ၶႂ်ႈသၢင်ႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈဝႆး  တၵ်းလႆႈယွၼ်ႇယၢၼ်းတေႃႇၵၼ်  

ပွင်ႈၵႂၢမ်း -ၸၢႆးထုၼ်းလႃႉ

တႆးႁဝ်းတႄႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 1958  ၼၼ်ႉသေ မီးယိူင်းဢၢၼ်းဝႃႈ “ၵွၼ်းၶေႃၼႆယူႇ” ၵူၺ်းၵႃႈဝၼ်းမိူဝ်ႈ ၼႆႉသမ်ႉ ယိူင်းဢၢၼ်းၵေႃႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈၵႂႃႇလၢႆၸိူဝ်ႉလၢႆ ပိူင်လၢႆမဵဝ်း၊ ၼိုင်ႈၸုမ်းႁူႉၼိုင်ႈဢၼ် ၼိုင်ႈၵေႃႉႁၼ်ၼိုင်ယၢင်ႇ တေပႆသဵၼ်ႈတၢင်း လႂ်တေႉတေႉဢမ်ႇႁူႉသေ ၊ မိူၼ်ႁိူဝ်းဢမ်ႇမီးတႃႈ တႃႇတေၵိုတ်းၸွတ်ႇ၊ မိူၼ်တေဢဝ်မိူင်းတႆးလူင်ႁဝ်း လွင်ႈၵႂႃႇၸွမ်းၼမ်ႉၸႅဝ်ႈ ဢဝ်လူမ်းထွင်းပဝ်ႇဝႃႈ ၵႂႃႇၸွမ်းႁွၼ်ႇၼမ်ႉ သၢႆလူမ်း ၊ ဝင်ႇဝိူဝ်ႈၵႂႃႇတီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉတီႈၼိုင်ႈ ၊ ဢဝ်ႁိူဝ်း/မုၵ်ႉၸုမ်း/တပ်ႉသိုၵ်း/ၵၢၼ်မိူင်း ႁဝ်း ဢမ်ႇႁူႉၸၵ်းယိူင်းမၢႆတႄႉတႄႉပႅတ်ႈ ၼႆႉ လီသေလၢႆတႄႉတႄႉ။  ၸိူဝ်းမီးပၢႆးႁူႉပၢႆးႁၼ် ၶဝ်သမ်ႉ   ၶဝ်ႇၶွၼ်း ၼိူဝ်ဢွၼ်ႇလၢႆး သေၸွႆႈၽူႈၶဵၼ် ၵွႆမူၺ်ႉတႆးႁဝ်းယူႇၶိုၼ်းၶိုၼ်းဝၼ်းဝၼ်း ၊ ဢမ်ႇဢဝ်တၢင်းႁူႉၶဝ်ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းပဵၼ်တီႈၵမ်ႉယၼ် ႁႂ်ႈပဵၼ်မႃးလွင်ႈ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈတႃႇတႆး ၊ ၸိူဝ်းၼႆႉလီသေလၢႆတႄႉတႄႉ။

ႁဝ်းမႃးတူၺ်းၶိုၼ်း ဝၼ်းဢၼ်ႁဝ်းဢဝ်လွတ်ႈလႅဝ်း တႂ်ႈဢိင်းၵလဵတ်ႈၼၼ်ႉတူၺ်း လႄႈ ။ ယွၼ်ႉႁဝ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ၵူႈၾၢႆႇၵူႈတၢင်းယဝ်ႉ ၸင်ႇဢဝ်လွတ်ႈလႅဝ်း ပူၼ်ႉတႂ်ႈဢိင်းၵလဵတ်ႈ  ၼႂ်းဝၼ်းထိ 4/1/1948 ၼၼ်ႉမႃးလႆႈ ။ သင်ဝႃႈႁဝ်း ဢမ်ႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်  February 7 ဝၼ်းၵေႃႈတေဢမ်ႇမီးမႃး ၊ ဢၼ်ၵူႈမိူင်းမိူင်းႁွင်ႉဝႃႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆၵေႃႈ တေဢမ်ႇမီးမႃး၊  ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ  ၶႂ်ႈဝႃႈတႄႉ ဢၼ်တေထိုင်လႆႈယိူင်းမၢႆႁဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵူၺ်း  ။

 ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႆႉမၢင်ၵေႃႉမၢင်ၸဝ်ႈ တေဝႃႈ “ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႆႉ တႅမ်ႈငၢႆႈ ဝူၼ်ႉငၢႆႈ ၊ ၵူၺ်းၵႃႈမၼ်း ႁဵတ်းယၢပ်ႇ ” ၼႆယူႇ ။

ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈဝႃႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ မႃးၶၢဝ်းတၢင်းလၢႆသိပ်းပီမိူင်းယဝ်ႉ ၊ ဢမ်ႇတွၼ်ႉထိုင်တႃႈမုင်ႈ လႄႈ ယိူင်းမၢႆ ႁဝ်းၼၼ်ႉလႆႈသေပွၵ်ႈ ၊ ဢၼ်လႆႈမႃး ပဵၼ်ၸိုဝ်ႈမၼ်းၵူၺ်း၊  ဢမ်ႇ ၽေႃႇၼမ်ႉၼေတူဝ်ႁႂ်ႈပဵၼ်ၽွၼ်းလီ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းသင်လႆႈ – ၼႆၵေႃႈတေမီး/ ယၢမ်ႈမီးမႃးယူႇ။

လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႆႉ လၢတ်ႈငၢႆႈႁဵတ်းယၢပ်ႇၼႆသေတႃႉ ၵႂၢမ်းၼိုင်ႈၶေႃႈ ပေႃးႁဝ်းၵႆႉၵႆႉတူၵ်ႇလၢတ်ႈ ၸပ်းသူပ်းႁဝ်းၵႂႃႇ ၸၢင်ႈယဵၼ်းပဵၼ် ပၵ်းပိူင် လၵ်းမၢႆ ပိူင်တၢႆၵႂႃႇယူႇ။  လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႆႉႁဵတ်းယၢပ်ႇၼႃႇၼႆသေတႃႉ မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈၼႆ ၽႂ်ဢမ်ႇဝႃႈဝႆႉပိူင်တၢႆ ။  ပေႃးႁဝ်းတိုၵ်ႉႁဵတ်းယူႇၼၼ်ႉတိုၼ်းတေပဵၼ်လႆႈယူႇ။

 ၵူၺ်းၵႃႈလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဢိတ်းဢွတ်းၼႆႉတႄႉ တိုၼ်းပဵၼ်သၽႃႇဝ ၽူႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယဝ်ႉ ၊ ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ယၢပ်ႇၼႆသေတႃႉ ၵၢၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇလိူဝ်သေၵၢၼ် ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵေႃႈ ၶႃႈႁဝ်းတႄႉယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ၵူႈၵေႃႉၵူႈၸဝ်ႈ ယၢမ်ႈလတ်းၽၢၼ်ႇမႃးယဝ်ႉ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ႁၵ်ႉသႃလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼၼ်ႉသမ်ႉ တေယၢပ်ႇလိူဝ်သေ သၢင်ႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ လူးၵွၼ်ႇ။

ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ် ႁဝ်းလတ်းၶၢမ်ႈပူၼ်ႉ လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၶၵ်ႉလႂ်ၵေႃႈလီ ယႃႇလိုမ်းပႃး တႃႇတေ ႁၵ်ႉသႃထိင်းသိမ်း လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼၼ်ႉလႃးလႃး။

ယွၼ်ႉၼၼ် ၶၵ်ႉထိၼိုင်ႈ သၢင်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်မႃးလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈလႄႈ ၶၵ်ႉထိသွင်သမ်ႉ တၵ်းလႆႈ ၶတ်းၸႂ်ႁၵ်ႉသႃ လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ႁႂ်ႈမၼ်ႈၵိုမ်းၵႂႃႇၶၢဝ်ႈယၢဝ်းၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ ။

ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ “ယၢပ်ႇ”ၼႆၼၼ်ႉတႄႉ တိုၼ်း ၵိုၵ်းၸပ်းတူဝ်ႁဝ်းမႃး ၽွင်းတေႇၵိူတ်ႇ ပဵၼ်ၵူၼ်းမႃးလႄႈ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတိုၵ်း ဢဝ်မိူင်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလွတ်ႈလႆႈ လွင်ႈယၢပ်ႇ လႃးလႃး ။

ၶႂ်ႈဝႃႈတႄႉ – ၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ် ၶဝ်ႈမိူင်းႁဝ်းမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈၶဝ်လႆႈၶၢမ်ႇယၢပ်ႇသေ ပူၼ်ႉပႅၼ်ၶဝ်ႈမႃးယဝ်ႉဢမ်ႇႁၢင်ႉ

ၸိူဝ်း ႁဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းလုၵ်ႉ ၽိုၼ်ႉၶိုၼ်းတႃႇသုၼ်ႇလႆႈႁဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ  တၵ်းတေလႆႈၶၢမ်ႇယၢပ်ႇလိူဝ်သေၽူႈၶႂၢၵ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ပေႃးဢမ်ႇၶၢမ်ႇယၢပ်ႇ ၽႂ်တေဝႃႈႁဵတ်းၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉလႃႇ ။

ပီႈၼွင်ႉၼိူဝ်ႉလိူတ်ႈ လဵဝ်ၵၼ် ၵူၼ်းမိူင်းလဵဝ်ၵၼ် ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်တၢင်းမုင်ႈမွင်းၵူၼ်းမိူင်း တႆးႁဝ်းၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။

ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတႆးႁဝ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ဢဝ်သုၼ်ႇၽႂ်မၼ်းသေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ။   ဢဝ်မုၵ်ႉၸုမ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၼမ်းၼႃႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႂႃႇတႃႇမုၵ်ႉၵေႃၽႂ်မၼ်းၵူၺ်း ။ ဢဝ်မိူင်းတႆး ဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပၼ်ႇတူင်ႇၸွမ်းၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ လူင်ၶဝ်ထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။

လွင်ႈၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ တႃႇဝႃႈတေလႆႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇႁၼ်တိုဝ်ႉတၢင်း မၼ်း။ ပေႃးမီးၵူၼ်းသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇမႃးၶႂ်ႈတူင်ႉၼိုင်တႃႇ ဢိူမ်ႈၸမ် လွင်ႈၽွမ်ႉသမ်ႉ  ဢွၼ်ၵၼ်မၢပ်ႇၼေးဝႃႈပဵၼ်ၵူၼ်းႁၵ်းလင်မုၵ်ႉၸုမ်း၊ ၵူၼ်းႁၵ်းလင်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ – ၼႆၵေႃႈ ယၢမ်ႈမီးမႃး။

ပေႃးတိုၵ်ႉသိုပ်ႇ ပဵၼ်ယူႇလၢႆးၵဝ်ႇၵဝ်ႇၵူၺ်းတႄႉ ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်း တိုၼ်းဝႃႈဢမ်ႇၶိုၼ်ႈသင်ႉ မုၼ်းယႂ်ႇမႃးလႆႈ ၶႃႈႁဝ်း‌တိုၼ်းယုမ်ႇယမ်ၼင်ႇၼႆ။

ႁဝ်းမႃးၼပ်ႉသွၼ်ႇတူၺ်း ၵမ်ႇၵျမ်ႇမႃႇမိူင်းတႆးလူင်ႁဝ်းၼႆႉ မီးဝႆႉၼႂ်းဢူင်ႈမိုဝ်း ၽူႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၵေႃႈလူဝ်လူဝ် ၊ ပေႃးဝႃႈသိုဝ်ႈသိုဝ်ႈမၼ်းၵေႃႈ မိူင်းတႆးႁဝ်းၼႆႉ ယႃႇဝူၼ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်တီႈယူႇထင် /ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ တႃႇၸုမ်းၼၼ်ႉၸုမ်းၼႆႉ။ ပုၼ်ႈၵေႃႉ ၼၼ်ႉၵေႃႉၼႆႉ လႃးလႃး။

ၵူၼ်းၶိူဝ်းလႂ်ဢမ်ႇဝႃႈ ဢၼ်ၵိူတ်ႇယႂ်ႇပိုင်ႈဢိင် ၵိၼ်ၼိူဝ်ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ တိုၼ်းၶဝ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်း ယဝ်ႉလႄႈ ၊ လူဝ်ႇလႆႈႁူႉၵုင်ႇမုၼ်ၸိုင်ႈတႆးၶႃႈဢိူဝ်ႈ။

ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈလီ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၵေႃႈယႃႇ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵေႃႈယဝ်ႉ ယႃႇလိုမ်းသၢႆႈတႅၼ်းၵုင်ႇမုၼ်မႄႈမိူင်းတႆးၼၼ်ႉသေၵမ်း။

ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ် ယႃႇပေၼေၾၢင်ႁၢင်ႈ လူၺ်ႈသူပ်းၵႂၢမ်း လၢတ်ႈသေႉ ၸီႉ ၸမ်ႈၵၼ်။  ယႃႇပေၼေၾၢင်ႁၢင်ႈ လၢႆးႁဵတ်းသၢင်ႈဢၼ်တေတႅၵ်ႇငၢၵ်ႈၵၼ် ၊ ႁႂ်ႈၼေၾၢင်ႁၢင်ႈ ႁၵ်ႉၵၼ် ယုမ်ႇယမ်ၵၼ် ၊ ၼေၾၢင်ႁၢင်ႈဢၼ်ၸၢင်ႈ တေယူႇႁူမ်ႈႁွမ်းၸွမ်းၵၼ် ၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်၊ မၼ်ႈၵိုမ်းၵႂႃႇၶၢဝ်းၼႃႈၶႃႈလႄႈ။

ၵဝ်ၶႃႈပွင်ႇၸႂ်ယူႇ ၶေႃႈၸုၵ်းမၼ်ႈ တႃႈမုင်ႈ ၸုမ်းၼိုင်ႈလႄႈၸုမ်းၼိုင်ႈ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် ၊ ၵႂၢမ်းၵူၼ်းထဝ်ႈႁဝ်းမီးဝႆႉဝႃႈ ၽႅဝ်မိူင်းလႂ်တီႈလႂ်ၵေႃႈ ဢဝ်မႆႉမိူင်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်ႈပဵၼ်တွၵ်ႇ ၊ ပွင်ႇဝႃႈထိုင်ၵႂႃႇတီႈလႂ် ဢမ်ႇၼၼ် ၶႂ်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸုမ်းလႂ်ၵေႃႈ တေလႆႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း ပိူင်ပဵၼ်ၸုမ်းၼၼ်ႉသေၶတ်းၸႂ်ၸွမ်းယၢင်ႈတူၺ်း ။

သင်ဝႃႈႁဝ်းယၢင်ႈလႆႈၸွမ်းပိူၼ်ႈၼိုင်ႈယၢင်ႈၵေႃႈ  ပိူၼ်ႈတေယၢင်ႈၸွမ်းႁဝ်းၶိုၼ်း 3 ယၢင်ႈဢမ်ႇႁၢင်ႉ – ၼႆႉပဵၼ်ၾိင်ႈၵူၼ်းႁဝ်းယဝ်ႉ ။

ယိင်ႈႁဝ်းမီးလွင်ႈယဵၼ်ႇငႄႈတေႃႇၵၼ်ၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ ႁဝ်းတေမေႃၼပ်ႉထိုဝ်ၵၼ် မႃး။  ပေႃးမေႃၼပ်ႉထိုဝ်တေႃႇၵၼ်ၼမ်မႃးၵေႃႈ ပွင်ႇဝႃႈၽွမ်ႉ ႁူမ်ႈယဝ်ႉ။

လွင်ႈယွၼ်ႇယၢၼ်း မႃႇၼ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ပွင်ႇဝႃႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေ လႆႈဢဝ်လၢႆး ဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇသေ ၶဝ်ႈႁႃဢုပ်ႇဢူဝ်း ၸင်ႇတေ‌ပဵၼ်မႃးလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ  ဢၼ်ၸႅတ်ႈ ဢၼ်ၸၢင်ႇမၼ်းယဝ်ႉ ။

သင်ဝႃႈဢဝ်ဢႃႇၼႃႇ ဢၼ်မီးၼႂ်းမိုဝ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ သေတဵၵ်းႁဵတ်းလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼၼ်ႉ တေပဵၼ်လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇၵူၺ်း ။ လွၵ်းလၢႆးၼႆႉတႄႉ တိုၼ်းဝႃႈ ဢမ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်း ၶၢဝ်းယၢဝ်းလႆႈ။ သင်ၶႂ်ႈႁႂ်ႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈယိုၼ်းယၢဝ်းမၼ်ႈၵိုမ်းပေႃးၼႆၸိုင်၊ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လူဝ်ႇမေႃႁၵ်ႉလွင်ႈၽွမ်ႈႁူမ်ႈ ၊ ႁဵတ်းလွင်ႈဢၼ်တေၸၢင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ။

သင်ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်မႃးလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈသမ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေလႆႈယွၼ်ႇယၢၼ်း ‌ပဵၼ်ပိူင်လူင်။ လွင်ႈဢမ်ႇလီၸိူဝ်းပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလီဢဝ်မႃးႁဵတ်းပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ် ။ လဵင်ႉၸႂ်ႁၢတ်းႁၢၼ် လဵင်ႉၸႂ်ၽႃႇၵၢင်ဝၢင်းၶိူင်ႈပဵၼ်လၵ်း ၊ ၸင်ႇတေပဵၼ်မႃး လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဢၼ်မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈမၼ်းယဝ်ႉ။

ၸႂ်ႈယူႇ တႃႇတေလႆႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼၼ်ႉ တေလႆႈဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇ ယွၼ်ႇယၢၼ်း ၊ ၵူၺ်းႁဝ်းတေလႆႈႁူႉဝႃႈလွင်ႈဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇယွၼ်ႇယၢၼ်းႁဝ်းၼၼ်ႉ ၸွင်ႇမၼ်း တေႁဵတ်းႁႂ်ႈယူပ်ႈယွမ်း ၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်သိုၵ်း။

ၶႂ်ႈဝႃႈတႄႉ – ပေႃးႁဝ်းလူတ်းယွမ်း မႃႇၼ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇယဝ်ႉ မႃႇၼ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ တေ‌လႆႈၵႅၼ်ႇၶႅင်မၼ်ႈၵိုမ်း-  ၼႆႉပဵၼ်တႃႇႁဝ်းတေလႆႈဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇ ယွၼ်ႇမႃႇၼ တေႃႇႁဝ်းၼင်ႇၵၼ် ။

ၵူၺ်းၵႃႈတွၼ်ႈတႃႇၽူႈၶဵၼ်လူင်ႁဝ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ – တေလႆႈ ဢူၼ်ႈၼွၵ်ႈ ၶႅင်ၼႂ်း ။ ဢၼ်ၶႂ်ႈမၢႆထိုင်တႄႉ တေလႆႈဢဝ်လၢႆးလီ ဢုပ်ႇၸွမ်းၽူႈၶဵၼ်ယူႇ ၊ ၵူၺ်းၵႃႈသင်ၽူႈၶဵၼ်တေမႃးယႃႉ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်းၸိုင်၊  ႁဝ်းတေလႆႈၼေၾၢင်ႁၢင်ႈ သၢၼ်ၶတ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းၵမ်းလဵဝ် ၸင်ႇတေမႅၼ်ႈ ၸွမ်းၾိင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ။

ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵေႃႉ‌ဢၼ်ႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတေႉတေႉၸိုင် ၶဝ်တၵ်းတေဢဝ်ၵၢၼ် ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉပဵၼ်ယႂ်ႇ။

ယွၼ်ႉဝႃႈၶူၼ်ႉၶိုၼ်းပိုၼ်းဝၼ်းလင်သေယုမ်ႉႁင်းၵူၺ်းၼၼ်ႉဢမ်ႇမႃးပဵၼ်ၽွၼ်းလီတႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉလႆႈၼင်ႇၵဝ်ႇ ။

 မိူၼ်ၼင်ႇ ပိူင်ၵၢၼ် လၵ်းၵၢၼ် ၽႅၼ်ၵၢၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ မိူၼ်ၵၼ်တင်း ၼႃႈႁိူၼ်းၸိူဝ်းမီးသွင်မေး   ပဵၼ်ၽေးဢမ်ႇမေႃၵေႈ။

 ႁၢၼ်သိုၵ်း မီးပဵၼ်သႅၼ်သေ ဢမ်ႇမေႃၼပ်ႉယမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၸိုင် တၵ်းလႆႈၶုတ်းလုမ် ၾင်ပေႃးၶၢၼ်ႉယဝ်ႉ ။

ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၵၢၼ်သိုၵ်း ၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၵၢၼ်ပၢႆးပိင်ႇ ၺႃႇႁဝ်း ထိူင်းသေၵေႃႈယႃႇ၊  သင်ဝႃႈႁဝ်းမေႃႁၼ်ၵႂႃႇထႃႈတင်း ၼႃႈပိူၼ်ႈ 5- 6 လွၵ်းၸိုင် ဢမ်ႇႁိုင်ဝၼ်းၼိုင်ႈၸဝ်ႉၸဝ်ႉ မိူင်းႁဝ်းတၵ်း တေ‌မေႃၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးယူႇ ။

သၢႆသိုၵ်းဢေႇသေၵေႃႈလၢႆး – ‌ပေႃး‌မေႃၽၢႆး ၽႅၼ်ယၼ်ႇၵၢၼ် မၼ်းၸိုင် သၢႆသိုၵ်းၼၼ်ႉတၵ်းတေ ဢွင်ႇပေႉဢမ်ႇႁၢင်ႉ ။

ၵူၺ်းသင်ႁဝ်း ၵုမ်ႇမုင်ႈမွင်း ဝၼ်းၼိုင်ႈ တေလွတ်ႈလႅဝ်းယူႇၵႂႃႈ- တေဢွင်ႇပေႉ ၽူႈၶဵၼ်ယူႇၵႂႃႈ- တေမၢၵ်ႈမီးယူႇၵႂႃႈ – ၵုမ်ႇမေႃၼွၼ်းၾၼ် သေဢမ်ႇႁႃလွင်ႈ ဢၼ်တေပဵၼ်ၵၢၼ် ထူပ်းမိုဝ်းတေႉ  ၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ၽၢၼ်ယဝ်ႉၽၢၼ်ထႅင်ႈ-တုၵ်ႉယဝ်ႉတုၵ်ႉ ထႅင်ႈၵူၺ်း။ လွင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇတၢပ်ႈလူဝ်ႇႁႂ်ႈတၢင်ႇမိူင်းတၢင်ႇ ၶိူဝ်းမႃးသွၼ်။

(မၢႆတွင်း- ပဵၼ်ပွင်ႈၵႂၢမ်း ဢၼ်ၽူႈဢၢၼ်ႇ ၽူႈသူင်တႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၸၢႆးထုၼ်းလႃႉ တႅမ်ႈသူင်ႇမႃးၶႃႈဢေႃႈ ။)