တီႈၼႆႈထုၵ်ႇလႆႈတတ်းသေၶႆႈၼႄလွင်ႈ 3 ပီႈၼွင်ႉတႆး ဢၼ်ႁဵတ်းၶုၼ်ၽွင်းငမ်းယူႇ ၼႂ်းၼမ်ႉ ပွတ်းလိၼ် တွၼ်ႈ ထုင်ႉၾၢႆႁိၼ် (ကျောက်ဆည်) ၼၼ်ႉလူးၵွၼ်ႇ။
မိူဝ်ႈပီ 10 58 ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈဢၼေႃႇရထႃႇ (1044 – 1077) မိူင်းပူးၵမ်ႇၼႆႉ တေၵႂႃႇပၢင်းဢဝ်ငႃးသႅင် ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ (ၶဵဝ်ႈငႃးၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ) တီႈၼွင်သႄၼႆသေလတ်းၶၢမ်ႈမိူင်းတႆး (မိူင်းမၢဝ်း) ၵႂႃႇ။
လႆႈႁၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၽုၵ်ႇႁႆႈသွမ်ႈၼႃးလူၺ်ႈ ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ ႁဵတ်း ၾၢႆႁွ င်ႈမိူင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈ ပဵၼ်တီႈမၼ်း ၸဝ်ႈ ယွင်ႈဢၢမ်းတႄႉတႄႉ။ မိူင်းမၢၼ်ႈ မီးမႄႈၼမ်ႉ ၵႄးၼမ်ႉၼမ်လၢႆသေတႃႉၵေႃႈ ၵွပ်ႈဝႃႈမၢၼ်ႈၶဝ် မိူဝ်ႈၽွင်း ၼၼ်ႉ ယင်းပႆႇႁူႉမေႃတဵင်ၼွင်ၵေႃႇၾၢႆသေပႆႇပဵၼ်မိူင်းၶဝ်ႈ မိူင်းၼမ်ႉ ယွင်ၶဝ်ႈဢေးသျိူဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇၸူဝ်ႈ 30– 40 ပီ ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ။
ၵွပ်ႈၼၼ် ဝၢႆးသေပၢင်းဢဝ် “ ငႃးသႅင်ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ” ဢမ်ႇလႆႈ၊ ၵွမ်ႉၵႃႈလႆႈလူႇလႆႈဝႆႈသေပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်း ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈဢ ၼေႃႇရထႃႇ ၸင်ႇမႃးဝႄႉတီႈၸဝ်ႈ လူင်ႁူမ်ႇမိူင်း ( ဢၼ်ပဵၼ်တီႈၸဝ်ႈတင်းလၢႆ မႃးယွၼ်း မေႃၸၢင်ႈမေႃမိုဝ်း) ယွၼ်း ဢဝ်မေႃတိၼ်မေႃမိုဝ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈတင်းၼမ် ၸပ်းၸွမ်းႁွမ်း ပႆမိူဝ်းၸွမ်းၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၼင်ႇႁိုဝ်တေပဵၼ်ဢူၺ်းလီ ဝၢၼ်ႈပီႈမိူင်းၼွင်ႉၵၼ်ၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈ ၶၢဝ်းယၢဝ်း ၼၼ်ႉ လႆႈဢဝ်လုၵ်ႈယိင်း ၸဝ်ႈၾႃႉယိင်း – ၼၢင်းမွၼ်းလႃႈ သွၼ်ႉမိင်ႈၵူပ်ႉၵူႈ ပၼ်ၸဝ်ႈဢၼေႃႇ ရထႃႇယဝ်ႉ။
လွင်ႈၼႆႉၵႆႉမီးၵူၼ်းလႄႇႁႃဝႃႈ- ၵူဝ်ယမ်ပႃႇရမီႇၵၼ်သေဢဝ်လုၵ်ႈယိင်း ၼွပ်ႇယိုၼ်ႈပၼ်ၵၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈလူဝ်ႇ ႁူႉဝႃႈပၢၼ်ၵူႈပွၵ်ႈၼႆႉ ပိူၼ်ႈၵႆႉဢဝ်လုၵ်ႈယိင်းၼၢင်းသၢဝ် ႁဵတ်းပဵၼ်ၶိူင်ႈမၢႆ ဢူၺ်း လီၵၼ်။ မၼ်းဢမ်ႇၸိုဝ်ႈဝႃႈ မီးတႆးလႄႈ မၢၼ်ႈၵူၺ်းႁဵတ်း။ ၼႂ်းပိုၼ်းမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၼႆႉၶႄႇ၊ ၵလႃး၊ ဢိင်းၵလဵတ်ႈ၊ ၵူႈမိူင်းမိူင်းၵမ်ႈၼမ်ၼမ်ၵေႃႈ ပိူၼ်ႈႁဵတ်းမႃးတင်းလုမ်ႈၾႃႉယူႇ။
ပိုၼ်းၸဝ်ႈမွၼ်းလႃႈတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ႁူႉ ၼမ်ယူႇလႄႈ ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈဢမ်ႇၶႆႈယဝ်ႉ။ တေၶႆႈၼႄမေႃၸၢင်ႈ မေႃမိုဝ်း ဢၼ်တဵင်ၼမ်ႉႁဵတ်းၾၢႆၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉပေႃး ဝႃႈမိူဝ်းၽႅဝ်မိူင်း မၢၼ်ႈယဝ်ႉၵေႃႈ လႆႈၵႂႃႇၵေႃႇၾၢႆႁိၼ် (မၢၼ်ႈႁွင်ႉ – ကျောက်ဆည်) ၶင်ႇၼမ်ႉႁဵတ်းႁွင်ႈမိူင် သႂ်ႇၼႃးၽုၵ်ႇသွမ်ႈပၼ်သေၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ လႆႈမီးမၢၵ်ႇ ၶဝ်ႈတဝ်ႈ ၼမ်ႉ ၼမ်ၵိုၼ်းၵိၼ်လိူင်ႇလူႇလိူင်ႇ မႃးလႄႈ ၸင်ႇလႆႈယုၵ်ႉယွင်ႈဢဝ်ပဵၼ်ၶုၼ် ပဵၼ်ၵူၼ်းဝႃႈလႆႈပွင်ပဵၼ်။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ တႆးၵူႈတီႈပေႃးလႆႈ မႃးပိုင်ႈဢိင်ယူႇႁွမ်းၸွမ်းၶဝ်။ ထိုင်မႃး ပၢၼ်ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းၼရသီႇႁပတေႉ (1255 – 1290) ၼႆႉၸင်ႇမီးမႃးပီႈၼွင်ႉတႆး (3) ၸဝ်ႈယဝ်ႉ။ 1 ၶုၼ်ဢၢႆႈသႅင်ၶႆႇ | 2 ၶုၼ်ယီႈသႅင်ၵမ်ႇ | 3 ၶုၼ်သၢမ်သႅင်သႂ် – ပေႃႈၶဝ် ၸဝ်ႈပဵၼ် ၶုၼ်သႅင်ၶမ်းပၼ်း မၢၼ်ႈႁွင်ႉ ( သင်္ခဗိ ုလ်) ၶဝ်လႆႈႁဵတ်းပၼ်ၽွၼ်းလီမိူင်းပူး ၵမ်ႇ ( မိူင်းၼွင်ၵၢဝ်) လူၺ်ႈလွင်ႈသူင်ႇၶဝ်ႈၼမ်ႉ တၢင်းၵိၼ် ပဵင်းပေႃးလူၼ်ႉလိူဝ်လႄႈ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်း ၸင်ႇတင်ႈၸိုဝ်ႈမႂ်ႇပၼ် – 1. ၶုၼ်ဢၢႆႈ သႅင်ၶႆႇ (ႁွင်ႉ) အသင်္ခယာ ၵိၼ်မိူင်း မျိၼ်ႇၸၢႆး (မြင်စိုင်း) 2. ၶုၼ်ယီႈသႅင်ၵမ်ႇ (ႁွင်ႇ)ရာဇသင်္ကြန် ၵိၼ်မိူင်း မႅၵ်ႉၶရႃႇ (မက္ခရာ) 3. ၶုၼ်သၢမ်သႅင်သႂ် (ႁွင်ႉ) သီဟသူ ၵိၼ်မိူင်း ပိၼ်ႇလႄႇ (ပင်လယ်)ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ“ ၽႂ်မီး ငိုၼ်းပဵၼ် ၸဝ်ႈ၊ ၽႂ်မီးၶဝ်ႈပဵၼ်ၶုၼ်” ၼႆၼၼ်ႉ ၶေးတေဢမ်ႇမႅၼ်ႈ ၵူႈတီႈၵူႈယၢမ်းသေတႃႉၵေႃႈ ၵမ်းၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ဢၼ် ဝႃႈဢွပ်းသႂ်ႇတီႈ ၸႂ်ႈမၼ်းတႄႉတႄႉ။ ၵွပ်ႈဝႃႈၶဝ်သၢမ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ႁႅင်းယႂ်ႇမႃးတိၵ်းတိၵ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶဝ်ႈၸဝ်ႈသမ်ႉ မေႃ ပႂ်ႉယၢမ်းပႂ်ႉ တိုဝ်ႉတၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ဢၼ်ၼႆႉထိုင်မႃးပၢၼ်ႁဝ်းၵေႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉပဵၼ်ပၼ်ႁႃလွင်ႈ ၵိတ်ႇၶွင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတၢင်းႁၼ်ထိုင် ထတ်းသၢင် ဢမ်ႇမိူၼ် ၵၼ်လၢႆပိူင်၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈဝႃႈ – ၸၢင်ႈလူဝ်ႇပႂ်ႉမိုဝ်ႉပႂ်ႉယၢမ်းသင်၊ ပေႃးလုၵ်ႉ ႁဵတ်းႁူႉမၼ်းတေပဵၼ်မႃးၵူၺ်း။
ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉဝႃႈ – ထုၵ်ႇလီႁွမ်ႁႅင်းသေပႂ်ႉမိုဝ်ႉလီဝၼ်းငၢမ်း ၸင်ႇၵွႆႈ ႁဵတ်းၵမ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉၸင်ႇ ဢမ်ႇႁိူဝ်ႉဢမ်ႇယၢပ်ႇ ယဵၼ်း ၶၢဝ်းယၢဝ်းသင်သေဢၼ်လူဝ်ႇ လႆႈၵေႃႈတေလႆႈ ဝႃႈၼႆ။
ၵူၺ်းၵႃႈပုၼ်ႈတႃႇသၢမ်ပီႈၼွင်ႉတႄႉ ပႂ်ႉမိုဝ်ႉပႂ်ႉဝၼ်းၼႆႉၼင်ႇ ႁၢင်ႈသၢင်ႇ ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈလွၵ်းမႃး ပုၼ်ႈတႃႇၶဝ်ၸဝ်ႈယဝ်ႉ။
တိုဝ်ႉတၢင်းၶဝ်ၸဝ်ႈပႂ်ႉမွင်းယူႇၼႆႉ မႅၼ်ႈမိူဝ်ႈၸဝ်ႈဝူင်ႉလူင် မွင်ႊၵူဝ်းၵုပ်းလၢႆးၶၢၼ်ႇ ( Kublai Khan 1215 – 1294) ၽႄႇသိုၵ်း လူင်းတိုၵ်းမိူင်းပူးၵမ်ႇမိူဝ်ႈပီ 1287 ။
မိူဝ်ႈၼၼ်ႉတပ်ႉပူးၵမ်ႇတီႈၵွင်းၸၢင်ႉႁိမ်းဝၢၼ်ႈမေႃႇၼႆႉ တႅၵ်ႈယၢႆႈႁူၼ်လင်သေသိုၵ်းၶႄႇလေႃႇ လူင်းမႃးတဝ်ထိုင် မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ ထိုင်တီႈၸဝ်ႈ ၼရသီႇႁပတေႉ ဢမ်ႇယူႇလႆႈတီႈမိူင်းပူးၵမ်ႇသေပၢႆႈလူင်းၵႂႃႇပွတ်းတႂ်ႈ။ ပိူၼ်ႈၸင်ႇႁွင်ႉဝႃႈ “ၶုၼ်ပၢႆႈၶႄႇ” (တရုပ်ပြေးမင်း) ႁၢၼ်ႉတေႃႇယၢမ်းလဵဝ်။
တင်ႈတႄႇမၼ်းၸဝ်ႈပၢႆႈလူင်းၵႂႃႇ တၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ပွတ်းတႂ်ႈၼႆႉ လွၵ်းပိူင်ၽွင်းငမ်းၵေႃႈ လူႉလႅဝ်သဵင်ႈ။ ၸူၼ်ပႃႇလိူင်ႇ ၼမ် ဢမ်ႇမီးၽႂ်ဝူၼ်ႉတႃႇၶဵင်ႇတႃႉ လႆႈၶိုၼ်းသိုၵ်းၶႄႇ။ ၽဝ်ႇၼၼ်ႉဢၼ် ၽဵဝ်ႈလၢင်ႉ တိုၵ်းတေႃးတဵၵ်းတႅတ်ႈပႅတ်ႈ ၽူႈႁၢႆႉပႃႇ ၸူၼ်သေပွင်သၢင်ႈလွင်ႈၽွင်းငမ်း ႁဵတ်းပၼ်လွင်ႈ ၵတ်းယဵၼ်ၶိုၼ်းၼႆႉ ပဵၼ် ၶုၼ်တႆးသၢမ်ပီႈၼွင်ႉ ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ႁဵတ်းၼႆသေထိုင်တီႈသိုၵ်း ၶႄႇ မိူဝ်းၶိုၼ်းမိူင်းယဝ်ႉ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းမႃးယူႇၶိုၼ်း မိူင်းပူးၵမ်ႇၵေႃႈ ဢၼ်မီးဢေႃး ၸႃႇ ဢႃႇၼႃႇယူႇ ၼႆႉယဵၼ်းပဵၼ်သၢမ်ပီႈၼွင်ႉၵႂႃႇ။
ယၢမ်းၼၼ်ႉၶုၼ်မၢၼ်ႈၼင်ႇၵၼ်သမ်ႉ လုၵ်ႈဢဝ်တၢႆပေႃႈ၊ ၼွင်ႉဢဝ်တၢႆပီႈသေႁိမ်ႁေႃႁိမ်ႁၢႆးၵၼ် ထႅင်ႈယူႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ ယိုင်ႈၶႅၼ်းၶဝ်ႈႁႃၸုၵ်းၾၢႆႇ တၢင်းသၢမ်ပီႈၼွင်ႉမႃး ၵမ်ႈၼမ်ယဝ်ႉ။
ႁဵတ်းၼႆထိုင်မႃး 1298 ယွၼ်ႉလူၺ်ႈၼႃႈဝၼ်းဢွၵ်ႇ တၢင်းမိူင်းမၢဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ် တီႈလီမႆႈ ၸႂ်သင်ယဝ်ႉလႄႈ သၢ မ်ပီႈ ၼွင်ႉ ၸ င်ႇ မႃး ပူတ်း ၸ ဝ်ႈ ၵျေႃႇ ၸႂႃႇ လူင်း ႁေႃ သေယုၵ်ႉ တ င်ႈ ပ ၼ် ၸ ဝ်ႈ ၸေႃး ၼိတ်ႉ ပဵ ၼ်ၸ ဝ်ႈ ၸွမ်မႂ်ႇ ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢူငဝ်းဢေႃးၸႃႇဢႃႇၼႃႇတင်းသဵင်ႈၼႆႉ မီးဝႆႉၼႂ်း မိုဝ်းသၢမ်ပီႈၼွင်ႉမူတ်းယဝ်ႉ။
လွင်ႈဢၼ်ၵူၼ်းတၢင်ႇၸၢတ်ႈ မႃးၵွၼ်းငမ်းႁဵတ်းၶုၼ် ၼႆႉ ၽႂ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈၵူမ်ႈၵွမ်းၼွမ်းတေႃႇ ၼႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၾိင်ႈထုင်း ၵူၼ်းၶူင်း ၵၢင်ယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇလိူဝ်သေမိူဝ်ႈၸဝ်ႈၾႃႉယွင်ႁူၺ်ႈ ၸူဝ်းႁွင်ႉမွၵ်ႇထိုင် “ သခင်ကိုယ်တော်မိုင်း” ဢၼ်ၵူၼ်း မိူင်းမၢၼ်ႈတင်းလၢႆၼပ်ႉယမ် ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈမႃးပဵၼ်ၽွင်း မိူင်းလူင် တီႈမိူင်းတႆးၼႆၵေႃႈ မၼ်းယင်းပၢႆဝႃႈ – “ ဢမ်ႇ ၵႂႃႇယွမ်း ပဵၼ်ၶီႈၶႃႈၵူၼ်းတၢင်ႇၸၢတ်ႈလႆႈ” ၼႆသေပၢၵ်ႈ တူၵ်းပႅတ်ႈ။
ၸင်ႇဝႃႈ လွင်ႈဢၼ်မၢၼ်ႈၶဝ်ၽိုၼ်ႉၶိုၼ်း သၢမ်ပီႈၼွင်ႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပဵၼ် တီႈလီဢၢမ်း ပႅၵ်ႇၸႂ်လၢၵ်ႇလၢႆးသင်။ ၵူၺ်းၵႃႈၵွပ်ႈဝႃႈသၢမ်ပီႈၼွင်ႉၼႆႉ ႁႅင်းယႂ်ႇဢမ်ႇၵႃး သမ်ႉတိုတ်ႉၸၼ် ၸႂ်ၵူၼ်း မိူင်းလႆႈတင်းၼမ်လႄႈ မၢၼ်ႈၶဝ် တိုၵ်းဢမ်ႇပေႉလႆႈ။
ၼႂ်းပီ 1300 ၼီႈၼၼ်ႉ မၢၼ်ႈၶဝ်ၸင်ႇၵႂႃႇ တၢ င်ႇ လ ဝ်ႈ သူၼ်း သႄႇ တီႈ ၶႄႇ သေၸူဝ်း ဢ ဝ်တ ပ်ႉ သိုၵ်း ၶႄႇ လူင်း မႃး တိုၵ်း ။ သၢ မ်ပီႈ ၼွင်ႉ ၼႆႉ ဢ မ်ႇ ယွမ်း ၊ တိုၵ်းၼူၵ်ႇတိုၵ်းၼဵဝ် တႄႉတႄႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ပွႆးတိုၵ်းတီႈ “ ၵွင်းၸၢင်ႉ” ၼၼ်ႉ ဢဝ်လၢႆးသိုၵ်းမုတ်းသိုၵ်းမွတ်း တိုၵ်း ယႃႉတိုၵ်းၵဝ်းသေႁူၼ် လူင်းမႃးၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။
ၽိူဝ်ႇမႃးထိုင်ပွတ်းတွၼ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းၶႄႇၶဝ် ဢမ်ႇမိုတ်ႈလႄႈ ပဵၼ်ၶႆႈပဵၼ်ၼၢဝ်ၵၼ်တင်းၼမ်၊ လွင်ႈ ၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉၵေႃႈဢမ်ႇမီးလႄႈ ႁႅင်းၸႂ်တူၵ်း ၼမ်တႄႉတႄႉ။
မိူဝ်ႈၼၼ်ႉၸင်ႇၸဝ်ႈသႅင်ၶႆႇၼႆႉပၢႆႈမႃး – “မျိၼ်ႇၸၢႆး” တီႈဝဵင်းဢၼ်မၼ်း ၸဝ်ႈၵွၼ်းၵိၼ် ၼၼ်ႉသေၸၼ်ႉၼွၵ်ႈ ၸၼ်ႉၼႂ်းႁပ်ႉ ႁႄႉတိုၵ်းမင်သိုၵ်းၶႄႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းၶႄႇ လူႉယႂ်ႇၸဵပ်းၼမ်။ ဝၼ်းမၼ်းၼႆႉ ၸဝ်ႈသၢႆ မိူင်း မင်းရၢႆး တႅမ်ႈမၢႆဝႆႉပၼ်ၼႂ်းပပ်ႉမၼ်းၸဝ်ႈ – Shan State and British Annexation ၼၼ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်ဝၼ်းတီႈ 25.01.1301 ၼီႈ ၼႆၼၼ်ႉလီတွင်းၵိုမ်းဝႆႉတႄႉတႄႉ။
မိူဝ်ႈၼၼ်ႉၸဝ်ႈသႅင်ၵမ်ႇ ၸင်ႇၸႂ်ႉၽွင်းၶဵဝ်ၶဝ် ပႃးဢဝ်ၶူဝ်းတွၼ်ႈၶွင်ၾၢၵ်ႇငိုၼ်း ၶမ်းၵႂႃႇၸူးတမ်ႈ တီႈၸွမ်သိုၵ်းၶႄႇ သေပႃးတင်းၶၢၼ်ပၢၵ်ႇၶၢဝ်ႇငၢဝ်းဝႃႈ – ၸဝ်ႈၵျေႃႇၸႂႃႇဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်ႉသၢႆငိူၼ်ႈ ၶိူဝ်းၶႆႇသႅင်ၽၼ်းၶမ်း ႁေႃသႅင် မၢၼ်ႈၵေႃႈ သုတ်းဝၢႆးယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
ၼႂ်းတပ်ႉၶႄႇၵေႃႈ ပႃးမႃးၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၶုၼ်ယီႈၵႂၢႆးၶမ်း ၶုၼ်တၢဝ်ႉၼွႆႉၶဝ် ဢၼ်ပဵၼ်တႆး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸွႆႈလၢတ်ႈ ပၼ်လႄႈ ၸဝ်ႈၸွမ်သိုၵ်းၶႄႇၵေႃႈ ႁပ်ႉဢဝ်ၶွင်ၾၢၵ်ႇၶူဝ်းတွၼ်ႈသေၸင်ႇလႆႈဢွၼ် ဢဝ်ၽွင်းၶဵဝ်တႆး မိူဝ်းၸူးတီႈ ၸဝ်ႈဝူင်ႉၵုပ်းလၢႆးၶၢၼ်ႇ။
တင်ႈတႄႇ ၼၼ်ႉမႃးၶဝ်တင်းသၢမ်ပီႈၼွင်ႉၵေႃႈလႆႈ မႃး ပူၵ်းတင်ႈ မိူင်းသၵႅင်း သၵႅင်းၼႆႉ ၸဝ်ႈပၢႆးပိုၼ်း လူင်ၻွၵ်ႇ တိူဝ်ႇတၢၼ်းထုၼ်း တႅမ်ႈဝႃႈလုၵ်ႉ တီႈၸႄႊၵႅင်ႇပဵၼ်မႃး။ ၵႅင်ႇ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉပွင်ႇဝႃႈ တီႈဢၼ်ၼမ်ႉၸႅဝ်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူင်းပၢင်ယႃႈသေၽွင်းငမ်းမိူင်းမၢၼ်ႈမႃး။
ထိုင်မႃးပၢၼ်လၢၼ်ၶဝ်ၸဝ်ႈ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶုၼ်ပၢႆ (ၸဝ်ႈသတူဝ်းမင်းၾႃႉ) ၼႆႉ ၸင်ႇၶၢႆႉမႃးယူႇ တီႈဢႃႇဝႃႉသေၵွၼ်း ငမ်း မိူင်းမၢၼ်ႈမႃးႁၢၼ်ႉတေႃႇ 1555 ယဝ်ႉ။
သိုပ်ႇဢၢၼ်ႇတေႃႇထႅင်ႈ တွၼ်ႈၼႃႈ။
ၶေႃႈမုလ်း – ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ 004 May 2018
