Tuesday, March 19, 2024

ပၢႆးယူႇလီ ပဵၼ်ၸုၵ်ႈလၢပ်ႈယႂ်ႇလူင် တႃႇၸၢတ်ႈပၢၼ်ၵူၼ်း

Must read

ၵႂၢမ်းထမ်းပုတ်ႉထၶမ်းၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ မီးဝႆႉဝႃႈ- ဢရေႃးၵယႃ ပရမႃ လႃၽႃ “လွင်ႈဢမ်ႇမီးတၢင်းပဵၼ် ရေႃးၵႃႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸုၵ်ႈလၢပ်ႈဢၼ်ယႂ်ႇလူင်”- ၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇတႆးၵေႃႈ မီးဝႆႉဝႃႈ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းဢမ်ႇၶီ ပေႃးယူႇလီႁႃလႆႈ။ မီးငိုၼ်းၶမ်းၼမ်လၢႆ ဢမ်ႇပဵင်းမီးလၢပ်ႈ ပၢႆးယူႇလီ ၼိုင်ႈဝၼ်း- ၼႆယဝ်ႉ။

- Subscription -

ၽွင်းႁၢင်ပီ 2019 ဢိၵ်ႇႁူဝ်ပီ 2020 မႃးၼႆႉ ဢမ်ႇထၢင်ႇဢမ်ႇထိူမ်၊ ဢမ်ႇမုင်ႈဢမ်ႇမွင်းသေ တၢင်းပဵၼ်ၵႃႇလလူင် ဢၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၸိူဝ်ႉမႅင်းဝႆႊရသ်ႉၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊသၢႆၽၼ်းမႂ်ႇ (COVID-19) ဢၼ်ႁူဝ်တီးႁူဝ်လၢင်း ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈတူၼ်ႈတေႃ မၼ်းမီးတီႈမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ ယင်ႇႁၢၵ်ႈဢွၵ်ႇတူၼ်ႈ လမ်းၵိင်ႇတိူၼ်းတၢၵ်ႇ လၢမ်းၽႄႈၸပ်းၵၼ် ထိုင်လၢႆဝၢၼ်ႈလၢႆမိူင်း ၼႂ်းလူၵ်ႈလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ။

ထိုင်မႃးမွၵ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊၼႆႉ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်မႃးႁႅင်း၊ တူဝ်ႈလူၵ်ႈတိတ်းၸပ်း ၸိူဝ်ႉမႅင်း ၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇႁူဝ်သႅၼ်မႃး။ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မျႅၼ်ႇမႃႇ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးၼႆႉၵေႃႈ ထိုင်မႃးမီးမႃး မီးၵူၼ်းၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်းမႃးမွၵ်ႈၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်သေ မႃးယႃႉပၢင်ပွႆးၾိင်ႈထုင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ပွႆးသၢင်ႇလွင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ယႃႉပႅတ်ႈပႃးၾိင်ႈထုင်း ပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉလိူၼ်ႁႃႈ လႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။

တၢင်းပဵၼ်ဢၼ်ၼႆႉ လိူဝ်သေတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ ၵူၼ်းၼႂ်းလူၵ်ႈၶူင်းၵၢင်ၶူင်းၵူၼ်းယဝ်ႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉယွၼ်ႈပႃးထိုင် ၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း၊ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ၊ ၵၢၼ်သိုၵ်းၵၢၼ်သိူဝ် ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ တေႃႇထိုင်ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်း။

Photo AFP ၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 တီႈႁူင်းယႃ မိူင်းဝူႊႁၢၼ်ႉ

သင်ဝႃႈလၢတ်ႈလူၺ်ႈလွင်ႈ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ပွတ်းဢွၼ်ႇတွၼ်ႈၼိုင်ႈၸိုင် ၽွင်းၶၢဝ်းမႆႈ ၽွင်းၶၢဝ်း ဢိုတ်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႂ်းလၢႆၸႄႈဝဵင်း ဢၢၼ်းႁဵတ်းပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆး ၶၢဝ်းမႆႈလႄႈ ႁူင်းႁဵၼ်းထမ်ႇမ၊ ပၢင်သွၼ်ၾိင်ႈငႄႈပုတ်ႉထ၊ ႁူင်းႁဵၼ်းထမ်ႇမလႄႈလိၵ်ႈလၢႆးတႆး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢိၵ်ႇ ပၢင်သွၼ်တႃႇပူၵ်းပွင်ၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယွၼ်ႉၽေး တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 သေ လႆႈၵိုတ်းလိုဝ်ႈပႅတ်ႈလၢႆတီႈလၢႆပၢင်။ ပႃးၸဵမ် ပၢင်ၶူၼ်ႉၶႆႈ တႅမ်ႈတွပ်ႇလိၵ်ႈထမ်ႇမ မုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး ၵေႃႈလႆႈၵိုတ်းလိုဝ်ႈယင်ႉဝႆႉၼႂ်းပီၼႆႉ။

ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉထိုင်ၶၢဝ်းၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းၶိုၼ်းယဝ်ႉၵေႃႈ ႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ လၢႆလၢႆၸိုင်ႈမိူင်း၊ ပႃးၸဵမ်ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မျႅၼ်ႇမႃႇ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးၸိူဝ်းၼႆႉ ယင်းပႆႇပိုတ်ႇၶိုၼ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ လွႆတႆးလႅင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ယင်းတိုၵ်ႉႁၢင်ႈႁႅၼ်း ပၼ်ပိုၼ်ႉႁူႉ လွၵ်းလၢႆးၵႅတ်ႇၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၼႆႉၵၼ်ယူႇ၊ ယိူင်းဝႆႉဢၢၼ်းပိုတ်ႇၼႂ်းလိူၼ်ၼႃႈ လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ။

တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပႃးၸဵမ်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ဢမ်ႇပေႃးမီး ၵူၼ်းပဵၼ်ယဝ်ႉ၊ ယူတ်းယႃႁၢႆၶႅၼ်းၵၼ်ၼမ်ယဝ်ႉ၊ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးၵူဝ်ၵၼ်ယဝ်ႉ ပွႆႇလၢမ်ႈလူတ်းယွၼ်ႇ ဝႆႉမၢင်ဝၢင်းႁဵဝ်ႇၵၼ်မႃးယဝ်ႉသေတႃႉ တီႈတၢင်ႇဝၢၼ်ႈတၢင်ႇမိူင်း မိူၼ်ၸိူင်ႉမိူင်းဢမေႊရိၵႃႊ၊ ပရႃႇၸီႊ၊ ရတ်ႉသျိူဝ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼႂ်းၼိုင်ႈဝၼ်း ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း ၸပ်းတၢင်းပဵၼ် တိုၵ်ႉပုင်ႈၶိုၼ်ႈၼမ်ယူႇ၊ တိုၵ်ႉယူႇၼႂ်းငဝ်းလၢႆးလႆႈမႆႈၸႂ်ႁႅင်း။   ဝၼ်းတီႈ 29 /6/2020 ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မီးၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ထိုင် 299 ၵေႃႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်မီး 10 လၢၼ်ႉယဝ်ႉသေၵူၼ်းတၢႆယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉမီးယူႇ 5 သႅၼ်ပၢႆ။

ပေႃးၶိုၼ်းမႃးလၢတ်ႈလူၺ်ႈ လွင်ႈတၢင်းပဵၼ်ၸိုင် တၢင်းပဵၼ် ႁိုဝ် ရေႃးၵႃႇၼႆႉ ပိူင်လူင်မၼ်းမီး 2 ပိူင်၊ တၢင်းပဵၼ်တီႈတူဝ် လႄႈ တၢင်းပဵၼ်တီႈၸႂ်။ လွင်ႈဢၼ်တၢင်းပဵၼ် တုမ်ႉတိူဝ်ႉမႅၼ်ႈတူဝ်ၶိင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ဢင်ႇၵႃႇၼႂ်းတူဝ်ၶိင်း ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ၊ လိပ်ႈ၊ ၶႄႉ၊ ပဵၼ်ၸဵပ်းပဵၼ်ယဵၼ်း၊ ပဵၼ်ၶူပ်းပဵၼ်ၶိုၼ်ႈ၊ ပဵၼ်ၵႂ်ႈပဵၼ်ပွင်း၊ ပဵၼ်ၶူမ်းပဵၼ်ၵၢႆး၊ တိတ်းၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်းသေ ပဵၼ်ၶႆႈပဵၼ်ၼၢဝ်၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလႆႈႁပ်ႉ လွင်ႈၸဵပ်းသႅပ်ႇ ၸဵပ်းၶိုၼ်ႈ ၸဵပ်းၵႅၼ်း မူၺ်ႈဢိဝ်ႈ ဢၼ်ပၼ်တၢင်းတုၵ်ႉၶၶၢၼ်ၸႂ်တီႈတူဝ်ၶိင်းၵူၼ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်တီႈတူဝ်ယဝ်ႉ။

တၢင်းပဵၼ်တီႈၸႂ်သမ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈမီးလွင်ႈတၢင်းပိူင်ပဵၼ် သေၸိူဝ်ႉသေပိူင် ဢၼ်လႆႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၸႂ် သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸႂ်တူဝ်ၵဝ်ႇ ၵဝ်ႇသဝ်ႈဝဝ်းမွင်၊ ၶီၸႂ်၊ ၼႅင်ၸႂ်၊ ၸဵပ်းၸႂ်၊ မႆႈၸႂ်လိူတ်ႇၸႂ်၊ သုၵ်ႉၸႂ်ယုင်ႈၸႂ်၊ ပႃးၸဵမ်ၸႂ်ၽူင်ႉၸႂ်ပိဝ် မီးၾႆးၵိလေႇသႃႇႁုပ်ႇမႆႈႁုမ်းႁၢင်းဝႆႉယူႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်တီႈၸႂ်ပၢႆးၸႂ်ယဝ်ႉ။

လၢတ်ႈသိုဝ်ႈတိုဝ်ႉၸၼ်း ၽႃႇမႆႉဢမ်ႇဝႄႈတႃ တြႃးဢမ်ႇဝႄႈၼႃႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းႁဝ်း ၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ ပေႃးဝႃႈဢမ်ႇယူႇလီမႃး၊ ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ဝႆႉသေ ၵိၼ်သင်ၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ၊ ႁဵတ်းသင်ၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ၊ ယူတ်းယႃၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉ ထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်းၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၵႃႈၶႂ်ႈမၢၵ်ႈမီးလီပဵၼ် ငိုၼ်းၶမ်းၼပ်ႉဢၢၼ်ႁူဝ်မိုၼ်ႇလၢၼ်ႉ ႁူဝ်သႅၼ်လၢၼ်ႉၵေႃႈ တႃႇတူဝ်ၵဝ်ႇတႄႉ ၶူဝ်းၶွင်ငိုၼ်းၶမ်းတင်းလူင်တင်းလၢႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တိုၼ်းဝႃႈဢမ်ႇမီးၵႂၢမ်းမၢႆ ဢမ်ႇမီးတီႈပွင်ႇသင်ယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ယွၼ်းသူးပၼ်ႁႂ်ႈၸၢဝ်းလူၵ်ႈၵူႈၵေႃႉၵူႈၵူၼ်း၊ ႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉမိူင်းတႆးႁဝ်းၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း၊ ႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းၶႃႈ ၵူႈၵေႃႉၵူႈၵူၼ်း မီးတူဝ်ၵႅၼ်ႇၶႅင် ၸႂ်ၵႅၼ်ႇၶႅင်၊ ပၢႆးယူႇလီ တင်းတူဝ်တင်းၸႂ်ၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉၼင်ႇၵၼ်၊ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်တိုဝ်းၵမ်ႁဵတ်းၸွမ်း လၢႆးၵႅတ်ႇၵင်ႈ ၸိူဝ်ႉမႅင်း တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ဢၼ်လၢမ်းၽႄႈယူႇ ၵၢပ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉသေ ႁႂ်ႈႁဝ်းၶႃႈပီႈၼွင်ႉ တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈ ပူၼ်ႉလွတ်ႈ ၽေးၶဵၼ်လူင် တၢင်းပဵၼ် ဢၼႃႇရေႃးၵႃႇ 96 ၵၼ်ၵူႈၵေႃႉၵူႈၵူၼ်း သေၵမ်း။

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း