Friday, March 29, 2024

တႃႇတူင်ႇၵၢၼ်မိူင်းတေလီ တူင်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းတေၵႅပ်ႇ တၵ်းလႆႈၼႅတ်ႈပူၵ်းတိုၼ်ႇၵၢၼ်မိူင်း

Must read

ဝၢႆးသေလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸုမ်းၼူၵ်ႉယုင်း NLD  ၶိုၼ်ႈမႃးၼႆႉ မီးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈမႃး 2 ပွၵ်ႈ မိူဝ်ႈပီ 2017 ပဵၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈ တင်ႈပွၵ်ႈၼိုင်ႈ၊ ထိုင်မႃး ၼႂ်းပီ 2018 ၼႆႉၵေႃႈ သမ်ႉမီးထႅင်ႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈထႅင်ႈပွၵ်ႈ 1 ။ ၼႂ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈ 2 ဢၼ်ၼႆႉပေႃးမႃး ၼပ်ႉသွၼ်ႇတူၺ်းၵူၼ်းမႃးပၼ်သဵင်ၸိုင် ၵွႆႈယူႇ ၵွႆႈ ဢေႇၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်း လႆႈႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ပေႃႈ မႄႈၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ဢမ်ႇပေႃးသူၼ်ၸႂ်ၼိူဝ်ၵၢၼ်မိူင်း ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးမီး လွင်ႈ ယုမ်ႇယမ်ၼိူဝ်ၵၢၼ်မိူင်း ၵႂႃႇ ၵေႃႈၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈတင်းၼိုင်ႈၵေႃႈ လွင်ႈႁႃၵိၼ်လဵင်ႉ တွင်ႉယၢပ်ႇ ယဵၼ်းၶၢၼ်ၸႂ်မႃးလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵူၼ်း ၵမ်ၶဝ် ဢွၵ်ႇပၢႆႈၵႂႃႇမိူင်းၼွၵ်ႈၵမ်ႈၼမ်သေယဝ်ႉ  ထိုင်ယၢမ်းပၢင်လိူၵ်ႈ တင်ႈမႃး ဢမ်ႇၸၢင်ႈမႃးပၼ်သဵင်တွတ်ႈၶႅပ်း ၵေႃႈ ၸင်ႈပဵၼ်လႆႈ။

Photo SHAN/ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈ 2018 တီႈလၢႆးၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းမႃးပၼ်သဵင်လဵၵ်ႉဢေႇ

ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ မႃးၼပ်ႉတူၺ်း မိူၼ်ၸိူင်ႉ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈၵမ်းၼႆႉ တင်းမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ ဢၼ်မႃးပၼ်သဵင်  ဢေႇၵႂႃႇတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈသေယဝ်ႉ။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈမီးၶဵတ်ႇသဵင် 13 တီႈၼၼ်ႉ ၵူၺ်းတေမီးတႃႇ ၼႂ်း ၸႄႈမိူင်း ယၢင်း၊ ၸႄႈမိူင်းၶျၢင်း မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ မတူႇပီႇ၊ ၵၢၼ်ႇပႅတ်ႉလႅတ်ႉ၊ တမူး၊ သဵၵ်ႉၵၼ်း 4 တီႈၼႆႉၵူၺ်း။ မီးၵူၼ်း မႃးပၼ်သဵင် 50 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်။ ၵိုတ်းထႅင်ႈ 9 တီႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမႃးပၼ်သဵင် တေမီးတေႃႇ 30 ထိုင် 40 ပႃႊ သိူၼ်ႊၵူၺ်း ပဵၼ်ဢၼ်ယွမ်းလူင်းၵႂႃႇတႄႉတႄႉ။

- Subscription -

ၽိူဝ်ႇမႃးတူၺ်းၽွၼ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈသမ်ႉ ၼႂ်း 13 တီႈၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပႃႇတီႇ NLD ၼႆႉ ၵူၺ်းလႆႈ ၵႂႃႇ 7 တီႈၼႆ ပဵၼ်ဢၼ်ယွမ်းလူင်းၵႂႃႇ ၶိုင်ႈၸမ်ၸမ်။ ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးမႃးတႅၵ်ႈတူၺ်းတင်း မိူဝ်ႈမၼ်းဢွင်ႇပေႉဝႆႉ ပၢင် လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈ မိူဝ်ႈပီ 2017 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၼႆၸိုင် ၶဵတ်ႇသဵင်19 တီႈၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ NLD ၶဝ်ႈၶႄႉ 18 တီႈသေ ဢွင်ႇ ပေႉၵႂႃႇ 9 တီႈ။ ပွင်ႇဝႃႈ 47 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ။ ၵူၺ်းၼႃႇ ၽိူဝ်ႇထိုင် ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈ 2018 ၼႆႉမႃးသမ်ႉ ၼႂ်းၶဵတ်ႇ သဵင်မီး ယူႇ 13 တီႈၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈၶႄႉတင်း 13 တီႈသေ ဢွင်ႇပေႉၵႂႃႇ 7 တီႈၵူၺ်း။ ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ပေႃးၼပ်ႉ ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ မၼ်းၶိုၼ်ႈမႃးယူႇသေတႃႉၵေႃႈ ပေႃးတေၵႂႃႇတႅၵ်ႈၼိူင်းတူၺ်း ဢၼ်ၶဝ်ဢွင်ႇပေႉမႃး ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈလူင် မိူဝ်ႈပီ 2015 ၼၼ်ႉၼႆၸိုင် လူတ်းယွမ်းၵႂႃႇ 23 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊၵွၼ်ႇ။ ၼႂ်းဢၼ်မႃးယူပ်ႈယွမ်းၵႂႃႇ၊ ဢၼ်မႃးသုမ်းၵၢၼ်ႉၵႂႃႇၼၼ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၽႂ်ၵေႃႉ မႃးႁိမ်ဢဝ်ၵႂႃႇလႃႇၼႆ။ ပဵၼ်ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ USDP ၼႆႉ မႃးႁိမ်လႆႈၵႂႃႇ တႃႇ 3 တီႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ သမ်ႉတေမီး CNP ပႃႇတီႇၶျၢင်း မႃးႁိမ်လႆႈၵႂႃႇၼိုင်ႈတီႈ။

ပေႃးပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉၼၼ် ပေႃးႁဝ်းၶႃႈမႃးတူၺ်းတႄႉ ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းဢၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းယူႇၼၼ်ႉ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼႂ်းမိူင်းၶျၢင်း CNP ၼႆႉ ဢမ်ႇပေႉမႃးသေပွၵ်ႈ ၼႂ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ၵမ်းၼႆႉၸင်ႇမႃးႁိမ်လႆႈၼႂ်းမိုဝ်း NLD ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်းၵႂႃႇ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ လႆႈဝႃႈတင်းဢွင်ႇမၢၼ်ၶွင်ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း၊ ပႃႇတီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆၵေႃႈဝႃႈလႆႈ။ ၵူၺ်းဝႃႈၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ ပေႃးတေမႃးတူၺ်းတင်း ငဝ်ႈၸႄႈမိူင်း မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ မိတ်ႉၵျီးၼႃး (မိူင်းၸႄႈၼႃး)ၼႆ ယူႇတီႈပႃႇတီႇၶၢင် ဢမ်ႇဢွင်ႇ ပေႉ တႄႇမိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ တေႃႇထိုင်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈ ယဝ်ႉၵႂႃႇၼႆႉၵူၺ်း ပဵၼ်ပႃႇတီႇသၢင်ႇ သီႈဢွင်ႇပေႉၵႂႃႇ။

မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ တီႈငဝ်ႈၸႄႈဝဵင်းလူင်မိူင်းတႆး တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၼႆၵေႃႈ ယူႇတီႈပႃႇတီႇတႆးဢမ်ႇဢွင်ႇပေႉ လႆႈပွႆႇႁႂ်ႈ ပႃႇတီႇ NLD ပေႉၵႂႃႇၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်လီၾၢင်ႉထိုင်ပႃႇတီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်းတင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈယူႇ ႁဝ်းၶႃႈ တေလႆႈၾၢင်ႉထိုင် တေႃႇၵၼ်။

ၵမ်းၼႆႉပေႃးႁဝ်းၶႃႈမႃးတူၺ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ မိူဝ်ႈဢၼ်ပႃႇတီႇတႆးႁဝ်း တင်းသွင်-သၢမ်ပႃႇတီႇ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတင်းပႃႇ တီႇၸုမ်ႇၵူႈ ၵႂႃႇႁူမ်ႈၶဝ်ႈၶႄႉၵၼ်ၼႆႉ ဢၼ်ႁဝ်းႁၼ်ထၢင်ႇၸႅင်ႈတႄႉ တေမီး ၶဵတ်ႇသဵင်တိူင်းတႃႈ လိူဝ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ် ၽွင်းလူင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ၶဝ်ႈၶႄႉၵၼ်ၼၼ်ႉ။ တီႈဢၼ်ၽွင်းလူင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ၶဝ်ႈၶႄႉၵၼ် ၼႂ်း တိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ(မၼ်းတလေး) ၼႆႉ တေမီးပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း၊ ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ၊ ပႃႇတီႇတႆး ႁူဝ်သိူဝ်၊ ပႃႇတီႇတႆးသိူဝ် ၽိူၵ်ႇ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတင်း ပီႈၼွင်ႉတႆးလႅင်း ဢၼ်ယူႇတီႈသုၼ်ႇတူဝ်သေ ၶဝ်ႈလိူၵ်ႈၶႄႉၼႆ တေမီးယူႇ 5 ၵေႃႉ 4 ၸုမ်း။

ၼႂ်းၼင်ႇၼၼ် ပေႃးႁဝ်းမႃးတႅၵ်ႈတူၺ်း လၢႆးၵၢၼ်ဢွင်ႇပေႉမၼ်း ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ယူႇတီႈပႃႇတီႇ NLD ၼႆႉ ဢွင်ႇပေႉၵႂႃႇ လုင်းၸၢႆးပၢၼ်းသႅင် လႆႈၵႂႃႇထီႉၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ပေႃးၶိုၼ်းမႃးတူၺ်း ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ဢၼ်မၼ်းဢွင်ႇပေႉၵႂႃႇ ၼၼ်ႉၸိုင် မၼ်းယွမ်းဢေႇသေမိူဝ်ႈဢၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉတႄႉတႄႉ။ ပေႃးမႃးတႅၵ်ႈတူၺ်းၵူၼ်းပၼ်သဵင်မၼ်းၼႆၵေႃႈ မိူဝ်ႈပီ 2015 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမီးသုၼ်ႇပၼ်သဵင်ၼႆႉ မီးယူႇ 39,599 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းမႃးပၼ်သဵင်သမ်ႉမီး 23,697 ၵေႃႉၼႆ ပွင်ႇ ဝႃႈ မီးၵူၼ်းပၼ်သဵင်ၸမ် 60 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ လၢတ်ႈတႅတ်ႈတေႃးၵေႃႈ တေမီးယူႇ 59.84 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽိူဝ်ႇထိုင် ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈ 2018 ၼႆႉမႃးၸိုင် ၵူၼ်းမီးသုၼ်ႇပၼ်သဵင်ၼႆႉ လိူဝ်မႃးၵမ်ႈၽွင်ႈ မီးၵႂႃႇထိုင် 42,463 ၵေႃႉ၊ ၼႂ်း ၼင်ႇၼၼ် ၵူၼ်းမႃးပၼ်သဵင်ၼႆႉ ပေႃးမီး 17,946 ၵေႃႉလႄႈ ၼပ်ႉပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊမၼ်းၵေႃႈ တေမီးယူႇ 42.26 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ။

ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးတူၺ်း ၵူၼ်းမႃးပၼ်သဵင်ဢေႇဝႃႈၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ဢွင်ႇပေႉၼၼ်ႉလူး ပဵၼ်ႁိုဝ်ၶႃႈလႃႇ၊ သဵင်ဢၼ်ပႃႇတီႇလႂ်၊ ပႃႇတီႇၼၼ်ႉ လႆႈသမ်ႉပဵၼ်ႁိုဝ်လႃႇၼႆ။ တူဝ်တႅၼ်း NLD ဢၼ်ပဵၼ်လုင်းၸၢႆးပၢၼ်းသႅင် မၼ်း ဢွင်ႇပေႉၵႂႃႇၼၼ်ႉ လႆႈၵႂႃႇ 40.71 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ။ ပွင်ႇဝႃႈ လႆႈၵႂႃႇ 40 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊၵူၺ်း။ ၵမ်းၼႆႉ ၵေႃႉတမ်းသွင် ၼၢင်း ထူၺ်းမုင်ႇ လႆႈ 26 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ၊ ၸၢႆးဢွင်ႇၸီႇ ဢၼ်ပဵၼ်ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ လႆႈ 23 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ၊ ၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊ ၸၢႆးၵျေႃႇ ဢုင်း ဢၼ်ပဵၼ်တူဝ်တႅၼ်းၾၢႆႇပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇလႆႈ 5 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ၊ လုင်းၸၢႆးဢွင်ႇထေး ဢၼ်ယူႇတီႈသုၼ်ႇတူဝ် ၶဝ်ႈၶႄႉသမ်ႉလႆႈ 4 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ။

ၼႂ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးမႃးတႅၵ်ႈၵၼ် ၶိုၼ်းတူၺ်းတင်းမိူဝ်ႈပီ 2015 ၼၼ်ႉၼႆၸိုင် ယူႇတီႈလုင်းၸၢႆးပၢၼ်းသႅင် ဢၼ်တၢင် တူဝ် ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း မိူဝ်ႈ 2015 လႆႈ 46 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ ပွင်ႇဝႃႈ မၼ်းယွမ်းလူင်းၵႂႃႇ 6 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ။ ၵမ်းၼႆႉ ယူႇတီႈတူဝ် တႅၼ်းပႃႇတီႇ ႁူဝ်သိူဝ်ၼႆၵေႃႈ မိူဝ်ႈၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊၸၢႆးၼေႃႇၶိူဝ်း ၶဝ်ႈၶႄႉၼၼ်ႉ လႆႈ 27 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် သမ်ႉၵူၺ်း လႆႈ 26 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ ၸင်ႇဝႃႈ ယူႇတီႈႁူဝ်သိူဝ်ၵေႃႈ လႆႈတင်းၵမ်ႉထႅမ် ယွမ်းလူင်းၵႂႃႇၼႆႉ 1 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၻွၵ်ႊ တိူဝ်ႊၸၢႆးၵျေႃႇဢုင်းၼႆၵေႃႈ မိူဝ်ႈၸၢႆးမုင်ႇလႃႉ ၶဝ်ႈၶႄႉၼၼ်ႉ လႆႈ 7 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ၊ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊ ၸၢႆးၵျေႃႇဢုင်း မႃးၶဝ်ႈၶႄႉသမ်ႉ လႆႈ 5 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊၵူၺ်း။ ပေႃးၼႆ ပဵၼ်ၽႂ်လႆႈလႃႇ ဢၼ်လႆႈၼမ်မႃးၼႆႉ ၸၢႆးဢွင်ႇၸီႇ ဢၼ်တၢင်တူဝ် ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈ 2015 တၢင်တူဝ်မၼ်းၸၢႆးၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ၶဝ်ႈၶႄႉၶႅင်ႇ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆးလႆႈ 17 ပႃႊ သိူၼ်ႊ။

ထိုင်မႃး ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈ 2018 ၼႆႉ ၶိုၼ်ႈထိုင်မႃး 23 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊပၢႆ ပွင်ႇဝႃႈမီးၵူၼ်းပၼ်သဵင် ပၼ်ႁႅင်းမႃးၼႆႉ ၶိုၼ်ႈ မႃး 6 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊတဵမ်တဵမ်။ တီႈၼႆႈႁဝ်းၶႃႈတေလႆႈ ၼပ်ႉသၢင်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်လႃႇၼႆ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း ဢွင်ႇ ပေႉၵႂႃႇသေတႃႉၵေႃႈ ၵူၼ်းပၼ်ႁႅင်းမၼ်းၼၼ်ႉ ယွမ်းလူင်းၵႂႃႇ 6 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယူႇတီႈပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈၼႆႉ သမ်ႉ ယႃႇဝႃႈတေယွမ်းလူင်း သမ်ႉၶိုၼ်ႈမႃး တေႃႇထိုင် 6 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်တီႈပႃႇတီႇတင်းလၢႆ တေ လႆႈဝႆႉၾၢင်ႉၼမ်ႉၼၵ်းယဝ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ႁၼ်ထိုင်ႉၸိူင်ႉၼၼ်။

ၵွပ်ႈသင်လႄႈ ဝႃႈၼၼ်ႉၶႃႈလႃႇ ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈၼႆႉ ဢမ်ႇၵႃးၵူၺ်းပႃႇတီႇ မၼ်းၶိုၼ်ႈမႃးတီႈတိူင်းမၼ်းတလေးၼႆႉ မိူၼ်ၸိူင်ႉ ၼႃႈတီႈထႅင်ႈ 3 ဢၼ်ၵေႃႈ မၼ်းဢဝ်ပေႉၵႂႃႇလႆႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ တီႈတမူး မၢႆ 2 ဝႃႇ၊ တီႈသၽႃး ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၶဵတ်ႇသဵင် မၢႆ 2 မိူင်းၶၢင်ဝႃႇ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတင်း ဝဵင်းသဵၵ်ႉၵၼ်း တီႈတႃႈၵုင်ႈ မၢႆ 2 ၼၼ်ႉဝႃႇ 3 တီႈ ၵေႃႈ မၼ်းဢဝ်ဢွင်ႇပေႉၵႂႃႇလႆႈပႃးၼၼ်ႉ။ ပွင်ႇဝႃႈ ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈၼႆႉ မႃႇႁႅင်းဢၼ်မီးဝႆႉၵဝ်ႇၵဝ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇယွမ်း သမ်ႉပၢႆ လူင်းသူၼ်းတုမ်လႄႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းသူၼ်ၸႂ်လိူဝ်မႃးထႅင်ႈ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈထတ်းသၢင်ႁၼ်ၼင်ႇၼႆ။

ပေႃးသိုပ်ႇပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆၸိုင် ယူႇတီႈတိူင်းမၼ်းတလေးၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ယူႇတီႈတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇတၢင်း မိူၼ်ၸိူင်ႉမိူင်း ၶၢင်ၼၼ်ႉလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈ တေလႆႈၼပ်ႉသၢင်ဝႃႈ ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်းၵူၺ်း ႁဝ်းၶႃႈ တေၸၢင်ႈႁဵတ်းၵေႃႉၵၼ်ၵႂႃႇ၊ ပႃႇတီႇ ၼူၵ်ႉယုင်းၼႆႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ မၼ်းၸုၵ်းမၼ်ႈၾၢႆႇၻီႊမူဝ်ႊၶရႅတ်ႊတိတ်ႊ မၼ်းပဵၼ်ဢူၺ်းလီၻီႊမူဝ်ႊၶရႅတ်ႊတိတ်ႊ ၼင်ႇၵၼ်တင်းႁဝ်း ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ မၼ်းယၢမ်ႈပဵၼ်ၽူႈၶတ်းၶၢၼ်ႉ မိူၼ်ၵၼ်တင်းပႃႇတီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း တင်း ၼမ်တင်းလၢႆမႃးသေတႃႉၵေႃႈ ပေႃးၵူၺ်းဝႃႈ လၢႆးယူႇသၢင်ႈသဝ်းမၼ်း ပေႃႇလသီႇဢၼ်မၼ်းယိပ်းၵမ်ၼၼ်ႉလႄႈသင် လၢႆးဢွၼ်ႁူဝ်ဢၼ်မႃးႁဵတ်းသၢင်ႈ ယူႇၼၼ်ႉလႄႈသင် လၢႆးႁႃဢူၺ်းလီဢၼ်မၼ်းၸုၵ်းမၼ်ႈယူႇၼၼ်ႉလႄႈသင် ဢမ်ႇၶဝ်ႈ ပဵၼ်ပၢင် ဢမ်ႇဢွၼ်ႁူဝ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်လႆႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်တီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈ တေၸၢင်ႈထတ်းသၢင်လႆႈဢၼ်ၼိုင်ႈ။

တီႈၼႆႈပေႃးတေမႃးႁုပ်ႈထတ်းသၢင် တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈ ဢၼ်တေမႃးပဵၼ်တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵူၺ်းၵႃႈ တၢင်ႇၸုမ်း တၢင်ႇၸၢဝ်းၶဝ် ပႃႇတီႇတႆးလႄႈ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် တေလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းယူႇ တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဢၼ် ၼိုင်ႈတႄႉ မိူၼ်ၸိူင်ႉဝႃႈ မၼ်းတင်းၸဝ်ႉယဝ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈလွင်ႈႁႃၵိၼ်ယၢပ်ႇယဵၼ်းၶၢၼ်ၸႂ် ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် လိူင်ႈသေလႄႈ ၵူၼ်းမႃးပၼ်သဵင်ၼႆႉ တေဢေႇ ပေႃးတူၺ်းတီႈ ၸႄႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈၼၼ်ႉ တေႁၼ်ယူႇၶႃႈ။

မိူဝ်ႈပီ 2015 ၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းမႃးပၼ်သဵင်ၼၼ်ႉ 54 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၽိူဝ်ႇထိုင် 2018 မႃး ၵူၼ်းမႃး ပၼ်သဵင် ၼႆႉၵူၺ်း မီး 31 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊၵူၺ်း။ ငဝ်းလၢႆးၵူၺ်းၼင်ႇၼၼ် ပေႃးသိုပ်ႇပဵၼ်ၵႂႃႇထႅင်ႈ လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်း ယုမ်ႇယမ်ၼိူဝ်ပႃႇ တီႇပၢႆးမိူင်းလႄႈသင် ယုမ်ႇယမ်ၼိူဝ် လွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈပၢႆးၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ၶဝ်ႈၸူး ဢၼ်ယၢင်ႈၸူး ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ၼၼ်ႉလႄႈသင် ပွင်ႇဝႃႈမၼ်းဢေႇ လူင်းၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းတေလႆႈႁၼ်။ ၼင်ႇႁိုဝ် တူင်ႇသိုၵ်းၼၼ်ႉ တေၵႅပ်ႈ ၵႂႃႇယဝ်ႉ တူင်ႇၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ တေၵႂၢင်ႈမႃးဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ထုၵ်ႇလီႁူမ်ႈၵၼ်ထတ်းသၢင်ႈ ယူႇဝႃႈၼၼ်သေ တႃႉ။ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ ပႆႇမူၼ်ႉမေးလႆႈပိူင်ပၢႆးမၢႆမီႈ လၢႆးတွတ်ႈသဵင်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈ တေပႆႇၸၢင်ႈဢွင်ႇပေႉ လႆႈႁဝ်းၶႃႈ ႁၼ်ဢၼ်ၼိုင်ႈ။

မိူၼ်ၸိူင်ႉ တိူင်းမၼ်းတလေးၼႆႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၸႄႈဝဵင်းဢၼ်တႆးယူႇၼႆႉ မီးပဵၼ် 25 ၸႄႈဝဵင်း တႃႇတေလူင်းသူၼ်း တုမ်ႁႂ်ႈမၼ်းၸွတ်ႇၸေးတင်း 25 ၸႄႈဝဵင်းၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၽူႈတႅၼ်းၽွင်းၼိုင်ႈၵေႃႈ သမ်ႉမီးသုၼ်ႇၸႂ်ႉၸၢႆႇငိုၼ်းတွင်း 100 သႅၼ်တဵမ်တဵမ် ပေႃးလိူဝ် 100 သႅၼ် သမ်ႉဢမ်ႇလႆႈ။ ႁဵတ်းၼၼ်သေယဝ်ႉ လႆႈၸႂ်ႉၸၢႆႇတိင်းတွၼ်း လႆႈၶတ်းၸႂ် ၽိမ်းၸႂ်ႉ ၽိမ်းၸၢႆႇဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီပဵၼ် လၢႆးၵၢၼ်ဢၼ်ၼႆႉ ၾိင်ႈမၢႆမီႈဢၼ်ၼႆႉ တၵ်းတေလႆႈလၢႆႈ ယူႇၼႆၵေႃႈ ယူႇတီႈၽူႈတႅၼ်းၽွင်း ပႃႇတီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် တေလႆႈဝူၼ်ႉ ပိူဝ်ႈတႃႇတေမူၼ်ႉမေးၼႂ်းတႅၼ်းၽွင်းသေ ယဝ်ႉဢၼ်ၼိုင်ႈ။

ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈသမ်ႉ ၵွၼ်ႇပႆႇပၼ်သဵင် လူဝ်ႇထႅင်ႈၼိုင်ႈဝၼ်း မိူၼ်ၸိူင်ႉဝၼ်းတီႈ 2 ၼၼ်ႉၼႆၶႃႈလႃႈ ယူႇတီႈၽူႈမီး ပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် မႃးပၼ်ၶႅပ်းဝႂ်ဢၼ်တၢင်တူဝ် မၢတ်ႉပုင်ႇတိၼ်ႇသေယဝ်ႉ (တိုကင်ပြား ဢၼ်တေလႆႈတၢင်တူဝ်သေ ၵႂႃႇပၼ်သဵင်) ယိပ်းဢၼ်ၼၼ်ႉၵႂႃႇ ၸင်ႇတေလႆႈပၼ်သဵင်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းမႃးၸႅၵ်ႇမႅင်ႇပၼ်ဢၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ် ၽူႈလႂ်ၽႂ်ၶႃႈလႃႇၼႆ ပဵၼ်ၽူႈဢုပ်ႉပိူင်ႇ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႂ်းပွၵ်ႉ ၼႂ်းယွမ်ႇၽႂ်မၼ်း။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ ၵမ်း ၼမ်ၼမ် မွၵ်ႈ 80 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊလိူဝ်ၼႆႉ သမ်ႉပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်ယူႇ တီႈၼူၵ်ႉယုင်းသေ ပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းဝႆႉ ၸဵမ်ၵဝ်ႇၵဝ်ႇ ၸိူင်ႉၼၼ်ႉ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ် မိူဝ်ႈၵႂႃႇပၼ်(တိုကင်ပြား) ၼၼ်ႉ ၶဝ်လၢတ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ၶဝ်ပၼ်ႁႅင်းၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ၶဝ်ပၼ်ႁႅင်းဢီးၸိူင်ႉ ႁိုဝ်၊ ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈတေလႆႈၼပ်ႉၸွမ်း ၸိူဝ်းဢၼ်ၵႂႃႇပၼ် (တိုကင်ပြား) ၼၼ်ႉ သမ်ႉၶိုၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၵႂႃႇပၼ် ၶႅပ်းၼႆႉ သမ်ႉၶိုၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ ထုၵ်ႇလီပၼ်ဢၼ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်ၼႆႉဢိူဝ်ႈၼႆ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ သမ်ႉၸင်ႈမီးမႃးလႄႈ လၢႆး တၢင်းပၼ် (တိုကင်ပြား) ဢၼ်ၼႆႉ ၸွင်ႇႁဝ်းၶႃႈ ထုၵ်ႇလီၸႂ်ႉတိုဝ်းၵႂႃႇထႅင်ႈတၢင်းၼႃႈယူႇႁႃႉ။ ယူႇတီႈၽူႈတႅၼ်း ၽွင်း ၸိူဝ်းယူႇတီႈၾၢႆႇၶတ်းၶၢၼ်ႉ ၸိူဝ်းတၢင်တူဝ် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉ တၵ်းတေလႆႈ ၼပ်ႉသၢင်ႈသေ တႃႇလီထၢမ်ထိုင် ဢမ်ႇ ၼၼ်ၵေႃႈ တႅၼ်းၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်မႂ်ႇမႂ်ႇ တၢင်ႇထိုင်ၼႂ်းသၽႃးယဝ်ႉ ၼႆၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီလႆႈႁဵတ်းယဝ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ႁၼ် ထိုင်ၸိူင်ႉၼၼ်။

ပဵၼ်ႁိုဝ် မီးႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ပေႃးပဵၼ်မႃး ၼႂ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼိုင်ႈဢၼ် မိူၼ်ၸိူင်ႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈၼႆတႄႉ မၼ်း တေဢမ်ႇၵႂႃႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပေႃးတုမ်ႉတိူဝ်ႉထိုင် ဢႃႇၼႃႇ ၵၢၼ်မိူင်းၶွင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပေႃးတေလႅၵ်ႈလၢႆႈၵႂႃႇ လႆႈၵမ်းသိုဝ်ႈ ၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ပိူဝ်ႈတႃႇ ယၢင်ႈတိၼ်ၵမ်းၼႃႈ မိူၼ်ၸိူင်ႉ 2020၊ 2025 မႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မၼ်းသမ်ႉပဵၼ်သဵင်ႁွၵ်ႈ ဢၼ် တေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ပူၵ်းတိုၼ်ႇမႃး ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉလႄႈ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ ၵူၺ်းတေၸူးဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ် ၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၶၢၼ်ၸႂ်လႄႈ ၶဝ်ၵၢင်းယၢၼ်ၵႂႃႇ ၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်းတိၵ်းတိၵ်း တေဝႃႈၼၼ်ႉသေယဝ်ႉ ဢမ်ႇႁႃ တၢင်းမူၼ်ႉမေးမၼ်းၼႆၸိုင်ႈ  တူင်ႇသိုၵ်းၼၼ်ႉ တေသိုပ်ႇယႂ်ႇသေၼႆႉမႃးသေယဝ်ႉ တူင်ႇၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ ၶႅၼ်းတေ ၵႅပ်ႈၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်းၼႆ ငဝ်းလၢႆးတႃႇမိူဝ်းၼႃႈ တေဢမ်ႇပေႃးလီ သၢႆငၢႆတႃႇမိူဝ်းၼႃႈ တေဢမ်ႇပေႃးၶႅမ်ႉ ပုၼ်ႈတႃႇမိူင်း ႁူမ်ႈတုမ် ယွၼ်းထတ်းသၢင်ၼင်ႇၼႆသေ ၶွတ်ႇယွတ်ႈပၢႆၵႂၢမ်းဝႆႉတီႈၼႆႉ။

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ

ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း

08/11/2018

 

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း