ရၢင်းဝလ်းတီႈ 3 ၽူႈၵတ်ႉၶႅၼ်ႇတႅမ်ႈပွင်ႈၵႂၢမ်း မၢႆတွင်း “ၶူးသႅင်ၸိုၼ်ႈ သၶႁ လူႉၶွႆႈၶွပ်ႈတဵမ် 13 ပီ”
ၵႂၢမ်းၼမ်း
တႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး တေယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇလႆႈတၢင်းၼႃႈၼၼ့် ပုၼ်ႈၽွၼ်းမၼ်း မီးၼိူဝ် ႁူဝ်မႃႇ တႆးႁဝ်း ၵူႈၵေႃ့ယဝ့်။ ပုၼ်ႈၽွၼ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ့် သမ့်ဝႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈသင်မႃးၵေႃႈယဝ့် ပေႃး ပဵၼ် ၸၢဝ်း ၶိူဝ်းတႆးတႄ့ တေဢမ်ႇလႆႈပိုၼ့်ပႅတ်ႈၵၼ်၊ တေလႆႈမီးၼမ့်ၼိုင်ႈ ၸႂ်လဵဝ်ၵၼ်သေ ၸွႆႈထႅမ်ၵၼ်ၵႂႃႇ။ ပေႃးပဵၼ်ၼၼ်ၵွၼ်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ၸင်ႇတေဢဝ်တူဝ် လွတ်ႈၵႂႃႇလႆႈ ၼႂ်းၵႄႈပၼ်ႁႃ ၵူႈလွင်ႈ လွင်ႈ။ ယွၼ့်ဝႃႈ မိူဝ်ႈပူၼ့်မႃးၼၼ့် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ဢမ်ႇၽွမ့်ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ယူႇၽႂ်ယူႇမၼ်းမႃး လႄႈ ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ လႆႈတူၵ်းလႃႈတူၵ်း လိုၼ်းပိူၼ်ႈ မႃးတႄ့တႄ့။ လႆႈထုၵ်ႇ ပိူၼ်ႈပေ့ၵိၼ်လူလၢႆ ၊ လႆႈပၢႆႈ ၽေးသိုၵ်းမႃး လၢႆဝၢၼ်ႈလၢႆဝဵင်း ၊ မၢင်ဝၢၼ်ႈ ယဵၼ်းပဵၼ် ဝၢၼ်ႈႁၢမ်းၵႂႃႇ ၵေႃႈမီးတၢင်း ၼမ်။ ပၼ်ႁႃယႂ်ႇ လူင်ၸိူင့်ၼႆ ယူႇတီႈၵူၼ်း ၵေႃ့လဵဝ်သေ ၵႄႈလိတ်ႈၵႂႃႇဢမ်ႇလႆႈ။ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ၵူႈၵေႃ့ တေလႆႈၽွမ့် ၵၼ်သေ ၸွႆႈၵၼ်ၵႄႈလိတ်ႈ ၵႂႃႇၵွၼ်ႇၸင်ႇတေလႆႈ။ ယွၼ့်ငဝ်း လၢႆးယၢမ်းလဵဝ်လႄႈ ငဝ်းလၢႆးမိူဝ်ႈ ပူၼ့် မႃး ၼၼ့် ဢမ်ႇမိူၼ် ၵၼ်။ မိူဝ်ႈပူၼ့်မႃးၼၼ့် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ႁဝ်းယူႇၽႂ်ယူႇမၼ်းသေ ဢဝ်တူဝ်လွတ်ႈ မႃးလႆႈ ယူႇ သေတႃ့ ငဝ်းလၢႆးယၢမ်းလဵဝ်သမ့် ပေႃးယူႇၽႂ် ယူႇမၼ်းၵႂႃႇၸိုင် တေထုၵ်ႇ တၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၶဝ် မႃးတွၵ်းႁူဝ်လဵၼ်ႈၵမ်းၵေႃ့ၵေႃ့ ၊ ၵမ်းၸုမ်းၸုမ်း ၊ ၵမ်းဝဵင်းဝဵင်းသေ လိုၼ်းသုတ်း မႃးၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ႁဝ်းၼႆ့ တေဢမ်ႇမီးၽႂ်ၶႂ်ႈပဵၼ်တႆးၵႂႃႇလူးၵွၼ်ႇ။ သင်ထိုင်မိူဝ်ႈၼၼ့်မႃးၸိုင် တႆးၶိူဝ်း သိူဝ် ၊ တႆးႁတ်း ႁၢၼ် ၊ တႆးၶိူဝ်းယႂ်ႇ လႄႈ တႆးမီးမိူင်းၼႆၼၼ့် တေဢမ်ႇၸၢင်ႈလၢတ်ႈလႆႈ။ တေၵိုတ်း ဝႆ့ၼႂ်းပိုၼ်း လၢႆလၢႆ ၵူၺ်း။ယွၼ့်ၼၼ်လႄႈ မိူဝ်းၽွင်းႁဝ်းၶႃႈ ယင်းတိုၵ့်တူင့်တူဝ်လႆႈယူႇၼႆ့ တႆး ၵူႈၵေႃ့ ၊ တႆးၵူႈၸုမ်း ၊ တႆး ၵူႈဝဵင်း ထုၵ်ႇလီၽွမ့်ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၸွႆႈၵႅတ်ႇၶႄၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်း ၸိူဝ်း ဢၼ်ထူပ်း ၽေးပၢင်တိုၵ်း ၊ ၸွႆႈ ၵႅတ်ႇၶႄၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်း ၸိူဝ်းၺႃးတၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ၶဝ်ႈမႃးတဝ် ၊ ၸွႆႈပူၵ်းပွင်ပၢႆး ပၺ်ႇ ၺႃႇ ၊ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး လႄႈ ပၢႆးၵၢၼ် မိူင်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆ့။ လိၵ်ႈပွင်ႁူဝ်ၼႆ့ ပိူင်လူင် မၼ်းတေၸႅင်ႈလႅင်း ၼႄ ပၼ် တီႈပွင်ႇၵၢၼ်ၽွမ့်ႁူမ်ႈ လႄႈ ၵၢၼ်တႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးယူႇလွတ်ႈ ဢိၵ်ႇပႃး လွၵ်းလၢႆးတႃႇၸၢဝ်း ၶိူဝ်းတႆး တေယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇလႆႈမိူဝ်းၼႃႈ ၼၼ့်ယဝ့်။
တီႈပွင်ႇၵၢၼ်ၽွမ့်ႁူမ်ႈ လႄႈ ၵၢၼ်တႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးယူႇလွတ်ႈ
ၵၢၼ်ၽွမ့်ႁူမ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼႆ့ ပဵၼ်ၵၢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတွၼ်ႈတႃႇ မူႇၸုမ်းၼိုင်ႈၸုမ်းတႄ့တႄ့။ ၵၢၼ် ၽွမ့်ႁူမ်ႈၼႆ့ တီႈမူႇၸုမ်းလဵၵ့်လဵၵ့် မိူၼ်ၼင်ႇမုင့်ႁေႃႁိူၼ်းၵေႃႈ လမ်ႇလွင်ႈယဝ့်။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈတပ့် သိုၵ်း ၊ ပႃႊတီႊ ၊ ၸိုင်ႈမိူင်း လႄႈ တီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းၼႆ့ၵေႃႈ လမ်ႇလွင်ႈ ယဝ့်။ သင်ဝႃႈတီႈ ၼႂ်း မုင့်ႁေႃ ႁိူၼ်း၊ မူႇၸုမ်း၊ ၸိုင်ႈမိူင်း၊ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼၼ့်ဢမ်ႇမီး လွင်ႈၽွမ့် ႁူမ်ႈၵၼ်ၸိုင် မုင့်ႁေႃ ႁိူၼ်းၼၼ့် ၊ မူႇၸုမ်း ၊ ၸိုင်ႈမိူင်း ၊ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼၼ့် တေထုၵ်ႇပိူၼ်ႈ ထၢင်ႇလဵၵ့် ပေ့ၵိၼ်ယဝ့်။ ၵွပ်ႈၼၼ် မိူဝ်ႈၽွင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ၺႃးတၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ထၢင်ႇလဵၵ့် လႄႈ ပေ့ၵိၼ်ယူႇၼၼ့် ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ၼေ ၸႅင်ႈ လႅင်းဝႃႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းဢမ်ႇမီး လွင်ႈၽွမ့်ႁူမ်ႈၵၼ်၊ မီးလွင်ႈတႅၵ်ႇၸတ့် ၵၼ် ၵူၺ်းၼႆယူႇ။
ပေႃးဝႃႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ၽွမ့်ႁူမ်ႈၵၼ်ၼႆၸိုင် တေဢမ်ႇမီးၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႂ် ႁတ်းမႃးပေ့ ၵိၼ် လူလၢႆ တီႈၼိူဝ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်းလႆႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈၽွင်းတၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် ႁူ့ဝႃႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ဢမ်ႇ ၽွမ့် ၵၼ်ၼႆၼၼ့် ယႃႇဝႃႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းလူင်လႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢွၼ်ႇၵူၺ်းၵေႃႈ ယင်းတေႁတ်း ထၢင်ႇလဵၵ့်သေ ပေ့ၵိၼ်လူလၢႆ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်းလူးၵွၼ်ႇ။ ၶဝ်ၶႂ်ႈမႃးယႃ့တဝ် ဝၢၼ်ႈ မိူင်းႁဝ်း ၵေႃႈပဵၼ်လႆႈ ၊ ၶဝ်ၶႂ်ႈမႃးၵဵပ်းၶွၼ်ႇ တီႈၼႂ်းလႅၼ်လိၼ်ၸၢဝ်း ၶိူဝ်းႁဝ်းၵေႃႈ ပဵၼ်လႆႈ။ လွင်ႈၼႆ့ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတၢင်းၽိတ်း ၶဝ်၊ ပဵၼ်တၢင်းၽိတ်းယွၼ့်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်း ဢမ်ႇၽွမ့်ၵၼ်သေၵႅတ်ႇၶႄ ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်း လႆႈၼၼ့် ၵူၺ်း။
ၼမ့်ၵတ့်ဢၼ်တေလႆႈမီး ၼႂ်းႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 21 ပီမိူင်းၼႆ့ မီး 4 ပိူင်။ ၼႂ်း 4 ပိူင်ၼၼ်ၵေႃႈ ပႃးၼမ့် ၵတ့် ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်၊ လွင်ႈၽွမ့်ႁူမ်ႈၵၼ်ဝႆ့ယူႇ ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ့်။1 ယွၼ့်ပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ လွင်ႈၽွမ့်ႁူမ်ႈၼႆ့ ပေႃးၼႂ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းမီးၸိုင် ပွင်ႇဝႃႈၼမ့်ၵတ့် ဢၼ်တေလႆႈ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်၊ လွင်ႈၽွမ့်ႁူမ်ႈၵၼ် ၼႂ်းႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 21 ပီမိူင်းၼႆ့ ႁဝ်းမီးယဝ့်။ ၽွမ့်ႁူမ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼႆ့ ဢမ်ႇပွင်ႇဝႃႈ တေလႆႈၽွမ့်ၵၼ် ၼႂ်းပၢင် လဝ်ႈ၊ ပၢင်တေႃႇလွင်းၵူၺ်း။ ပွင်ႇဝႃႈ တေလႆႈၽွမ့်ႁူမ်ႈၵၼ် တႃႇၵႅတ်ႇၶႄဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ၽွမ့်ႁူမ်ႈ ၵၼ်သေ ပူၵ်းပွင်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်း၊ ၽွမ့်ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ပူၵ်းပွင်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလႄႈ ၽွမ့်ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ပူၵ်းပွင်ၵၢၼ်မိူင်းႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်တိူဝ်းတွၼ်းလိူဝ်ၵဝ်ႇမႃး ၼၼ့်ယဝ့်။ လွင်ႈၽွမ့်ႁူမ်ႈ ၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆ့ ပဵၼ်ၼမ့်ၵတ့် ဢၼ်တေလႆႈမီးၼႂ်းႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 21 ပီမိူင်းၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ပဵၼ်ပႃးလွၵ်းလၢႆးလီ တႃႇၸၢဝ်း ၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း တေယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇလႆႈမိူဝ်းၼႃႈယဝ့်။
လွၵ်းလၢႆးတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး တေယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇလႆႈမိူဝ်းၼႃႈ
လွၵ်းလၢႆးတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း တေယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇလႆႈမိူဝ်းၼႃႈၼႆ့ တေလႆႈပူၵ်းပွင် ၵၢၼ်သိုၵ်း ႁဝ်းႁႂ်ႈၵႅၼ်ႇၶႅင်ႁႅင်းယႂ်ႇယဝ့်။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈၽွင်းတပ့်သိုၵ်းႁသ်းၵႅၼ်ႇၶႅင်ႁႅင်းယႂ်ႇၼၼ့် ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ဝႃႈ တေလႆႈၵႂႃႇပေ့ၵိၼ် တၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း လႄႈ သမ်ႇမႅၼ်ၼေပိူၼ်ႈ။ ပဵၼ်တႃႇၵႅတ်ႇၶႄမိူင်းႁဝ်းၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈတေၵႅတ်ႇၶႄႁႄ့ၵင်ႈၼၼ့် မၢင်ပွၵ်ႈတေဢဝ် လၢႆးဢူၼ်ႈ ဢွၼ်ႇ ဢုပ်ႇၵုမ် တီႈၼိူဝ် ၽိူၼ်သေ ယဝ့် တူဝ်ႈၵႂႃႇၵေႃႈတေမီး ။ မၢင်ပွၵ်ႈသမ့်တေလႆႈ ဢဝ်လၢႆး ၶႅင်သေ တိုၵ်းယိုဝ်း ၵၼ် ပၼ် တၢမ်ႇ ၽူႈမိူၵ်ႈမႂ်ႈ ၵေႃႈတေမီး။ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈယိုဝ်းၵၼ်တၢႆ ၊ ပၼ်တၢမ်ႇၽူႈမိူၵ်ႈမႂ်ႈၼႆ့ ပဵၼ်ၵၢၼ်ဢမ်ႇလီ (ဢၵုသူဝ်ႇ) သေ မိူဝ်ႈၽွင်းတၢႆၵႂႃႇၼၼ့် ၸၢင်ႈလႆႈတူၵ်းငရၢႆး။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ပေႃးဢမ်ႇတိုၵ်းယိုဝ်းၶိုၼ်း၊ ဢမ်ႇပၼ် တၢမ်ႇၶိုၼ်းသမ့် တေၸၢင်ႈပဵၼ်ၽေးၶဵၼ်ယႂ်ႇလူင် တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်း ၊ ပႅၵ့်သမ့်ႁူ့ဝႃႈပဵၼ်ၵၢၼ် ဢမ်ႇ လီ (ဢၵုသူဝ်ႇ) ၸၢင်ႈတူၵ်းငရၢႆး ၼႆသေတႃ့ ယွၼ့်မီးၵၢင်ၸႂ် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း လႆႈ ယူႇ သဝ်းၵတ်းယဵၼ် လႄႈ ၾၢႆႇလင်ၵၢၼ်ဢမ်ႇလီ (ဢၵုသူဝ်ႇ)ၼၼ့် ပဵၼ်ၵုသူဝ်ႇဢၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ပႃႇရမီႇယဝ့်။ ပေႃးသိုၵ်းတႆးႁဝ်း ပွင်ႇၸႅင်ႈလႅင်းၸႂ် ၵၢၼ်သိုၵ်း ဢၼ်ၸွမ်းထမ်ႇမ ၸိူင့်ၼႆၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေဝႃႈလႆႈ ပဵၼ်သိုၵ်းဢၼ်ၸွမ်းတြႃး လႄႈ ၵႅၼ်ႇၶႅင် ႁႅင်းယႂ်ႇယဝ့်။
ငဝ်ႈပိုၼ့်ႁႅင်းသိုၵ်း ဢၼ်ၸွမ်းတြႃးၵႅၼ်ႇၶႅင်ၼႆ့ၵေႃႈ မၼ်းဢိင်ၼိူဝ် ၵၢၼ်ႁဵၼ်းယဝ့်။ ယွၼ့် ၼၼ်လႄႈ တႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး တေယူႇလွတ်ႈလႆႈမိူဝ်းၼႃႈၼၼ့် တေလႆႈပူၵ်းပွင် ၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ယဝ့်။ ၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇၼႆ့ မၼ်းလမ်ႇလွင်ႈတွၼ်ႈတႃႇတႆးတင်းၸိူဝ့်တင်းၶိူဝ်းယဝ့်။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ မိူဝ်ႈ ၼႆ့ တေပဵၼ်ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ဢၼ်တေမႃးပုတ်ႈတၢင်တိၼ်မိုဝ်း ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆ့ယဝ့်။ ၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ထုၵ်ႇပူင်းပွင်မႃးလူၺ်ႈ လွင်ႈလီၼၼ့် ၵွၼ်ႇ ၸင်ႇ တေၸၢင်ႈဢွၼ်ႁူဝ် ၸိူဝ့်ၶိူဝ်း တႆးႁဝ်းယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇလႆႈ ၶၢဝ်းႁိုင်ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ့်။
1 ၼမ့်ၵတ့် ဢၼ်လူဝ်ႇလႆႈမီး ၼႂ်းႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 21 ပီမိူင်းၼႆ့ 1 – Critical Thinking – ပၢႆးဝူၼ့်ထတ်း သၢင်ႈ၊ 2- Collaboration – လွင်ႈၽွမ့်ႁူမ်ႈၵၼ် 3 – Communication – လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ် လႄႈ 4- Cross Cultural Awareness – လွင်ႈပွင်ႇၸႂ်ၼိူဝ်ၾိင်ႈထုင်းဢၼ်ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ယဝ့်။
မိူဝ်ႈတေပူၵ်းပွင် ၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်းၼၼ့် တေလႆႈပူၵ်းပွင်ပႃး ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးယဝ့်။ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၼႆ့ လမ်ႇလွင်ႈတွၼ်ႈတႃႇ ၸိူဝ့်ၶိူဝ်းမိူၼ်ၵၼ်။ မိူဝ်ႈလႂ် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း မီးငိုၼ်းၵွၼ်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်း ၶႂ်ႈ ႁဵတ်းသင်ၵေႃႈ ၸင်ႇတေႁဵတ်းသၢင်ႈလႆႈငၢႆႈငၢႆႈ။ ၵၢၼ်သိုၵ်း ၊ ၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ၊ ၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇ ၊ ၵၢၼ်လိၵ်ႈလၢႆး ၊ ၵၢၼ်ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း လႄႈ ၵၢၼ်ၸိူဝ့်ၶိူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆ့ တေလႆႈၸႂ့်တိုဝ်းငိုၼ်းတင်း ၼမ်ယဝ့်။ ၸိူဝ့်ၶိူဝ်းဢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးယႂ်ႇသုင်သုတ်း ထီ့သွင် ၼႂ်းလူၵ်ႈလုမ်ႈၾႃ့ၼႆ့ ပဵၼ်ၸိူဝ့်ၶိူဝ်းၶႄႇ။ ယွၼ့်ၸိူဝ့်ၶိူဝ်းၶဝ် မီးဢဵၼ်ႁႅင်းငိုၼ်းၼမ်လႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇထၢင်ႇႁၢင်ႈယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈ တီႈၼႂ်းလူၵ်ႈ ၼႆ့လႄႈ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်မီး ဢႃႇၼႃႇသုင်ၶိုၼ်ႈမႃးတႄ့တႄ့။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇတႆး မိူဝ်ႈ ၵွၼ်ႇမီးဝႆ့ဝႃႈ “ၽႂ်မီးငိုၼ်းပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၽႂ်မီးၶဝ်ႈပဵၼ်ၶုၼ်” ၼႆၼၼ့် ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈတႄ့တႄ့။
လွၵ်းလၢႆးတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း တေယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈၼၼ့် တေလႆႈပူၵ်းပွင်ပႃး ႁႅင်း ၵၢၼ်မိူင်းထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းဢၼ်ၼႆ့ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ မၢႆထိုင်ႁႅင်းၵၢၼ်သိုၵ်း။ တေမၢႆထိုင် ႁႅင်း ပၢႆးယူႇလီ လႄႈ ႁႅင်းၽူႈမီးပၺ်ႇၺႃႇတႃႇပွင်ၵၢၼ်ၼႂ်းလုမ်းၼႂ်းၸႆး ၼၼ့်ယဝ့်။ မိူၼ်ၼင်ႇ မေႃယႃၼႆ ၵေႃႈ လမ်ႇလွင်ႈတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးၵူႈၵေႃ့။ ပေႃးဝႃႈမေႃယႃ ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈၸိုင် ပွင်ႇဝႃႈ ၼႂ်းၵၢၼ် ပၢႆးယူႇလီၼၼ့်ၵေႃႈ တေဢမ်ႇမီးလွင်ႈၵုမ်ႇထူၼ်ႈ။ ပေႃးဝႃႈပၢႆးယူႇလီ ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈၸိုင် တေဢမ်ႇ ၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်သင်လႆႈ။ ၵၢၼ်ၼႂ်းလုမ်းၼႂ်းၸႆးၵေႃႈ လမ်ႇလွင်ႈတွၼ်ႈတႃႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႄ့တႄ့။ ၼႂ်း လုမ်းၼၼ့် ပေႃးမီးၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်း ယူႇထင်သဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ဝႆ့ၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေမီးၵၢၼ်တူဝ်ထူပ်း လႄႈ ႁူ့ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈမႃး။ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇႁူ့ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈၼၼ့် ၸၢင်ႈလႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းပိူၼ်ႈဝႃႈ ပဵၼ် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းထိူၼ်ႇၵူၺ်း။ ဝၢႆးၼႆ့မႃးၵေႃႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼၼ့် ပိူၼ်ႈတေဢမ်ႇထၢင်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၵွၼ်ႇ။ ယွၼ့် ၼၼ်လႄႈ လွၵ်းလၢႆးတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး တေယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈၼၼ့် တေလႆႈပူၵ်းပွင် တပ့်သိုၵ်း ႁႂ်ႈၵႅၼ်ၶႅင်၊ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၊ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ႁႂ်ႈမႂ်ႇသုင်၊ ပၢႆးယူႇလီႁႂ်ႈ ၵတ့်ၶႅၼ်ႇလႄႈ ၵၢၼ်လုမ်းႁႂ်ႈ ႁူ့ ႁႂ်ႈမီးတူဝ်ထူပ်းဝႆ့ၵွၼ်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ၸင်ႇတေၸၢင်ႈယူႇလွတ်ႈလႆႈၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈယဝ့်။
ၶေႃႈၶွတ်ႇယွတ်ႈ
ၵၢၼ်ၽွမ့်ႁူမ်ႈတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း တေယူႇလွတ်ႈလႆႈၼၼ့် ပိူင်လူင်မၼ်း တေလႆႈႁူမ်ႈၵၼ် ပူၵ်းပွင် တပ့်သိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်း ႁႂ်ႈၵႅၼ်ႇၶႅင် ႁႅင်းယႂ်ႇ တႃႇၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်းတႆး ႁႂ်ႈယူႇလွတ်ႈၽေးၶဵၼ် ။ လိူဝ်ၼၼ့် တေလႆႈႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်ၸွႆႈထႅမ် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ၸိူဝ်းလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ႁႂ်ႈလွတ်းၽေး ၶဵၼ် ၊ ၸွႆႈပူၵ်းပွင် ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်းႁဝ်း ႁႂ်ႈၽွမ့်တူဝ်ႈတၼ်း တႃႇမႃးပုတ်ႈတိၼ်တၢင်မိုဝ်း ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆ့၊ ၸွႆႈပူၵ်းပွင်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး လႄႈ ပၢႆးၵၢၼ်မိူင်းၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆ့ယဝ့်။ မိူဝ်ႈလႂ် ၸၢဝ်း ၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ၽွမ့်ၵၼ်သေႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇၸွမ်း ဢၼ်လၢတ်ႈမႃးၸိူဝ်းၼႆ့ၵွၼ်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ၸင်ႇ တေဢဝ်တူဝ်လွတ်ႈလႆႈ ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၵူႈပိူင် ဢၼ်တေမိပ်ႇငႅၼ်းမႃးၼၼ့်ယဝ့်။ ယွၼ့်ၼၼ်လႄႈ ၽူႈ တႅမ်ႈလိၵ်ႈ မုင်ႈမွင်းဝႃႈ ၽူႈလူလိၵ်ႈႁဝ်းၶဝ် တေပွင်ႇၸႂ် လွင်ႈၵၢၼ်ၽွမ့်ႁူမ်ႈ၊ ၵၢၼ်ပၢႆးသိုၵ်း၊ ၵၢၼ်ပၢႆး ပၺ်ႇၺႃႇၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်း၊ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ ၵၢၼ်ပၢႆးယူႇလီ လႄႈ ၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်းၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆ့သေ တေ ၸၢင်ႈပဵၼ်တၢင်းၵမ့်ထႅမ် တႃႇလွင်ႈၽွမ့်ႁူမ်ႈ တႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ႁႂ်ႈယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇလႆႈမိူဝ်းၼႃႈၼၼ့် ယူႇတႄ့တႄ့။
သၢႆၼမ့်မၢဝ်း
ဝၢၼ်ႈၼမ့်ပၢၼ်း၊ ဝဵင်းမူႇၸေႈ။
