ပၢႆးမိူင်းၶွပ်ႇၼမ်ႉလႅၼ်လိၼ် Geopolitics ၼႆႉ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းလႄႈ တင်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ် တင်းသွင်လွင်ႈ

ၼႂ်းလုၵ်ႈလိူၼ်ၵျုႊလၢႆႊ ဝူင်ႈတီႈၼိုင်ႈ ယဵပ်ႇၶဝ်ႈၸူးဝူင်ႈတီႈသွင်မႃးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး လႆႈႁူပ်ႉႁၼ် တေႃႇသူႈ ယၢပ်ႇယၢၵ်ႈ ၵိၼ်းၸႂ်ၼႃႇဢႃးလႃးၼႆႉ ပိူင်လူင်သုတ်းမီး ယူႇ 2 လွင်ႈ။ 1) တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ။ 2) ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ပၼ်ႁႃ တင်း သွင်လွင်ႈၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်သုတ်း ပဵၼ်ယႂ်ႇတီႈတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ တီႈတၢင်းၵေးသီး မိူင်းၼွင် ဢၼ်ပႃးၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်း ၸၢၼ်းၼႆႉ ဝႆႉဝႃႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ ပႆႇလိူင်ႇၽႄႈ ပဵင်းမိူၼ်တၢင်းပွတ်းႁွင်ႇဝႃႈၼႆသေတႃႉ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်သမ်ႉ ပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႃႇဢႃးလႃး ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးဢၢၼ်ႇပၢၵ်ႇ ဢၢၼ်ႇႁဵင်ၼႆႉ လႆႈပၢႆႈသွၼ်ႈသေႃႉ ၸွမ်းဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇယူႇ ပေႃး မႃးၼပ်ႉတူၺ်းႁူဝ်ႁုပ်ႈမၼ်းၵေႃႈ တေမီးယူႇႁိမ်း 3 – 4 ႁဵင်ယဝ်ႉ။

ၽွင်းယၢမ်းၼင်ႇၼႆ တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၼႆၵေႃႈ ၽႄႈမႃး ပိူင်ယႂ်ႇသုတ်း တီႈတင်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းပဵၼ်ႁၢဝ်ႈ ႁႅင်း။ ၵမ်းၼႆႉ လၢမ်းထိုင်တီႈတၢင်းမိူင်းတႂ်ႈၵႂႃႇ ၸိူင်ႉၼၼ်ႉၼႆလႄႈ ယူႇတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ၵေႃႈ ပေႃးလႆႈၸီႉ သင်ႇ ႁႂ်ႈဢိုတ်းပႅတ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းၼႆ ႁဝ်းၶႃႈ တေလႆႈငိၼ်းၵၼ်ယူႇ။

ၽႅဝ်မႃးၼႂ်းၶၢဝ်းႁိုဝ်ႉ ၶၢဝ်းၼႃးၼင်ႇၼႆၼႆႉ တပ်ႉသိုၵ်းတႆးၼင်ႇၵၼ် ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း ၸူးၵၼ်၊ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၼင်ႇၵၼ် ပိုတ်းယိုဝ်းတိုၵ်းတေႃးၵၼ် ထိုင်တီႈၸုမ်းယူႇလႅၼ်ၵၢင်မၼ်း ငူပ်ႉငီႉပၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇထွမ်ႇ၊ သင်ၶၸဝ်ႈၶဝ် မဵတ်ႉတႃႇတုၵ်း ယွၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇႁပ်ႉ၊ ၵူၼ်းမိူင်းဢွၼ်ႈဝွၼ်းတူၵ်ႇတၵ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇဢိူဝ်လိူဝ် သွင်ၾၢႆႇႁဵတ်းၵႂၢႆးဢိူၵ်ႇၶိူဝ် မင်ႁူဝ်ၵၼ်ယူႇၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈထုၵ်ႇၸႂ်တႃႇၽူႈၶဵၼ်ၵူၺ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလၢတ်ႈၵေႃႈ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်တင်းသွင်ၾၢႆႇ တိုၼ်းႁူႉထိုင်ယူႇ ယဝ်ႉ။

ပၼ်ႁႃဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၼႂ်းၵႄႈတႆးၼင်ႇၵၼ်လႄႈ ၼႂ်းၵႄႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးၼင်ႇၵၼ်ၼႆႉ ပေႃးတူၺ်းၸမ်ၸမ်တႄႉ တေပဵၼ် ပၼ်ႁႃၼႃႈတီႈ ဢမ်ႇၼၼ် ပၼ်ႁႃၽွၼ်းပၢင်ႈ ၶွင်မုၵ်ႉၸုမ်း။ ပေႃးတူၺ်းႁၢမ်ႉၵႆတၢၼ်ႇတၢၼ်ႇၵေႃႈ တေႁၼ်ပဵၼ်ပၼ်ႁႃ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ဢမ်ႇၼၼ် ပၼ်ႁႃၸၢဝ်းၶိူဝ်း။ ပေႃးမုင်ႈၵႆလိူဝ်ၼၼ်ႉၵႂႃႇတႄႉ တေႁၼ်ပဵၼ်ပၼ်ႁႃ ၵၢၼ်မိူင်းမႃးၶႃႈယဝ်ႉ။

ၼႂ်းပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းၼႂ်းမိူင်း ႁဝ်းၵူၺ်းႁႃႉ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း ပႃးၸဵမ် တင်းၼွၵ်ႈ မိူင်းတူင်ႇတၢင်ႇ ႁိမ်းႁွမ်း ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ၵၢၼ်မိူင်းၶွပ်ႇၼမ်ႉလႅၼ်လိၼ် Geopolitics ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေပႃးၸွမ်း။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 8 လိူၼ်ၵျုႊလၢႆႊၼႆႉ လႆႈႁၼ်ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်း ၸိုင်ႈတႆး RCSS ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ဢၼ်ပဵၼ် ယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ ၸႂ်ႉလၢႆး ပိုတ်းတိုၵ်း ၵႄႈၶႆဢမ်ႇလႆႈ ပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈသိုၵ်းသိူဝ် တီႈပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ ၵႄႈၶႆလူၺ်ႈ လၢႆးတၢင်းၵတ်းယဵၼ် ဝႃႈၼႆ။

ႁဝ်းၶႃႈ ႁၼ်ထိုင်တႄႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈပၼ်ႁႃတီႈတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၵူၺ်း ပၼ်ႁႃၵူႈတီႈၵူႈတၢင်း ဢဝ်ၸဵမ်တၢင်း ၵေးသီး မိူင်းၼွင် တေႃႇထိုင်ပၼ်ႁႃသိုၵ်းသိူဝ်ဢၼ်ပဵၼ် ယူႇၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉ ပႃးတင်းၼႂ်းၵၢမ်ႇၽႃႇတင်းသဵင်ႈ ၼႆႉၵေႃႈ ၵႃႈတၵ်းတေ လႆႈဢဝ်လၢႆးတၢင်းၵႄႈၶႆၵၼ် ၼိူဝ်ၽိူၼ်ၼၼ်ႉ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်လၢႆးတၢင်းၵတ်းယဵၼ် ၸင်ႇတေၸၢင်ႈၵႄႈ မွတ်ႇႁၢႆလႆႈၼႆ ၼႆႉတႄႉပဵၼ်ထုင်းထမ်ႇမတႃႇ  မၼ်းယဝ်ႉ။

ၼႆႉမၼ်းတိုၼ်းပဵၼ်ၾိင်ႈတႅတ်ႈဢၼ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈမႃးယူႇတႃႇသေႇ ႁူႉၵၼ်ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းၵႄႈငူပ်ႉငီႉဢုပ်ႇ ဢူဝ်းယူႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵၢၼ်ပိုတ်းယိုတ်း ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ သမ်ႉၸၢင်ႈၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈၶိုၼ်းထႅင်ႈ။ ၵွပ်ႈသင်လႄႈ လႆႈၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ လွင်ႈတၢင်းမီးတင်းၼမ်ယူႇ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ပၢႆးမိူင်းၶွပ်ႇၼမ်ႉလႅၼ်လိၼ် ပေႃႉယွၼ်ႈဢီး သူင်ႇၵေႃႈ ၶဝ်ႈပႃးဢၼ်ၼိုင်ႈ ႁဝ်းၶႃႈ ၶႂ်ႈယွၼ်း တေႃႉတႆႇၶႆႈၼႄၵၼ် လွင်ႈၼႆႉ။

ပၢႆးမိူင်းၶွပ်ႇၼမ်ႉလႅၼ်လိၼ် ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ Geopolitics ၼႆႉ ၵေႃႉႁႂ်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵေႃႈလႆႈ မီးသုၼ်ႇႁႂ်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ် ပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ၵၼ်ၵေႃႈ သမ်ႉလႆႈ ၼင်ႇဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈထုၵ်ႇလီတွင်းၵၼ်ဝႆႉ။

ပေႃးႁဝ်းမႃးတူၺ်း မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 20 ပီပၢႆပၢႆ ၵူၼ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႇတေႃႇ ၼဢၽၶဝ် ၼဝတၶဝ် ၸိူဝ်းပဵၼ်ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ၼၼ်ႉ ဢွၼ်ဢွၵ်ႇပၢႆႈသေႃႉသွၼ်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းမိူင်းထႆးသေ ၵေႃႇၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉမႃးႁင်းၽႂ်ႁင်းမၼ်း။ ယၼ်တင်ႈ ယၢင်ႈတိၼ် တီႈမိူင်းထႆးသေယဝ်ႉ သိုပ်ႇၵႂႃႇထိုင်မိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၽႅဝ်ထိုင်မိူင်း US ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးမႃးတင်းၼမ်တင်းလၢႆ။

မိူၼ်ၸိူင်ႉ NCUB ၶဝ် NCGUB ၶဝ် ၸိူဝ်းပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈယူႇတႂ်ႈၽူႈၶႅၵ်ႇ ဢၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၢင်ႇၸူးတီႈမိူင်းထႆးသေ ၵေႃႇတင်ႈၶိုၼ်ႈမႃးဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ တေလႆႈႁၼ်ၼႂ်းပိုၼ်းယူႇ။

ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးမႃးတူၺ်း ၸုမ်း EAO ဢၼ်ပဵၼ်ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၶဝ်ၼႆၵေႃႈ ဝႆႉမိူင်းထႆးပဵၼ်သုၼ်ၵၢင် သေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်လႆႈမႃး၊ တူၵ်းလူင်းၵၼ်လႆႈမႃး၊ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်လႆႈမႃး ထၢင်ႇႁၢင်ႈတင်းႁိုင် တင်းႁီး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ထိုင်မႃး ဝၼ်း မိူဝ်ႈၼႆႉ တိုဝ်ႉတၢင်းငဝ်းလၢႆးၸိူင်ႉၼႆ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ။ ငဝ်းလၢႆးမၼ်းပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ တိုဝ်ႉတၢင်းမၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး ယဝ်ႉ ၸိူင်ႉၼင်ႇၼၼ်။

CRPH ဝႃႇ NUG ဝႃႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇပၵ်းသဝ်းၼႂ်းမိူင်းထႆး ၽူႈၵူၼ်းလႄႈ မုၵ်ႉၸုမ်း ၸိူဝ်းဢၼ်ၵမ်ႉၸွႆႈထႅမ်ၶဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈယူႇၼႂ်းမိူင်းထႆးသေ ႁဵတ်းၵၢၼ် ၸွႆႈလႆႈထၢင်ႇႁၢင်ႈတဵမ်တီႈယဝ်ႉ။ ၸင်ႇဝႃႈၵမ်းလိုၼ်း ထိုင်တီႈ CRPH ဢမ်ႇ ၼၼ် ၵေႃႈ NUG ၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈၼႃႈတီႈပူတ်းပွႆႇ KNU ၶဝ် ၵုမ်းၵမ်သေ ႁႃလၢႆးတၢင်းပိူဝ်ႈတႃႇတေၵႂႃႇပၵ်းသဝ်း ငဝ်းငုၼ်း ၶဝ်ၸမ်တီႈၼႂ်းၼႃႈတီႈ KIA ၼႆၵေႃႈ လႆႈငိၼ်းမႃးယဝ်ႉ။

ၵမ်းၼႆႉ တမ်တူဝ်ၸုမ်း EAO ၶဝ်ၵေႃႈ ၺႃးမိပ်ႇၵိၼ်း ၸီႉသင်ႇပူင်ၼၵ်းမႃး မိူၼ်ၸိူင်ႉ ၸုမ်း PPST ၶဝ် ၺႃးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ထႆးၸီႉသင်ႇ ယိုၼ်ႈယွၼ်းမႃး ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ တေလႆႈငိၼ်းၵၼ်ယူႇ မိူၼ်ၸိူင်ႉဝႃႈ ပီႈၼွင်ႉထႆးၶဝ် ယိုၼ်ႈယွၼ်းၼၼ်ႉ ယူႇ တီႈ ၸုမ်း PPST ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ၸုမ်း EAO ၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းၶွပ်ႇၼမ်ႉလႅၼ်လိၼ်ထႆးၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇလႆႈသၢင်ႈပၼ် တိုၵ်းတေႃႇ ၸၵၸ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈဢမ်ႇထွမ်ႇၸိုင် ဢမ်ႇႁပ်ႉႁဵတ်းၸိုင် ယႃႇယူႇၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆး လႄႈ မၢၼ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။

ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸိူဝ်းပဵၼ် EAO ဢၼ်လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA မႃးယဝ်ႉၼႆႉ တၵ်းတေလႆႈ သိုပ်ႇပႆၸွမ်း ႁွႆးတိၼ်လၢႆးၵၢၼ် NCA လိူဝ်ၼၼ်ႉသမ်ႉ ယူႇတီႈမိူင်းထႆးၼၼ်ႉ တေၸွႆႈသၢင်ႈ ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ၶွင်မိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉမႃး ႁႂ်ႈလႆႈႁူမ်ႈမိုဝ်း ၸွမ်း ဢဝ်ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈႁၼ်ၸီႉသင်ႇပူင်ၼၵ်းမႃး။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ယူႇတီႈ ႁူဝ်ၼႃႈ KNU ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတင်း ႁူဝ်ၼႃႈ လၢႆမူႇလၢႆးၸုမ်းၵေႃႈ လႆႈၶိုၼ်းဝူၼ်ႉမႃးဝႃႈ ဢမ်ႇၵႂႃႇၸွမ်းလၢႆး NCA ၼႆႉ ဢမ်ႇပဵၼ်ယဝ်ႉယူဝ်ႉ လႆႈႁၼ်ပၼ်သဵင်ၵၼ်မႃးတေငိၼ်းၵၼ်ယူႇ။ ယွၼ်ႉသင်ပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆ ၵွပ်ႈ ပိူဝ်ႈငိၼ်းဝႃႈ PPST ၼႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈၶႂ်ႈၵႂႃႇၶဝ်ႈၸူးၸွမ်း CRPH, NUG မိူၼ် ၸိူင်ႉ NDF ယဝ်ႉထႅင်ႈလၢႆမူႇလၢႆၸုမ်းၵေႃႈ ပိူဝ်ႈတႃႇတေၵမ်ႉယၼ် ၸွမ်းလၢႆးၵၢၼ် CRPH လႄႈ NUG လႆႈႁၼ်မီးမႃး သၢႆငၢႆမၼ်းၼမ်ဝႆႉလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈ ယူႇတီႈထႆး ၵေႃႈ လႆႈပူင်ၼၵ်းၸီႉသင်ႇမႃးပိူဝ်ႈတႃႇ တေပႆၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်း NCA ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉႁၼ်ၸႅင်ႈလႅင်း။

သင်ဝႃႈ ပေႃးတင်းဝႃႈဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉဢၼ်ၶဝ်ၸီႉသင်ႇၼႆႉသမ်ႉ ယူႇတီႈပီႈၼွင်ႉထႆးၼႆႉ တိုၼ်းတေဢမ်ႇ ၸၢင်ႈသိုပ်ႇၸွႆႈထႅမ် လႆႈတီႈ EAO ၶဝ် မိူၼ်ၸိူင်ႉ လၢႆးၵဝ်ႇပိူင်ၵဝ်ႇယဝ်ႉ ၼႆႉတႄႉ ႁၼ်ၸႅင်ႈယဝ်ႉ။

မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ တီႈတၢင်းမိူင်းၶႄႇၼႆၵေႃႈသမ်ႉ မီးမႃးလွင်ႈမိပ်ႇငႅၼ်းတေႃႇလၢႆမူႇ လၢႆၸုမ်း ဢၼ်ၸိူဝ်းပဵၼ် ၸုမ်း FPNCC ၶဝ်။ ႁဵတ်းသင်လႄႈ ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼၼ် ယူႇတီႈမိူင်းၶႄႇၼႆႉသမ်ႉ မူႇပိူင်မၼ်း ပိူင်ၵၢၼ်ဝႃႇတမၼ်း ယိပ်းၵမ်ဝႆႉ ၸိူင်ႉၼင်ႇႁိုဝ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈမိူင်းႁိမ်းႁွမ်းၸိူဝ်းယူႇသၢင်ႈၵိၼ်ၸမ်မၼ်းၼႆႉ ၵူႈမိူင်းမိူင်းတၵ်းတေလႆႈ ၼိမ်တဵင်ႈမၢၵ်ႈမီး။ ပွင်ႇဝႃႈတႄႉ ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၵတ်းယဵၼ် ပေႃးဝႃႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ႁိမ်းႁွမ်းမၼ်းဢမ်ႇၼိမ်တဵင်ႈ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈမၢၵ်ႈမီး လွင်ႈၼႆႉတႄႉ ၸႂ်ႈယဝ်ႉ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ပိူၼ်ႈမီးလွင်ႈၼိမ်တဵင်ႈ မၢၵ်ႈမီးမႃးၸင်ႇ ယူႇတီႈမိူင်းၶႄႇၼႆႉ မၼ်းၵေႃႈ တေၸၢင်ႈဢဝ်ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး မၼ်းၵုမ်း ၵမ်လႆႈၸိုင်ႈမိူင်းၼႂ်းၵမ်ႇၽႃႇ ၼႆႉမၼ်းၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈတၢင်းၵၢၼ် Geopolitics ၵမ်းသိုဝ်ႈယဝ်ႉ။

ၸင်ႇဝႃႈ ယူႇတီႈမိူင်းၶႄႇၼႆၵေႃႈ လုၵ်ႉတီႈလုမ်းၽွင်းတၢင်ၶဝ် ထိုင်တီႈပေႃးလႆႈ ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈၸူး NUG, CRPH ၶဝ် တေမီး ယူႇ 4 ၶေႃႈ –

1. ယႃႇႁႂ်ႈၶူင်ႈသၢင်ႈပၢင်တိုၵ်း ယႃႇႁႂ်ႈဢဝ်လၢႆးႁုၵ်ႉႁၢႆႉသေ ၵႄႈၶႆၸူးၵၼ် ပွင်ႇဝႃႈတႄႉ ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း။
2. ယႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၽွၼ်းပၢင်ႈမၢၵ်ႈမီးၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ ၸိူဝ်းဢၼ်မႃးပူၵ်းတင်ႈ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ပႃးၸဵမ်တင်း ၼႃႈၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇမႃးပူၵ်းတင်ႈၵမ်းသိုဝ်ႈဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ/ လၢတ်ႈငၢႆႈၵေႃႈ ယႃႇပေတိူဝ်ႉ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ႁဝ်းၼႆႉၼၼ်ႉၼႃႇ။
3. ယူႇတီႈ NUG ႁဵတ်းသၢင်ႈၶတ်းၸႂ်ပိူဝ်ႈတႃႇတေမႃးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တၢင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈမိူင်းၶႄႇ ဢမ်ႇသၢၼ် ၶတ်းဝႃႈၼၼ်ႉသေတႃႉၵေႃႈ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၶဝ်ဢမ်ႇသၢၼ်ၶတ်းလႄႈ ၼႂ်းၵႄႈ NUG တင်း ၸၵၸၼႆႉ ႁႂ်ႈပေႃးမီးမႃး ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ဢၼ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်တေၶိုင်ပွင်ပၼ် ၵႃႈတၵ်းတေလႆႈထွမ်ႇ ။ပွင်ႇဝႃႈတေလႆႈယွၼ်းဢုပ်ႇတင်း ၸၵၸ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢိူဝ်ႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ။
4. ၼင်ႇႁိုဝ် ၸၵၸ တေဢမ်ႇယႃႉပႅတ်ႈ ပူတ်းပႅတ်ႈမုၵ်ႉၸုမ်းလူင် ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း NLD ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈမိူင်းၶႄႇ တေၶဝ်ႈၵႄႈသေ ႁႄႉႁၢမ်ႈပၼ် မၼ်းမီးဢၼ်ပၼ်လႄႈဢၼ်ဢဝ်ၼႂ်းၵႄႈၼႆႉ ။

ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ၵွပ်ႈသင် ပေႃးႁဝ်းမႃးတူၺ်းၵေႃႈ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ဢၼ်တႆး တေႃႇတႆး ပဵၼ်ၵၼ်ၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၼင်ႇၵၼ် ပဵၼ်ၵၼ်ၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ပၢင် တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ဢၼ်ပဵၼ်ၼႂ်းၵႄႈ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပႃးၸဵမ်တင်းၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ မႅၵ်ႇၵွင်ႈ တင်းမူတ်း တင်းသဵင်ႈ လေႃႇတိုၵ်းၵၼ်မႃးတင်းႁိုင် တင်းႁီးၼၼ်ႉလႄႈသင်။ လွင်ႈတၢင်းမၼ်း ငဝ်ႈငိူၼ်ႈမၼ်း ပဵၼ်တႄႉမီး ယူႇတင်း ၼမ်တင်းလၢႆ ဢၼ်ဝႃႈမႃးၼၼ်ႉသေတႃႉၵေႃႈ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၶေႃႈဢၼ်ဝႃႈ ပၢႆးမိူင်းၶွပ်ႇၼမ်ႉလႅၼ်လိၼ် ပႂ်ႉယၼ်ပႃးဢၼ် ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ဝႄႈလွတ်ႈဢမ်ႇလႆႈ ပဵၼ်ဝႆႉႁူဝ်ၼိုင်ႈ။

ၸင်ႇဝႃႈ ၼႃႈၵၢၼ်ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ မႃးဝူၼ်ႉၼၼ်ႉ ပေႃးမႃးတူၺ်းၸမ်ၸမ်တႄႉ မၼ်းတေပဵၼ်ပၼ်ႁႃၼႂ်းႁဝ်းၼင်ႇၵၼ် ထုၵ်ႇလီလႆႈၸီႉၵၼ်၊ ၼႄးၵၼ်၊ ၽိတ်းၵၼ်၊ ၽႅၵ်ႇၵၼ်။

ၶိုပ်ႈၼႃႈ သေၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းတေပဵၼ်ၼႂ်းတူင်ႇတၢင်ႇၼႃႈတီႈဢွၼ်ႁဝ်း ၼႂ်းမိူင်းဢွၼ်ႇႁဝ်း ၼႂ်းၽုင်ဢွၼ်ႇႁဝ်းၵူၺ်း။ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ လိုမ်းဝူၼ်ႉဝႃႈ ပၢႆးမိူင်းၶွပ်ႇၼမ်ႉလႅၼ်လိၼ် ဢၼ်မိူင်းယႂ်ႇမိူင်းလူင် မိူင်းႁိမ်းႁွမ်းႁဝ်း ဢီးသူင်ႇ ပေႃႉယွၼ်ႈ ဢမ်ႇၵႃး မိူင်းတင်းလုမ်ႈၾႃႉၶဝ် ပိူၼ်ႈလူဝ်ႇၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ပိူၼ်ႈပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် လႅၵ်ႈလၢႆႈၶၢႆႉၵႂႃႇပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် ဝႆႉၼႆ ပေႃးဝႃႈ ႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇလမ်းၶိုတ်း ဢမ်ႇၼပ်ႉသွၼ်ႇပႃးၸွမ်းလွင်ႈၼၼ်ႉၼႆ တီႈပၢင်တိုၵ်းၵေႃႈလီ တီႈၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်းၵေႃႈလီ တီႈ ၵၢၼ်သၢင်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမုၼ်းလႅင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈလီ ႁဝ်းၶႃႈ ၸၢင်ႈတူၵ်းလိုၼ်းပိူၼ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းလႆႈတွၼ်ႈသွၼ်ဝႆႉယူႇ တႃႇၵေႃႉမေႃဢဝ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယွၼ်းတေႃႉတႆႇၶႆႈ ၼႄၵၼ်ပွတ်းဢွၼ်ႇတွၼ်ႈၼိုင်ႈသေ ႁႂ်ႈလႆႈၶွတ်ႇယွတ်ႈပၢႆၵႂၢမ်းဝႆႉတီႈၼႆႈၶႃႈ။

ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၵူႈၵေႃႉႁႂ်ႈလႆႈလွတ်ႈၽေးၶဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ ဢမ်ႇၵႃး ၽေးၶဵၼ် 5 ယိူင်ႈ တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈႁႂ်ႈလွတ်ႈၵၢင်း ယၢၼ်သေၵမ်း ယွၼ်းသူးၼင်ႇၼႆၶႃႈ။

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ

ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း

12/7/2021