သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉထႅမ်ႁႅင်းတူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ထုင်ႉဢမ်ႇမီးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ

ထုင်ႉၾၢႆႇၸၢၼ်း ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး တူင်ႇတၢင်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း RCSS/SSA မိူဝ်ႈႁူဝ်လိူၼ် ၼႆႉ၊ ယၢမ်းလဵဝ်ပၢင်တိုၵ်းၵိုတ်းၵႂႃႇယဝ်ႉသေတႃႉ ယင်းတိုၵ်ႉထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း တူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃး မူၵ်းငွႆးဝႆႉ ယူႇၸွမ်းထိူၼ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၶိုၼ်းထႅင်ႈ။

ဝၼ်းတီႈ 30/10/2020 မိူဝ်ႈၼႆႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ဢိူင်ႇပုင်ႇဝူဝ်း၊ ဢိူင်ႇႁၢႆးၵုၺ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်း ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ၊ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵေႃႈ ပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၽႂ်မၼ်းမူတ်းယဝ်ႉသေတႃႉ သိုၵ်းလူင်ပွင် ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉတူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃးၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်း၊ မူၵ်းယူႇဝႆႉၼႂ်းထိူၼ်ႇႁိမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းယူႇ ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ။

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇပုင်ႇဝူဝ်း ဢမ်ႇၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၸိုဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “တေႃႈလဵဝ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈ မႃးတူင်ႉၼိုင် မီးယူႇၸိူဝ်းၸွမ်းသၢႆတၢင်း တႄႇဢဝ်ပုင်ႇဝူဝ်းတေႃႇထိုင်ႁူဝ်ၵိုတ်ႈ ႁႅင်းသိုၵ်း ဢမ်ႇ ယွမ်း မွၵ်ႈ 200 ၊ ၼိုင်ႈတီႈ ယူႇ မွၵ်ႈ 50 ၵေႃႉ  မူၵ်းယူႇၼႂ်းထိူၼ်ႇႁိမ်းတၢင်းၸွမ်းယွမ်ႇၸွမ်း ယုမ်းဝႆႉယူႇ လႄႈ ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းမႃးထႅင်ႈ” ဝႃႈၼႆ။

တီႈပုင်ႇဝူဝ်းၼႆႉ မီးႁူင်းပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ၊ မီးႁူင်းယႃပိုၼ်ႉတီႈ၊ မီးႁူင်းႁဵၼ်း (လင်ဢၼ်ပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉ၊ ႁူဝ်ဝၢၼ်ႈပွၵ်ႉ 1)။ ၸူဝ်ႈၸႃႈၼႆႉ သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ မႃးယူႇတႃႇသေႇ၊ မႃးပၵ်းယူႇၸွမ်းႁူင်း ပလိၵ်ႈ၊ ႁူင်းယႃ၊ ႁူင်းႁဵၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၼႂ်းထိူၼ်ႇႁိမ်း ႁွမ်းပုင်ႇဝူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၼိုင်ႈတီႈလႂ်မူၵ်းဝႆႉ 20-30 ၵေႃႉ။ တီႈၼႆႈ ၵႆႉလႅၵ်ႈလၢႆႈၶၢႆႉပုတ်ႈၵၼ်ၵႂႃႇမႃးတႃႇသေႇ၊ ၼႂ်းထုင်ႉပုင်ႇဝူဝ်းၼႆႉ ဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်း မၢၼ်ႈ မီးဢမ်ႇယွမ်း 400 – ၼႆယဝ်ႉ။

ၼၢင်းလၢဝ်လၢဝ် (ၼၢင်းဢိမုၼ်ႇဢွင်ႇ) ၼေႃႇၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸႄႈမိူင်း ၶဵတ်ႇလိူၵ်ႈမၢႆ 1 ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် ၸႄႈဝဵင်း ၵျွၵ်ႉမႄး လၢတ်ႈဝႃႈ- “မႅၼ်ႈတႄႉၶႃႈဢေႃႈ၊ တႄႇပုင်ႇဝူဝ်းၵႂႃႇၼႆႉ ၶဝ်မီးဝႆႉၸွမ်းတၢင်း၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ မီးၼႂ်းထိူၼ်ႇ။ တီႈပုင်ႇဝူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်လႆႈႁၼ် ယိပ်းၵွင်ႈယိပ်းၵၢင်ႇသေ ပၼ်ႇယူႇတီႈၼႂ်းၵၢတ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။

ၼႂ်းဢိူင်ႇႁၢႆးၵုၺ် ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ၼွင်ပိင်-ပုင်ႇဝူဝ်း၊ တႄႇဢဝ်တီႈၼွင်ပိင် ႁူဝ်ၵိုတ်ႈ၊ ၼမ်ႉႁၢင်ႈၶိူင်ႈ၊ ၼမ်ႉမေႃႇၽီလူး၊ ၵုင်းၺွင်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ပၵ်းယူႇမီးဝႆႉၵူႈတီႈ ၼႆယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇႁၢႆးၵုၺ် ဢမ်ႇၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၸိုဝ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ–“တီႈႁၢႆးၵုၺ်ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပၵ်းယူႇဝႆႉတီႈဝတ်ႉမူၺ်ႇတေႃႇ (ထၢတ်ႈၸႅတ်ႈ) တီႈၸတ်းပၢင်ပွႆးလိူၼ်သီႇ ၸွမ်းၶဵင်ႇၸၢၵ်ႈ ႁိမ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်းႁၢႆးၵုၺ်ၼၼ်ႉ။ ၸုမ်းၼိုင်ႈၵႂႃႇ ၸုမ်းၼိုင်ႈမႃး မီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၶၢႆႉပုတ်ႈ ၵၼ်တႃႇသေႇ၊ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶဝ်မႃးပၵ်းယူႇဝႆႉ ဢမ်ႇၵႂႃႇမိူဝ်းလႂ် ၶႂ်ႈမီးမွၵ်ႈ 15 ဝၼ်းယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။

တီႈဢိူင်ႇႁၢႆးၵုၺ်ၼႆႉ သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈတႄႇၶဝ်ႈမႃးပၵ်း ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တင်း ၶွင်ႇသီႇ ဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ၼႃႈဝၼ်းသၢၼ်ၶတ်း ယႃႈမဝ်းၵမ်လုမ်ႈၾႃႉ 26/06/2020 ။ တေႇဢဝ်ၽွင်းၼၼ်ႉ လေႃႇတိုၵ်း RCSS/SSA လၢႆၵမ်း၊ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ မၢတ်ႇၵေႃႇၼိုင်ႈ၊ ၺႃးပေႃႉထုပ်ႉလိူဝ်ႁႅင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ထိုင်တီႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လုၵ်ႉႁိုၼ်ႇၼႄ ၵၢင်ၸႂ်ၸႂ် တုၵ်းယွၼ်းလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း။

လွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းသေဢမ်ႇၵႃး တႄႇဢဝ် ႁၢင်ႈလိူၼ် သႅပ်ႊထိမ်ႊပိူဝ်ႇ တေႃႇထိုင် ၵၢင်လိူၼ် ဢွၵ်ႇထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း RCSS/SSA ထႅင်ႈ၊ သွင်ၾၢႆႇ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် 20 ပွၵ်ႈပၢႆ ၊ ၵူၼ်းမိူင်း 4000 ပၢႆ ၺႃးၸၢၵ်ႇသိုၵ်း၊ ႁိူၼ်းယေးၺႃးသွၵ်ႈတဝ်ယႃႉလႅဝ်၊ ၶူဝ်းၶွင်လူႉႁၢႆ ဝူဝ်း ၵႂၢႆး မူ မႃ ၵႆႇ ပဵတ်း ႁၢႆ တၢႆ – ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇၸွမ်းတႄႉတႄႉ ၼႆ ၽူႈၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၶဝ်လၢတ်ႈ။

ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵိုတ်းတိုၵ်း ပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်း NCA ဝႆႉ ၸုမ်းၼိုင်ႈသေ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်မႃးၵူႈၶၵ်ႉတွၼ်ႈ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ တင်ႈတႄႇ ၵိုတ်းတိုၵ်း ၸၼ်ႉၸႄႈမိူင်း ပီ 2011 မႃး တေႃႇယၢမ်းလဵဝ် ၺႃး သိုၵ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇပွၵ်ႈ။