သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႅင်ႈထႆးဝႃႈ တေႁႅၼ်းသိုၵ်း လေႃႇတိုၵ်း RCSS/SSA ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ၵူႈတီႈ ၼႆလႄႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း 6 ႁဵင်ပၢႆ ႁၢင်ႈႁႅၼ်း လုၵ်းထႅင်ႉ လုၵ်းပဵမ်ႇ – တႃႇဝႄႈ ၽေးပၢင်တိုၵ်း။
ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေး သိုၵ်းမၢၼ်ႈလိုပ်ႈႁေႃႈ ၶႃႈႁႅမ် ၽွင်းပီ 1996-97 သေ ယူႇသဝ်းၼႂ်းပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး(ၶႅမ်ႉ) လွႆၵေႃႇဝၼ်း၊ လွႆလမ်၊ လွႆသၢမ်သိပ်း၊ ၵွင်းမုင်ႈမိူင်း၊ လွႆတႆးလႅင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ – ယၢမ်းလဵဝ် ၶုတ်းလုၵ်းထႅင်ႉ လုၵ်းပဵမ်ႇ တႃႇငိူင်ႉဝႄႈ ၽေးမၢၵ်ႇလူင် မၢၵ်ႇၵွင်ႈ ပေႃးပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်း – ယွၼ်ႉမီးၶၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေယိုဝ်းသိုၵ်းတႆး RCSS/SSA ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆး။
ၼၢင်းငိုၼ်းႁွမ် ၽူႈၵပ်းသၢၼ် ၵေႃႇမတီႇၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တႃႇတေမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈလႄႈလွတ်ႈၽေး ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးႁဝ်းၶႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇပတ်းၽဵဝ်ႈ လုၵ်းဢၼ်ၵဝ်ႇ၊ သင်ဢမ်ႇလီယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ ၶုတ်းမႂ်ႇထႅင်ႈ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း 6 ႁဵင်ပၢႆၼႆႉ ပေႃးယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလွင်ႈၶဝ်ႈ ၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၵၼ်ၶႃႈယဝ်ႉ၊ ပေႃးပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်းမႃး ၵူဝ်ႇယၢပ်ႇထႅင်ႈၼၼ်ႉၼႃႇ”- ဝႃႇၼႆ။
မိူဝ်ႈပီ 1996-97 ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းတႅပ်း 4 တႅပ်း (ၼႂ်းမိူင်းတႆး 11 ၸႄႈဝဵင်း) တီႉမတ်ႉပေႃႉထုပ်ႉ ၶႃႈႁႅမ် ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆ ၼၢင်းယိင်း လိုပ်ႈႁေႃႈၶၢႆႉဝၢၼ်ႈၶၢႆႉသူၼ် – ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈၶၢမ်ႇ တၢမ်ႇမႃး တိူဝ်ႉပၢႆးၸႂ်မႃး ၸဵမ်ၽွင်းၼၼ်ႉ၊ ပေႃးတေပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼႆၵေႃႈ သမ်ႉပေႃး တူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်ႁႄ ၵၼ်ဝႆႉယူႇ ယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး – ပၢင်သဝ်းတီႈလွႆၵေႃႇဝၼ်း 2,555 ၵေႃႉ၊ လွႆတႆးလႅင်း 2,381 ၵေႃႉ၊ လွႆသၢမ်သိမ်း 390 ၵေႃႉ၊ လွႆလမ် 253 ၵေႃႉ၊ ၵွင်းမုင်ႈမိူင်း 221 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈပႃး တီႈၵုင်းၵျေႃႇ ဢၼ်မီးဝႆႉၼႂ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆး 303 ၵေႃႉ (ဢိင်ၼိူဝ်ၵၢၼ်ၵိူတ်ႇလူႉတၢႆသေ သဵၼ်ႈမၢႆ ၸၢင်ႈမီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈထႅင်ႈ)။
ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၼႂ်းၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ – ဢၼ်ၸႅင်ႈၸူးထႆးဝႃႈတေ ယိုဝ်း RCSS/SSA ၼၼ်ႉဢမ်ႇၸႂ်ႈ၊ ဢၼ်ယိုဝ်း KNU ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉ KNU ယိုဝ်းဢွၼ်တၢင်း။ ပေႃးၽႂ်ဢမ်ႇသၢၼ်ၶတ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇပႆႇယိုဝ်းၽႂ် ၊ ယင်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵိုတ်းတိုၵ်းဝႆႉထႅင်ႈ လိူၼ်ၼိုင်ႈ တင်ႈတႄႇ လိူၼ်ဢေႊပရိူတ်ႇ 1 ဝၼ်းတေႃႇလိူၼ်သဵင်ႈ (ၶၢဝ်းတၢင်းလိူၼ်ၼိုင်ႈ) – ဝႃႈၼႆ။
