ၼႂ်းၶၢဝ်းၶိဝ်းၼႆႉ NLD, CRPH, NUG ၶဝ် ဢိင်ဢၢင်ႈဢၼ်ပဵၼ်ၶေႃႈတႅပ်းတတ်း ၶွင်မိူင်း EU ၶဝ်သေယဝ်ႉ ၽၢဝ်ႇၶၢဝ်ႇသူၼ်းႁူၺ်း ၵူၼ်းတင်းလုမ်ႈၾႃႉယူႇ လွင်ႈဝႃႈ ၶဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်မုၵ်ႉၸုမ်း ဢၼ်လႆႈၶေႃႈၵမ်ႉယၼ်ႁၼ်လီ တီႈမုၵ်ႉၸုမ်းၵူႈမိူင်းမိူင်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈ ၵူၼ်းလၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်း လၢႆမုၵ်ႉၾုင် ၸုမ်းလၢႆလၢႆဢၼ် ႁူမ်ႈၵၼ် တင်ႈၶိုၼ်ႈမႃး ပွင်ႇဝႃႈၶဝ်ပဵၼ် ၸုမ်းတၢင်တူဝ် ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းၼႆ တီႈပွင်ႇ မၼ်းမီးၸိူင်ႉၼၼ်။
တၢမ်ၼင်ႇၶဝ်ပဝ်ႇၶၢဝ်ႇသူၼ်းႁူၺ်းၼၼ်ႉတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ႁၼ်လီၸူမ်းၸွမ်းယူႇ ။ လၢတ်ႈသိုဝ်ႈသိုဝ်ႈမႃး ၽိူဝ်ႇတေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၸုမ်းဢၼ်ၸဝ်ႈ ဢႃႇၼႃႇၶဝ် လႆႈၼႃႈ။ ၸုမ်းဢၼ်ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇၶဝ် မီးဢေႃးၸႃႇၼၼ်ႉ တႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၸုမ်းဢၼ်မၢင်ႇၵိူဝ်း ပိူဝ်ႈတႃႇပူၵ်းတင်ႈလႆႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၾႅတ်ႊၻရႄႊၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ မိူင်းဢၼ်မီးၸႂ်ၽႂ်ႇၶႂ်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼၼ်ႉ လႆႈၼႃႈလႆႈတႃဝႆႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းလီၼႆၶႃႈၼေႃႈ။
ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈလႆႈလူင်လိုမ်းဢၼ်ၼိုင်ႈတႄႉ ႁူႉယူႇ ၵူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉ ၼိုင်ႈၵူၼ်း မုၵ်ႉၸုမ်းၼိုင်ႈဢၼ်ၼႆႉ မၼ်း တေၵႂႃႇဢဝ်ၼႃႈပၼ်တပ်ႉသိုၵ်း ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ဢၼ်ၶႃႈတၢႆပႅတ်ႈၵူၼ်းပဵၼ်ၵေႃႇ ပဵၼ်ၵွင် ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၵူၼ်းၸၢင်ႈမူၺ်ႉႁၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉ ႁူႉယူႇ ၼႆသေတႃႉၵေႃႈ သမ်ႉတေၵႂႃႇဢဝ်ၼႃႈဢဝ်တႃ ပၼ်သေ တႃႇၵႂႃႇသိူင်ႇၼႃႈပၼ်မၼ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ သမ်ႉတေၵႂႃႇဝႃႈ ႁဝ်းၸုၵ်းမၼ်ႈၾၢႆႇၵၢၼ် မိူင်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်းပိူင်တြႃးမၼ်း။
လၢတ်ႈသိုဝ်ႈသိုဝ်ႈမႃး ၵေႃႉဢၼ်ႁဵတ်းၽိတ်းၼၼ်ႉ မၼ်းၵေႃႈ ပဵၼ်ၵေႃႉၽိတ်းၵူၺ်း ၊ ၵေႃႉဢၼ်ဢမ်ႇၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်း တြႃးၼၼ်ႉ မၼ်းတိုၼ်း ပဵၼ် ၵေႃႉပူၼ်ႉပႅၼ် သဵၼ်ႈတၢင်းတြႃးၵူၺ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ လီလႆႈႁၼ်ၸႅင်ႈ ထတ်းသၢင် ႁႂ်ႈမၼ်းပေႃးၼႄႉၼွၼ်းၼၼ်ႉ ၶႃႈယဝ်ႉ။
ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ NUG ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇပဵၼ်မႃးၼႆႉ မၼ်းလုၵ်ႉတီႈ NUCC သေယဝ်ႉ ၸင်ႇတေၵိူတ်ႇပဵၼ်မီးမႃး ၵူၺ်းၵႃႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ NUCC ဢၼ်ၵိူတ်ႇပဵၼ်မႃး NUG ၼၼ်ႉ ပႆႇၸၢင်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် လၢႆမုၵ်ႉလၢႆၸုမ်း လၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်း မႃးႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်သေ တင်ႈပဵၼ် ဝႆႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႆႇၸၢင်ႈတႅပ်းတတ်းလႆႈ ၼႄႉၼွၼ်း၊ ပႆႇၸၢင်ႈမၵ်းမၼ်ႈလႆႈၼႄႉၼွၼ်းၼႆ ႁဝ်းၶႃႈႁူႉထိုင်ၵၼ်ယူႇ။
လၢတ်ႈသိုဝ်ႈသိုဝ်ႈမၼ်း NUCC ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ငဝ်ႈငႃႇမုၵ်ႉၸုမ်း ပိူဝ်ႈတႃႇတေၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇပဵၼ်မႃး NUG ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈယႃႇ ယူႇတီႈ EU ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းယူႊဢီႊဢႃႊၶဝ်ၼၼ်ႉတႄႉ ၵမ်ႉယၼ်ႁၼ်လီတီႈ CRPH, NUG ယဝ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ တေယိၼ်းၵၼ်ယူႇ။
ၼႂ်းၶေႃႈတႅပ်းတတ်း EU ၶဝ်ၼၼ်ႉ တေမီးယူႇ 33 ၶေႃႈ မၼ်းတေပႃးယူႇ လွင်ႈသၢၼ်ၶတ်း၊ သႄႉၼႄး၊ မၵ်းမၼ်ႈ၊ တိုၵ်းသူၼ်းထိုင် ၸိုင်ႈမိူင်း မုၵ်ႉၾုင်၊ မူႇၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ႁႂ်ႈလႆႈၵမ်ႉယၼ်ႁၼ်လီ ဢဝ်ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တေပႃးယူႇ လၢႆလွင်ႈလၢႆတၢင်း ၼႂ်းၶေႃႈတႅပ်းတတ်းၶဝ်။ ၶေႃႈထီႉၼိုင်ႈ ၼၼ်ႉ ပေႃးမႃးသပ်းၸေးတူၺ်းၼႆ မၼ်းၵေႃႈ တေပႃးလွင်ႈသႄႉၼႄးတေႃႇၼႃႈၵၢၼ်ၸၵၶ ယိုတ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တေမီး ႁႂ်ႈယွမ်းႁပ်ႉၼပ်ႉယမ် ၽွၼ်းၵၢၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2020 သေ ၶိုၼ်းဢူၼ်းဢၢပ်ႈပၼ်ဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တေမီးထႅင်ႈ ႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်း ယုၵ်ႉလိူၵ်ႈပႅတ်ႈလွင်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ လမ်ႇလွင်ႈဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ (နိုင်ငံတော်အရေးပေါ်အခြေအနေ) ၼၼ်ႉ ၼႆႉပဵၼ်ၶေႃႈထီႉၼိုင်ႈ။
ပေႃးမႃးတူၺ်းၶေႃႈထီႉႁႃႈၼႆသမ်ႉ ယိုၼ်ယၼ်မၵ်းမၼ်ႈ CRPH လႄႈ NUG ပဵၼ်မုၵ်ႉၸုမ်းတၢင်းၵၢၼ် ဢၼ်တၢင်တူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၶႂ်ႈလႆႈ ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ ယူႇတီႈ ဢႃႊသီႊယၼ်ႊလႄႈသင်၊ ယူႇတီႈ မုၵ်ႇၸုမ်းၵူႈမိူင်းမိူင်းၶဝ်လႄႈသင်၊ မိူဝ်ႈယၢမ်းႁႃၶေႃႈၵႄႈ တႃႇ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈႁွင်ႉႁူမ်ႈပႃး CRPH လႄႈ NUG ၼႆ တိုၵ်းသူၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼၼ်။
ဢၼ်မႃးၵဵဝ်ႇၸွမ်း လၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈမၢၼ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ဝႃႈဝႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ယူႇႁူမ်ႈၵၼ် ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ၼႆလႄႈ တပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေလႆႈၼပ်ႉယမ်တေႃႇသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် ဢၼ်တိုၼ်းတေဢမ်ႇၸၢင်ႈယုၵ်ႉလိူၵ်ႈလႆႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၸိူင်ႉၼႆဝႆႉ။
လိူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေမီးလိူင်ႈလၢဝ်း ၸိူဝ်းဢၼ်တပ်ႉမတေႃႇပူၼ်ႉပႅၼ် ၶွင်ႈမၢတ်ႇႁဵတ်းၽိတ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈမီးမုၵ်ႉၸုမ်း ဢၼ်ၸုၵ်းမၼ်ႈထၢင်ႇ ႁၢင်ႈ ႁင်းၶေႃသေ ၸွပ်ႇၸႅပ်ႉဢဝ်လိူင်ႈၵႂႃႇ ဢဝ်ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပႃးဝႆႉယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တီႈၼႆႈ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈမႃး ၼပ်ႉသၢင်ႈတူၺ်းလီလီၸိုင် ၸွမ်း ၼင်ႇၶေႃႈထီႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ ႁႂ်ႈယွမ်းႁပ်ႉၼပ်ႉယမ် ၽွၼ်းၵၢၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2020 သေ ၶိုၼ်းဢူၼ်းဢၢပ်ႈပၼ်ဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်း တမ်ႈ တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႆလႄႈ ၼႆႉမၼ်းတၢင်းဝႃႈႁႂ်ႈၵႂႃႇၸုၵ်းၸွမ်းတႂ်ႈ 2008 ၼၼ်ႉၵူၺ်းၼႆၵေႃႈ ၸၢင်ႈဝႃႈလႆႈ။
ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ယူႇတီႈ EU ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၶေႃႈၸႅင်ႈလႅင်းၼႄဝႆႉဝႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ တေလႆႈၶႅၼ်ႇတႅမ်ႈ ပၵ်းပိူင်လၵ်းမိူင်းဢၼ်မႂ်ႇဢိူဝ်ႈ ပဵၼ်ဢၼ်မေးလီ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ တေလႆႈၵႂႃႇၸွမ်း 2008 ၵူၺ်းႁႃႉ ဢမ်ႇၼၼ် တေလႆႈၸႂ်ႉဝႆႉ 1947 မိူၼ်ၸိူင်ႉ 1990 တႅပ်းတတ်းမႃး ၼၼ်ႉၼႄႇ ဢဝ်ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႅင်ႈဝႆႉလႄႈၼႆ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵူၺ်း မိူၼ်တင်းပိူင်းႁႂ်ႈၵႂႃႇယူႇၸွမ်းတႂ်ႈ 2008 ၼၼ်ႉၵူၺ်းၼႆ ႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉၼၼ်။ ပေႃးမႃးတူၺ်း ၶေႃႈထီႉ 5 ၶဝ်ၵမ်ႉယၼ် ႁၼ်လီတီႈ CRPH လႄႈ NUG ၵူၺ်းၵႃႈ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ တၢင်းၼိုင်ႈသမ်ႉ CRPH လႄႈ NUG ၼႆႉသမ်ႉ ၶိုၼ်း လႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယႃႉပႅတ်ႈ 2008 ယဝ်ႉလူး ဢၼ်ၼႆႉ မိူၼ်တင်းဝႃႈ မၼ်းသၢႆႉၶႂႃ ပိၼ်ႈၽူၼ် ၵၼ်ဝႆႉယဝ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ႁၼ်ထိုင်ဝႆႉၸိူင်ႉၼၼ်။
ၶေႃႈထီႉၼိုင်ႈ ႁႂ်ႈၵႂႃႇၸွမ်း 2008 ၊ ၶေႃႈထီႉသွင် မုၵ်ႉၸုမ်းဢၼ်ၶဝ်ၵမ်ႉယၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ပေႃးယႃႉပႅတ်ႈ 2008 ယဝ်ႉ ပေႃးၼႆ တေႁဵတ်းႁိုဝ် ၵွၼ်းပိူင်ႇ ၸိုင်ႈမိူင်းၵႂႃႇ ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းထၢမ်ဝႆႉ။
မိူဝ်ႈတႄႇႁူဝ်ၵႂၢမ်းမႃး ႁဝ်းၶႃႈ ဝႃႈယူႇ NUG, CRPH ၼႆႉ ဢိင်ဢၢင်ႈၶေႃႈတႅပ်းတတ်း EU ၶဝ်သေယဝ်ႉ ၽၢဝ်ႇၶၢဝ်ႇသူၼ်းႁူၺ်း ထိုင်တီႈပေႃး ၸွတ်ႇတူဝ်ႈၵၢမ်ႇၽႃႇဝႆႉယဝ်ႉလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈလၢတ်ႈမႃးယူႇ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ႁဝ်းၶႃႈ တေလပ်းႁူ လပ်းတႃ ၵမ်ႉယၼ်ဝႃႈ တေၸတ်းႁဵတ်း NUG, CRPH ယူႇမႅၵ်းမႅၵ်း။ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇႁၼ်ဝႆႉ တၢင်းၶဝ်တေၵႂႃႇ ၸႅင်ႈလႅင်းၼႆၸိုင် လွင်ႈၵမ်ႉယၼ်ႁဝ်းၼၼ်ႉ တေသုမ်းပႅတ်ႈလၢႆလၢႆၵူၺ်း။
တီႈၼႆႈၶႂ်ႈၸီႉၸမ်ႈဝႃႈ ယူႇတီႈ CRPH, NUG ၼႆႉ တေဢဝ်ၶေႃႈထီႉႁႃႈ ဢၼ် EU ၵမ်ႉယၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ ပိူင်လဵဝ်သေယဝ်ႉ လၵ်ႉသိူင်ႇမွတ်ႇႁၢႆ ပႅတ်ႈဝႆႉ။ ၶေႃႈထီႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ဝႃႈ ႁႂ်ႈၵႂႃႇၸွမ်းၽွၼ်းၵၢၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2020 ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈၶႃႈၼႃး။ ဢၼ်ၶႂ်ႈလႆႈသမ်ႉ ဢဝ်သေယဝ်ႉ ဢၼ် ဢမ်ႇၶႂ်ႈလႆႈသမ်ႉ တေမႃးလၵ်ႉသိူင်ႇဝႆႉတႄႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၵၢၼ်မၼ်း ယူႇတီႈၶဝ် တိုၼ်းတေလႆႈဢွၵ်ႇပၢၵ်ႇဝႆႉ လွင်ႈဝႃႈ တေဢမ်ႇၵႂႃႇၸွမ်း 2008 ၼၼ်ႉ ၸႅင်ႈလႅင်းပူတ်းၶၢတ်ႇ ၸိူဝ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလၢႆလၢႆ ဢၼ်ၵႂႃႇႁူမ်ႈမိုဝ်းၸွမ်းၶဝ် ဢၼ်ဝႃႈတေႁူမ်ႈတင်ႈပဵၼ်မႃး NUCC ၼၼ်ႉ ၸင်ႇတေ ၸၢင်ႈမၼ်ႈၸႂ်လႆႈ ႁဝ်းၶႃႈ ႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉၼၼ်။
ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ 2008 ယႃႉပႅတ်ႈဝႆႉသေတႃႉၵေႃႈ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈထီႉၼိုင်ႈသေ ၶိုၼ်းဢူၼ်းဢၢပ်ႈပၼ်ဢႃႇၼႃႇမႃးလူး ယူႇတီႈ CRPH, NUG ၼႆႉ တိုၼ်းတေၵႂႃႇယူႇၸွမ်းတႂ်ႈ 2008 ၼႆ ၸွင်ႇၶဝ်လၢတ်ႈဢွၵ်ႇပၢၵ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်းမႃးသေပွၵ်ႈ ၼႆႉတေပဵၼ်ဝႆႉၶေႃႈထၢမ်။
ယူႇတီႈ CRPH, NUG ဢႃႈၶႃငိပ်ႈႁွင်ႈသေ ဢၼ် EU ၵမ်ႉယၼ်ၵေႃႈႁပ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈႁႂ်ႈၵႂႃႇတၢင်း 2008 ၼၼ်ႉတႄႉၵေႃႈ ႁဵတ်းၵႅင်ႈဢမ်ႇႁူႉ ဢမ်ႇႁၼ် ဢုမ်ၵိုၼ် ဢုမ်ၵၢမ်သေယဝ်ႉ လွမ်ဝွၵ်ႉဝႆႉ ၼႂ်းထွင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ထိုင်ၵမ်းပိူၼ်ႈ ပွႆႇမႃးႁူဝ်ၼႃႈၶဝ် ဢွင်ႇသၢၼ်းသူႉၵျီႇ ဢွၵ်ႇၶွၵ်ႈမႃးယဝ်ႉ ၶိုၼ်းမႃးယွမ်းႁပ်ႉ ႁဵတ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဝၢႆးၼၼ်ႉမႃး ၶဝ်တေၸုၵ်းမၼ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်။
ဢၼ်ၼႆႉ ပေႃးဢမ်ႇမီးလွင်ႈပူတ်းၶၢတ်ႇၵၼ်ဝႆႉၼႆ ၸိူဝ်းတေၵႂႃႇယူႇၸွမ်းၼႂ်း NUCC ၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈ ယဵပ်ႇၸႂ်လႄႈၼႆ ပိူဝ်ႈတႃႇ တေ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်သေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႂ်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈယဝ်ႉ။
ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ်မႃး မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ဢၼ်ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၶႂ်ႈလႆႈၼၼ်ႉသမ်ႉ တေၸၢင်ႈပဵၼ်မႃး ၸိူင်ႉႁိုဝ်။ ၵေႃႉတေဢွၼ်ႁူဝ်ႁဝ်း ၶႃႈ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ တေဢွၼ်ဢဝ်ႁဝ်းၶႃႈ ၵႂႃႇတၢင်းၼႃႈၼၼ်ႉ သင်ၸိူဝ်ႉ မၼ်းတူၺ်း တေဝၢင်ႇဝိူဝ်ႈသေ တေၵႂႃႇသွၼ်ႈၶိုၼ်းတႂ်ႈ 2008 ၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းၸိူင် ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈမုင်ႈမွင်းဝႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈမီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်ဝႃႇ၊ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ မုင်ႈမွင်းဝႃႈႁႂ်ႈလႆႈမီး တႃႇတေၸတ်းသၢင်ႈႁၢင်ႈပွင်ႁင်းၵူၺ်း ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၽႂ်မၼ်း ၽဵင်းပဵင်းၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းတေၸူမ်ႁၢႆၵႂႃႇၶိုၼ်းတႂ်ႈ 2008 ၵူၺ်း။
ၸင်ႇဝႃႈ တီႈၼႆႈ ယူႇတီႈမုၵ်ႉၸုမ်း ဢမ်ႇၼၼ် ယူႇတီႈၸုမ်းၸၢဝ်း ၸိူဝ်းၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၸွမ်း ၼႂ်း NUCC ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈႁူႉၸႅင်ႈလႅင်းဝႆႉဝႃႈ NUG, CRPH ၼၼ်ႉ ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၶဝ်ႁပ်ႉလွင်ႈၵမ်ႉယၼ် တီႈ EU သေတႃႉၵေႃႈ။ ဢၼ် EU ဢမ်ႇပွင်ႇၸႅင်ႈလႅင်းၸႂ် လွင်ႈဝႃႈ ယႃႉဝႆႉပႅတ်ႈ 2008 ၶဝ်တၵ်းတေလႆႈတုမ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်း တေလႆႈၸႅင်ႈလႅင်းၼႄ ၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်း။ လွင်ႈဝႃႈ ၶဝ်တေဢမ်ႇၵႂႃႇၶိုၼ်းတႂ်ႈ 2008 ၼႄႉၼွၼ်းတႅတ်ႈ တေႃး တႄႉတႄႉယဝ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တၵ်းတေလႆႈပဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးထႅင်ႈ ၵမ်းၼိုင်ႈၵွၼ်ႇ ႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉၼၼ်။
ႁဵတ်းသင် ႁဝ်းၶႃႈသမ်ႉဝႃႈဝႆႉၸိူင်ႉၼၼ် ပၼ်ႁႃ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၺ်းဝႃႈ ၾၢႆႇၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊလႄႈ ၾၢႆႇၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ ႁိမ်ဢႃႇၼႃႇၵၼ် ႁိမ်သုၼ်ႇပွင်မိူင်းၵၼ် မၼ်းပဵၼ်ပၼ်ႁႃ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၸွမ်းထမ်း လူၺ်ႈၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇၽဵင်ႇပဵင်း ၵၼ်ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈသိုဝ်ႈသိုဝ်ႈၵေႃႈ ပၼ်ႁႃလိုၵ်ႉလမ်ႇၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ပၼ်ႁႃၸၢဝ်းၶိူဝ်း။
ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ် လၢႆး EU ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ၶေႃႈတႅပ်းတတ်းၶဝ်ၼႆႉ မိူၼ်တင်းဢမ်ႇၼပ်ႉသွၼ်ႇတီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဝႆႉပဵၼ်ယႂ်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉ မိူၼ်တင်းဝႃႈ ၽၵ်းၵပ်းၼမ်ႉၽဵတ်ႉ ဢၼ်တေႃႉတႄႉပႃးၵေႃႈလႆႈ ဢမ်ႇပႃးၵေႃႈလႆႈ ပိူဝ်ႈတႃႇ ၾၢႆႇၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊလႄႈ ၾၢႆႇၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇၶဝ် ႁိမ်သုၼ်ႇပွင်မိူင်းၵၼ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း။
ႁဵတ်းသင်လႄႈ ဝႃႈၼႆ ၶေႃႈထီႈၸဵတ်း ပေႃးမႃးတူၺ်း ၶဝ်ဝႃႈဝႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းယူႇႁူမ်ႈၵၼ်ၼႆလႄႈ ယူႇတီႈတပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေလႆႈၼပ်ႉယမ်တေႃႇသုၼ်ႇလႆႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်တိုၼ်းတေဢမ်ႇၸၢင်ႈယုၵ်ႉလိူၵ်ႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉဝႃႈၼၼ်ၵူၺ်း။ ယူႇတီႇမၢၼ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ မၼ်းယူႇဝႆႉ သၢမ်ၶႃၵဵင်း ၾၢႆႇၼိုင်ႈတေမီးၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈမၢၼ်ႈ၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ တေပဵၼ်ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ သိုၵ်းသိူဝ် ၸိူဝ်းပဵၼ်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ တေပဵၼ်ၾၢႆႇၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ သၢမ်ၶႃၵဵင်းၼႆႉ တေမႃးႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၵႄႈလိတ်ႈ ၸင်ႇပၼ် ႁႃၼႆႉ တေယဝ်ႉယႃႇသေ တေၸၢင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈလႆႈ။
ပိူဝ်ႈတႃႇ ပဵၼ်မႃးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾႅတ်ႊတရႄႊ ႁဝ်းၶႃႈ ပွင်ႇၸႂ်လႅင်းၸႂ်ၵၼ် ယူႇသေတႃႉၵေႃႈ ယူႇတီႈမိူင်းလုမ်ႈၾႃႉလႄႈသင် ဢဝ်ၸဵမ် EU တေႃႇထိုင် UN ဢႃႊသီႊဢႅၼ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ် ၼိူဝ်ၼႃႈၵၢၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆ မၼ်းပဵၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ်သေဢမ်ႇၵႃး ၾၢႆႇ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ တိုၼ်းမီးမႃးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၵူၼ်းၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ တၵ်းတေလႆႈ ယုၵ်ႉႁူဝ် သပ်းလႅင်းၼႄ လွင်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇၵႄႈ လိတ်ႈပႃးႁဝ်းဢမ်ႇပဵၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပေႃးထိုင်ၼိူဝ်ၽိူၼ် ႁၢၼ်ႉထိုင်ၵၢမ်ႇၽႃႇမႃးၸင်ႇ ႁဝ်းၶႃႈ တေၸၢင်ႈႁူမ်ႈၵၼ်ၵႄႈလိတ်ႈ ပၼ်ႁႃလႆႈ တႄႉယဝ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယွၼ်းပၢႆးၼႄၵၼ် မွၵ်ႈၼႆႉသေ ႁႂ်ႈလႆႈၶွတ်ႇယွတ်ႈပၢႆၵႂၢမ်းဝႆႉတီႈၼႆႉၶႃႈ။
မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ
ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း
17/10/2021
