Friday, March 29, 2024

တႃႇတေႃႇသူႈၽူႈၶဵၼ် ႁဝ်းတၵ်းလႆႈပဵၼ်မူႇပိူင်လဵဝ်ၵွၼ်ႇ

Must read

ၼႂ်းဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈဢုပ်ႇၸွမ်းၵၼ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈလိၼ်ပဝ်ႇ လိၼ်လၢပ်ႈ လိၼ်ႁၢမ်း ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်မၼ်းမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈမိုၼ်ႉသိုၼ်းၵွၼ်ႇသေယဝ်ႉ ထိုင်မႃးဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ပေႃးဝႃႈဢမ်ႇၵႂႃႇလူင်းမၢႆၾၢင်ၼႆ ၸိုင် တေပဵၼ်တီႈလိၼ်ၶွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵႂႃႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈဢုပ်ႇ ၸွမ်း ၵၼ် မႃးယဝ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈ။

- Subscription -

ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ မူႇပိူင်ဢၼ်ၶဝ်တမ်းဝၢင်းမႃးၼၼ်ႉလႄႈ တင်းပိူင်ပဵၼ်ဢၼ်ၶဝ် မီးၶေႃႈဢၢင်ႈသေႁဵတ်းသၢင်ႈယူႇ ၸွမ်း ပၢင်ၵုမ်လူင် ပၢင်လူင် ၸူဝ်ႈပၢၵ်ႇပီ 21 ၼၼ်ႉ ၸွင်ႇမၼ်းၵႂႃႇ ထုၵ်ႇငၢမ်ႇၸွမ်းၵၼ်ယူႇႁႃႉ၊ ႁဝ်းၶႃႈ မႃးထတ်းသၢင် ၵၼ် ဢိတ်းၼိုင်ႈ။

တီႈပၢင်ၵုမ် ပၢင်လူင် ၸူဝ်ႈပၢၵ်ႇပီ 21 ပွၵ်ႈၵမ်း 2 ဢၼ်ႁဵတ်းၵႂႃႇၼႂ်းပီ 2017 လိူၼ်မေႊၼၼ်ႉ မီးၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ဢၼ် ႁွင်ႉဝႃႈ ၶေႃႈတူၵ်းလူင် ၸၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တေမီးယူႇ 37 ၶေႃႈ။ 37 ၶေႃႈၼၼ်ႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈတီႈလိၼ် လႄႈ သိင်ႇ ဝႅတ်ႉလွမ်ႉတိုၼ်းပဵၼ် ပႃးယူႇ 10 ၶေႃႈ။ ၵမ်းၼႆႉ ၽိူဝ်ႇထိုင်မႃး ပၢင်ၵုမ်လူင် ပၢင်လူင် ၸူဝ်ႈပၢၵ်ႇပီ 21 ပွၵ်ႈၵမ်း 3 ဢၼ် ႁဵတ်း ၼႂ်းပီ 2018 လိူၼ်ၵျုႊလၢႆႊၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးၶေႃႈတူၵ်းလူင်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် 14 ၶေႃႈ။ ၼႂ်း ၼၼ်ႉ ပႃးလူၺ်ႈ လွင်ႈတီႈလိၼ်လႄႈ ပႃးတင်းသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉတိုၼ်းပဵၼ်ၼၼ်ႉ 2 ၶေႃႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ပေႃး ႁဝ်းမႃးႁုပ်ႈၵၼ် ၶေႃႈ လႂ် ဢၼ်လႆႈၼႂ်းပၢင်ၵုမ် 2 ပွၵ်ႈၼၼ်ႉၼႆ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈတီႈလိၼ်လႄႈ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ တိုၼ်းပဵၼ်ၼၼ်ႉ မီးၶေႃႈ တူၵ်းလူင်းၵၼ်ယူႇ 12 ၶေႃႈ။ ၼႂ်း 12 ၶေႃႈၼၼ်ႉ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ ၶိုၼ်းမႃးယႅၵ်ႈသေ ဢုပ်ႇတူၺ်းၸွမ်း မူႇပိူင်မၼ်း ဢၼ် ႁွင်ႉဝႃႈ ဝႃႇတ တီႈလိၼ်ၼႆႉ ၶဝ်တႅမ်ႈဝႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ တေလႆႈပဵၼ်မူႇပိူင် ဝႃႇတ ဢၼ်လူတ်းယွမ်းပႅတ်ႈ လွင်ႈသုၼ် ၵၢင် ၵုမ်းၵမ် ပႃးဝႆႉၶေႃႈၼိုင်ႈ။

ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးႁဝ်းမႃးတူၺ်းၸွမ်း လၵ်းၵၢၼ်ပိုၼ်ႉထၢၼ်မၼ်း ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ (အခြေခံမူ) သမ်ႉ တႅမ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ ၸႂ်ႉ တိုဝ်းတီႈလိၼ်သေ ပေႃးတေပွင်သၢင်ႈ ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၼႆၸိုင် ၸွင်ႇမၼ်းတိူဝ်ႉသၢင်ႈ ၾၢႆႇသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉတိုၼ်းပဵၼ်ႁိုဝ်၊ ၸွင်ႇမၼ်းတိူဝ်ႉသၢင်ႈ ၾၢႆႇၵၢၼ်ၵူၼ်းႁိုဝ်။ ၸွင်ႇမၼ်းတိူဝ်ႉသၢင်ႈၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီႁိုဝ် တေလႆႈၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်း သေ ဢမ်ႇၵႃး တေလႆႈလူင်ႈၼႃႈသေယဝ်ႉ လူင်းငူပ်ႉငီႉ ၸွမ်းၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ ဝႃႈဝႆႉၸိူင်ႉၼၼ်သေတႃႉ။ ၽိူဝ်ႇ ထိုင်မႃး ၼႂ်းပီ 2018 လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ပိူဝ်ႊ 11 ဝၼ်း သမ်ႉၶိုၼ်းႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃး သမ်ႉၶိုၼ်းႁႅၼ်းတမ်းၾိင်ႈမိူင်း ၵဵဝ်ႇ လူၺ်ႈ လိၼ်ပဝ်ႇ လိၼ်လၢပ်ႈ လိၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇမႃးဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ်လွင်ႈသၢၼ်ၶတ်းၵၼ်ဝႆႉ။ ပေႃးမႃးတူၺ်းၸွမ်း ၾိင်ႈမိူင်းလိၼ်ပဝ်ႇ လိၼ်လၢပ်ႈ လိၼ်ႁၢမ်း ဢၼ်ၶဝ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းၼႆႉၸိုင် တင်းဢၼ် EAO ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၶဝ်လႄႈ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတင်း ပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်းၶဝ် ႁူမ်ႈလႆႈၸႂ် တူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉ မၼ်းပိူင်ၵၼ်ဝႆႉ သၢႆႉတင်းၶႂႃ မၼ်းတိုၼ်းဢမ်ႇၵႂႃႇသဵၼ်ႈလဵဝ်ၵၼ်သေဢိတ်း။ သမ်ႉထႅင်ႈ ပေႃးမႃးတူၺ်း လၢႆးၵၢၼ်ဢၼ်ၶဝ်ႁဵတ်းၸွမ်း မိူဝ်ႉၼႆႉ ဝၼ်းၼႆႉ ၼႆၸိုင် လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ပိူဝ်ႊ 11 ဝၼ်း ႁႅၼ်းတမ်း ၾိင်ႈမိူင်းယဝ်ႉ။ ၽိူဝ်ႇထိုင်မႃး လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 9  ဝၼ်း ယူႇတီႈလုမ်းဢုပ်ႉပိူင်ႇၸႄႈဝဵင်းၵေးသီး ႁဵတ်းဢွၵ်ႇ လိၵ်ႈၽိုၼ်ၼိုင်ႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈတီႈလိၼ်ၼႂ်းဢိူင်ႇ မိူင်းယဵၼ်လႄႈ မိူင်းၵၢဝ်ႇ ဢၼ်မီးယူႇ 5,459 ဢေႊၶိူဝ်ႊၼၼ်ႉ တေ ဢဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းပိူဝ်ႈတႃႇႁူင်းၵၢၼ်မေႈလဵၵ်း ဢၼ်ပၵ်းသဝ်းဝႆႉ ႁူင်းၵၢၼ်မၼ်းတီႈပၢင်ပႅၵ်ႇၼၼ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ မီးၽူႈလႂ် ၽႂ်ၶႂ်ႈသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈတီႈလိၼ်ဢၼ်ၼႆႉ ၼႆၸိုင် ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 15 ဝၼ်း ႁႂ်ႈၼႄလႆႈတင်း လၵ်းထၢၼ်ၶိူင်ႇၶမ်ႉ သေယဝ်ႉ ႁႂ်ႈတႅမ်ႈတၢင်ႇသၢၼ်ၶတ်း ဝႃႈၸိူင်ႉၼၼ်။

ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈတီႈလိၼ် 5,459 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆၼႆႉ ယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်းၵေးသီး ၸိူဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းယဵၼ် လႄႈ မိူင်းၵၢဝ် ႁူမ်ႈၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းသေယဝ်ႉ တၢင်ႇလိၵ်ႈဝႆႉသေတႃႇၵေႃႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပႆႇလႆႈ တတ်း သိၼ်ၵၼ်သဵင်ႈ၊ ပႆႇထိုင်တီႈယဝ်ႉတူဝ်ႈလီငၢမ်း။ မိူၼ်ၼႆ ၼင်ႇၵဝ်ႇ လိၼ်ဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်း ယိုတ်းသိမ်းဝႆႉ ပေႃးၸွတ်ႈ တူဝ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ လိၼ်ဢၼ်ၸဝ်ႈငိုၼ်းသႃး ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် ယိုတ်းသိမ်း ပေႃးၶႂ်ႈ ၸွတ်ႇတူဝ်ႈ မိူင်းၼၼ်ႉလႄႈ သင်။ လိၼ်ဢၼ်ပဵၼ်ပၼ်ႁႃလူၺ်ႈတၢင်ႇလွင်ႈတၢင်ႇတၢင်းသေ ပႆႇၸၢင်ႈလႆႈ ၵႄႈလိတ်ႈ ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉလႄႈသင်။ မီးၼမ်သေတႃႉၵေႃႈ သမ်ႉဢမ်ႇႁႃလၢႆးတၢင်းပိူဝ်ႈတႃႇတေၵႄႈလိတ်ႈ သေယဝ်ႉ။ ႁဵတ်း ဢွၵ်ႇ မႃးၾိင်ႈမိူင်း ဢၼ်ႁဝ်းလၢတ်ႈၵႂႃႇမိူဝ်ႈၵႆႈၼႆႉ ၼႆၸိုင် မၼ်းမိူၼ်တင်းဝႃႈ လၢႆးၵၢၼ်ဢၼ်ဢုပ်ႇၸွမ်း လွင်ႈသၢင်ႈ ငမ်း ယဵၼ် ၼၼ်ႉၵေႃႈ သၢၼ်ၶတ်းတင်းၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ပဵၼ်ဝႆႉ မီးဝႆႉၼၼ်ႉၵေႃႈ သၢၼ်ၶတ်းဝႆႉၼႆလႄႈ ယူႇတီႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ပွင်မိူင်းယူႇယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ဢၼ်ၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေၵႂႃႇၸွမ်း လၢႆးၵၢၼ် ၾႅတ်ႊ ၻရႄႊ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၸွင်ႇမၼ်းၸႂ်ႈတႄႉယူႇႁိုဝ်ၼႆ မီးမႃးၶေႃႈထၢမ်ဢၼ်ၼိုင်ႈ။

ၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ဢၼ်ၶဝ်ႁူမ်ႈၵေႃႇသၢင်ႈ ဢၼ်ၶဝ်ယိုၼ်းမိုဝ်းႁွင်ႉဢဝ် ပီႈၼွင်ႉၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းလူင်းလၢႆး မိုဝ်းယဝ်ႉလႄႈ ၸိူဝ်းပႆႇလႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ႁႂ်ႈလႆႈမႃးႁူမ်ႈဢုပ်ႇၵၼ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၶၵ်ႉၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ဢၼ်လူင်ပွင် ၸိုင်ႈ ႁဵတ်းၼၼ်ႉ တၢမ်တူဝ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸွင်ႇမီးၶေႃႈယုမ်ႇယမ်ၼႄႉၼွၼ်းတႄႉယူႇႁိုဝ်ၼႆၵေႃႈ ပဵၼ်မႃး ၶေႃႈထၢမ် ဢၼ်ၼိုင်ႈၼႆ ႁဝ်းၶႃႈ ထတ်းသၢင်လႆႈဢၼ်ၼိုင်ႈ။

ၵမ်းၼႆႉ ယူႇတီႈၾၢႆႇၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇသေယဝ်ႉ လုၵ်ႉၾိုၼ်ႉၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ယူႇတီႈၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းသေ ၶတ်းၶၢၼ်ႉယူႇၼႂ်းမိူင်းၼၼ်ႉလႄႈသင် ၵူၺ်းႁဵတ်းၵၢၼ် မိူၼ်ၸိူင်ႉတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း၊ ပိူဝ်ႈတႃႇ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင် ၸိူဝ်းပွင်ၵၢၼ်ပၼ် CSO ၶဝ်၊ CBO ၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈသင်။ ပိူင်ယႂ်ႇမၼ်း ၸိူဝ်း ဢၼ် ၸွမ်းတီႈလိၼ်လႄႈ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉတိုၼ်းပဵၼ်ၼၼ်ႉ တင်းၶႂ်ႈႁူပ်ႉဢုပ်ႇၺႃးၵၼ်သေတႃႉ ယူႇတီႈဢၼ် ၵေႃလူင်တၢင်တူဝ်ၸုမ်းၸၢဝ်းတႆးႁဝ်း မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ CSSU ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆးၼၼ်ႉ ပေႃးၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ မူႇပိူင်တီႈလိၼ်၊ မူႇပိူင်သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉတိုၼ်းပဵၼ်မႃး တႃႇမႄႈမိူင်းတႆးၼၼ်ႉ ၸွင်ႇပႃႈမီးဝႆႉ မူႇပိူင် တႅတ်ႈတေႃး ဢၼ်တေၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈလႆႈ ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃ ဢၼ်ၸဝ်ႈၶွင်တႄႉတႄႉ မၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ပိုင်ႇငမ်းမႃး ၸဵမ်ပၢၼ်ပူႇမွၼ်ႇၼၢႆးယႃႈၼၼ်ႉ ၸွင်ႇႁဝ်းၶႃႈပႃႈလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းတူဝ်ႈတၼ်းဝႆႉ။ ပိူဝ်ႈတႃႇတေဢုပ်ႇၵုမ် ၵၼ်ၸွမ်း ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်လူင်ၸူဝ်ႈပၢၵ်ႇပီ 21 ၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ပိူဝ်ႈတႃႇတေၵႂႃႇဢုပ်ႇၵုမ်ၸွမ်း သပ်းလႅင်းၼႄ ပေႃႈမႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉလႄႈသင် ၸွင်ႇပႃႈမီးၽႅၼ်ၵၢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတူဝ်ႈတၼ်းဝႆႉယဝ်ႉႁိုဝ် ၼႆၵေႃႈ ၾၢႆႇႁဝ်းၶႃႈ တေလႆႈထၢမ်ထိုင်ၵၼ်ယူႇ ႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ထတ်းႁၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆ။

ၸင်ႇဝႃႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈတီႈလိၼ်လႄႈသင်၊ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉတိုၼ်းပဵၼ်ၼၼ်ႉလႄႈသင် ႁဝ်းၶႃႈ ဝႆႉဝႃႈ မၼ်းပဵၼ် ႁူဝ်ၶေႃႈ ဢၼ်မႃးလိုၼ်းသုတ်းပိူၼ်ႈ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈတေၼပ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်ႁူဝ်ၶေႃႈ ဢမ်ႇပေႃး လမ်ႇလွင်ႈ ႁႂ်ႈပေႃးၶိုတ်းပဵင်းလွင်ႈၵၢၼ်မိူင်းလႄႈ လွင်ႈၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၼႆသေတႃႉၵေႃႈ တီႈလိၼ်လႄႈ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉတိုၼ်းပဵၼ်ၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇဢုပ်ႇၸွမ်းဢမ်ႇလႆႈ ထိုင်တီႈၵမ်းဢုပ်ႇၸွမ်းပိူၼ်ႈမႃး သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ၾၢႆႇႁဝ်းၶႃႈ ၸုမ်းၸၢဝ်းတႆး ဢမ်ႇမီးဝႆႉ မူႇလဵဝ်၊ ၶေႃႈလဵဝ်၊ ပိူင်လဵဝ်ၼႆၸိုင် ႁဝ်းၶႃႈ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇတေႃႇသူႈလႄႈ ၸိူဝ်းၽူႈၶႅၼ် ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ၽူႈၶတ်းၶၢၼ်ႉႁဝ်း ဢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတမ်းလွၵ်းဝႆႉဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ယွၼ်းထတ်းသၢင်ၼင်ႇၼႆသေ ယွၼ်းၶွတ်ႇယွတ်းပၢႆၵႂၢမ်းဝႆႉတီႈၼႆႈၶႃႈ။

ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း

 26/11/2018

 

 

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း