မၢႆတွင်း ဝၼ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် တူင်ႉတၵ်ႉထိုင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇလႄႈ ၽူႈႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ

မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 21 လိူၼ်မေႊ 2019 ၼႆႉ ဢၼ်တႆးႁဝ်း လႆႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇသေ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉမႃးၼႆႉ မၼ်းၵေႃႈတဵမ်မႃး 61 ပီယဝ်ႉ။

ယူႇတီႈၸဝ်ႈၼွႆႉသေႃးၼၼ်ႇတ (ၸဝ်ႈႁၢၼ်လူင် ၸဝ်ႈၼွႆႉ ႁွင်ႉ သေႃးယၼ်ႇတ ငိူၵ်ႈၵၢင်းလၢႆး) ႁဝ်းၶႃႈ ဢွၼ်ႁူဝ် ၽူႈႁၵ်ႉ ၸၢတ်ႈ 31 ၵေႃႉ ၶဝ်ၸဝ်ႈလႆႈၵႂႃႇၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ် တီႈၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်းမိူင်းတူၼ် တၢင်းပွတ်းမိူင်းထႃး မိူင်းၵျွတ်ႈ လႆႈၵိၼ်ၼမ်ႉ သၸ်ႉၸႃႇဝႃႈ တေပူတ်းပွႆႇၶိုၼ်း ဝၢၼ်ႈႁဝ်း၊ မိူင်းႁဝ်း ၸိူဝ်ႉ ၶိူဝ်းႁဝ်း ၼႆသေ လႆႈႁဵတ်းမႃး။

တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃး တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ႁဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်မႃးၼႆႉ ထုၵ်ႇလီလႆႈထတ်းသၢင်ဝႃႈ ႁဝ်းၸွင်ႇပႃႈထိုင်တီႈယိူင်း ဢၢၼ်းယဝ်ႉႁႃႉ၊ ပႆႇထိုင်တီႈယိူင်းဢၢၼ်းၼႆႉ ႁဝ်းထုၵ်ႇလီလႆႈႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ မၼ်းယူပ်ႈယွမ်းတီႈလႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉႁဝ်းလူဝ်ႇ လႆႈထတ်းသၢင်။

ပေႃးဝႃႈႁဝ်းထတ်းသၢင်ယဝ်ႉၵေႃႈ မၼ်းၸင်ႇတေယဝ်ႉ၊ မၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇယဝ်ႉ တေလႆႈမူၼ်ႉမႄးဢိူဝ်ႈ တီႈဢၼ်ယူပ်ႈ ယွမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ပေႃးမူၼ်ႉမႄးယဝ်ႉၵေႃႈ တေလႆႈမီးၵၢၼ်ဝၢင်းၽႅၼ် လႄႈ ၶိုင်ပွင်ၵႂႃႇ ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ် ၸင်ႇၵွႆႈထိုင် တီႈယိူင်းမၢႆ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ“ ႁဝ်းႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉႁၵ်ႉၸၢတ်ႈဢိူဝ်ႈၼႆသေ ၵုမ်ႇတိုၵ်းတေႃးၵၼ်ယူႇတိၵ်းတိၵ်း”တႄႉ။ လွင်ႈၽိတ်း၊ လွင်ႈထုၵ်ႇ၊ လွင်ႈၶိုၼ်ႈသင်ႉ၊ ၶိုၼ်ႈသုင် လွင်ႈယူပ်ႈယွမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇထတ်းသၢင် မူၼ်ႉမႄးၼႆ တႃႇတေၽႅဝ် ၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇမီးတၢင်းမၼ်း။

ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ ၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်း တီႈၸိူဝ်းႁၢပ်ႇၼႃႈၵၢၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းယူႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးလွင်ႈထတ်း သၢင်ၵၼ်။ ပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းဢၼ်မႃး ၾၢႆႇလင်ၼႆႉတႄႉ ႁဝ်းၵေႃႈ ၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်းဝႃႈ ထုၵ်ႇလီလႆႈ ဢဝ်ၵုင်ႇဢဝ်မုၼ် ယုၵ်ႉ ၵုင်ႇယုၵ်ႉမုၼ် ၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈႁၢပ်ႇၵိုတ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းမႃး တင်ႈတႄႇ 1958 တေႃႇထိုင် မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ။

မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉၼႆၵေႃႈ ပေႃးႁဝ်းဢွၼ်ၵၼ်ယုၵ်ႉယွင်ႈၼႆ မၼ်းၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ်တင်း ယုၵ်ႉယွင်ႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းတႆးႁဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေ ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉယဝ်ႉ မၼ်းၵေႃႈမီး ၵူၼ်းလၢႆ ၸဝ်ႈ ဢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ် ႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈမႃး တင်ႈတႄႇဢဝ် ၸဝ်ႈၼွႆႉသေႃးၼၼ်ႇတမႃး ၸဝ်ႈ ၵွၼ်းၸိူင်း၊ ၸဝ်ႈသိုၵ်း ၸၢမ်ႇမိူင်း၊ ၸဝ်ႈၸၢင်ႉ၊ ၸဝ်ႈသႅင်သိုၵ်း ၸဵမ်ၵႂႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈဢွၼ်ၵၼ်ယုၵ်ႉယွင်ႈ ဢိူဝ်ႈ။ ၼွၵ်ႈသေၶဝ်ၸဝ်ႈ ဢၼ်ပူၼ်ႉၵႂႃႇၼႆႉ ၸိူဝ်းဢၼ်ယင်းမီး ၸီႇဝိတ်ႉသၢႆၸႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းၵေႃႈလူဝ်ႇလႆႈ ယုၵ်ႉ ယွင်ႈဢိူဝ်ႈ။ ပေႃးယုၵ်ႉယွင်ႈၼႃႈ ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်းၼႆ မၼ်းၵေႃႈမီးၵႃႈမီးၶၼ် ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ်ၸွင်ႇတေၸၢင်ႈ ပဵၼ်ႁႅင်းၸႂ် ပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းတင်းၼမ် သေ ၼႃႈၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတေၸၢင်ႈၶိုၼ်ႈၼႃႈၵႂႃႇဢိူဝ်ႈ။ ၸင်ႇထိုင်တီႈယိူင်းမၢႆ ဢိူဝ်ႈ။

ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ ၼႂ်းပီၼႆႉ ႁဝ်းမီးဢဵၼ်းဢၢၼ်းဝႃႈ 1) ၼႆႉ ႁဝ်းလီလႆႈမီးဝႆႉ မူႇၸုမ်းၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ် ဢၼ်ၽၢၼ်ႇလၢႆး လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ လူဝ်ႇလႆႈမီး။ တီႈဢေႇသုတ်းမၼ်း ပေႃးမီးလွင်ႈၵိၼ်လူႇလူႉတၢႆမႃး မီးလွင်ႈၸဵပ်း၊ လွင်ႈသႅပ်ႇ မီး တၢင်းပဵၼ်ၼႆၵေႃႈ ႁႂ်ႈၸၢင်ႈၸွႆႈၵၼ် ႁႂ်ႈပေႃးပဵၼ်ႁႅင်းၸႂ်ၵႂႃႇၵႂႃႈ တီႈဢေႇသုတ်းမၼ်းၼႆႉ။

လိူဝ်သေၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းလူင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ တူဝ်ၶဝ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈ သိုပ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈမိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇၵူၼ်း ၼုမ်ႇၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ၶဝ်မီးႁႅင်းၸႂ်သေလႄႈ ၶဝ်သမ်ႉတေၸၢင်ႈတိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၵၢၼ်ၶိူဝ်း၊ ႁႂ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ႁၵ်ႉၵၼ် တႆးႁဝ်းၼင်ႇၵၼ်ၼႆႉ ယႃႇပေႁႂ်ႈတိုၵ်းတေႃးၵၼ်၊ တႆးႁဝ်းၼင်ႇၵၼ် ႁႂ်ႈလႆႈၽွမ်ႉၵၼ် ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ႁဝ်းၼင်ႇၵၼ် ႁႂ်ႈလႆႈၽွမ်ႉၵၼ်သေႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႂႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပေႃးမီးမူႇမီးၸုမ်းႁဵတ်းၼႆ မၼ်းၵေႃႈတေလီ။

ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈတႄႉ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ တီႈဢၼ်ၸဝ်ႈၼွႆႉသေႃးယၼ်ႇတလႄႈ ၽူႈႁၵ်ႉၸၢတ်ႈ 31 ၵေႃႉၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ် ၵိၼ်ၼမ်ႉသၸ်ႉၸႃႇသေလႄႈ တေတိုၵ်းဢဝ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆၼၼ်ႉ ႁဝ်းၵေႃႈ လီလႆႈမီးဝႆႉ တီႈမၢႆတွင်းမၼ်းလီလီ ပေႃးဝႃႈ မီးဝႆႉတီႈမၢႆတွင်းမၼ်းလီလီၼႆၵေႃႈ တေႃႇၸူဝ်ႈလုၵ်ႈပၢၼ်လၢၼ်/ လိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းတေသိုပ်ႇမီးဝႆႉ။ မၼ်းၵေႃႈတေ ပဵၼ်ဢၼ်ပူၵ်းတိုၼ်ႇတွႆႇသတိႁဝ်း။ ပူၵ်းတိုၼ်ႇဝႃႈ ႁဝ်းပဵၼ်တႆးမႃးၼႆႉ ႁဝ်းမီးၼႃႈၵၢၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းဢိူဝ်ႈ ၼႃႈတီႈပုၼ်ႈ ၽွၼ်းဢိူဝ်ႈၼႆ ႁႂ်ႈလႆႈႁူႉၸွမ်း။ ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ် ၼႃႈၵၢၼ်ႁဝ်းၼႆႉ တေၸၢင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်ၵႂႃႇၼႆ ယွၼ်းတူင်ႉတၵ်ႉထိုင် ၵူႈၵေႃႉ ၼႂ်းဝၼ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶွပ်ႈတဵမ် 61 ပီ ၼႆႉၼင်ႇၼႆ။

ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ် (ၽူႈၵေႃႇတင်ႈ ၸုမ်းၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ)/ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ႁွင်ႈလုမ်း PI ၾၢႆႇၵမ်ႉၸွႆႈၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ