ၽွင်းတႅၼ်းသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ မိူင်းပၼ်ႇ တုၵ်းယွၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး ၸွႆႈၵႄႈၶႆပၼ် လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၸဝ်ႈသူၼ်ၽၵ်း မီႇႁေႃ

ပၢင်ၵုမ်သၽႃးၸႄႈမိူင်းတႆး ႁွပ်ႈ 2 ၵမ်းထူၼ်ႈ 14 တႄႇၸတ်းႁဵတ်းၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 2 တေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 5 လိူၼ်ဢေႊ ပရိူဝ်ႊၼႆႉ ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸႄႈမိူင်းတႆး မီး 140 ၵေႃႉ ဢၼ်မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်သမ်ႉ 130 ၵေႃႉ။ ပၢင်ၵုမ်ဝၼ်းႁႅၵ်ႈ ၼႆႉ ၸၢႆးၼွင်ႉၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸႄႈမိူင်း ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ SNDP ၶဵတ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈမၢႆ 1 ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ လႆႈဢုပ်ႇ ၵုမ် လွင်ႈပၼ်ႁႃလွၵ်းၵၢတ်ႇၵႃႉၶၢႆၽၵ်းမီႇႁေႃ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၵၢင်၊ ပွတ်းၸၢၼ်း။ ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းမိူင်း ပေႃးတေၵႃႉ ငၢႆႈၶၢႆ လီၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇလႆႈလူႉသုမ်း။ မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈဝႃႈ ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး ဢုပ်ႇၵုမ်ပၼ်ၶေႃႈတွပ်ႇမႃး ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈပဵင်းပေႃးၸႂ် ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ယိင်းၸၢမ်ၽူၺ်းၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇ ႁွၵ်ႈ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းတွင်ႈထၢမ်ၸၢႆးၼွင်ႉဝႆႉၼင်ႇၼႆၶႃႈဢေႃႈ။

ထၢမ် – ပၢင်ၵုမ်သၽႃးမိူဝ်ႈၼႆႉ ပီႈၸၢႆးၼွင်ႉလႆႈတၢင်ႇလၢတ်ႈလွင်ႈသင်ၶႃႈ။

တွပ်ႇ – မိူဝ်ႈၼႆႉ လႆႈထၢမ်ၶေႃႈထၢမ် တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၶေႃႈထၢမ်ၵဝ်ႇၵဝ်ႇၶႃႈ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 6 ပီၵၢႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၶၢႆၽၵ်းမီႇႁေႃ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢမ်ႇဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်းၵႃႈၶၼ်ၼိူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်တၢင်ႇထိုင် မႃးၼၼ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ ဢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၵႃႉၶၢႆမီႇႁေႃၼၼ်ႉ လႆႈလူႉသုမ်း ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈထူပ်း တၢင်းယၢပ်ႇ ၽိုတ်ႇတႄႉတႄႉၶႃႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ၸင်ႇလႆႈတၢင်ႇထိုင် ၽွင်းလူင်မိူင်းတႆးသေ ၸင်ႇလႆႈပႃးမႃး ၶိုၼ်းၵႂၢမ်း ထၢမ်ဢၼ်ၼႆႉ။

ဢၼ်ၶဝ်တွပ်ႇမႃးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပႆႇပဵင်းပေႃးတဵမ်ထူၼ်ႈ။ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ၽၵ်းမီႇ ၽၵ်းႁေႃ၊ ဢႃႇလူးလႄႈ ထူဝ်ႇၵူႈ ပိူင်ပိူင် ၶူဝ်းၼွၵ်ႈမိူင်း ဢၼ်သူင်ႇၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ ၽိတ်းမၢႆမီႈ။ ဢမ်ႇၶႂၢင်ႉဝႆႉပၼ်သေဢၼ်။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ ဢၼ် မီးဝႆႉယူႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်တေဢဝ်လိူင်ႈဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ႁၢမ်ႈ။ တေပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ ၶဝ် ဢမ်ႇလႆႈဝႃႈပႃး။

ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇဢၼ်မီး၊ ဢၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ၶဝ်တေႁဵတ်းပၼ်ၵုၼ်ႇယွႆႈၼႆဝႃႇ။ ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ်မိူဝ်ႈလႂ် ၸိူင်ႉႁိုဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇပၼ်ၶေႃႈမၼ်ႈမႃးတီႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ။ ဢၼ်ၶဝ်တွပ်ႇ မႃးၼၼ်ႉ ပႆႇပဵင်းပေႃးၸႂ်။

ထၢမ် – ပီၵၢႆၼႆႉ ၸဝ်ႈၽၵ်းမီႇႁေႃသမ်ႉ ႁူပ်ႉပၼ်ႁႃၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ။

တွပ်ႇ – လူႉသုမ်းၼမ်ႁႅင်းတႄႉၶႃႈဢေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ လၢႆးၶႃႈ၊ မိူင်းပၼ်ႇ၊မိူင်းၼၢႆး၊ မိူင်းတူၼ်၊ ၼႃးၵွင်းမူး၊ ပုင်ႇပႃႇၶႅမ်၊ သီႇသႅင်ႇ၊ ႁူဝ်ပူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ထုင်ႉၽုၵ်ႇၽၵ်းမီႇႁေႃၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းလႄႈ ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။

မိူဝ်ႈပီဢွၼ်ၼၼ်ႉ ၽၵ်းမီႇၶၢဝ်ၼႆႉၵႃႈၶၼ် မီးယူႇသၢမ်ပၢၵ်ႇထိုင် သီႇပၢၵ်ႇႁႃႈၶၼ်။ ၽိူဝ်ႇမိူဝ်ႈပီၵၢႆၼႆႉမႃး မီးၸဝ်ႈ ငိုၼ်းမႃးၵဵပ်းသိုဝ်ႉဝႆႉ ၵႃႈၶၼ်မီႇႁေႃၼိုင်ႈၸွႆႉ 150-200 ပျႃးၵူၺ်း။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ ၵူၼ်းၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇ လႆႈၶိုၼ်း တိုၼ်းလၢင်းမၼ်း။ မၢင်ၸဝ်ႈသမ်ႉ ထၢင်ႇဝႃႈၶၼ်မၼ်းတေၶိုၼ်ႈၶိုၼ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇၶိုၼ်ႈသေဢမ်ႇၵႃး သမ်ႉၵွႆယွမ်းလူင်းထႅင်ႈ ၶၼ်မၼ်းမီးယူႇၼိုင်ႈၸွႆႈလႂ် 50 ပျႃးၵူၺ်း။ ၽၵ်းမီႇ ဢဝ်ၽၢင်းၵႂႃႇသေ လႆႈၵႂႃႇထွၵ်ႇပႅတ်ႈ လၢႆလၢႆၵေႃႈမီး။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၵူၼ်းၽုၵ်ႇၽၵ်းမီႇ လႆႈလူႉသုမ်းၼပ်ႉဢၢၼ်ႇႁူဝ်ပၢၵ်ႇလၢၼ်ႉမၼ်းၶႃႈယဝ်ႉ။

ထၢမ် – လၢႆးတၢင်းတႃႇတေၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၼႆႉသမ်ႉ ပီႈၸၢႆးၼွင်ႉႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ မီးၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ။

တွပ်ႇ – ဢၼ်ၶႃႈႁဝ်းၶႂ်ႈလၢတ်ႈတႄႉ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ၽၵ်းမီႇႁိုဝ်၊ ဢႃႇလူးႁိုဝ် မၼ်းလူဝ်ႇလႆႈမီး လွၵ်းၵၢတ်ႇၶၢႆႁင်းၽႂ် မၼ်းၶႃႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ၽၵ်းမီႇတၢင်းသီႇသႅင်ႇ၊ ႁူဝ်ပူင်း၊ ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ၊ ပၢင်လွင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သူင်ႇၵႂႃႇ တၢင်းတႃႈၵုင်ႈႁႃႉ ဝဵင်းလိူဝ်ႇႁႃႉ။ လၢႆးတၢင်းတႃႇသူင်ႇၵေႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတေလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ်ႁႂ်ႈမၼ်းငၢႆႈ ၸွမ်းၼင်ႇမၢႆမီႈလၵ်းမိူင်း 2008 မီးဝႆႉ ၼႄဝႆႉၸႅင်ႈလႅင်းယူႇလူး။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၽၵ်းမီႇႁေႃတၢင်းမိူင်းၼၢႆး၊ လၢႆးၶႃႈ၊ မိူင်းပၼ်ႇ၊ မိူင်းတူၼ်၊ မိူင်းသၢတ်ႇ၊ ပုင်ႇပႃႇၶႅမ်၊ ၼႃးၵွင်းမူး ၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ သူင်ႇၵႂႃႇတၢင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း။ မၼ်းမီးဝႆႉသဵၼ်ႈတၢင်းယူႇၼႃႇ။

မိူဝ်ႈပီ 2018 ၼၼ်ႉ ၽၵ်းမီႇတီႈၼႂ်းမိူင်းထႆး ပိူၼ်ႈသိုဝ်ႉၼိုင်ႈၵီႊလူဝ်ႊလႂ် 13 ဝၢတ်ႇ(ငိုၼ်းထႆး)။ ၵမ်းၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ထႆးသမ်ႉ သင်ဝႃႈ ၽၵ်းမီႇႁေႃ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းတႆး သူင်ႇၶဝ်ႈမိူင်းထႆးၼၼ်ႉ တေလႆႈသႂ်ႇၶွၼ်ႇတီႈလူင် ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းထႆး ၼိုင်ႈၵီႊလူဝ်ႊလႂ် 22 ဝၢတ်ႇဝႃႇ။

ၶွၼ်ႇမၼ်းသမ်ႉ သုင်လိူဝ်ၶၼ်ၶၢႆၽၵ်းမီႇထႅင်ႈယဝ်ႉၼႃႇ။ လွင်ႈၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး လူဝ်ႇလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းထႆးသေ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶဝ်လူတ်းပၼ်ၶွၼ်ႇမၼ်း ၶႂ်ႈႁႂ်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းမိူင်းတႆးတေၶၢႆ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇမိူင်းတႆး လႆႈငၢႆႈလီၸိူဝ်းၼႆႉ။

ဢေႃႈၶႃႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ လိူဝ်သေမီႇႁေႃ၊ မီႇလႅင်ယဝ်ႉ မိူင်းႁိမ်းႁွမ်းယွၼ်းသိုဝ်ႉယူႇသေတႃႉ ဢၼ်သူင်ႇဢွၵ်ႇယၢပ်ႇၶၢႆ ယၢပ်ႇၼႆႉ မီးတင်းၼမ် မိူၼ်ၼင်ႇ တႅင်ၸမ်ႇပူႇ၊ ထူဝ်ႇၼဝ်ႈ၊ ထူဝ်ႇလိၼ်၊ ၶဝ်ႈသၢၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇတၢင်းၽၵ်း တူၶဝ်ႈမိူင်း- မိူင်းၶႄႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ မၢၵ်ႇမႆႉဢၼ်ၸၢင်ႈမေႃၼဝ်ႈသေ သူင်ႇဢွၵ်ႇယၢပ်ႇၼၼ်ႉ ၵႆႉလႆႈႁၼ် လႆႈထွၵ်ႇပႅတ်ႈ ရူတ်ႉလူင်ပဵၼ်လမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး။