ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း သေ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဢိူင်ႇ တေႃႉသၢင်ႇ ႁူဝ်ၵူၼ်း ၸမ်သွင်ပၢၵ်ႇ လူဝ်ႇတၢင်း ၸွႆႈထႅမ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ။
တႄႇဢဝ် ၵၢင်လိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊ 2021 မႃး တေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်းဢူၺ်းလီ ပွတ်းႁွင်ႇ TNLA, SSPP တင်း RCSS ပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်းတေႃႇၵၼ် တၢင်းပွတ်းၾၢႆႇႁွင်ႇဝဵင်း ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈပၢႆႈ ယၢၼ်ႁိူၼ်းယေး တီႈယူႇ ႁူဝ်ၵူၼ်း ဢမ်ႇယွမ်းႁဵင်။
လုင်းၸၢႆးၵူး ၸုမ်းၼမ်ႉၶူင်း ၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉတႆး ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး လၢတ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈ တေႃႉသၢင်ႇ ႁူဝ်ၵူၼ်း မွၵ်ႈ 180 ပၢႆ လူဝ်ႇ တၢင်းၸွႆႈထႅမ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၶႃႈ။ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇၸွႆႈၶႃႈ ”- ဝႃႈၼႆ။
ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉၸုမ်းဢူၺ်းလီ ပွတ်းႁွင်ႇ TNLA ပိၵ်ႉဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ဝႆႉ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၵၢႆႇၸူး တၢင်းၼႂ်းဢိူင်ႇတေႃႉသၢင်ႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉ တီႈ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။
“ပဵၼ်သိုၵ်းပလွင်ႈၶႃႈဢေႃႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉ ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇမႃး သဵၼ်ႈ တၢင်း ၵျွၵ်ႉမႄး – တေႃႉသၢင်ႇ ၵၢႆႇၸူး ၵၼ်ၼၼ်ႉၶႃႈ။ တင်ႈတႄႇၶဝ်မီးပၼ်ႁႃ ယိုဝ်း ၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း မိူဝ်ႈလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉသေ တေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် တိုၵ်ႉ ပိၵ်ႉ ဢိုတ်းဝႆႉၶႃႈ”- ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။
ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉ ပၢင်ၸၢမ် ႁူဝ်ၵူၼ်း တေ မီး 400 ပၢႆ၊ တီႈၵၢင်ႉၵၢင် ႁူဝ်ၵူၼ်း 500 ပၢႆ၊ တီႈတေႃႉသၢင်ႇသမ်ႉ ႁူဝ်ၵူၼ်း 180 ပၢႆ လႄႈ တီႈဢုမ်းငႃး မီး ႁူဝ်ၵူၼ်း 60 ပၢႆ ။
ယိင်းယုမ်ႉ ၽူႈၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈၵျွၵ်ႉမႄး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶႃႈ ယွၼ်ႉၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈ သိုၵ်းၶဝ် တိုၵ်ႉၶဵင်ႈၶႅင် ပိုတ်းယိုဝ်း ၵၼ်ယူႇလႄႈ ပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶႃႈ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မၢင်ၵေႃႉ ပၢႆႈၽေး တၢင်း မိူင်းငေႃႉ ၵေႃႈမီး၊ ပၢႆႈၶဝ်ႈဝဵင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးတင်းၼမ်ယူႇၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇမႃးသမ်ႉ တီႈပၢင်ၸၢမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵွင်းလွင်း ဝွင်း၊ တွင်ႇပလူဝ်ႉလႄႈ မၢၼ်ႈမႂ်ႇ။ တီႈ ၵၢင်ႉၵၢင်သမ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢင်ႉႁိူၼ်း လႄႈမၢၼ်ႈၸၢၼ်း၊ တီႈဢုမ်းငႃးသမ်ႉပဵၼ်ၵူၼ်းမၢၼ်ႈမႂ်ႇ။ တီႈတေႃႉသၢင်ႇ သမ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပွတ်းဢိူင်ႇတေႃႉသၢင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ပၢင်တိုၵ်း ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇပွတ်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၵႄႈ TNLA, SSPP တင်း RCSS ၸိူဝ်း ပဵၼ်သိုၵ်းၸုမ်း ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆး ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်းဢၼ်ပဵၼ် AA, NMDAA and TNLA ၵေႃႈ ၸင်ႇတိုၵ်ႉဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမိူဝ်ႈဝႃးဝၼ်းသိုၼ်းၼႆႉဝႃႈ သိုပ်ႇၵိုတ်းတိုၵ်းၾၢႆႇလဵဝ်ထႅင်ႈ 1 လိူၼ် တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 1-31/3/2021 ဝႃႈၼႆဝႆႉ။
RCSS ပဵၼ်ၸုမ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵိုတ်းတိုၵ်းပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်း NCA ဝႆႉ ၸုမ်းၼိုင်ႈ ။