ဝႃႉယွၼ်းၸႄႈမိူင်း လႄႈပိူင်ၾႅတ်ႊတရႄႊသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း

ၽွင်းယၢမ်းၵူၼ်းတႆး ၸိူဝ်းသူင်လဵၼ်ႈ ၾဵတ်ႊပုၵ်ႊၶဝ် ယုင်ႈယၢင်ႈဢူၼ်ဢၢၼ်ၸွမ်း လွင်ႈဝႃႉယွၼ်းမိူင်းယူႇၼၼ်ႉ ႁူဝ်ၼႃႈၶွင်ႊသီႊယိုတ်းမိူင်း လၢတ်ႈဢွၵ်ႇမႃး ၵႂၢမ်းသၢမ်သီႇၶေႃႈ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းတင်းလွင်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 27 လိူၼ် သႅပ်ႉထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ။ မၼ်းသင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၼိုင်ႈ – တီႈဢၼ်ဝႃႈတေပၼ်ၾႅတ်ႇတရႄႇ တႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ၼႆႉ တေပၼ်ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်ၵိုင်ႇပဵၼ်ၵိုင်ႇမီးၼၼ်ႉၵူၺ်း။ သွင် – တႃႇတေမႄး ပိူင်ပိုင်းလၵ်းမိူင်းၼႆၵေႃႈ တေလႆႈၵႂႃႇၸွမ်း လၢႆးတၢင်းတႅၼ်းၽွင်းၵူၺ်း။ သၢမ်- တႃႇသၢင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၽႃႈပွႆႇပႅတ်ႇ လၵ်းမိူင်း 2008 လႄႈ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း NCA ဝႃႈၵႂႃႇသၢမ်ၶေႃႈၼႆႉၶႃႈၼေႃႈ။

ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၾႅတ်ႊတရႄႊၼႆႉ ႁူဝ်ၼႃႈၶွင်ႊသီႊသိုၵ်းမၢၼ်ႈပၼ်ၸင်ႇလႆႈၸႂ်၊ ၾႅတ်ႊတရႄႊၼႆႉ မၼ်းတၵ်းတေလႆႈပူင်သၢင်ႈဢဝ်ႁင်းၵူၺ်း။ လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႈ ယူႇတီႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပၼ်ၵူၺ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၵွၼ်ႇ။ တၢင်တူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်ဢႃႇၼႃႇပၢၼ်ႇပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ႁူမ်ႈလႆႈၸႂ်တူၵ်းလူင်းပူၵ်းပွင်ႁင်းၵူၺ်း ၸင်ႇတေပဵၼ်လႆႈ ၾႅတ်ႊတရႄႊၼႆ ႁဝ်းၶႃႈႁူႉၸၵ်း ႁၼ်ထိုင်ၵၼ်ၵူႈၵေႃႉယူႇ။

ၵူၺ်းၵႃႈ လၢႆးလၢတ်ႈႁူဝ်ၼႃႈ ၶွင်ႊသီႊသိုၵ်းယိုတ်းမိူင်းၼႆႉ မိူၼ်မၼ်းၸႂ်ႈၸဝ်ႈၶွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵေႃႈလူဝ်လူဝ်ၼႆ တေၾၢင်ႉၺႃးၵၼ်ယူႇ။ ၸဝ်ႈၶွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈမၼ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈတပ့်သိုၵ်း ၸဝ်ႈၶွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆႉ ပဵၼ်တၢမ်တူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်းလဵဝ်ၼႆ ႁဝ်းၶႃႈႁူႉၵၼ်ယူႇ။ လွင်ႈၼႆႉ ပိၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈႁူႉထိုင်ၸႅင်ႈလႅင်းၵၼ်ယူႇသေတႃႉ ယွၼ်ႉၺႃးတပ်ႉသိုၵ်းၸူၼ်ဢဝ် မၢပ်ႇဢဝ်ပႅတ်ႈ ဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃး ႁိုင်ၼၢၼ်း ဢၢၼ်ႇႁူဝ်သိပ်းပီ ယဝ်ႉၵေႃႈၵမ်းၵမ်းလႆႈၺႃး ၊ ၺႃးယဝ်ႉၺႃးထႅင်ႈလႄႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႈ တိုၵ်ႉၺႃးယူႇလႄႈ ၸဝ်ႈၶွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆႉ ၼင်ႇႁၢင်ႈ ပဵၼ်တပ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇၵေႃႈ မီးမီးယဝ်ႉ ။

ၸင်ႇဝႃႈ ၾႅတ်ႊတရႄႊၼႆၵေႃႈ မၼ်းတိုၼ်းထၢင်ႇဝႃႈ မၼ်းၸႂ်ႈၸဝ်ႈၶွင်မၼ်း မၼ်းၸႂ်ႈၸဝ်ႈတူၼ်မၼ်းယူႇမႅၵ်းမႅၵ်း။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ မၼ်းပၼ်ၵႃႈႁိုဝ် တေလႆႈမွၵ်းၵႃႈၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆမႃးၶႃႈၼႃ။ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၾႅတ်ႊတရႄႊဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတေပၼ်ၼႆႉ မီးတႂ်ႈလၵ်းမိူင်း 2008 ၵူၺ်း။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၶဝ်လမ်တိုဝ်လမ်တၼ် ယုမ်ႇယမ်ယွမ်းႁပ်ႉဝႆႉဝႃႈ လၵ်းမိူင်း 2008 ၼႆႉ ယင်ႇပိုၼ်ႉဝႆႉၼိူဝ်လွၵ်းပိူင်ၾႅတ်ႊတရႄႊယူႇ၊ ႁူမ်ႈဝႃႈ မၼ်းပႆႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈသေတႃႉ ပေႃးၶိုၼ်းမူၼ်ႉမႄးဢဝ်လွႆးလွႆးတႄႉ တေသၢင်ႈလႆႈ ၾႅတ်ႊတရႄႊယူႇ ၊ ၶဝ်တိုၼ်းႁပ်ႉႁၼ်ၼင်ႇၼၼ် ယုမ်ႇယမ်ဝႆႉၼင်ႇၼၼ်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ်ပိူၼ်ႈတေယုမ်ႇယမ်ၸွမ်းၵေႃႈ ၶဝ်ၽၢဝ်ႇၶၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼၼ် ၶႃႈၼေႃႈ။

တီႈတေႉမႃးၾႅတ်ႊတရႄႊၼႆႉ တေလႆႈလုၵ်ႉတီႈလၵ်းမိူင်းသေ ၸႅၵ်ႇမႅင်ႇၵၼ်။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ တေလႆႈလုၵ်ႉတီႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ၸႅၵ်ႇၼႆ ၼႆႉတႄႉ ငဝ်ႈပိုၼ့်မၼ်းတိုၼ်းတေလႆႈပွင်ႇၸႂ်ၵၼ်ဝႆႉၶႃႈၼေႃႈ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၸႄႈမိူင်းဝႃႉ ဢၼ်ၶဝ်ဝႃႈ တေၸၢင်ႈပၼ်လႆႈယူႇၼၼ်ႉၼႆၵေႃႈ တေၵႂႃႇၸွမ်းလၵ်းမိူင်း 2008 ၵူၺ်း၊ တေၵႂႃႇၸွမ်းလၢႆးၵၢၼ် တႅၼ်းၽွင်းဢၼ်ၵဝ်ႇၵဝ်ႇၼၼ်ႉၵူၺ်း၊ တေလႆႈလတ်းၽၢၼ်ႇ ပၢင်လိူၵ်ႈ တင်ႈထႅင်ႈ ၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။

ယူႇတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸၢင်ႈဝႃႈလႆႈတဵမ်သူပ်းတဵမ်ပၢၵ်ႇတႄႉ ပေႃးပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ USDP ႁဝ်း ဢွင်ႇပေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသေ ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႃးတႄႉ တေၵမ်ႉထႅမ်တႃႇၽွတ်ႈတင်ႈၸႄႈမိူင်းဝႃႉလႄႈ တႃႇတေပၼ် သုၼ်ႇလႆႈ ဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃ ၶွင်မိူင်းလႃးယူႇ တေဝႃႈလႆႈမွၵ်ႈၼၼ်ႉ ၵူၺ်းၶႃႈၼႃ။ တီႈတေႉမႃး ၵွၼ်ႇပႆႇဝႃႈၼၼ် ဝႃႉပေႃးၽွင်းငမ်းယူႇႁင်းၶေႃမၼ်းယဝ်ႉ။

ပေႃးၼႆ ၵၢၼ်ဢုပ်ႇလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ဢၼ်ၶွင်ႊသီႊသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁွင်ႉဢုပ်ႇယဝ်ႉဢုပ်ႇထႅင်ႈယူႇတိၵ်းတိၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်တႃႇဢီႈသင်ၶႃႈလႃႇ။ ပဵၼ်တႃႇၸၼ်ငၢၵ်ႈ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် ယၢၼ်ႁၢင်ႇၵၼ်တင်း NUG ၊ PDF ၊ LDF ၸိူဝ်းဢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယူႇ ၵူႈဝၼ်းဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်တႃႇၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ်ၸွမ်း ၶၵ်ႉၵၢၼ်လူင်ၶဝ် 5 ၶေႃႈ၊ ၶၵ်ႉလိုၼ်းသုတ်းဢၼ်ဝႃႈ တေၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသေ ယိုၼ်ႈမွပ်ႈဢႃႇၼႃႇတီႈ ၸုမ်းဢၼ်ပေႉၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇလၢႆးတၢင်းၶဝ်မီး ၸွမ်းၼင်ႇၽႅၼ်ၵၢၼ်ၶဝ်မီးၼၼ်ႉ ၶဝ်တိုၼ်းႁဵတ်းယူႇမႅၵ်းမႅၵ်း။

ၼင်ႇႁိုဝ်ၼႃႈၵၢၼ်ၶဝ်တေဢွင်ႇၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉယူႇၵူႈလၢႆးလၢႆး ၵမ်းလိုၼ်း ဢဝ် NCA ႁဵတ်းၼႃႈတိူဝ်ႈသေယဝ်ႉ ႁွင်ႉဢုပ်ႇၸုမ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉၸုမ်းၼိုင်ႈယူႇၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ဝႃႈသိုဝ်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်တႃႇ ၸၼ်လၢၵ်ႈၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း မႅၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၸွမ်းလၢႆးၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2023 ဢၼ်ၶိုင်ႁဵတ်းႁႂ်ႈပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ လႆႈၶိုၼ်းဢႃႇၼႃႇသေ ယုၵ်ႉတၢင်ႇႁူဝ်ၼႃႈ ၸုမ်းသိုၵ်းမိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉၵူၺ်း။

ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ဢဝ်ၼႃႈၵၢၼ် ဢုပ်ႇလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႆႉႁဵတ်းၼႃႈတိူဝ်ႈသေၵေႃႈ ၵမ်းလိုၼ်းႁႂ်ႈလႆႈလၵ်းလိင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်းထိုင်ၵမ်ႇၽႃႇဝႃႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း 10 ၸုမ်း ဢၼ်မႃးဢုပ်ႇၸွမ်းၶဝ်ၼႆႉ ယွမ်းႁပ်ႉ မူႇပိူင် တပ်ႉသိုၵ်းလုၵ်ႈလဵဝ်ၼၼ်ႉယူႇ (တစ်ခုတည်းသောတပ်မတော်)ၼၼ်ႉယူႇ။ ဢၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၶေႃႈဢဵၼ်းဢၢၼ်းလမ်ႇလွင်ႈလူင်ၶဝ် ဢၼ်ၶဝ်ႁဵတ်းပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ်ၼႆႉယူႇ တေလႆႈထတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇၸိူင်ႉၼႆၶႃႈ။

လီယဝ်ႉပေႃးၼႆ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2023 ဢၼ်ၶွင်ႊသီႊသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵၼ်ႉၵူၵ်ႉ ၶိုင်ႈၸတ်းယူႇၼႆႉ တေပဵၼ်လႆႈ ၶေႃႈၵႄႈၵၢၼ်မိူင်းတေႉယူႇၶႃႈႁႃႉ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈၶႃႈလေႃႇ။ ၼိုင်ႈ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်တူဝ်ပၼ်ႁႃၵမ်းသိုဝ်ႈလႄႈ ယူႇတီႈမၼ်း တေလုၵ်ႉႁဵတ်းၵူၼ်းလႅၼ်ၵၢင်သေ ၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸပ်းၸွမ်းပိူင်တြႃးၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ်။

ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2023 ၼႆႉ တေၵႂႃႇၸွမ်း တႂ်ႈလၵ်းမိူင်း 2008 ၵူၺ်းလႄႈ မၼ်းဢမ်ႇဢွၼ်သၢင်ႈလႆႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၾႅတ်ႊတရႄႊ ဢၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ 2008 ၼႆႉ မၼ်းၵူၺ်း ပဵၼ်လၵ်းမိူင်းဢၼ်တပ့်သိုၵ်း သုမ်ႇငုမ်းၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ လုမ်းလုမ်းၵူၺ်းလႄႈ ဢမ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်းၾိင်ႈပိူင်ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊၸီႊ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ၸႄႈမိူင်း ၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃ ဢၼ်ဝႃႉ ၶႂ်ႈလႆႈလႄႈ ၼႃႈတီႈၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃ ဢၼ်မိူင်းလႃး ၶႂ်ႈလႆႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼင်ႇၶဝ်ၶႂ်ႈလႆႈ ၶႂ်ႈပဵၼ် တေပဵၼ်မႃးဢမ်ႇၸႂ်ႈ။ တေၸၢင်ႈပဵၼ်မႃး ၼင်ႇၶဝ်မုင်ႈမွင်းႁၼ်ထိုင်ၼၼ်ႉဢမ်ႇၸႂ်ႈ။ ၵူၺ်းတေပဵၼ်ပႅင်ႈၼင်ႇ တပ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႅင်ႇပၼ် ၽိတ်ႇပၼ်တႂ်ႈမိုဝ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်း။

ၶေႃႈထိသၢမ်သမ်ႉ မိူဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2020 ဢၼ်ႁဵတ်းၸွမ်းတႂ်ႈလၵ်းမိူင်း 2008 မႃးယဝ်ႉၼၼ်ႉ တၢမ်တူဝ် မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ တေလႆႈယွမ်းႁပ်ႉ ၽွၼ်းၵၢၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဝႃႈၼႆသေယဝ်ႉ ၽိူဝ်ႇပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈယဝ်ႉယႃႇၵႂႃႇ သမ်ႉၶိုၼ်းယိုတ်းသိမ်းပႅတ်ႈဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း မၢပ်ႇၼႄးဝႃႈ သဵၼ်ႈသၢႆမၢႆၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢမ်ႇတႅတ်ႈတေႃးဝႃႈၼႆသေ ၵမ်းလိုၼ်းမႃး တဵၵ်းတဵင်တိၺွပ်း ငႅၼ်းၶေႃးႁိပ်ႇႁွမ်ႈ ၶႃႈတၢႆတေႃႇၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းဢၼ်သၢၼ်ၶတ်းမၼ်းယူႇၵူႈဝၼ်းၵူႈလႅင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉပႆႇၸၢႆႇပႆႇႁၢႆ  တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်သိုပ်ႇမီးယူႇလႄႈ တၢမ်တူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း တေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်ယုမ်ႇယမ်ယွမ်းႁပ်ႉ ပိူဝ်ႈတႃႇပၼ်သဵင် ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ပဵၼ်ပၼ်ႁႃၶေႃႈထီ့သၢမ်။

ယၢမ်းလဵဝ် ႁူဝ်ၼႃႈၸိုင်ႈမိူင်းတၢင်းၼွၵ်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈ ပေႃးဢွၵ်ႇသဵင် လၢတ်ႈဢွၵ်ႇဝႆႉယဝ်ႉ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2023 ဢၼ်ယူႇတီႈၶွင်ႊသီႊသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေဢွၼ်ၸတ်းႁဵတ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈယိုၼ်ယၼ် ပဵၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ်ၼႆၶႃႈၼေႃႈ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ သင်ၸိူဝ်ႉဢွၵ်ႇမႃး ၽွၼ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ တိုၼ်းတေဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉၼႆ ၸိူဝ်းလၢတ်ႈဢွၵ်ႇၵေႃႈမီးမႃးဝႆႉယဝ်ႉ။ ၸင်ႇဝႃႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2023 ဢၼ်ၶွင်ႊသီႊသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၢၼ်းၶိုင်ယူႇမႅၵ်းမႅၵ်းၼႆႉ တိုၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ ၶေႃႈၵႄႈၵၢၼ်မိူင်းလႃးလႃး ၼႆ ယွၼ်းပၢႆးၼႄမွၵ်ႈၼႆႉသေ ႁႂ်ႈလႆႈၶွတ်ႇယွတ်ႈပၢႆၵႂၢမ်း တီႈၼႆႈၵွၼ်ႇၶႃႈ။

ႁိုၼ်းၵႃယၢင်း