Tuesday, March 19, 2024

ၽွင်းၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ပေႃးဢမ်ႇမီး ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ တေပဵၼ်မႃးငဝ်းလၢႆးၸိူင်ႉႁိုဝ်

Must read

ၶူးႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်း
Photo by – SHAN/ ၶူးႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်း ၼႂ်းပၢင်ပွႆး ၶွပ်ႈတဵမ် 27 ပီ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ တီႈတူၼ်ႈတီး

မႂ်ႇသုင် ၵူႈၵေႃႉ ၵူႈၵူၼ်းၶႃႈ ၽွင်းယၢမ်းဢၼ် မႅင်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ – 19 လိူင်ႇၽႄႈသေယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈတုၵ်ႉၶ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၸွမ်းမၼ်းယူႇၼႆႉ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်သမ်ႉ ႁွင်ႉႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်တႅၼ်းၽွင်း ဢၼ်ဝႃႈပၢင်ၵုမ်သၽႃးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ယဝ်ႉၼႆလႄႈ ၸိူဝ်းသူၼ်ၸႂ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်သူၼ်ၸႂ်ၵၼ်တင်းၼမ်။

ပၢင်ၵုမ်ၵမ်းၼႆႉသမ်ႉ ငဝ်းလၢႆးၼႂ်းၵႄႈပဵၼ်တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလူင်ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ သမ်ႉတေလႆႈမီးလွင်ႈတေႃႇလွင်းတင်းၼမ် သေ ႁဵတ်းသင်လႄႈ သမ်ႉႁွင်ႉႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်လႃႇ။ လၢႆးႁွင်ႉမၼ်းၵေႃႈ သမ်ႉဢမ်ႇလၢၵ်ႇလၢႆးသင်။ ဝၼ်းတီႈ 9 တေႃႇထိုင် 10 ႁႂ်ႈလႆႈ ႁွတ်ႈမိူဝ်းၽႅဝ်တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈတေၵႂႃႇၶဝ်ႈပၢင်ၵုမ် တႃႇတေၶဝ်ႈမိူဝ်းတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်း ၵႂႃႇၸွမ်းလႄႈသင် ၵူၼ်းၶပ်းရူတ်ႉလႄႈသင် ၵူၼ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းသွႆလႄႈသင် ၸိူဝ်းၼႆႉ တေဢမ်ႇလႆႈပႃးၵႂႃႇ လၢတ်ႈဝႃႈၸိူင်ႉၼၼ်။

- Subscription -

ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ တေမီးထႅင်ႈၶေႃႈႁၢမ်ႈမၼ်းပဵၼ်လၢႆဢၼ် ၵူၺ်းၵႃႈ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ် ဢၼ်ႁွင်ႉဝႆႉဝႃႈ ဝၼ်း တီႈ 9 လႄႈ ဝၼ်းတီႈ 10 ႁႂ်ႈၽႅဝ်ၼၼ်ႉ ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေ ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းၼႂ်းၶွမ်ႊမတီႊပၵ်းပိူင်ၾိင်ႈမိူင်းယုၵ်းယၢင်ႇ ဢၼ်ႁွင်ႉ ဝႃႈ (ဉပဒေကြမ်း ကော်မတီ) လႄႈ ၶွမ်ႊမတီႊသဵၼ်ႈမၢႆငိုၼ်းတွင်းၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ (ပြည်သူ့ငွေစာရင်းကော်မတီ) ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေ 2 ဢၼ်ၼႆႉ ၽူႈတႅၼ်းၽွင်းၶဝ်တၢင်ႇၸိူဝ်းတႄႉ မိူဝ်ႈလႂ် ၽႅဝ်ဝၼ်းတီႈ 16-17 မႃးၵွၼ်ႇ ၸင်ႇၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင် ၵုမ်ၵေႃႈလႆႈယူႇ သမ်ႉဝႃႈၶိုၼ်းၸိူင်ႉၼၼ်။

ပေႃးၼႆ ပွင်ႇဝႃႈတႄႉ ပိူဝ်ႈတႃႇ ၶွမ်ႊမတီႊၾိင်ႈမိူင်းယုၵ်းယၢင်ႇလႄႈ ၶွမ်ႊမတီႊသဵၼ်ႈမၢႆငိုၼ်းတွင်းၵူၼ်းမိူင်း သွင်ဢၼ် ၼႆႉၵူၺ်း တေလႆႈၵႂႃႇႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ် ပဵၼ်လွင်ႈယႂ်ႇၼႆၵေႃႈ တေၸၢင်ႈဝႃႈလႆႈ။ ဢၼ်ၶဝ်သွင်ၸုမ်းၼႆႉ တေၵႂႃႇႁဵတ်းသမ်ႉ ပဵၼ်ဢီႈသင်လႃႇၼႆ ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ဢၼ်ၶၢတ်ႈလၢမ်းႁူႉထိုင်ဝႃႈ တေပဵၼ်လွင်ႈတႃႇတေႁိမ်ငိုၼ်းတီႈမိူင်းၼွၵ်ႈလႄႈ လွင်ႈ တေၸတ်းၵၢၼ်ၶိုၼ်း ငိုၼ်းငူပ်ႉဢၼ်လႆႈတမ်းဝၢင်းပၼ်ဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ႁဵတ်းသင်သမ်ႉတေၸတ်းထွၼ်ၶိုၼ်းလႃႇၼႆ ငိုၼ်းငူပ်ႉဢၼ်တမ်းဝၢင်းဝႆႉပၼ် ႁွင်ႈၵၢၼ်ဢၼ်လႂ်ဢၼ်ၼၼ်ႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽႂ်မၼ်းၼႆႉ ၸိူဝ်းဢၼ်ပႆႇလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းသေ ပဵၼ်ဝႆႉၶေႃႈဢၢင်ႈၵူၺ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈဢဝ်မႃးၸႂ်ႉတိုဝ်းတီႈၼႂ်းၼႃႈၵၢၼ်လူလွမ်ပၢႆးယူႇလီၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်လူဝ်ႇၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ ဢၼ်လူဝ်ႇယူႇယႅၼ်ႈယႅၼ်ႈၼႆႉ ၼႆၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈ။

ၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈသမ်ႉ မီးၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ထၢမ်ထိုင်ဝႃႈ ပၢင်ၵုမ်ၵမ်းၼႆႉ ၸွင်ႇမၼ်းတေၵဵဝ်ႇတၢင်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်တေႁဵတ်းၼႂ်း ပီ 2020 ၼႆႉၼႄႇ ၵေႃႈမီးမႃး။ လွင်ႈၼႆႉ မၼ်းၵေႃႈလီထၢမ်ယူႇ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မၼ်းၵေႃႈ ပဵၼ်ၾၢင်ႁၢင်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇတေၶၢႆႉလႅၵ်ႈၸူး ၾိင်ႈမိူင်းၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ၊ ၾိင်ႈပိူင်မိူင်းၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼႆ ပဵၼ်ဢၼ် လမ်ႇလွင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ၸၢမ်းႁႂ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႂ်း 2020 ၼႆႉၼႆ လွင်ႈဢၼ်တေလႆႈတေႃႇလွင်း မၼ်းတေ မီးတင်းၼမ် တင်းလၢႆ ပဵၼ်သင်လႃႇၼႆ ပေႃးဢဝ်ၾိင်ႈမိူင်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဝႃႈ ပေႃးဢဝ် ဢုပတေႇပၵ်းပိူင်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဝႃႈတႄႉ ၼႂ်းပီၼႆႉ လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ တေလႆႈၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈယဝ်ႉ။

ပေႃးဝႃႈ တေႁဵတ်းၼႆသမ်ႉ လူင်ႈၼႃႈ 6 လိူၼ် တေလႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ဝၼ်းလႂ် တေႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ။ ၵမ်းၼႆႉ သင် ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းလႆႈၸိူင်ႉၼၼ်ၶႃႈလူး လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇမၼ်းတေမီးသင်ၵူၺ်းၵူၺ်းလႃႇၼႆ ၼိုင်ႈၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ တႅၼ်းၽွင်း ဢၼ်မီးဢႃယုယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ မၼ်းတေၵႂႃႇသုတ်းသဵင်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ပီတေမႃး။ ပေႃးဝႃႈဢႃယု တႅၼ်းၽွၼ်းၼႆႉ သုတ်းသဵင်ႈယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ ဢႃယု တၼ်းႁဵင်း ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းတေႃႇဢွင်ႇ သၢၼ်းၸူႉၵျီႇၵေႃႈ မိူၼ်တင်းဝႃႈ မၼ်းသုတ်းသဵင်ႈပႅတ်ႈယဝ်ႉ။

ပေႃးဝႃႈ မၼ်းသုတ်းသဵင်ႈပႅတ်ႈယဝ်ႉၸိူင်ႉၼၼ်သမ်ႉ မၼ်းတေၵႂႃႇတုမ်ႉတိူဝ်ႈဢီႈသင်လႃႇၼႆ 1) ၼႆႉ ၾၢႆႇၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ဢၼ်ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်ၸွမ်းလူၺ်ႈ EAO ဢၼ်ပဵၼ်ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်ၼၼ်ႉသေ ဢၼ်လႆႈၵေႃႇသၢင်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ မၼ်းတေၶၢတ်ႇၵႂႃႇပႅတ်ႈဢၼ်ၼႆႉဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈသမ်ႉ လွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ဢၼ်ဝႃႈႁႂ်ႈ လိူၵ်ႈတၢင်ႇၵူၼ်းမိူင်းသေ ၶိုၼ်းဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်းၶိုၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉသမ်ႉ ၾိင်ႈပိူင်ဢၼ်ၼႆႉယူဝ်မၼ်းၸၢႆႇႁၢႆၵႂႃႇပႅတ်ႈ ႁိုဝ် ၶႂ်ႈဝႃႈတႄႉ လၢႆးတၢင်းဢၼ်တေလႆႈၵႂႃႇၸူးတီႈ ၶွင်ႇသီႇၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈလႄႈ ၶွင်ႇသီႇၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဢၼ်ႁွင်ႉ ဝႃႈ (အမျိုးသားကောင်စီ) လႄႈ ( လုံခြုံရေးကောင်စီ) ၼၼ်ႉသမ်ႉ ဢမ်ႇႁွင်ႉ ဢမ်ႇမီး ၵႃႈတၵ်းတေလႆႈႁွင်ႉယဝ်ႉ။ သင် ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ဢႃယုသၢၵ်ႈတၢမ်းၶွင်တႅၼ်းၽွင်းလႄႈသင်၊ ဢႃယုသၢၵ်ႈတၢမ်းၶွင် တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇလႄႈသင် မၼ်းသုတ်းသဵင်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵူၺ်း မၼ်းတေၵိုတ်းဝႆႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈလႄႈ ၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ တေပဵၼ်ၾၢႆႇ တပ်ႉသိုၵ်းတပ်ႉမတေႃႇၶိုၼ်းၵုမ်းၵမ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵႂႃႇ တေပဵၼ်မႃးလၢႆးၼၼ်ႉ။

ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇပဵၼ်လၢႆးၼၼ်ႉသမ်ႉ ယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ်သူၼ်ၸႂ်တႃႇတေၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈမႃး ယဝ်ႉ ၸိူင်ႉၼႆၵေႃႈ ဝႃႈလႆႈဢိတ်းၼိုင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးဝႃႈတေႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉယဝ်ႉ မိူဝ်ႈဝႃး မိူဝ်ႈသိုၼ်းၼႆႉ လႆႈငိၼ်း ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၵေႃၵမ်ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢူးမိၼ်ႉၼၢႆႇ ၵေႃႉလၢတ်ႈၵႂႃႇဝႃႈ တေႁဵတ်းမိူၼ် ၼင်ႇၼႂ်းငဝ်းလၢႆး ဢၼ်ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ တေပဵၼ်ၼႂ်းလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊတေမႃးၼႆႉယူႇမၼ်းၸၢႆးတႄႉ လၢတ်ႈၵႂႃႇ ၸိူင်ႉၼၼ်။
ၵူၺ်းၵႃႈ တီႈၼႆႈ တေမီးမႃးၶေႃႈထၢမ် ၶႃႈယဝ်ႉ ပေႃးဝႃႈတေႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်ၼႆႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈပၢႆးယူႇလီ ၵူၼ်းမိူင်း သမ်ႉ ၸွင်ႇလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းၶပ်းၶိုင်ဝႆႉပၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ယဝ်ႉလႃႇ။ ပိူဝ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းတေႁူမ်ႇလူမ်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်း တေ လွတ်ႈၽေးၼၼ်ႉ မီးလွင်ႈၶပ်းၶိုင်သင်ဝႆႉ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ယဝ်ႉလႃႇ တေပဵၼ်မႃးၶေႃႈထၢမ်ဢၼ်ၼိုင်ႈၶႃႈယဝ်ႉ။

ၵမ်းၼႆႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈသဵၼ်ႈသၢႆမၢႆ ၽူႈပၼ်သဵင်ၶဝ် ၸိူဝ်းမီးသုၼ်ႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ၸိူဝ်းမီးသုၼ်ႇပၼ်သဵင်ၼႆႉ တေႁဵတ်းႁိုဝ်လူင်း တေႁဵတ်းႁိုဝ်ၸႅင်ႈၼႄၵၼ်ႁႂ်ႈပေႃးႁူႉ သင်ၸိူဝ်းဝႃႈ မီးဢၼ်ၸုတ်ႈဢၼ်ယွမ်း ဢၼ်ၽိတ်းဢၼ်ပိူင်ႈ မၼ်းမႃး ယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်းသမ်ႉ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ႁူႉႁၼ်ၵၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇတေမူၼ်ႉမႄးၶိုၼ်း တေႁဵတ်းႁိုဝ် ၵွင်ႉသၢၼ်တင်းၶွမ်ႊ မသျိၼ်ႊၶဝ်သေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႂႃႇ ဢဝ်ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တေပဵၼ်မႃးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၶႃႈယဝ်ႉ။

ပေႃးတေတူၺ်းၾၢႆႇပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်းၶဝ် တေႁဵတ်းႁိုဝ်တေႃႇႁႂ်ႈၶဝ် လူင်းႁႃသဵင် တေပၼ်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ်မုၵ်ႉ ပဵၼ် ၾုင်ၼႄႇ ၸွင်ႇတေပၼ်ၶဝ်ၶဝ်ႈႁေႃးလၢတ်ႈၸွမ်း ပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၸုမ်း ၵမ်းၼႆႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၺႃးထၢင်ႇထိူမ်ငမ်းငဝ်းဝႃႈ တိတ်းၸပ်းဝႆးရတ်ႉသ်ယဝ်ႉ လႆႈၶဝ်ႈ Quarantine ဝႆႉၸိူင်ႉၼၼ်ႉလူး တေႁဵတ်းႁိုဝ်ၶိုင်ပၼ် တႃႇၶဝ်လႆႈပၼ်သဵင် ဢဝ်ၸဵမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ တေလႆႈဝူၼ်ႉမႃးယဝ်ႉ။

ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈသမ်ႉ ပေႃးဝႃႈတေပဵၼ်ႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈတႄႉယဝ်ႉ တႅပ်းတတ်းယဝ်ႉၼႆသမ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းသိူဝ်ၵၼ်ယူႇတီႈတၢင်းမိူင်းရၶႅင်ႇ မိူင်းၶျၢင်း တီႈတိူင်းၸႄႈၵႅင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉလူး တေႁဵတ်းႁိုဝ်ၵႄႈလိတ်ႈပၼ် ပၼ်ႁႃ ဢၼ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇလႄႈ တေဝဵၼ်ႉဝႆႉၼႃႈတီႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေယုၵ်ႉတေလိူၵ်ႈသေ ႁဵတ်းၵႂႃႇ ၵူၺ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉသမ်ႉ ၸွင်ႇတေၵႂႃႇၽဵင်ႇငၢမ်ႇၸွမ်း လၵ်းၸဵင်ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼၼ်ႉယူႇၼႄႇ ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်မႃး ၶေႃႈထၢမ်ယဝ်ႉ။

တီႈတႄႉမၼ်း ပေႃးႁဝ်းၶႃႈမႃးဝူၼ်ႉတူၺ်းလီလီၼႆ တီႈၼႂ်းမိူင်းလုမ်ႈၾႃႉလူင်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၺ်းဝႃႈ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်ႁဝ်းယူႇသဝ်းၼႆႉ လၢႆမိူင်းၵေႃႈမၼ်းမီးၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈယူႇ ၼႂ်းၶၢဝ်းၶိဝ်းၼႆႉႁင်းၽႂ်မၼ်း။ မိူၼ် ၸိူင်ႉမိူင်းဢမေႊရီႊၵႃႊၼႆၵေႃႈ ၼႂ်းလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ၶဝ်ၵေႃႈတေမီးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပႆႇႁၼ် ၸိုင်းမိူင်းၶဝ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ပႆႇလႆႈႁၼ်ၶဝ် မိုင်ႉမႆႈတႃႇဢၼ်ၼႆႉၵႃႈႁိုဝ် မိူၼ်ၼႆ ၼင်ႇၵဝ်ႇ ၸိုင်ႈမိူင်း 40 ပၢႆ ၸိူဝ်းဢၼ်ယုၵ်ႉၶၢႆႉပႅတ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းလိူၵ်ႈတင်ႈၶဝ်သေယဝ်ႉ ဝႆႉၵၢၼ်ၼၵ်းတေႃႇ တႃႇတေလူလွမ်လုမ်းလႃးပၢႆး ယူႇလီ ၵူၼ်းမိူင်း ပဵၼ်ယႂ်ႇ ၼႆႉၵေႃႈႁၼ်မီးမႃးတင်းၼမ်။

ၵူၺ်းၼႂ်းၼင်ႇၼၼ် ဢၼ်ဝႃႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းၵေႃႈဢမ်ႇပဵၼ် ပေႃးႁဵတ်းၵေႃႈႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်းထိုင်တီႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈမီးယူႇ ၸိူင်ႉၼင်ႇမိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယႃႊၸၢၼ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ၵေႃႈလႆႈႁဵတ်းၵႂႃႇယူႇ လၢႆးၶဝ်ႁဵတ်းၼၼ်ႉ တႃႇလီဢဝ်ပဵၼ် တူဝ်ယၢင်ႇ ပိူဝ်ႈတႃႇတေလႆႈယိူင်ႈႁဵတ်းၸွမ်းယူႇၼႆ မီးၵူၼ်းထတ်းသၢင်မႃးၵၼ်ယူႇ။

မိူၼ်ၸိူင်ႉဝႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်တေၵႂႃႇပၼ်သဵင်တွတ်ႈမႄးၼၼ်ႉ ၵူႈၵေႃႉၼႆႉ လႆႈသႂ်ႇၽႅၼ်ႇတူမ်းသူပ်း တေလႆႈၸုၵ်း ယၢၼ်ၵၼ် မွၵ်ႈ 3 မီႊတိူဝ်ႊသေယဝ်ႉ ၶဝ်ႈထႅဝ်လီငၢမ်းသေ ပၼ်သဵင် ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၵွၼ်ႇတေၵႂႃႇပၼ်သဵင် ၼၼ်ႉ တီႈပၢၵ်ႇၽၵ်းတူၼၼ်ႉသမ်ႉ မီးၾၢႆႇယူႇလီၶဝ် ပႂ်ႉၵူတ်ႇထတ်း မိူဝ်ႈလႂ်လႄႈ ဢမ်ႇႁၼ်ၸိူဝ်ႉမႅင်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈငမ်း ငဝ်း ပိူဝ်ႈတႃႇတေဢမ်ႇပဵၼ် ဝႆးရတ်ႉသ်သင်သေ ၸင်ႇတေပၼ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇ ပၼ်သဵင်ၼႂ်းသုမ်ႉလိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ ၼႆႉၵေႃႈၶဝ်ႁဵတ်း။

ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ် ၶဝ်ႈဝႆႉ Quarantine ဢၼ်ထုၵ်ႇၵုမ်းတူဝ်ဝႆႉ ပႂ်ႉတူၺ်းပၢႆးယူႇလီ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ်ၶဝ်တေဢမ်ႇၸပ်းၽႄႈတီႈပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ တၢမ်းၶမ်ႈ 5 မူင်း တေႃႇထိုင်10 မူင်း ၸင်ႇပၼ်ၶဝ်ပႆတၢင်း သေလႄႈ မႃးပၼ်သဵင်ၼႂ်းႁူင်းပၼ်သဵင်ဢၼ်တွတ်ႈဢၼ်ပၼ်တီႈၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ၸဝ်ႈလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ။ မိူၼ်ၸိူင်ႉ မိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယႃႊၶဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇတွၼ်ႉမီးမႃး တႃႇတေၶၢႆႉလၢႆႈပႅတ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း လိူၵ်ႈတင်ႈၶဝ်ၼႆႉ မီးမႃးယူႇ 5-6-7 သိပ်းပီမိူင်း ယဝ်ႉ။

တေႃႈဢမ်ႇမီးၾိင်ႈပိူင် ဢမ်ႇမီးထုင်းမၼ်း တႃႇတေၶၢႆႉမႃးၸိူင်ႉၼင်ႇၼၼ် ၶဝ်ဢမ်ႇတွၼ်ႉႁဵတ်းမႃးသေတႃႉၵေႃႈ ၽိူဝ်ႇမႃး ႁဵတ်းၵမ်းၼႆႉ ယင်းမီးၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ် ထတ်းသၢင်ဝႃႈၼႂ်းၵႄႈၵၢင်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇပိူဝ်ႈတႃႇမႅင်းႁႃႈလူင်ဝႆးရတ်ႉသ်ၼႆႉ ႁဵတ်းသင်လႄႈ လႆႈမႃးတေႃႇလွင်းသေ ႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ မီးၵူၼ်းထတ်းသၢင်ၵၼ်မႃးယူႇ။

ပေႃးၼႆ ယူႇတီႈမိူင်းႁဝ်းၶႃႈလူး ၸွင်ႇတေပဵၼ်လႆႈလွင်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႅတ်ႈတေႃးၸိူင်ႉၼင်ႇၼၼ်ၼႄႇ တေလႆႈထၢမ်ထိုင် ၵၼ်ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈဝႃႈ ႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈယူႇဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပိူဝ်ႈတႃႇဢီႈသင်ႇလႃႇ တင်းၼမ် တင်းလၢႆတႄႉ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇလႅၵ်ႈလၢႆႈၾိင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ပိူဝ်ႈတႃႇ ဝၢၼ်ႈမိူင်းတေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ တိူဝ်းတွၼ်းမႃး ဢွၼ်ၵၼ်မုင်ႈမွင်း။

ၼႂ်းဢၼ်ဝႃႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းလႅၵ်ႈလၢႆႈတိူဝ်းတွၼ်းမႃးဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တေလႅၵ်ႈလၢႆႈဢီႈသင်ၵူၺ်းလႃႇ ပေႃးဝႃႈလိူၵ်ႈလႆႈလူင် ပွင်ၸိုင်ႈၸုမ်းမႂ်ႇ ၶိုၼ်ႈမႃးထႅင်ႈယဝ်ႉ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆႉတေလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈတိူဝ်းလိူဝ်မႃး ၼႆႉပဵၼ်ၶေႃႈထီႉၼိုင်ႈ။ ၶေႃႈထီႉသွင်ၵေႃႈ ပေႃးဝႃႈၵၢၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉ တေလႆႈမီးၶေႃႈႁပ်ႉပၢၵ်ႇတူၺ်းလူမႃး လွင်ႈယူႇလီႁိုဝ်၊ လွင်ႈဢႃယု ယူႇထင်သဝ်းႁိုဝ် လွင်ႈမၢၵ်ႈမီးတိူဝ်းတွၼ်းႁိုဝ် ဢဝ်ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တေလႆႈမီးလွင်ႈၶေႃႈႁပ်ႉပၢၵ်ႇမႃး ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ။

ၶေႃႈထီႉသၢမ်ၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉ တေလႆႈၵိၼ်ဢိမ်ႇတွင်ႉလိူဝ်တိူဝ်းတွၼ်းလိူဝ်မၼ်း ပွင်ႇဝႃႈ ႁႂ်ႈမၼ်းပေႃးႁႃငၢႆႈ ႁႃလူမ်မႃး ၵႃႉၶူဝ်းၶၢႆလီမႃးၼၼ်ႉၼႃႇ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၼႂ်းလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၼၼ်ႉတေမီးပႃး သုၼ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇမႃး သုၼ်ႇ ၶုတ်းႁႃႁွမ်တေလႆႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်တိူဝ်းမႃး လိုၼ်းသုတ်းၵေႃႈ မိူၼ်ၸိူင်ႉဝႃႈ ၵူၼ်းၵိၼ်းၵူၼ်းၽၢၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ တေလႆႈမၢင် ႁၢင်ႇ ဢေႇယွမ်းလူင်းၵႂႃႇလိူဝ်ၵဝ်ႇ ဢဝ်ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးမီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈတိူဝ်းတွၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးၸင်ႇတေလႆႈဝႃႈ ၾိင်ႈမိူင်းၼႆႉ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆႉ မၼ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈတႄႉယဝ်ႉၼႆ။

ပေႃးၼႆ တႃႇတေႁႂ်ႈမၼ်းမီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ႁဝ်းၶႃႈမုင်ႈမွင်းဝႃႈ ႁႂ်ႈမီးမႃးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ ၵေႃႈ ၸွင်ႇသမ်ႉၵိုင်ႇတင်းႁဝ်းၶႃႈမုင်ႈမွင်းဝႆႉယူႇႁႃႉ သမ်ႉတေလႆႈဝူၼ်ႉၶိုၼ်းဢၼ်ပူၼ်ႉမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 4-5 ပီ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ တေပဵၼ်မႃး ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈတႄႉယူႇၼႆ ယူႇတီႈပႃႇတီႇလဵဝ် ၸုမ်းလဵဝ် ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၾၢႆႇလဵဝ် တေတႅပ်းတတ်းမၵ်းမၼ်ႈၵႂႃႇႁင်းၽႂ်မၼ်းၼႆၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇထုၵ်ႇ ႁဝ်းၶႃႈႁၼ်ထိုင်တႄႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈတေလႆႈပဵၼ်ယူႇလီငၢမ်းၼၼ်ႉ မိူၼ်ၸိူင်ႉဝႃႈ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၼၼ်ႉ တေႁဵတ်းႁိုဝ် မွတ်ႇယဵၼ်။

ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းၼၼ်ႉလႄႈသင် ၸိူဝ်းဢမ်ႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းၼၼ်ႉလႄႈ သင် တေႁဵတ်းႁိုဝ် ငူပ်ႉငီႉ တေႁဵတ်းႁိုဝ် ၸုင်မိုဝ်းသၢၼ်မိုဝ်းၵၼ်ၵႂႃႇ တေၵိူဝ်းၵုမ်ၵၼ်ၵႂႃႇ ယဝ်ႉၵေႃႈၸိူဝ်းပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်း ၸိူဝ်းပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်မီးယူႇပႃႇတီႇ 90 ပၢႆ ၸမ် 100 ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေႁဵတ်းႁိုဝ် ႁွင်ႉႁူပ်ႉၵၼ်လႆႈငၢႆႈ တူၵ်းလူင်းၵၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇ တေၸၢင်ႈႁူမ်ႈမိုဝ်းႁဵတ်းသၢင်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈႁႂ်ႈမၼ်းပေႃးပူၼ်ႉလွတ်ႈတီႈ ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇၶဝ် တေဢမ်ႇၸၢင်ႈမႃး သုမ်ႇငမ်းၼိူဝ်ၵၢၼ်မိူင်းထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈလႂ်မႃးတုမ်ႁူဝ်ၵၼ် တေၸၢင်ႈလႆႈမႃးၽွၼ်းလီဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ မုင်ႈမွင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ယွၼ်းထတ်းသၢင်ဝႆႉၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆသေ ယွၼ်းၶွတ်ႇယွတ်ႈပၢႆၵႂၢမ်းဝႆႉၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆၶႃႈ။

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ
ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း
1/5/2020

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း