Tuesday, March 19, 2024

သၢႆလႅင်းပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ႁူင်းႁဵၼ်း ပရႁိတ ပၺ်ႇၺႃႇၽေႃးထိ လွႆလူင်ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး

Must read

ၼၢင်းၸၢမ်ၽူၺ်း။       ။ ဢမ်ႇႁူႉလိၵ်ႈၼင်ႇတႃတၼ် ဢမ်ႇႁၼ်လိၵ်ႈၼင်ႇတႃမွတ်ႇ ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇတႆးႁဝ်းၶႃႈ မီးမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်ပူႇမွၼ်ႇ ႁဝ်းယဝ်ႉၶႃႈဢေႃႈ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလိၵ်ႈလၢႆးပၢႆးပိၺ်ႇၺႃႇၼႆႉ ၶႃႈႁဝ်း ၼၢင်း ၸၢမ်ၽူၺ်း လႆႈႁွတ်ႈၽႅဝ်တီႈ ႁူင်းႁဵၼ်းပရႁိတ ပၺ်ႇၺႃႇ ၽေႃးထိ လွႆလူင် ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။

- Subscription -

ႁဝ်းၶႃႈလႆႈၵႂႃႇႁူပ်ႉထူပ်းဝႆႈသႃၸဝ်ႈၶူး သီႇရိ ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈၵွၼ်းဝတ်ႉဝေႇလုဝၼ်ႇ ဝဵင်းလူင် တူၼ်ႈတီး၊ တူၼ်ဢၼ်ၵေႃႇတင်ႈပူၵ်းပွင်မႃး ႁူင်းႁဵၼ်းပရႁိတ ပၺ်ႇၺႃႇ ၽေႃးထိ လွႆလူင် ဝဵင်း တူၼ်ႈတီး ၼႆၶႃႈဢေႃႈ ။

ႁဝ်းၶႃႈလႆႈမီးတိုဝ်ႉတၢင်း တွင်ႈထၢမ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈႁူင်းႁဵၼ်း ပရႁိတ လွႆလူင်ၼႆႉ မၼ်းၸဝ်ႈၵေႃႈ လၢတ်ႈၼႄယိူင်းဢၢၼ်းလႄႈလွင်ႈလႆႈတႄႇပဵၼ်မႃးႁူင်းႁဵၼ်း ။

“ႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉ လႆႈတႄႇၵေႃႇတင်ႈမႃး မိူဝ်ႈပီ 2016 ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉမီးလုၵ်ႈႁဵၼ်း 68 ၵေႃႉၵူၺ်း။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ်မႃးယူႇၼႆႉၵေႃႈ ၵမ်ႈပႃႈၼမ် ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ်ၽၢၼ်ပေႃႈမႄႈ ၊ မီးပေႃႈဢမ်ႇမီးမႄႈ ၊ မီးမႄႈဢမ်ႇမီးပေႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ဢၼ်မီးတင်းပေႃႈတင်းမႄႈၵေႃႈမီးယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈ ယွၼ်ႉ ၼႃႈႁိူၼ်း ဢမ်ႇပွင်ပဵၼ်လႆႈ ၊ယွၼ်ႉၵုမ်ႇလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ် လႄႈ လႆႈဢဝ်မႃးၾၢၵ်ႇဝႆႉတီႈႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉၵေႃႈမီး ” ။

ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 3:30 မူင်းၼႆႉပဵၼ်ၶၢဝ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ၶဝ်လူင်းႁူင်းႁဵၼ်း ၊ လူတ်ႉၵႃးႁပ်ႉသူင်ႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၵႂႃႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈၸၼ်ႉသုင်တီႈတၢင်းၼွၵ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ဝၢႆႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းမႃးသူင်ႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်းယူႇၶိူဝ်း ၶိူဝ်းယႂ်းယႂ်းယဝ်ႉ။ လူတ်ႉၵႃး ႁၢႆးၵျႅၵ်ႉ လမ်းလဵၵ်ႉ လမ်းယႂ်ႇ မႃးသူင်ႇၼၼ်ႉ မီးယူႇမွၵ်ႈ ႁႃႈလမ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ၊ ယွၼ်ႉဝႃႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းၼမ် ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႈ ပႃးတင်းၵႅင်ႉၶဝ်ႈၶဝ် လူင်းၵႃးမႃးသေ ၵႂႃႇဢွင်ႈလိုဝ်ႈ ႁင်းၽႂ်ႁင်းမၼ်းယူႇယဝ်ႉ။

ၸဝ်ႈၶူးသိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄထႅင်ႈဝႃႈ “ ပၢႆး ပၺ်ႇၺႃႇ ၼႆႉလမ်ႇလွင်ႈတႃႇၵူၼ်းၼိုင်ႈၶိူဝ်း ဢမ်ႇဝႃႈၶိူဝ်း လႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ပေႃးၶႂ်ႈႁႂ်ႈပိူၼ်ႈၼပ်ႉယမ်ႁဝ်းၵေႃႈလူဝ်ႇႁႂ်ႈမီး ပၺ်ႇၺႃႇ ၼမ်ၼမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၊ ပေႃ းႁဝ်းဢမ်ႇမီး ပၺ်ႇၺႃႇ ၼႆ တႃႇႁႂ်ႈပိူၼ်ႈမႃးၼပ်ႉယမ်ႁဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ။ ဢမ်ႇဝႃႈဝၢၼ်ႈ ၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းၼႆၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈႁဵၼ်းသွၼ်ဢဝ် ပၺ်ႇၺႃႇ ၊ ပိူၼ်ႈတေဢမ်ႇႁတ်းလူလၢႆႁဝ်း ။ မီးငိုၼ်းၶမ်း ၊ မီးၶဝ်ႈ ၊မီးဢမ်းၼၢတ်ႈ ၊ ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်းဢမ်ႇယဝ်ႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈမီး ပၺ်ႇၺႃႇ တၢင်းႁူႉ ပႃး ။ ပၺ်ႇၺႃႇ ၼႆႉလမ်ႇလွင်ႈတႃႇၶိူဝ်းၵူၼ်းၼိုင်ႈၶိူဝ်းတေႉတေႉ ၊ ယွၼ်ႉၼၼ်ႉ ၶူးၸင်ႇၸိုၼ်ႇသေ မႃးႁဵတ်းႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉ ။ မိူဝ်ႈၶူးၶဝ်မႃးတႄႇၼၼ်ႉ ပႆႇမီးသင် ၵူႈၸိူဝ်းၵူႈဢၼ်မႃးတႄႇႁဵၼ်းဢဝ်မူတ်း မူတ်း လိၼ်ၵေႃႈမႃးထႆဢဝ်ၼမ်ႉၵေႃႈမႃႈတႄႇၶုတ်းဢဝ်မူတ်း ၊ ဢၼ်ၶူးၶႂ်ႈလၢတ်ႈတႄႉ ယႃႇပေၵူဝ် ယၢပ်ႇ ပေႃးႁဝ်းၵူဝ်ယၢပ်ႇၼႆႁဝ်းတေဢမ်ႇလႆႈသင် ၼႆယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်ၶိုၼ်ႈၵျူႇသျိၼ်ႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ သဵင်ဢၢၼ်ႇလိၵ်ႈ ၶဝ်ပေႃးပၼ်းလူင်ဝႆႉၼင်ႇၵဝ်ႇၶႃႈယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇလူဝ်ႇၶိုၼ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼင်ႈသေ လူလိၵ်ႈ ၶဝ်ၸွမ်းၸဵင်ႇႁူင်းႁဵၼ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈမီးဝႆႉ ၊ ဢွၼ်ႇယိင်းၸိူဝ်းဢၼ်လဵၼ်ႈတႃၸေး ၵၼ်ဝႃႇ ၊ ဢွၼ်ႇၸၢႆးတိုၵ်ႉပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်ႇၸွမ်းၵၼ်ဝႃႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၊ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ တိုၵ်ႉမႄးၵႃးယူႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ           မိူဝ်ႈၽွင်ႈလႆႈႁၼ်ၸိူင်ႉၼၼ် ၼႂ်းၸႂ် ၸူမ်းသိူဝ်းႁိုဝ် ၶေႃးၶူမ်ယူႇဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပေႃးဢမ်ႇၸႅၵ်ႇၽႄလႆႈယဝ်ႉ။

လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ လုၵ်ႉၵေႃႉတီႈၵေႃႉတၢင်း ၵေႃႉဢူႈၵေႃႉမႄႈ လႆႈမႃးသေႃႉယူႇသဝ်းႁူမ်ႈၽူၺ်း ၵုင်ႇမုၼ်ငဝ်းၸဝ်ႈ ၽြႃး တြႃး သင်ႇၶႃႇ မီးယူႇတီႈႁူင်ႈႁဵၼ်း ပရႁိတလွႆလူင်ၼႆႉ  ၊ ဢၼ်ဢႃႇယု လဵၵ်ႉသုတ်းၵေႃႈ မီးတႄႇၸဵမ် တိုၵ်ႉလႆႈ 8 ၶူပ်ႇ ၽွင်းတိုၵ်ႉ ၶႂ်ႈၼွၼ်းဢုၼ်ႇ ၼႂ်းဢွမ်ႈၵွတ်ႇဢၢႆ ဢူၵ်းဢုၼ်ႇ တီႈပေႃႈမႄႈ ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။

ၸဝ်ႈၶူးသိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄ ယိူင်းဢၢၼ်း မိူဝ်းၼႃႈ ဢၼ်ၶႂ်ႈပဵၼ်ၼၼ်ႉမီးၼင်ႇၼႆ။

“ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း10 ပီ မိူဝ်းၼႃႈ ၼၼ်ႉ ၶူးၶႂ်ႈႁႂ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း ဢၼ်ႁဝ်းလဵင်ႉလူ ဢွၵ်ႇမႃးၼႂ်းမိုဝ်းႁဝ်း ႁႂ်ႈၶိုၼ်းမႃးၵုမ်းၵမ်ႁူင်းႁဵၼ်းဢၼ် ၼႆႉ ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ဢမ်ႇဝႃႈၼႂ်း ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ၼႂ်းလုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်း ႁဝ်းၵႂႃႇမီးဝႆႉ။ ပေႃးၵူၼ်းႁဝ်းဢမ်ႇမီးဝႆႉၼႆ မၼ်းၶၢၼ်ၸႂ်ၼႃႇ ၊ တေၵႂႃႇလုမ်းၼိုင်ႈၵမ်းၼႆႉ လႆႈ ဝွၼ်း ပိူၼ်ႈႁႅင်းၼႃႇ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းႁဝ်းဢမ်ႇမီး ၊ တႃႇတေၵႂႃႇမီးတီႈၼၼ်ႉသမ်ႉ ၵူၼ်းႁဝ်းလူဝ်ႇမီး ၼမ်ႉၵတ်ႉ  ၊ ၼႂ်းၵၢၼ်ၵူႈတီႈတီႈၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးၵူၼ်းႁဝ်း ။ယဝ်ႉၵေႃႈၶႂ်းႁႂ်ႈ ႁၵ်ႉသႃထိင်းသိမ်းပႃး ၽႃသႃသႃသၼႃၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း ၶူးတႄႉမီး တႃႈမုင်ႈမၢႆဝႆႉၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆ” – ၼႆၶႃႈယဝ်ႉ။

လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ်မီးတီႈႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁၼ်မီးၼမ်တေႉတေႉၶႃႈ၊ မီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ယိင်းၸၢႆး ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး မီးပႃး ၸဝ်ႈသၢင်ႇဢွၼ်ႇ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ ၸဝ်ႈၶူးလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ်မီးတီႈၼႆၼႆႉတႄႉ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 70 ပဵၼ်တႆး ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉပဵၼ်တၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ။ တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2016-2018 ၼႆႉ ႁူမ်ႈသဵင်ႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းမီးယူႇ 360 ပၢႆၸဝ်ႈသၢင်ႇဢွၼ်ႇလႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၸၢႆး မီး 145 ၵေႃႉ ၊ ယိင်း 207 ၵေႃႉ ၊ မေႃသွၼ်သမ်ႉ မီး 6 ၵေႃႉ” ၼႆၶႃႈဢေႃႈ။

ႁူမ်ႈဝႃႈမီးတီႈယူႇတီႈသဝ်းတွၼ်ႈတႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇယူႇ ၼႆႉသေတႃႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇသမ်ႉၼမ်မႃး ၵူႈပီပီ တီႈယူႇၵေႃႈဢမ်ႇပဵင်းပေႃး ။ ဢၼ်လႆႈႁၼ်တႄႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ တိုၵ်ႉလႆႈယူႇ ႁိူၼ်းသုမ်ႉၶႃး ဢၼ်ၸဝ်ႈၶူးၶဝ် ယွၼ်းလူႇၶၢမ်ႇဢဝ်တီႈသုမ်ႉပွႆးသၢင်ႇလွင်း ပိူဝ်ႈတႃႇမႃးမုင်းႁဵတ်းပဵၼ် ဢွင်ႈတီႈယူႇ  တႃႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ် ပေႃးတေမီး တီႈလိုဝ်ႈၼွၼ်းၼၼ်ႉ ၼႆၶႃႈယဝ်ႉ။

ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 3:30 မူင်း လႆႈႁၼ် မေႃသွၼ်ၶဝ် လူင်းႁူင်းႁဵၼ်း တေပွၵ်ႈမိူဝ်းယင်ႉလိုဝ်ႈ ၊  ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈယွၼ်းၶၢဝ်းယၢမ်းႁူပ်ႉထူပ်းတွင်ႈထၢမ် ။ မေႃသွၼ်ယိင်းၵေႃႉ လႆႈပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်း ႁဝ်းၶႃႈ သေ လၢတ်ႈၼႄၵၢင်ၸႂ်ဢၼ်လႆႈမႃးၸွႆႈၵၢၼ်ပရႁိတ တီႈႁူင်းႁဵၼ်း ၼႆႉ” မေႃသွၼ်တႄႉၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ဝႃႈ မေႃသွၼ်ယိင်း ပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းႁူင်းႁဵၼ်းမၢႆ 10 ဝႆႉၶႃႈဢေႃႈ။ တီႈႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈမႃး သွၼ် ၵူၺ်းၵႃႈ မေႃသွၼ် မႃးၸွႆႈၸတ်းၵၢၼ် ၽၢႆႇပူင်သွၼ် ဝႃႈထုၵ်ႇလီသွၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ ဢေႃႈ။

ၵၢၼ်ပူင်သွၼ်တီႈႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉ ပူင်သွၼ်ပၼ် ၸၼ်ႉဢွၼ် တေႃႇထိုင်ၸၼ်ႉသိပ်း ။ ပူင်သွၼ်ပၼ် ပိူင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၊ ပူင်သွၼ်ပၼ်ပႃး လိၵ်ႈတႆး လႄႈပိုၼ်းတႆး ၸဵမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ။

မေႃသွၼ်ယိင်းသိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄထႅင်ႈဝႃႈ ၊ ၵၢၼ်သွၼ်ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉ ၵမ်ႈပႃႈၼမ် လႆႈတႄႇ သပ်း လႅင်း ၼႄၽၢႆႇတႆးဢွၼ်တၢင်း ယွၼ်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢမ်ႇပႆႇပွင်ႇၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈ ။ တွၼ်ႈတႃႇသင်ႇ သွၼ် လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇၼႆႉတေႉၵေႃႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇသင်ၶႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဝႃႈငၢႆႈ လၵ်းလႅမ်ယူႇၶႃႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈမေႃသွၼ်တႄႉႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈဢွၼ်ၵၼ်ၸွႆႈထႅမ် ၵၢၼ်ပရႁိတ ၼႆႉၼမ်ၼမ်ၶႃႈဢေႃႈ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇၼႆႉလမ်ႇလွင်ႈတေႉတွၼ်ႈတႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ။

ၸဝ်ႈၶူးၼႆႉလႆႈႁၼ်ဢဝ်ဢဵၼ်ဢဝ်ႁႅင်းသေ ႁဵတ်းတေႉတေႉဝႃႈဝႃႈ မၼ်းမိူၼ်ပဵၼ်ၵၢၼ်ၸဝ်ႈ ၶူးလၢႆ လၢႆ ၵႂႃႇ ဢဵၼ်ႁႅင်းငိုၼ်းၵေႃႈလူဝ်ႇ ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းၵေႃႈလူဝ်ႇ ၼႆႉၵေႃႈလႆႈမႆႈၸႂ်ႈတေႉၶႃႈ။ ပေႃးပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းၶႃႈဢွၼ်ၵၼ်ၸွႆႈထႅမ်မိူၼ်ၼင်ႇ ပေႃးပဵၼ်လႆႈၽၢႆႇပၢႆးပိၺ်ႇၺႃႇၵေႃႈၸွႆႈၽၢႆႇၼႆႉ ၊ပဵၼ်လႆႈၽၢႆႇငိုၼ်းတွင်းၼႆၵေႃႈ ၸွႆႈၽၢႆႇငိုၼ်းတွင်း ၼၼ်ႉၶႃႈ ၊ ပေႃးၸွႆႈၵၼ်မႃးၼႆၸိုင်ႈ တွၼ်ႈတႃႇ ႁိူဝ်ႈႁိူင်းပိူင်းသႂ်မႃး ၼၼ်ႉ တေငၢႆႈမႃးယူႇၼႆၼၼ်ႉ မေႃသွၼ်တႄႉ ယုမ်ႇယမ် ၸိူင်ႉၼႆၶႃႈ .”ဝႃႈၼႆၶႃႈဢေႃႈ။

တီႈႁူင်းႁဵၼ်းပရႁိတ ပိၺ်ႇၺႃႇ ၽေႃးထိ လွႆလူင် ၼႆႉ မေႃသွၼ် ဢၼ် တူၺ်းလူ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 24 ၸူဝ်ႈမုင်းၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸဝ်ႈၶူး ၶဝ်ၵေႃႈမီးယူႇ 4  ပႃး ၊ မေႃသွၼ်ၸၢႆး 2 ၵေႃႉ ၊ မေႃသွၼ်ယိင်း 4 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈပႃးတင်းလုၵ်ႈႁဵၼ်း မီး 360 ပၢႆၼႆၶႃႈဢေႃႈ။

 

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း