ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉ ၽူႈပွင်သၢင်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ

ၵၼ် (3) တွၼ်ႈ (သ) /သိုပ်ႇမႃးၽိုၼ်ပူၼ်ႉ (လိုၼ်းသုတ်း) တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃး လွင်ႈတႃႇႁၢင်ႈႁႅၼ်းသိုၵ်းၶိုၼ်ႈတိုၵ်းတီႈလႂ်ၵေႃႈ မၼ်းၸဝ်ႈဢမ်ႇဝႃႈယဝ်ႉ၊ ၽဝ်ႇၼၼ်ႉ ဢႃႇၼႃႇၸၢၵ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈၵေႃႈ ၸွတ်ႇတူဝ်ႈၵႂႃႇၵူႈတီႈ၊ တွၼ်းသေဝႃႈၵိုတ်းမိူင်းတႆးလမ် (ပွတ်းႁွင်ႇ ဝႅတ်ႉၼၢမ်း) လႄႈ မိူင်းထႆးပွတ်းၸၢၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉၵူၺ်း။ လၢႆၶုၼ်လၢႆမိူင်းမႃးၵႃႇရဝမူပ်ႇၵူမ်ႈလမ်ႁူဝ် မႃးလူႇမႃးဝႆႈၵေႃႈ သင်ႇႁႂ်ႈၵွၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵွၼ်းမိူင်း တီႈၽႂ်တီႈမၼ်း ႁႂ်ႈၵတ်းယဵၼ် ႁႂ်ႈၶႃႈဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈယူႇသိူဝ်းသႃႇ ႁၵ်ႉပႅင်းၽွမ်ႉၽဵင်ႇၵၼ်။...

ၵၼ် (3) တွၼ်ႈ (ၸ) /သိုပ်ႇမႃးၽိုၼ်ပူၼ်ႉ တွၼ်ႈ (ၸ) ၼႂ်းပီ 1321 ၼႆႉ မၼ်းၸဝ်ႈလႆႈၸတ်း ၸဝ်ႈသၢမ်လူင်ၾႃႉ ၶိုၼ်ႈမိူဝ်းဢဝ်မိူင်းဝူၺ်ႇသႃႇလီႇ၊ ။ ႁႂ်ႈဢွၼ်မိူဝ်းတၢဝ်ႉသိူဝ်ယဵၼ်း၊ တၢဝ်ႉသိူဝ်ႁၢၼ်၊ တၢဝ်ႉၾႃႉလေႃႇ ပဵၼ် 3 ငႃးသိုၵ်း-ဢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵမ်ႈၽွင်ႈပိူၼ်ႈႁွင်ႉဝႃႈ- “သၢႆသိုၵ်း”။ တူဝ်မၼ်းၸဝ်ႈယူႇဝႆႉတႅဝ်းလင်သေ ၶပ်းၶိုင်ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ပၼ်ၵၢၼ်ငၢၼ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈယဝ်ႉ။ မီးၵူၼ်းၵႆႉယွင်ႈယေႃးၸဝ်ႈသၢမ်လူင်ၾႃႉ...

ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉ ၽူႈပွင်သၢင်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၵၼ်သၢမ် ၵၼ် (3) တွၼ်ႈ (င) /သိုပ်ႇမႃးၽိုၼ်ပူၼ်ႉ တွၼ်ႈ (င) ထိုင်မႃး 1317 တူဝ်မၼ်းၸဝ်ႈလႄႈ ၸဝ်ႈၼွင်ႉသၢမ်လူင်ၾႃႉ လႆႈၸတ်းႁႅၼ်းသိုၵ်းပဵၼ်သွင်ငႃးသေယဝ်ႉ ၶိုၼ်ႈလွမ်ႉ ၼွင်သႄ ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽူႈၵွၼ်းၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၼွင်သႄ ယုၼ်ၵူၺ်ႉ (Governor General Yun Kuei) ဢမ်ႇတၼ်းႁူႉတူဝ်သေ...

ၵၼ် (3) တွၼ်ႈ (ၵ) /သိုပ်ႇမႃးၽိုၼ်ပူၼ်ႉ ၵၼ်သၢမ် With supreme confidence in himself, Hsohkhanhpa commanded the other principalities to submit and acknowledge his suzerainty. He apparently had foreseen...

ၵၼ်(2) တွၼ်ႈ(င)/ သိုပ်ႇမႃးၽိုၼ်ပူၼ်ႉ မိူဝ်ႈၽွင်းပဵၼ်မႃးလွင်ႈၾၢႆႇၼိူဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သၢမ်ပီႈၼွင်ႉၽႃၽႄ(မိူင်းမၢဝ်း)ၼႆႉ ဢႃႇယုတိုၵ်ႉတေလႆႈ 10 ပီ သေႁဵၼ်း လိၵ်ႈႁဵၼ်းလၢႆးတၢင်းမေႃဝႆႉယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈထိုင်မႃးပီ 1310 သမ်ႉပဵၼ်မႃးလွင်ႈၶိုၵ်ႉလိုၵ်ႉ 2 ပိူင် ပုၼ်ႈတႃႇလႅၵ်ႈလၢႆႈၵၢမ်ႇ မုၼ်တႆး။ (1) ၸၢႆးၼုမ်ႇဢၼ်ဢွၼ်ဢဝ် ၸဝ်ႈၶုၼ်ဢၢႆႈ ၵႂႃႇမွပ်ႈပၼ်ၸဝ်ႈသင်ႇၶႃႇၼင်ႈၵျွင်းၼမ်ႉၶမ်း ၼၼ်ႉ မႃးပွင်ႇၶၢဝ်ႇတီႈ ၸဝ်ႈၼၢင်းဢီႇၶမ်းလႅင် တင်းၸဝ်ႈၼၢင်းၾႃႉဢွၼ်ႇဝႃႈ -...

တီႈၼႆႈထုၵ်ႇလႆႈတတ်းသေၶႆႈၼႄလွင်ႈ 3 ပီႈၼွင်ႉတႆး ဢၼ်ႁဵတ်းၶုၼ်ၽွင်းငမ်းယူႇ ၼႂ်းၼမ်ႉ ပွတ်းလိၼ် တွၼ်ႈ ထုင်ႉၾၢႆႁိၼ် (ကျောက်ဆည်) ၼၼ်ႉလူးၵွၼ်ႇ။ မိူဝ်ႈပီ 10 58 ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈဢၼေႃႇရထႃႇ (1044 – 1077) မိူင်းပူးၵမ်ႇၼႆႉ တေၵႂႃႇပၢင်းဢဝ်ငႃးသႅင် ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ (ၶဵဝ်ႈငႃးၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ) တီႈၼွင်သႄၼႆသေလတ်းၶၢမ်ႈမိူင်းတႆး (မိူင်းမၢဝ်း) ၵႂႃႇ။ လႆႈႁၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆး...

ၵၼ်(2)၊ တွၼ်ႈ (ၵ) ယူႇမႃးထိုင်ၼိုင်ႈပီ (ပီၶရိတ်ႉ 1294 ၼီႈ) ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈပူးၶမ်း ၼၢင်းၾႃႉၸိင်ႇၶဝ်မႄႈလုၵ်ႈ လူင်းမိူဝ်းသူႇၸႂ်း ၵေႃႉပဵၼ် လုင်းၶဝ်ၸဝ်ႈ ၸဝ်ႈၵျေႃႇၸႂႃႇ တီႈမိူင်းပူးၵမ်ႇ (ဢၼ်တႆးႁွင်ႉၼွင်ၵၢဝ် ၼႂ်းလိၵ်ႈသႃ သၼႃ ရႃႇၸဝၢင်ႇမင်းၸႅၼ်ႇ) ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈပူးၶမ်းသမ်ႉ လႆႈၸပ်းမႆႈသေသဵင်ႈၵၢမ်ႇ ၵႂႃႇ။ ၼၢင်းၾႃႉၸိင်ႇ ၵေႃႈပွၵ်ႈမႃးယူႇၶိုၼ်းဝဵင်းဝၢႆသေတႃႉ...

တွၼ်ႈ (ၵ) မိူဝ်ႈၼၼ်ႉၸမ်း - ပဵၼ်လၵ်းၼီႈပီၶရိတ်ႉ 1291 ၼီႈ (ပီတႆး 1385) တီႈဝဵင်းဝၢႆ ဝဵင်းငဝ်ႈႁေႃၶမ်းၸဝ်ႈၶုၼ်ၾၢင်ၶမ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇႁိမ်းမႄႈၼမ်ႉၵႄးမၢဝ်း။ ၼႂ်းႁၢင်ႈၼႂ်းႁေႃၼႆႉ ပႃးၵၼ်တူင်ႉတိုၼ်ႇ တဵၼ်ႈသၢၼ်ႈၵၼ်ယူႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇဝႃႈ - ၼၢင်းၾႃႉလူင်ၸဝ်ႈၼၢင်းဢွၼ်ႇ တေၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈ။ မၼ်းၵေႃႈ ၵိုင်ႇတင်းတူင်ႉတိုၼ်ႇၵၼ်ယူႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈၼိူဝ်ႁူဝ်ၼႆႉ ဢႃယုၵႄႇၵိူင်ႈယဝ်ႉ။ လုၵ်ႈၸၢႆးၵေႃႉတေသိုပ်ႇပုတ်ႈတိၼ်တၢင်မိုဝ်းၵေႃႈယင်းပႆႇမီး။ မီးဝႆႉလုၵ်ႈယိင်းလၢႆလၢႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇၶဝ်ၸဝ်ႈ (4)...