ၸွမ်ၸိုင်ႈဢမေႊရိၵႃႊ ၻူဝ်ႊၼေႃႊ ထရမ်ႉ ၸီႉၼႃႈ ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ (WHO) ဝႃႈ ပဵၼ်ၸႂ်ၶႄႇ၊ ပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်း 30 ဝၼ်း ႁႂ်ႈပူၵ်းပွင်ၼႃႈၵၢၼ်လီၶိုၼ်ႈ၊ ပေႃးဢမ်ႇၼၼ် တေတတ်းငိုၼ်းၸွႆႈထႅမ်။
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19/05/2020 ၸုမ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇရွႆႊတိူဝ်ႊ (Reuter) ဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇဝႃႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈ ၻူဝ်ႊၼေႃႊ ထရမ်ႉ ဢမေႊရိၵႃႊ မွၵ်ႈလၢတ်ႈၵႂၢမ်းတီႈႁိူၼ်းႁေႃၶၢဝ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 18/05/2020 ။ မၼ်းၸဝ်ႈ တူၵ်ႇတၵ်ႉၸီႉၼႄး ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ (WHO) ဝႃႈ ပဵၼ်ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈလွၵ်ႇၼူၵ်ႉပၼ်ၶႄႇ၊ ပဵၼ်ၸႂ်ၶႄႇ၊ ဢဝ်ၸႂ်ၶႄႇ-ၼႆယဝ်ႉ။
ဢွၼ်ၼႃႈၼႆႉ ထရမ်ႉ ၵေႃႈ တူၵ်ႇတၵ်ႉမႃးယဝ်ႉပွၵ်ႈၼိုင်ႈဝႃႈ- ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ႁူမ်ႇတူမ်း ၶေႃႈမုလ်းလႄႈ ၼႄႉၼမ်းပၼ်တၢင်းႁူႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်ႁႄႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၽိတ်းၽိတ်း ပိူင်ႈပိူင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸိူဝ်ႉမႅင်းမရၼလူင်ၼႆႉ ပေႃးၽႄႈလၢမ်းၸွတ်ႇတူဝ်ႈၵႂႃႇတင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ/လူၵ်ႈ-ၼႆယဝ်ႉ။
လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ထရမ်ႉ လွၵ်ႇငိုတ်ႈပႃးဝႃႈ- ပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်း 30 ဝၼ်း ႁႂ်ႈမူၼ်ႉမႄးပူၵ်းပွင် ႁဵတ်းသၢင်ႈၼႃႈၵၢၼ်တႃႇငၢၼ်း ႁႂ်ႈလီသေဢွၼ်တွၼ်းသေႇၵဝ်ႇၵႂႃႇ၊ ပေႃးဢမ်ႇၼၼ် ဢမေႊရိၵႃႊ တေတတ်းငိုၼ်းၸွႆႈထႅမ်ၶၢဝ်းယၢဝ်း ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး တေထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇၵၢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်းပႃးထႅင်ႈ-ၼႆယဝ်ႉ။
ၸွမ်ၸိုင်ႈထရမ်ႉ ယင်းလၢတ်ႈပႃးဝႃႈ- ၸွမ်းၼင်ႇတၢင်းႁၼ်ထိုင်တူဝ်ၵဝ်ႇတႄႉ ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီ လုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ဢမ်ႇလႆႈလွင်ႈ ပဵၼ်ဢၼ်လီၶေႃးၶူမ်သဝ်ႈမွင်ၸွမ်းတႄႉတႄႉ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢမေႊရိၵႃႊၼႆႉ ၸွႆႈထႅမ်ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉမႃး ၼိုင်ႈပီလႂ် 450 လၢၼ်ႉ ၻေႃႊလိူဝ်ႊ၊ ၶႄႇၸွႆႈၼိုင်ႈပီလႂ် 38 လၢၼ်ႉၻေႃႊလိူဝ်ႊၵူၺ်း-ဝႃႈၼႆ။
ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈၸုမ်းပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ ဢၼ်မီး Dr. ထႄးရွသ်ႉ ဢတ်ႉႁႃႊၼွမ်ႊ ပဵၼ်ၽူႈပွင်ၵၢၼ်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၼႆႉ ယၢမ်ႈတွပ်ႇထဵင် ၸွမ်ၸိုင်ႈထရမ်ႉ မႃးတႃႇသေႇ။
ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 18/05/2020 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ သီၵျိၼ်ႉၽိင် လၢတ်ႈ မိူဝ်ႈႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ လူၺ်ႈၵၢၼ်ထၢႆႇႁၢင်ႈသဵင်ၵမ်းသိုဝ်ႈ (Video call) ဝႃႈ- ယိုၼ်ယၼ်ဝႃႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇၼႆႉ ႁဵတ်းသၢင်ႈၼႃႈၵၢၼ်တႃငၢၼ်း လွင်ႈႁႄႉၵင်ႈ တၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 မီးလွင်ႈသိုဝ်ႈသႂ်၊ ပေႃးဝႃႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၼႆႉ ႁၢႆယဵၼ်မႃးယဝ်ႉ ယူႇတီႈတၢင်းမိူင်း ၶႄႇတူဝ်ႈတၼ်း တႃႇႁႂ်ႈၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ် WHO ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈယူႇၼႆႉ မႃးၵူတ်ႇထတ်းလႆႈ-ၼႆယဝ်ႉ။
ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ် ၵူၼ်းမိူင်းတိတ်းၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်း ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၼမ်သုတ်းထီႉၼိုင်ႈမိူဝ်ႈလဵဝ် ပဵၼ်ဢမေႊရိၵႃႊ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ 20/5/2020 ယၢမ်း 10:30 မူင်း၊ ၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်မီး 1,570,583 ၵေႃႉ၊ ၽူႈတိတ်းၸိူဝ်ႉမႅင်းထႅင်ႈမႂ်ႇမႂ်ႇ 20,289 ၵေႃႉ၊ တိုၵ်ႉယူတ်းယႃတူဝ်ယူႇ 1,115,870 ၵေႃႉ၊ ယႃႈႁၢႆၶႅၼ်းယဝ်ႉ 361,180 ၵေႃႉ၊ လူႉတၢႆယဝ်ႉ 93,533 ၵေႃႉ။
ၸိုင်ႈမိူင်းတိတ်းၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်းထီႉ 2 ပဵၼ်မိူင်းရတ်ႉသျိူဝ်ႊ၊ မိူဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်မီးယဝ်ႉ 299,941 ၵေႃႉ၊ ၽူႈတိတ်းၸိူဝ်ႉမႅင်းထႅင်ႈမႂ်ႇမႂ်ႇ 9,263 ၵေႃႉ၊ ယူတ်းယႃႁၢႆၶႅၼ်းယဝ်ႉ 76,130 ၵေႃႉ၊ လူႉတၢႆယဝ်ႉ 2,837 ၵေႃႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈမိူဝ်ႈၼႆႉ မိူင်းသပဵၼ်ႊ မီးၵူၼ်းၸပ်း ၸိူဝ်ႉမႅင်းၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး တိူဝ်းလိူဝ်မိူင်းပရႃႇၸီးသေ ပဵၼ်မႃးထီႉ 3 ၶွင်လူၵ်ႈယဝ်ႉ။
တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈၼႆႉ 20/05/2020 ၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်တူဝ်ႈလူၵ်ႈမီး 4,982,937 ၵေႃႉ၊ ၽူႈတိတ်းၸိူဝ်ႉ မႅင်းမႂ်ႇ 94,983 ၵေႃႉ၊ ယႃႁၢႆၶႅၼ်း 1,956,361 ၵေႃႉ၊ လူႉတၢႆ 324,554 ၵေႃႉ-ၼႆယဝ်ႉ။ (ဢိင်ၶေႃႈမုလ်းၶၢဝ်ႇထႆးရတ်ႉ ဢွၼ်းလၢႆး)။
