ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉၵဵင်းတုင်ပီၼႆႉ တေပႂ်ႉတူၺ်းငဝ်းလၢႆးၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၵွၼ်ႇ

  ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ မိူင်းၵဵင်းတုင် ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းမႃးပီပွၵ်ႈပွၵ်ႈၼၼ်ႉ တႃႇပီၼႆႉ ထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်းၸတ်းယဝ်ႉသေတႃႉ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇၸၢင်ႈၸတ်း၊ တေပႂ်ႉတူၺ်းငဝ်းလၢႆးတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉထႅင်ႈဢိတ်းၼိုင်ႈၵွၼ်ႇ   ဝႃႈၼႆ။

ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ(ဢမ်ႇၼၼ်) ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ ၾိင်ႈမိူင်းၵဵင်းတုင်ၼႆႉ ၵူႈပီတေၸတ်းႁဵတ်း ၼႂ်းဝၼ်းၵၢတ်ႇလီ ၊ ဢၼ်တူၵ်းမႅၼ်ႈ ၼႂ်းလိူၼ် 4 လွင်ႈတႆး( ၼႂ်းလိူၼ် 5 လွင်ႈမိူင်း)  ၵူႈပီ။ ၵမ်ႈၼမ်တေပဵၼ်ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ်။ ပၢင်ၵၢတ်ႇၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်း တီႈပွၵ်ႉႁူဝ်ၵၢတ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။

တွၼ်ႈတႃႇ ပီၼႆႉၵေႃႈဝၼ်းၵၢတ်ႇလီ ၸမ်မႃးယဝ်ႉသေတႃႉ ဢိင်ၼိူဝ်တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉတိုၵ်ႉလၢမ်းၽႄႈၸပ်းၵၼ်ယူႇလႄႈ တေၸၢင်ႈၸတ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈၸတ်း ပႆႇၸၢင်ႈတႅပ်းတတ်းလႆႈ ။ တေပႂ်ႉတူၺ်းငဝ်းလၢႆးတၢင်းပဵၼ်ၵွၼ်ႇဝႃႈၼႆ။

ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းပွင်ၵၢၼ် ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ (ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ) ပီၼႆႉ တေၸတ်းဢမ်ႇၸတ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉထၢမ်ၵၼ်ယူႇ ။ တိုၵ်ႉပႂ်ႉတူၺ်းငဝ်းလၢႆး တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉယူႇ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈၵဵင်းတုင်ၼႆႉ တၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ သမ်ႉပုင်ႈၶိုၼ်ႈႁႅင်း ။ သင်ဝႃႈတၢင်းပဵၼ်လူတ်းလူင်းမႃးယဝ်ႉတႄႉ  ပေႃးပဵၼ်ၸတ်းၵေႃႈ တေၸတ်းႁဵတ်း ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 26 လိူၼ်ၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။

ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ ဝဵင်းၵဵင်းတုင်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸတ်းႁဵတ်းမႃးယႂ်ႇလူင် မီး 2 ပီယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီ 2020 ၼၼ်ႉ ၸတ်းႁဵတ်းယူႇသေတႃႉ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉတႄႇၶဝ်ႈလႄႈ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈသိုဝ်ႉၸၢႆႇ။  မိူဝ်ႈပီ 2021 သမ်ႉ   ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်း ဢမ်ႇလီ ၊ တၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၵေႃႈ သမ်ႉတိုၵ်ႉလၢမ်းၽႄႈယူႇလႄႈ  ဢမ်ႇပဵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းမႃး။

 ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင်ၼႆႉ တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ ႁွပ်ႈ 3 တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 29/6/2021 တေႃႇထိုင် 13/3/ 2022ၼႆႉ မီးၵူၼ်းတိတ်းၸပ်း ၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ်   တင်းမူတ်းမီး 6,081 ၵေႃႉ၊ ယႃၶႅၼ်း 5,892 ၵေႃႉ၊ လူႉတၢႆ 95 ၵေႃႉလႄႈ တိုၵ်ႉယူတ်းယႃတူဝ်မီး 94 ၵေႃႉ  သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇပိုၼ်ႉတီႈၵဵင်းတုင် ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ မိူင်းၵဵင်းတုင်ၼႆႉ မိူဝ်ႈပီ 1930 ၸဝ်ႈၵွၼ်ႈၵႅဝ်ႈ ဢိၼ်းထလႅင် ပူင်ဝႃႈ ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼႆႉ မၼ်းၵႅပ်ႈၼႆသေ ၸင်ႇၶၢႆႉၵႂႃႇ ႁဵတ်းၵၢတ်ႇ ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ ပဵၼ်ၵၢတ်ႇလူင်ဝဵင်းၵဵင်းတုင် ယၢမ်းလဵဝ်။ တႄႇၶၢႆႉၵၢတ်ႇတီႈၵဵင်းတုင် မိူဝ်ႈပီ 1936 ။ ၼင်ႇႁိုဝ်ထုင်းတေ ဢမ်ႇႁၢႆၼၼ်ႉ ၶိုၼ်း မႃးၶၢႆတီႈၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၶိုၼ်း ၼိုင်ႈပီ ၼိုင်ႈပွၵ်ႈသေ ႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ဝၼ်းၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉမႃး တေႃႇထိုင်ဝၼ်း မိူဝ်ႈၼႆႉ။

ပေႃးထိုင်ဝၼ်းၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉၼႆႉၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းမီးတီႈၸမ်တီႈၵႆ ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇမီးၼၼ်ႉမႃးဝၢင်းၶၢႆ။ မီးၶူဝ်းသိုဝ်ႉၶၢႆၸေးလီလႄႈ ၵူၼ်းၵိုၼ်းငိုၼ်းၶွၼ်ႈ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵဵင်းတုင်ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပေႃးၸတ်းပၢင်ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉၼႆ တွၼ်ႈတႃႇပီၼႆႉ ၾႃႉၾူၼ်တေလီ ၊ ၵူၼ်းမိူင်းတေႁႃၵိၼ်ငၢႆႈ ယုမ်ႇယမ်ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။