊပၼီႊ ၸိူဝ်းလႆႈၶႂၢင်ႉၶုတ်း (ၵၼ်ႊထရွႆႊ) ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဝၢႆးသေ သင်ႇၵိုတ်းလိုဝ်ႈယဝ်ႉ တေ ယိုတ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းပၼ်ၶုတ်းတႃႇ 3 လိူၼ် ဝႃႈၼႆဝႆႉ။
တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၼႆႉ ယူႇတီႈ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 ၵၢၼ်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း ၵၼ် 2 မတ်ႉတႃ 56 (ၸ) ၼၼ်ႉ တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ ႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ မိူင်းမႂ်ႇ၊ ပၢင်ဝၢႆ၊ ၼႃးၽၢၼ်း၊ မၢၵ်ႇမၢင်လႄႈ ပၢင်သၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸႅၵ်ႇပဵၼ် 2 ၸႄႈတွၼ်ႈသေ ပၼ် ဝႆႉပဵၼ် ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇဝႃႉမႃး ဢၼ်မီးတႂ်ႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ဝႃႉၽွင်းငမ်းၼႃႈလိၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇဝႆႉ လွတ်ႈလႅဝ်း လူၺ်ႈဢမ်ႇမီးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ မႃးၶဝ်ႈၵႅဝ်ၸွမ်းသင်။
