Saturday, November 9, 2024

ၵူၼ်းမိူင်း လႄႈ ပုၼ်ႈၽွၼ်းလိူၵ်ႈတင်ႈ

Must read

(တၢင်းႁၼ်ထိုင်တႆး ၼႂ်းဝူင်းၵၢၼ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ)

သဵင်ၵူၼ်းမိူင်း ပဵၼ် သႅင်ၵိုင်ႇမိူင်း

- Subscription -

ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ၵူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းၵႂႃႇၵမ်ႉၸွႆႈ တႃႇလိူၵ်ႈဢဝ်ၵူၼ်းၵေႃႉလႂ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၽူႈတႅၼ်းၽွင်း ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ပၼ် တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းသၽႃး ပႃႊလီႊမႅၼ်ႊ သေ ပဵၼ်ပၢၵ်ႇ ပဵၼ်သဵင် တၢင်ၵူၼ်းမိူင်း — ယဝ်ႉၼႆႉ ၸၢႆးသႅင်မိူင်း မင်းၵွၼ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း မိူင်းထႆးတွၼ်ႈၼိူဝ်/ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်လူင် ႁူင်းပွႆႇသဵင် FM 99 ၵဵင်းမႆႇ ပၼ်တၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ် ၵဵဝ်ႇၵပ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇ ၵဵင်းမႆႇ ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။

ၸၢႆးသႅင်မိူင်း မင်းၵွၼ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း မိူင်းထႆးတွၼ်ႈၼိူဝ်/ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်လူင် ႁူင်းပွႆႇသဵင် FM 99 ၵဵင်းမႆႇ

ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ ၵူႈၵေႃႉ တေလႆႈပွင်ႇၸႂ်ၼိူဝ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ။ တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ၵၢၼ် ပူၵ်းပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ပဵၼ်ၶူဝ်းၶွင် ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ပွင်ႇဝႃႈဢႃႇၼႃႇ တႃႇတေပူၵ်းပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းသိုပ်ႇယိုၼ်းယၢဝ်း ၵႂႃႇလူၺ်ႈလွၵ်းလၢႆးတီႇတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼၼ်ႉ မၼ်းတေလႆႈ ဢဝ်သဵင်ၵူၼ်းမိူင်းတင်းၼမ် ပၼ်ဢဵၼ်ပၼ်ႁႅင်း တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် လိူၵ်ႈဢဝ် ၽူႈတႅၼ်းၽွင်း တႃႇတေၵႂႃႇ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းသၽႃး။ တႃႇတေၵႂႃႇတိုတ်ႉတႅမ်ႈမၢႆမီႈ ၶူင်ဢွၵ်ႇမၢႆမီႈ မႃးပူၵ်းပွင်ႁႂ်ႈငၢမ်ႇၵၼ် တင်းသၽႃႇဝၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ယူႇၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ဢႃႇၼႃႇၼႆႉ မၼ်းယူႇၼႂ်းမိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ပွင်ႇဝႃႈသုတ်းသဵင်ႈၵေႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 4-5 ပီ။ ၸွမ်းၼင်ႇ မၢႆမီႈၸိုင်ႈမိူင်းတမ်းဝႆႉ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ မီးလွင်ႈႁုပ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၶိုၼ်းမႄးတႅမ်ႈ ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈဝၢၼ်ႈမိူင်းမႂ်ႇၼႆ။ ဢႃႈၼႃႇ ပွၵ်ႈမႃးတီႈၵူၼ်းမိူင်း တႃႇတေႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈဢဝ် ၸႂ်ႉသုၼ်ႇလႆႈ တႃႇတေတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ႁႂ်ႈပဵၼ်မႃးၽူႈတႅၼ်းၽွင်း ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းတၵ်းတေလႆႈ ႁပ်ႉသုၼ်ႇလႆႈတဵမ်ထူၼ်ႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မွပ်ႈဢၢပ်ႈဢႃႈၼႃႇပၼ် ၼႂ်းမိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်းယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းတေလႆႈမီးဢႃႇၼႃႇ တႃႇတေတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၵၼ်။

ၶေႃႈထီႉၼိုင်ႈၼႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇဝႆႉၵႃႈၶၼ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃး လၢႆးပူၵ်းပွင်တီႇတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼၼ်ႉ ဢႃႇၼႃႇပွၵ်ႈၶိုၼ်း မႃးတီႈၵူၼ်းမိူင်း ပေႃးဝႃႈၵူၼ်းမိူင်း သမ်ႉဢမ်ႇဢဝ်သုၼ်ႇလႆႈၼၼ်ႉၵႂႃႇ တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် မိူၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇဝႆႉၵႃႈၶၼ် တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼႆႉ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉ၊ ၵေႃႉလႂ်ၵေႃႉၼၼ်ႉ မီးၼိုင်ႈသဵင် ဢမ်ႇမီးၽႂ်ယွမ်း ဢမ်ႇမီးၽႂ်လိူဝ် ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇၵႂႃႇတွတ်ႈ ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼႆ ပွင်ႇဝႃႈႁဝ်းႁၢမ်းသုၼ်ႇလႆႈ။

ယွၼ်ႉၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ၵူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းၵႂႃႇၵမ်ႉၸွႆႈ တႃႇလိူၵ်ႈဢဝ်ၵူၼ်းၵေႃႉလႂ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၽူႈတႅၼ်းၽွင်း ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ပၼ် တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းသၽႃး ပႃႊလီႊမႅၼ်ႊ သေ ပဵၼ်ပၢၵ်ႇ ပဵၼ်သဵင် တၢင်ၵူၼ်းမိူင်း ပူၵ်းပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်း ႁႂ်ႈပေႃးၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင် ၵတ်းယဵၼ်။

ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇၵႂႃႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် တေသုမ်းသုၼ်ႇလႆႈလႄႈ မိူၼ်ဢမ်ႇဝႆႉၵႃႈၶၼ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ မိူၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇဝႆႉၵႃႈၶၼ် တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ။ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ် တႃႇတေဢုပ်ႇၸွမ်းပၵ်း ၸွမ်းပိူင် ပိူင်တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼၼ်ႉ တေလႆႈလၢတ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ်ပိူင်လူင်မၼ်းယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ်ႁႅင်း သူၼ်းဢီး ဝၢၼ်ႈမိူင်း ၵႂႃႇၸွမ်းပိူင်တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

တွတ်ႈၵေႃႈလႆႈ ဢမ်ႇၵႂႃႇတွတ်ႈၵေႃႈလႆႈ


မေႃတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၶုၼ်ယုင်းၶဵဝ်

ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မီးသုၼ်ႇလိူၵ်ႈ ၶႂ်ႈပၼ်သဵင်ၵေႃႈ ပၼ်လႆႈ၊ ဢမ်ႇၶႂ်ႈပၼ်သဵင်ၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ႁေၵေႃႈ ယူႇလႆႈ၊ တၢင်းလိူၵ်ႈၽႂ်မၼ်းၵူၺ်း။ ပေႃးယဝ်ႉၸင်ႇ ယႃႇၼႄးဝႃႈ ပဵၼ်ၼၼ်ပဵၼ်ၼီ။

တီႊမူဝ်ႊ  = ၵူၼ်းမိူင်း  ၊ ၶရေႊသီႊ  = ၽွမ်းငမ်း

ပႃႇတီႇတႆး ၶႂ်ႈမီးလၢႆၸုမ်းၵေႃႈယဝ်ႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈတူၺ်းဝႃႈ ၵူၼ်းၵေႃႉလႂ်/ပႃႇတီႇလႂ် တေႁဵတ်းၵၢၼ်ပၼ် ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းလႆႈ။ ႁဝ်းၵေႃႈ ႁူႉ ၵၼ်ယူႇ ၵူၼ်းၵေႃႉၼႆႉ ယူႇၼႂ်းမူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်း ႁူႉၵၼ်လီငၢမ်းယဝ်ႉ ၵေႃႉၼႆႉတေႁဵတ်းပၼ်ၵၢၼ်ႁဝ်းလႆႈဢိူဝ်ႈ ႁဝ်းၵေႃႈ လိူၵ်ႈမၼ်းလႄႈ — ၼၢင်းၶမ်းၵႅဝ်ႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ ၼွၵ်ႈမိူင်း ၸုမ်းၶၢဝ်ႇ One News TV လၢတ်ႈ။

ၼၢင်းၶမ်းၵႅဝ်ႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ ၼွၵ်ႈမိူင်း ၸုမ်းၶၢဝ်ႇ One News TV

ပေႃးပဵၼ်မိူင်းတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼႆ ႁဵတ်းသင်လႄႈ ပိူၼ်ႈၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ႁဝ်းၶႃႈ တေလႆႈတူၺ်းၶေႃႈၵႂၢမ်း တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်သင်။ တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပွင်ႇဝႃႈ တီႊမူဝ်ႊ လႄႈ ၶရေႊသီႊ ( demo + cracy) ႁူမ်ႈၵၼ်ဝႆႉ ပဵၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်း ၵရိၶ်ႉ Greek  / လုၵ်ႉတီႈၵႂၢမ်းၵရိၶ်ႉ မႃး။ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈမႃးတူၺ်းဝႃႈ တီႊမူဝ်ႊ ၼၼ်ႉ ပွင်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း သေ ၶရေႊသီႊ ၼၼ်ႉသမ်ႉ ပွင်ႇဝႃႈ ၽွမ်းငမ်း ပေႃးသွင်ၶေႃႈၼႆႉမႃးႁူမ်ႈၵၼ်ၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းၽွင်းငမ်း/ၵူၼ်းမိူင်းဢုပ်ႉပိူင်ႇ။ ဢႃႇၼႃႇၼႆႉ ယူႇတီႈ ၼႂ်းမိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်း ပွင်ႇဝႃႈၸိူင်ႉၼႆ။

ၵူၼ်းမိူင်းသမ်ႉ ၵဵဝ်ႇသင်ၵၼ်တၢင်းဢၼ်ၼႆႉလႃႇ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ၼႂ်းၵၢင်ၸႂ်ၶဝ် ၶဝ်ၵျိူၵ်ႈၽႂ် ၶဝ်တေလိူၵ်ႈဢဝ် ၵူၼ်းၵေႃႉလႂ် တေလၢတ်ႈပၼ်ၶဝ်လႆႈ လွင်ႈၶဝ်ၶႂ်ႈလၢတ်ႈ ၶႂ်ႈပဵၼ် ယွၼ်ႉၼၼ် ၸင်ႇႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပၢင်တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈလိူၵ်ႈတင်ႈလႆႈလွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်း။

တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼႆႉ မီးထႅင်ႈ 2 ယၢင်ႇ။ သႅၼ်း႞ ဢၼ်ၵႂႃႇသဵၼ်ႈတၢင်းလတ်း ဢၼ်ၵႂႃႇသဵၼ်ႈတၢင်းသိုဝ်ႈ။ သဵၼ်ႈ  တၢင်းသိုဝ်ႈသမ်ႉမီးသင်လႃႇၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းၼႄၵၢင်ၸႂ်လႆႈ ဢၼ်ၶဝ်ၶႂ်ႈပဵၼ် ၶႂ်ႈလႆႈ။ သဵင်ၶဝ်ၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တေလႆႈငိၼ်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ လိူၵ်ႈလႆႈ ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၵျိူၵ်ႈ၊ ၶဝ်ၵျိူၵ်ႈၵေႃႉလႂ် ႁႂ်ႈၶဝ်လၢတ်ႈ ဢၼ်ၼႆႉၵႂႃႇသဵၼ်ႈ တၢင်းသိုဝ်ႈ တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊဢၼ်ၼိုင်ႈ။

သဵၼ်ႈတၢင်းထီႉ 2  သမ်ႉ ၶဝ်လိူၵ်ႈၽူႈတၢင်တႅၼ်းသေ ႁႂ်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းသၽႃး၊ ၼႂ်းသၽႃးၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ်ပေႃးတေၸၢင်ႈ ဢွၵ်ႇပၼ်မၢႆမီႈဝၢၼ်ႈမိူင်းလႄႈ ယူႇတီႈၽူႈတႅၼ်းၽွင်းၶဝ် တေၸၢင်ႈတႅမ်ႈလႆႈ လၢတ်ႈလႆႈလွင်ႈပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢၼ် ၼႆႉ ၸင်ႇတေဝႃႈ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသေ ၵူၼ်းမိူင်းတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ပၼ်။

ၼင်ႇႁိုဝ် ဝၢၼ်ႈမိူင်း ပေႃး တေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်ၼၼ်ႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈလိူၵ်ႈဝႃႈ ၵေႃႉလႂ်တေႁဵတ်းပၼ်ၵၢၼ်ႁဝ်းလႆႈ။ မိူၼ်တင်း ဝႃႈႁဝ်းၶႃႈၸၢင်ႈမၼ်းၵႂႃႇလၢတ်ႈပၼ်ႁဝ်း ၼင်ႇႁိုဝ် ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈလႆႈငိၼ်းသဵင်ႁဝ်း၊ ႁဝ်းၶႂ်ႈပဵၼ်သင်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ၼၼ် ႁဝ်းၶႃႈၸင်ႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ပၼ်။ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇၵႂႃႇသႂ်ႇမၼ်းၵေႃႈၸၢင်ႈသုမ်းသုၼ်ႇ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ် ၶႂ်ႈလိူၵ်ႈၽူႈတႅၼ်းၽွင်း ၵေႃႉတေတၢင်တူဝ်ႁဝ်းၵႂႃႇလၢတ်ႈ ၵႂႃႇၵႄႈတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁဝ်း။ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇၵႂႃႇလိူၵ်ႈသေ ပိူၼ်ႈတၢင်ႇၵေႃႉသမ်ႉပဵၼ်ၵူၼ်းလိူၵ်ႈၵႂႃႇ ၵမ်းၼႆႉ ၸွင်ႇႁဝ်းတေၵျိူၵ်ႈ ၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉ၊ တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁဝ်းမီးသင် ၸွင်ႇမၼ်းတေၵႂႃႇဢုပ်ႇပၼ်လၢတ်ႈပၼ် ထဵင်ပၼ်။

ၵမ်းၼႆႉ ႁဝ်းၵျိူၵ်ႈၵေႃႉၼၼ်ႉ ႁဝ်းသႂ်ႇပၼ်မၼ်းယဝ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇႁဵတ်းပၼ်ၵၢၼ်ႁဝ်းၼႆ ႁဝ်းၸၢင်ႈလၢတ်ႈလႆႈဝႃႈ ႁဝ်း တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ပၼ်သူၸဝ်ႈယဝ်ႉ ႁဵတ်းသင်သူၸဝ်ႈဢမ်ႇႁဵတ်းပၼ်ႁဝ်းလႆႈ ဢၼ်ႁဝ်းၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ်။ ႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈဝႃႈႁင်းၶဝ်လႆႈ။ ယွၼ်ႉၼႆ ဢၼ်ႁဝ်းလူဝ်ႇၵႂႃႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းလမ်ႇ လွင်ႈၸိူင်ႉၼႆ။

သင်ဝႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇၵႂႃႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼႆ တေပဵၼ်ပိူၼ်ႈလုမ်းလုမ်းၼၼ်ႉၼႃႇ၊ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇၵႂႃႇသႂ်ႇၵေႃႈ ပိူၼ်ႈတေမႃးဢုပ်ႉပိူင်ႇႁဝ်း၊ သဵင်ႁဝ်းၵေႃႈတေႁၢႆလၢႆ ႁဝ်းၶႂ်ႈလၢတ်ႈသင်ၵေႃႈဢမ်ႇလၢတ်ႈလႆႈ၊ ဢဝ်ပိူၼ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႂႃႇ ၵူၺ်းယဝ်ႉလႄႈ ဢၼ်ၼႆႉၸၢင်ႈလူႉသုမ်းတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ ယဝ်ႉ သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၼၼ်ႉ။

ပေႃးႁဝ်းဢွၼ်ၵၼ်ဝႃႈ ဢမ်ႇၵႂႃႇသႂ်ႇယဝ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇလမ်ႇလွင်ႈၵႃႈႁိုဝ်ၼႆၸိုင်  ပိူၼ်ႈတေသႂ်ႇၵူၺ်း တေပဵၼ်ပိူၼ်ႈပႅတ်ႈ မူတ်းမူတ်းယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇၵျိူၵ်ႈၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈယူႇယဝ်ႉ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ သုမ်းယဝ်ႉ။

လမ်ႇလွင်ႈမၼ်းတႄႉ ပေႃးႁဝ်းတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼႆ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵၢၼ်ယူႇ ၵၢၼ်ၵိၼ်ႁဝ်း ဢၼ်ပိူၼ်ႈတေမႃးယႃႉၼၼ်ႉ ႁႄႉၵၢင်ႈလႆႈ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ႁဝ်းတေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်ၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈတေဢမ်ႇမႃးယႃႉႁဝ်းလႆႈ ပေႃးႁဝ်းလႆႈတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတႄႉတႄႉ။

ပႃႇတီႇတႆး ၶႂ်ႈမီးလၢႆၸုမ်းၵေႃႈယဝ်ႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈတူၺ်းဝႃႈ ၵူၼ်းၵေႃႉလႂ်/ပႃႇတီႇလႂ် တေႁဵတ်းၵၢၼ်ပၼ် ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းလႆႈ။ ႁဝ်းၵေႃႈ ႁူႉ ၵၼ်ယူႇ ၵူၼ်းၵေႃႉၼႆႉ ယူႇၼႂ်းမူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်း ႁူႉၵၼ်လီငၢမ်းယဝ်ႉ ၵေႃႉၼႆႉတေႁဵတ်းပၼ်ၵၢၼ်ႁဝ်းလႆႈဢိူဝ်ႈ ႁဝ်းၵေႃႈ လိူၵ်ႈမၼ်းလႄႈ မိူၼ်ဝႃႈႁဝ်းႁႃပေႃႈတႄႉမႄႈတႄႉႁဝ်းၼၼ်ႉၼႃႇ။

ၵွပ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ႁဝ်းတေလႆႈႁႃပေႃႈတႄႉ မႄႈတႄႉႁဝ်း ၵူၼ်းဢၼ်ႁၵ်ႉႁဝ်းတႄႉ ဢၼ်တေႁဵတ်းၵၢၼ်ပၼ်ႁဝ်း လႆႈတႄႉ ၶႂ်ႈမီး 10 ၵေႃႉ 10 ပႃႇတီႇ ၵေႃႈယဝ်ႉ မၼ်းယူႇတီႈၸႂ်ႁဝ်းၵူၺ်း။ ပုၼ်ႈၽွၼ်းႁဝ်းမီးသင် ၼင်ႇႁိုဝ် သဵင်ႁဝ်းတေ ဢွၵ်ႇလႆႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းတေလႆႈ ၵႂႃႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် လိူၵ်ႈဢဝ်ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်တေႁဵတ်း ၵၢၼ်ပၼ်ႁဝ်းႁႂ်ႈလႆႈ။

ထႅင်ႈတွၼ်ႈၼိုင်ႈသမ်ႉ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း တၢင်ႇပႃႇတီႇ တၢင်ႇၵေႃႉ ပိူၼ်ႈလႆႈၵႂႃႇ ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် 10 ၶႅပ်း။ ႁဝ်းသမ်ႉ မီး 9 ၶႅပ်း။ ၵမ်းၼႆႉ 9 ၶႅပ်းၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ႁဝ်းၶႃႈ 2-3 ၵေႃႉဢမ်ႇၵႂႃႇတွတ်ႈပၼ်လႄႈ သုမ်းပိူၼ်ႈၵႂႃႇၼၼ်ႉၼႃ။ ဢၼ်ပိူၼ်ႈလႆႈၵႂႃႇ 10 ၶႅပ်းၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈပေႉသေ ပိူၼ်ႈမႃးဢုပ်ႉပိူင်ႇႁဝ်းၶႃႈၵႂႃႇၵူၺ်းၼႃႇ။

ပႃႇတီႇတႆးႁဝ်း မီး 10 ၸုမ်းၵေႃႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇပဵၼ်သင် ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ တွတ်ႈၵႂႃႇသေ ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ႁဝ်းၶႃႈ 1 ၶႅပ်း 2 ၶႅပ်း(1 မႄး 2 မႄး) ၼႆႉမီးၵႃႈ ၶၢၼ်ယႂ်ႇၼႃႇ လမ်ႇလွင်ႈတီႈသုတ်းတႄႉ မိူဝ်ႈၽွင်းႁဝ်းၶႃႈ လိူၵ်ႈၽူႈတႅၼ်းၽွင်း ႁဝ်းၶႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈလူဝ်ႇလႆႈလိူၵ်ႈမႅၼ်ႈ ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈၵျိူၵ်ႈ၊ ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈလႆႈၸႂ် တႄႉတႄႉၼၼ်ႉၵူၺ်းယဝ်ႉ။

သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ယူႇၼႂ်းမိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းၵူႈၵေႃႉ

ၼၢင်းမူဝ်ၶၢဝ်ၼူၼ်း ႁူင်းပွႆႇသဵင် တႆး ၵဵင်းမႆႇ AM 1476 လၢတ်ႈဝႃႈ – “ပေႃးဝႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇၵႂႃႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၸိုင် 1) လွင်ႈသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် တွၼ်ႈတႃႇႁဝ်းၶႃႈ တေၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးလႆႈၶႃႈ။ 2) တႃႇတေၵႂႃႇ ပဵၼ်ၽူႈတၢင်တႅၼ်း ၼႂ်းသၽႃးပၼ်ႁဝ်းၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းလႆႈ။ ပူႇၵႄႇ ပူႇၵၢင်ႉၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းလႆႈ လူးၵွၼ်ႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ႁဝ်းဝႆႉမဝ်မၢင်လႄႈ ဢမ်ႇသႂ်ႇၸႂ်လွင်ႈသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ႁဝ်း” – ဝႃႈၼႆ။

ၼၢင်းမူဝ်ၶၢဝ်ၼူၼ်း ႁူင်းပွႆႇသဵင် တႆး ၵဵင်းမႆႇ AM 1476

ပိူင်လူင် ၼႂ်းမိူင်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ်ပေႃးတေပဵၼ်မႃးလွင်ႈသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းတေလႆႈမီး။ ယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်းသေ လိူၵ်ႈတင်ႈၽူႈတၢင်တႅၼ်း/ ၽူႈတၢင်လၢတ်ႈႁဝ်းၶႃႈၼၼ်ႉသေ ၼင်ႇႁိုဝ် ဝၢၼ်ႈ မိူင်း ပေႃးတေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၼၼ်ႉ မၼ်းတိုၼ်းပဵၼ်ပိူင်လုမ်ႈၾႃႉဢၼ်ၼိုင်ႈၶႃႈ။

ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ မိူင်းတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼၼ်ႉ တိုၼ်းတေလႆႈမီးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈတွၼ်ႈတႃႇတေႁႃၽူႈတၢင်တႅၼ်း/ ၼေႃႇၽူႈတႅၼ်းႁဝ်း ၶႃႈၼၼ်ႉ တေမႃးပဵၼ်ၽူႈတၢင်လၢတ်ႈလႄႈ လူတူၺ်းထိုင်ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းလႂ် ၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ။

ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ပေႃးဝႃႈမၼ်းမီးမႃးၼႆၸိုင် မၼ်းတေလႆႈႁပ်ႉႁူႉႁၼ်ထိုင်သဵၼ်ႈတၢင်းၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းႁဝ်းၶဝ်လႄႈ ၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်။

ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ မၼ်းတေပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်း တႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းလႂ် ၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉၶဝ်ႈၸႂ် လႆႈႁဵၼ်းႁူႉ ထိုင်ပုၼ်ႈၽွၼ်းလႄႈ ၼႃႈတီႈသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃးတေၶဝ်ႈထိုင် ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း ႁႂ်ႈပေႃးၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၶိုတ်းတၼ်းပိူၼ်ႈ။

ယဝ်ႉၵေႃႈ တေပဵၼ်လွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းတၢင်းၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ ၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ၺႃ လွင်ႈတူင်ႇ ဝူင်းႁဝ်းၶဝ် ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ။ လမ်ႇလွင်ႈသေပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းတေလႆႈမီး ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ သူၼ်ႈသိၼ်းသၢၼ်ၵႂႃႇ တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈသေယဝ်ႉလႄႈ ဢမ်ႇမီးၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်၊ ဢမ်ႇမီးၽူႈတၢင်လၢတ်ႈ၊ ဢမ်ႇမီးသၽႃး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၸိုင် ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေသုၵ်ႉယုင်ႈဢူၼ်ဢၢၼ်မေႃးမႄးသေဢမ်ႇၵႃး တေႁဵတ်းႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇလႆႈ ၽႂ်ၵေႃႈမီးဢႃႇၼႃႇ ၵဝ်ၵေႃႈၵဝ် မႂ်းၵေႃႈမႂ်းသေ တေၸၢင်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၼႂ်းၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ။

ႁဝ်းၶႃႈ မႃးတူၺ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁဝ်းၶႃႈလႄႈ ၼႂ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်ၼမ်ၼႆ တေဢမ်ႇပေႃးသူၼ်ၸႂ် ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းဢၼ်လူင်းသဵၼ်ႈသၢႆမၢႆ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ၵူၼ်း ဢၼ်ယူႇၼႂ်းသၽႃးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ႈထိုင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶဝ်ၵေႃႈ ပဵၼ်လႆႈၼိုင်ႈဢၼ်။ ယဝ်ႉ ၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းမၢင်ၵေႃႉ တေႃႈၼင်ႇမၢႆၾၢင်ၵပ်းတူဝ်ႁဝ်းၶႃႈၵူၺ်း ဢမ်ႇမီးၵၼ်ၶႃႈဢေႃႈ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ႁဝ်းပဵၼ်တႆး  ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းၶိူဝ်းၼႆႉၶိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၵမ်းၼႆႉ လူဝ်ႇမႃးလူၺ်ႈလွင်ႈတၢင်းဝႃႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈမႃးၼႆၸိုင် ပေႃးဢမ်ႇမီးဝႂ် ၵပ်း တူဝ်ၼႆ ႁဝ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လႆႈ ဢမ်ႇလိူၵ်ႈၽူႈတၢင်တႅၼ်းႁဝ်းၶႃႈလႆႈ ဢၼ်ၼႆႉမီးလွင်ႈယူပ်ႈ ယွမ်းတင်း ၼမ်။

ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းထုၵ်ႇလီလႆႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ တွၼ်ႈတႃႇတေၵႂႃႇလိူၵ်ႈတင်ႈ။ မိူဝ်ႈပီ 2015 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၵႂႃႇ လိူၵ်ႈတင်ႈတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းၶႃႈ မီးမွၵ်ႈၵႃႈႁိုဝ် ႁၼ်ဢေႇဝႆႉ ယဝ်ႉၵေႃႈမၢင်ဢၼ်ဝႂ်မၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇထုၵ်ႇမႅၼ်ႈ ဢၼ် ၽိတ်းၵႂႃႇ၊ ၵွႆၵႂႃႇၵေႃႈ မီးတင်းၼမ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႉၼမ်ၼမ် သူသုၵ်ႉသၵ်းၵၼ်ၼႃႇလူင် ႁဝ်းတေ ၵႂႃႇသူၼ်ၸႂ်ႁဵတ်းသင်လႃႇႁဝ်းဢမ်ႇလိူၵ်ႈယဝ်ႉ။ ၸိူင်ႉၼင်ႇႁဝ်းမီးပဵၼ် 2-3 ပႃႇတီႇ ႁဝ်းယင်းဢမ်ႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်။

ၵၢင်ၸႂ်ၶႃႈတႄႉ ၶႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်းဝႃႈ ၸိူဝ်းမီးဢႃယု 18 ပီၶိုၼ်ႈၼိူဝ် မီးမၢႆၾၢင်ၵပ်းတူဝ်ၵၼ် ယဝ်ႉၵေႃႈ မီးၼႂ်းၸိုဝ်ႈၶိူဝ်းႁိူၼ်း ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈမီးဝႆႉယူႇၼႂ်းသဵၼ်ႈသၢႆမၢႆ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၼႂ်းပွၵ်ႉ ၼႂ်းယွမ်ႇႁဝ်းၶႃႈၶဝ်ၼၼ်ႉ မီးဝႆႉသဵၼ်ႈသၢႆမၢႆႁဝ်းထုၵ်ႇ မႅၼ်ႈယဝ်ႉၼႆၸိုင် ထုၵ်ႇလီဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် လိူၵ်ႈဢဝ်ၽူႈတၢင်ႇလၢတ်ႈ/ၽူႈတၢင်တူဝ်ႁဝ်းၶႃႈ။ တွၼ်ႈတႃႇ တေၶဝ်ႈသူႇၼႂ်းသၽႃးႁဵတ်းႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၵူၼ်းဢၼ်တေပဵၼ်သူပ်းပဵၼ်သဵင်တၢင်တႅၼ်းႁဝ်းၶႃႈ။ သင်ဝႃႈ ၽူႈတၢင်တႅၼ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းသၽႃးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ယဝ်ႉၼႆ တေလႆႈၶိုၼ်းမႃးတူၺ်းထိုင်လူလွမ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းမိူင်းပေႃး တေဢမ်ႇတုၵ်ႉၶၶၢၼ်ၸႂ်။

မိူၼ်ၼင်ႇ ယႃႈမဝ်းၵမ် ၼမ်လိူင်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းသူၼ်ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ် မၼ်းတေႁၢႆၼၼ်ႉ တေႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်။ မၢင် ၵေႃႉ သမ်ႉဝႃႈ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈလုၵ်ႈႁဝ်းလၢၼ်ႁဝ်း ဢမ်ႇလူဝ်ႇသူၼ်ၸႂ်သင် ပၼ်ပိူၼ်ႈတီႉလႄႈ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇ ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃးတေဢမ်ႇမီးယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်း ဢိူင်ႇႁဝ်းၼၼ်ႉ။ ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပိူင်ယုၵ်းယၢင်ႇမၼ်း သေ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉႁဝ်းတိုၼ်ႇၸႂ်ဝႃႈ ႁႃၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈၽူႈတၢင်လၢတ်ႈ ၽူႈတၢင်တႅၼ်းႁဝ်းၶႃႈၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃးတေ ၵႂႃႇတုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈမႃးၵုမ်းလုမ်းလႃးတူၺ်းထိုင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်း ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းတိတ်းယႃႈမဝ်းၵမ်လႄႈ ၵူၼ်းၵႃႉ ၵူၼ်းၵိၼ် ပေႃးတေဢမ်ႇမီးၼၼ်ႉ ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပိူင်ယုၵ်းယၢင်ႇမၼ်း။ ပေႃးလၢတ်ႈမႃးၸိူင်ႉၼၼ် ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပီႈၼွင်ႉ ႁဝ်းၶဝ် တေသူၼ်ၸႂ် ၶဝ်ႈၸႂ်ၼႂ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉယူႇ

ၵမ်းၼမ် ႁဝ်းၶဝ်ႈဢမ်ႇထိုင်တီႈလႆႈသေ ၵူၼ်းဢၼ်ႁူႉၵေႃႈ လၢတ်ႈၵႂႃႇယူႇတိၵ်းတိၵ်း ၵူၼ်းဢၼ်ဢမ်ႇႁူႉၵေႃႈ ၵႃႈယဝ်ႉ လႄႈ ႁဝ်းဢမ်ႇႁူႉလူး၊ ႁဝ်းလူဝ်ႇႁဵတ်း ၵၢၼ်ႁႆႈ ၵၢၼ်သူၼ်ႁဝ်းၵူၺ်းဢိူဝ်ႈ ႁဵတ်းၼႆသေ မၼ်းဢမ်ႇၶဝ်ႈထိုင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း။ လွင်ႈၼႆႉ မၼ်းမီးလွင်ႈယူပ်ႈယွမ်းလႄႈ ႁဝ်းဢမ်ႇလႆႈၵႂႃႇလိူၵ်ႈတင်ႈ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၶႂ်ႈတုၵ်းသူၼ်းၼမ်ၼမ်ဝႃႈ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇလိူၵ်ႈ တင်ႈၵၼ်သေၵမ်း။

ယူႇတီႈၶႃႈႁဝ်း ပဵၼ်တႆးၵေႃႉၼိုင်ႈသေ တူင်ႉၼိုင်ဝႆႉၼႂ်းၸိုင်ႈထႆးၼႆႉ သင်ဝႃႈ ၵူၼ်းၵေႃႉလႂ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ မီးပုၼ်ႈၽွၼ်း သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်တွၼ်ႈတႃႇတေၵႂႃႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၵၼ်ၶႃႈယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ဢႃယု တဵမ် 18 ပီလႄႈ ဢမ်ႇၵႂႃႇလႆႈ ၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈတေယွၼ်ႇယၢၼ်းပၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းတုၵ်ႉၶီႉတ၊ ၵူၼ်းဢမ်ႇယူႇႁိူၼ်း ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းဝႆႉ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ တေလႆႈယူႇ။

ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ၵၢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းၶႃႈတႃႇတေမႃးတႅပ်းတတ်းထတ်းသၢင် လိူၵ်ႈဢဝ်ၽူႈတၢင်လၢတ်ႈ/ တၢင် တႅၼ်းႁဝ်းၶႃႈ ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ပၼ်ႁဝ်း ယဝ်ႉၵေႃႈ မႃးလူလွမ်ပၼ်ၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်းမိူင်းႁဝ်း။

ပေႃးဝႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇၵႂႃႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၸိုင် 1) လွင်ႈသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် တွၼ်ႈတႃႇႁဝ်းၶႃႈ တေၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးလႆႈၶႃႈ။ 2) တႃႇတေၵႂႃႇပဵၼ်ၽူႈတၢင်လၢတ်ႈ/ တႅၼ်း ၼႂ်းသၽႃးၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းလႆႈ ပူႇၵႄႇ ပူႇၵၢင်ႉၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းလႆႈ လူးၵွၼ်ႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ႁဝ်းဝႆႉမဝ်မၢင်လႄႈ ဢမ်ႇသႂ်ႇၸႂ်လွင်ႈသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ႁဝ်း။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆ ယူႇတီႈၶႃႈႁဝ်း ယူႇတၢင်းမိူင်းထႆးသေ လႆႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းတႄႉ လွင်ႈသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ႁဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းယင်းပွႆႇ ၽႃႈပႅတ်ႈ၊ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ တွၼ်ႈတႃႇတေၵႂႃႇတူၺ်း လူလွမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႄႈၵူၼ်းတင်းၼမ်တင်းလၢႆၼၼ်ႉ ၼႆၸိုင် ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ တိုၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ ၵွပ်ႈၼၼ် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈ ပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶဝ်ႁူႉသေ သူၼ်ၸႂ်ၵၼ်ၼမ်ၼမ်သေၵမ်းၶႃႈ။

ၶဵပ်းမႄးႁဝ်းၶႅပ်းၼိုင်ႈ ၼႆႉ ၸင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်မႃးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈဢၼ်ယႂ်ႇလူင်

 “ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈဝူၼ်ႉလိုၵ်ႉလိုၵ်ႉထႅင်ႈဢိတ်းၼိုင်ႈ ႁဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း တူဝ်လဵၵ်ႉလဵၵ်ႉဢွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈၵူၺ်း ၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼႆႉ ႁဝ်းၵေႃႈမီးဢႃႇၼႃႇယူႇ။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈတီႈတေၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈ ၸိူင်ႉၼႆၵေႃႈ ၶႂ်ႈတုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၵႂႃႇတွတ်ႈမႄးပၼ် ၵႂႃႇလိူၵ်ႈတင်ႈပၼ်သဵင်၊ ၶဵပ်းၵၢင်ၸႂ်ႁဝ်း သဵင်ၼိုင်ႈၵေႃႈ ၸင်ႈမီး လွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ ဢၼ်ယႂ်ႇလူင် မႃးတႄႉတႄႉ — ” –  ၸၢႆးဢွင်ႇလႃႉ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်လူင် ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈလၢတ်ႈ။

ၸၢႆးဢွင်ႇလႃႉ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်လူင် ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ

System တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ် System ၼႆႉ တေဢုပ်ႉပိူင်ႇၸိူင်ႉ ႁိုဝ် ပွင်ႇဝႃႈ လူဝ်ႇဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ မႃးပဵၼ်တၢင်တူဝ်ႁဵတ်းသၢင်ႈတွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆ ၸင်ႇလႆႈၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၶိုၼ်ႈမႃး ၵူၼ်းတီႈဢၼ်တေၶိုၼ်ႈမႃးၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ၵေႃႈတေမီးဢႃႇၼႃႇ တႃႇတေမႃးၽွင်းငမ်းၶိုၼ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႂ် ပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ဝၢၼ်ႈမိူင်းတေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်မႃး။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆ လႄႈ System တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵူႈၵေႃႉ မီးဢႃႇၼႃႇ မီးသဵင်ၵၼ်။

ယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈၼႆႉ ႁဝ်းမီးသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်တႃႇတေတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ပေႃးဝႃႈႁဝ်းဢမ်ႇၵႂႃႇတွတ်ႈၶႅပ်း ၵၢင်ၸႂ်ၼႆ မၼ်းပွင်ႇဝႃႈ ႁဝ်းသုမ်းသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ႁဝ်း။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ ယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈသေ မၼ်းပဵၼ် ၼႃႈတီႈပုၼ်ႈၽွၼ်းတႃႇတေလႅၵ်ႈလၢႆႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ပေႃးႁဝ်းဢွၵ်ႇသဵင် ၵႂႃႇလူင်းလိူၵ်ႈတင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉမႃး မၼ်းတေႁဵတ်းႁႂ်ႈ သဵင်ႁဝ်းဢၼ်ၼိုင်ႈတေလႅၵ်ႈလၢႆႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်မႃး။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ ယူႇတီႈႁဝ်းၶႃႈၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လူဝ်ႇလႆႈဢွၵ်ႇပၢၵ်ႇဢွၵ်ႇသဵင်ႁဝ်း တႃႇပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၶႃႈ။

ၼင်ႇႁိုဝ် ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ တေလႅၵ်ႈလၢႆႈၼၼ်ႉ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ ၵႂႃႇဢွၵ်ႇၸိုဝ်ႈ ဢွၵ်ႇသဵင်ၵၢင်ၸႂ်ပၼ် မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ႁဝ်း ၶႃႈ ၵႂႃႇတွတ်ႈမႄးပၼ်ပႃႇတီႇတီႈဢၼ်ပေႉၵႂႃႇၼၼ်ႉ မႃးၸွႆႈ ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃႁဝ်းလႆႈ ပွင်ႇဝႃႈ တီႈဢၼ်ႁဝ်းၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈ ပဵၼ်လႄႈ တီႈဢၼ်ႁဝ်းၶႂ်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၸိူင်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈ ပဵၼ်သုၼ်ႇၼိုင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈဢွင်ႇပေႉမႃး။ မၼ်းၵေႃႈ တေမီး လွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၸွမ်းၼင်ႇႁဝ်းၶႃႈယိူင်းဢၢၼ်းဝႆႉ။ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇၵႂႃႇတွတ်ႈမႄးၼႆ ပေႃးဝႃႈပႃႇတီႇ ထႅင်ႈတၢင်ႇဢၼ် ပေႉၵႂႃႇၼႆၵေႃႈ မၼ်းမိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇဝႃႈ သဵင်ႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းတေဢမ်ႇၵႂႃႇလႅၵ်ႈလၢႆႈလႆႈ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈဝူၼ်ႉလိုၵ်ႉလိုၵ်ႉထႅင်ႈဢိတ်းၼိုင်ႈ ႁဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း တူဝ်လဵၵ်ႉလဵၵ်ႉဢွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈၵူၺ်း ၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းတီႇတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼႆႉ ႁဝ်းၵေႃႈမီးဢႃႇၼႃႇယူႇ။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈတီႈတေၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈ ၸိူင်ႉၼႆၵေႃႈ ၶႂ်ႈတုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၵႂႃႇတွတ်ႈမႄးပၼ် ၵႂႃႇလိူၵ်ႈတင်ႈပၼ်သဵင်၊ ၶဵပ်းၵၢင်ၸႂ်ႁဝ်း သဵင်ၼိုင်ႈၵေႃႈ ၸင်ႈမီး လွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ ဢၼ်ယႂ်ႇလူင် မႃးတႄႉတႄႉၼႆ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈဝူၼ်ႉၸိူင်ႉၼႆ။

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း