ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်ပၢႆႈမႃးသွၼ်ႈဝႆႉ တီႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼၼ်ႉ ၶၢႆႉၵႂႃႇယူႇၼႂ်းဝဵင်း ၸွမ်းႁိူၼ်းယေးပီႈၼွင်ႉၽႂ်မၼ်း မွၵ်ႈတႃႇ 20 လင်ႁိူၼ်းယဝ်ႉ။
မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 1/1/2023 ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်မီးဝႆႉတီႈ ႁူင်းႁေႃၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ႁူဝ် ၵူၼ်း 174 ၵေႃႉ လင်ႁိူၼ်း 48 လင်ၼၼ်ႉ ၶၢႆႉလူင်းၵႂႃႇယူႇၸွမ်းႁိူၼ်းယေး ပီႈၼွင်ႉ ၽႂ်မၼ်းၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ မီး 26 လင်ယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။
လုင်းၸၢႆးလႅင်းႁၢၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးတႄႉ ႁႂ်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇတႄႉ ပႆႇၸၢင်ႈမိူဝ်း။ တေၶၢႆႉတီႈၼႆႉသေ လူင်းမိူဝ်းယူႇၸွမ်း ပီႈၼွင်ႉ ၼႂ်း ဝဵင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵမ်ႈၽွင်ႈတႄႉမီးယူႇ 26 လင်ႁိူၼ်း။ ၵမ်ႈၽွင်ႈတေမိူဝ်းႁဵတ်းသုမ်ႉႁဵတ်းသွင်း သေယူႇၸွမ်း ၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်းပီႈၼွင်ႉ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈတေမိူဝ်းၶၢတ်ႈႁွင်ႈသေယူႇ။ ၸိူဝ်းတေမိူဝ်းႁဵတ်းသုမ်ႉယူႇၸွမ်း ၼႂ်းဝၢင်း ႁိူၼ်းပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးႁဝ်းၶႃႈသေ တေၸွႆႈထႅမ်ပၼ် မႆႉပူၵ်ႇ၊ မႆႉဝွင်၊ မူဝ်းၵႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ပေႃးႁဵတ်းသုမ်ႉယဝ်ႉၶဝ်ၸင်ႇၶၢႆႉၵႂႃႇယူႇဢေႃႈ။ ”- ဝႃႈၼႆ။
ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်ပၢႆႈမႃးသွၼ်ႈဝႆႉ တီႈႁူင်းႁေႃၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးၼႆႉ တေပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈ၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ၊ ၼၢင်း ယိင်း ၸိူဝ်းၵူၼ်းၵႂႃႇမႃးပႆယၢပ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸိူဝ်းၶဝ်ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူးသူၼ်၊ ဝၢၼ်ႈတူၼ်ႈႁိူၵ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈၼႅမ်းသၢႆးလႄႈ ၶိုမ်းၵဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။
“မိူဝ်ႈလဵဝ် ဢၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး တေလႆႈၶၢႆႉၼႆႉ ၶဝ်တေယၢပ်ႇလွင်ႈငိုၼ်းတွင်း။ ပေႃးမီးငိုၼ်းတႄႉ ၶၢတ်ႈႁိူၼ်းယူႇၵေႃႈ မၼ်း ဢမ်ႇလႆႈမႆႈၸႂ် ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းလႄႈ လႆႈၵႂႃႇယွၼ်းယူႇၸွမ်းပီႈၼွင်ႉ ပေႃးမီးလိၼ်တီႈပဝ်ႇၼႆၵေႃႈ ႁဵတ်းသုမ်ႉဢွၼ်ႇ ယူႇႁင်းၵူၺ်း ၸိူင်ႉၼၼ်။ တႃႇတေႁဵတ်းသုမ်ႉၼႆတႄႉ ႁဝ်းၵေႃႈ ၸွႆႈပၼ်လႆႈသဝ်မၼ်း မႆႉမၼ်း ၵႃႈၼႆႉ ၵူၺ်း ဢၼ်လူဝ်ႇသိုဝ်ႉ ယွႆႈမၼ်းမီးထႅင်ႈတင်းၼမ် ဢၼ်ၶဝ်တေယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်းတႄႉ ငိုၼ်းၵမ်ႉထႅမ်ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ”- လုင်းၸၢႆးလႅင်းႁၢၼ် သိုပ်ႇ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။
ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈလဵဝ် တိုၵ်ႉပႂ်ႉထွမ်ႇတူၺ်းငဝ်းလၢႆးဢိတ်းၼိုင်ႈ ၶႃႈဢေႃႈ။ မိူၼ်ၸိူင်ႉ တင်းသွင်ၾၢႆႇ SSPP – TNLA ၵေႃႈ တိုၵ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်ယူႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၶဝ်ပၼ်မိူဝ်းၸႂ်းႁိူၼ်းတူၺ်း ၸူဝ်ႈပႆႇလႆႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈဝႃးတႄႉ ယွၼ်ႉၵူၼ်းလူင်တင်းၼိူဝ်ၶဝ် ဢုပ်ႇၵၼ်ပႆႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉ တေလႆႈ မိူဝ်းၵၼ် ၶိုၼ်းမူတ်းယဝ်ႉ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ပၼ်သဵၼ်ႈမၢႆဝႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းပၼ်။ SSPP ၵေႃႈဝႃႈယူႇ ဢမ်ႇလူဝ်ႇ ၵူဝ်သင် မိူဝ်ႈလဵဝ် ၸႂ်ႉမိူဝ်းႁိူၼ်းယဝ်ႉ။ လုၵ်ႈလၢင်းၽႂ်ၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းသင်ၵေႃႈယဝ်ႉ။ ပေႃးယင်းဝႃႈ ဢမ်ႇသႂ်ႇၶူဝ်းသိုၵ်း ပႃးၵွင်ႈ မႃးၵေႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 30/12/2022 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း 59 ၵေႃႉ ဢၼ်ပၢႆႈမႃးသွၼ်ႈဝႆႉတီႈ ဝၢၼ်ႈၼႃးမူၼ်းလႄႈ မိူင်းတၢင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၶၢႆႉၵႂႃႇယူႇၸွမ်းႁိူၼ်းယေးပီႈၼွင်ႉၽႂ်မၼ်း ၸွမ်းဝၢၼ်ႈ/ဝဵင်း ၸိူဝ်းၼႆႉမူတ်း။
ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ယၢမ်းလဵဝ်တိုၵ်ႉမီးဝႆႉ မွၵ်ႈ 5,800 ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 28 ဝၢၼ်ႈဢၼ်မီးတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇ ဝၼ်းတူၵ်း ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး မိူၼ်ၼင်ႇ ဝၢၼ်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇပၢင်ႁူႈ၊ ဢိူင်ႇတေႃႉသၢင်ႇ၊ ဢိူင်ႇႁူးသူၼ်၊ ဢိူင်ႇၶိုမ်းလႄႈ ဢိူင်ႇပုင်းလူင် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸိူဝ်းၶဝ်ပၢႆႈမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2021 ယွၼ်ႉၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ TNLA, SSPP လႄႈ RCSS ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် ။
လိူဝ်ၼၼ်ႉဢၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇယူႇတၢင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ၊ ႁူဝ်ပူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး။ ၸမ်ထိုင်ပီယဝ်ႉ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၽႂ်မၼ်း။
