ၼႂ်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉ မီးၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ၼႂ်းထႄႊလီႊၵရမ်ႊဝႃႈ – ၽူႈၵွၼ်းသိုၵ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ MNDAA လၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ၼႂ်းၼႃႈတီႈၵုမ်းၵမ်ၵူႈဝၼ်း – MNDAA တေယုၵ်ႉလိူၵ်ႈယိုတ်း ၶိုၼ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢၼ်ဝႃႈတေဢမ်ႇၶဝ်ႈယိုဝ်း ဝဵင်းလိူဝ်ႇလႄႈတူၼ်ႈတီး – ၼႆၼၼ်ႉသေ – ပေႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇၵိုတ်းလွင်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇတႄႉ MNDAA တေၶဝ်ႈယိုဝ်း ဝဵင်းလိူဝ်ႇလႄႈ တူၼ်ႈတီးတႄႉယဝ်ႉ။ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းၼၼ်ႉမႃး ယႃႇၼႄးဝႃႈ သိုၵ်းၶႄႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပူၼ်ႉပႅၼ်ၼႃႈလိၼ်သေ ယိုဝ်းသိုၵ်း – ဝႃႈၼႆ။
ၶၢဝ်ႇႁူဝ်ၼႆႉ ၽူႈၸႂ်ႉ Telegram ၵေႃႉၼိုင်ႈ မီးၸိုဝ်ႈဢၵွင်ႉဝႃႈ “ဖောင်းကားစားဖိုးကဲကြီး” ၼႆၼၼ်ႉ တႅမ်ႈတၢင်ႇပိုၼ် ၽၢဝ်ႇဝႆႉ။ ဢၵွင်ႉမၼ်း မီးဝႆႉၵူၼ်းတိတ်းတၢမ်း Subscriber – 7800 ပၢႆ။ ၼႂ်းၶၢဝ်ႇႁူဝ်ၼၼ်ႉ မၼ်းၸႂ်ႉပႃး ၶႅပ်းႁၢင်ႈ ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉ MNDAA သေ တႅမ်ႈတင်းလိၵ်ႈမၢၼ်ႈလႄႈ လိၵ်ႈၶႄႇ – ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 28/09/2024။ တူၺ်းၶၢဝ်ႇပွမ်တီႈ – https://archive.ph/7FPEc
ၵူၼ်းၶဝ်ႈတူၺ်းၶၢဝ်ႇၽိတ်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ 4000 ပၢႆ ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ်ၵူၼ်းမႃးသျႄး – ၽႄႈၵႂႃႇလၢႆလၢႆ ပႃးတင်းတီႈ ထႄႊလီႊၵရမ်ႊလႄႈ တင်းသိုဝ်ႇၼႅင်ႈသၢၼ် တၢင်ႇဢၼ်။
တူၺ်းလႆႈတီႈ –
https://archive.md/OkJG3#selection-1399.0-1399.111
ၸွမ်းၼင်ႇ ၸုမ်း Myanmar Fact – checking Network ၵူတ်ႇထတ်းၶေႃႈမုလ်းတူၺ်းႁူဝ်ယွႆႈ လႆႈႁူႉဝႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈတင်ႈၸႂ် တႅမ်ႈဢွၵ်ႇပိုၼ်ၽႄ ၶၢဝ်ႇၽိတ်း၊ ႁႂ်ႈၵူၼ်းတင်းၼမ် ႁပ်ႉႁူႉၶၢဝ်ႇၽိတ်း ၶၢဝ်ႇပွမ်ၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။
ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈထတ်းႁၼ်ၸိုင် –
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 18/09/2024 ၼၼ်ႉ MNDAA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ၵၢၼ်သိုၵ်းၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ တေဢမ်ႇႁူမ်ႈတင်း NUG ၊ တေဢမ်ႇၶဝ်ႈတိုၵ်း ဝဵင်းလိူဝ်ႇတင်း ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ဝႃႈၼႆဝႆႉ။
ဢိင်ၼိူဝ် ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉသေ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BBC ၵေႃႈ တႅမ်ႈဢွၵ်ႇႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၶၢဝ်ႇပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼိုင်ႈ မီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ – ယွၼ်ႉသင် ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၽႄတၢင်း တင်း NUG – “NUG ကို ကိုးကန့်လမ်းခွဲတာ ဘာကြောင့်လဲ”။ ၶၢဝ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈၾၢႆႇမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈဢၢၼ်ႇလႆႈတီႈ Link တီႈတႂ်ႈၼႆႉ လႆႈယူႇ။
https://www.bbc.com/burmese/articles/cqjrz7x74qxo
ၵူၺ်းၵႃႈ ၶၢဝ်ႇပွမ်ဢၼ်ဝႃႈမႃး – ပေႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတိၵ်းတိၵ်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တေၶဝ်ႈယိုတ်းဝဵင်းလိူဝ်ႇလႄႈတူၼ်ႈတီး ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ၼႃႈလိၵ်ႈၾၢႆႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇ ၶွင်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပႆႇႁၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇသင်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇယႂ်ႇ လွတ်ႈလႅဝ်းလၢႆတီႈၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၶၢဝ်ႇႁူဝ်ၼၼ်ႉ။
ၶေႃႈထတ်းသၢင်
ယွၼ်ႉၼၼ် လွင်ႈၶၢဝ်ႇၽႄႈဝႆႉဝႃႈ ယွၼ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တေၶဝ်ႈတိုၵ်း ဝဵင်းလိူဝ်ႇတင်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၼႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်ႇၽိတ်းၵူၺ်း။
ၵူၼ်းတႅမ်ႈဢွၵ်ႇပိုၼ်ၽႄႈၶၢဝ်ႇၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ် ပၼ်ႁႃၵၢၼ်သိုၵ်း ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇ တီႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇသေ တင်ႈ ၸႂ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ႁၼ်ၽိတ်း သၢင်ႈႁႂ်ႈငဝ်းလၢႆးသုၵ်ႉယုင်ႈ ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်းလႆႈထူပ်းၽေး ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်။ ႁဵတ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈသုၵ်ႉယုင်ႈၸႂ်ၵူၺ်း။ ၶၢဝ်ႇပွမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၽွၼ်းလီတႃႇၵူၼ်းမိူင်း။ ပဵၼ်ၶႂၢၵ်ႇၼၢမ် တႃႇလွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၼိမ်သဝ်းၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။
ယူႇတီႈၸုမ်း Myanmar Fact – Checking Network တိုၵ်းသူၼ်းထိုင် ၽူႈလူဢၢၼ်ႇၶၢဝ်ႇႁဝ်းၶႃႈ တင်းသဵင်ႈ – ၵဵဝ်ႇၵပ်းၶၢဝ်ႇ ဢၼ်ၽႄႈယူႇ တီႈၼႃႈလိၵ်ႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၼႆႉ ယႃႇပေယုမ်ႇၵမ်းလဵဝ်၊ ထုၵ်ႇလီႁႃဢၢၼ်ႇတူၺ်း တီႈၼႃႈလိၵ်ႈသိုဝ်ႇ ဢၼ်လႆႈတမ်းၸႂ်။ ဢမ်ႇၼၼ် ပေႃးႁၼ်ၶၢဝ်ႇ ဢၼ်လီထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈ ပဵၼ်ၶၢဝ်ႇပွမ်ဝႆႉၼႆ ႁႂ်ႈၽူႈဢၢၼ်ႇ/ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸွႆႈသူင်ႇႁၢႆးငၢၼ်းပၼ်တီႈ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇယႂ်ႇသေၵမ်း ဝႃႈၼႆ။
(Fact Check)