Monday, October 7, 2024

လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး တေၽိူမ်ႉပၼ်ၵႃႈလဵင်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းမီးဝႂ်ပရႃႊၵၼ်ႊသင်ၶူမ်ႊ

Must read

ၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းမိူင်းထႆး ၼမ်လိူဝ်မႃး။ ႁႅင်းၵၢၼ်မၢင်ၸိူဝ်း ၺႃးပေႃႈလဵင်ႉၼၢႆးၸၢင်ႈ တူၺ်းထိုင်လီ လႆႈႁဵတ်းဝတ်း ဝႂ်တဵမ်ထူၼ်ႈ ယူႇငၢႆႈလူမ်ၸႂ်သေတႃႉ မၢင်ၸိူဝ်းဢမ်ႇမိူၼ်ၼၼ်။

ၼႂ်းၵႄႈၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး တမ်းပိူင်ဝႆႉ တႃႇႁႂ်ႈႁႅင်းၵၢၼ် မီးသုၼ်ႇလႆႈလီၼႆသေတႃႉ ႁႅင်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းဢမ်ႇပွင်ႇ ၸႂ် ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်း ၵေႃႈမီး။ ၺႃးပေႃႈလဵင်ႉၼၢႆးၸၢင်ႈ ဢမ်ႇၵမ်ႉယၼ်ပၼ်ၵေႃႈမီး။ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝႂ်ပရႃႊၵၼ်သင်ၶူမ်ႊ (ဝႂ်ၵမ်ႉႁွင်းပၢႆးယူႇလီလႄႈ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း) ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၾၢႆႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ၸိူဝ်းမီးဝႂ်ပရႃႊၵၼ်ႊသင်ၶူမ်ႊဝႆႉ သင်ဝႃႈ ၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈ တၵ်းတေလႆႈငိုၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈ တႃႇလဵင်ႉလုၵ်ႈ တႄႇၵိူတ်ႇတေႃႇထိုင် ဢႃယု 6 ၶူပ်ႇ။ ၶေႃႈမုလ်းၶၢဝ်ႇသၢၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ သင်ႁႅင်းၵၢၼ်ဢမ်ႇသႂ်ႇၸႂ် ဢမ်ႇလဵပ်ႈႁဵၼ်း ၸၢင်ႈသုမ်းတိုဝ်ႉတၢင်း။

- Subscription -

တႃႇႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ပေႃးတေဢမ်ႇသုမ်းသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၽွင်းႁႃၵိၼ်ၸၢင်ႈ ႁဵတ်းလုၵ်ႈလဵင်ႉပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ၸုမ်းလူလွမ်ႁႅင်းၵၢၼ်လၢႆၸုမ်း ယၢမ်ႈတူင်ႉၼိုင် ႁဵတ်းသၢင်ႈမႃးပၼ်တႃႇသေႇ။ ပေႃးႁွတ်ႈထိုင် ဝၼ်းႁႅင်းၵၢၼ်လႄႈသင်၊ ဝၼ်းသုၼ်ႇလႆႈ ၼၢင်းယိင်း ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈသင် ယၢမ်ႈဢွၵ်ႇသဵင်ၼႄၵၢင်ၸႂ် ႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး တူၺ်းထိုင်လူလွမ်ႁႅင်းၵၢၼ်မႃးတႃႇသေႇ။

ပၢႆလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉၵေႃႈ ၵေႃပွင်ၵၢၼ် ၶူင်းၵၢၼ်ႁပ်ႉႁွင်းပၢႆးယူႇလီ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း မိူင်းထႆး ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်သေ မီးၶေႃႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်လၢႆၶေႃႈ ၼႂ်းၼၼ်ႉ မီးၶေႃႈတႅပ်းတတ်းဝႃႈ တေၽိူမ်ႉပၼ်ငိုၼ်းလဵင်ႉလူလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။

ၼႂ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ ပေႃးထိုင်မႃး လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2025 ၼႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇပၢႆး ယူႇလီ ပရႃႊ ၵၼ်ႊသင်ၶူမ်ႊ မိူင်းထႆး ႁၼ်လီၽိူမ်ႉထႅမ် ငိုၼ်းလဵင်ႉလူလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လုၵ်ႉတီႈ 800 ဝၢတ်ႇ တေႃႇလိူၼ်သေ ၽိူမ်ႉထိုင် 1,000 ဝၢတ်ႇ တေႃႇလိူၼ်။ ၽွၼ်းပၢင်ႈဢၼ်ၼႆႉ ႁႅင်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းဢၼ်မီး ဝႆႉဝႂ်ပရႃႊၵၼ်ႊသင်ၶူမ်ႊ ၵေႃႉလႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ သင်မီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉ တင်ႈတႄႇၵိူတ်ႇ တေႃႇထိုင် ဢႃယု 6 ၶူပ်ႇၼၼ်ႉ ယိုၼ်ႈယွၼ်းလႆႈ ငိုၼ်းတွင်းတႃႇလဵင်ႉလူလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႆႈၼႆ ၸၢႆးယွတ်ႈ ၾၢႆႇပိုၼ်ႇ ၽၢဝ်ႇၶေႃႈမုလ်း ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ –

“ၸႂ်ႈယဝ်ႉၶႃႈ ၶဝ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းတူၵ်းလူင်းၵၼ်ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶဝ်တိုၼ်း တေလႆႈဢုပ်ႇၵၼ် ထႅင်ႈယူႇ လွင်ႈဝႃႈ ၶဝ်တေ ၶိုၼ်ႈပၼ်ငိုၼ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းတူၵ်းၵၢၼ်၊ ႁၢမ်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉႁဵတ်းႁိုဝ်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵႃႈၵမ်ႉၸွႆႈႁႅင်းၵၢၼ် တႃႇၵိူတ်ႇလုၵ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢၼ်ၶဝ်တူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႆႉတႄႉတႄႉသေ ၼႄႉၼွၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵႃႈလဵင်ႉလုၵ်ႇဢွၼ်ႇၼၼ်ႉဢေႃႈ လုၵ်ႉတီႈ 800 ဝၢတ်ႇသေ တေၶိုၼ်ႈပဵၼ် 1,000 ဝၢတ်ႇတေႃႇလိူၼ်”- ဝႃႈၼႆ။

ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး တေပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးထႅင်ႈ ၶေႃႈမူၼ်ႉမႄးလႅၵ်ႈလၢႆႈ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ႁႅင်းၵၢၼ်ထႅင်ႈလၢႆဢၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ တေၽိူမ်ႉထႅမ်ၵႃႈၵိူတ်ႇလုၵ်ႈ၊ တေၽိူမ်ႉပၼ်ၵႃႈ ယူတ်းယႃၶဵဝ်ႈ၊ တေၽိူမ်ႉပၼ် ၵႃႈႁၢမ်းၵၢၼ်/ တူၵ်းၵၢၼ်လႄႈ ပႃးၸဵမ် ငိုၼ်းၸွႆႈထႅမ် မိူဝ်ႈၵႄႇထဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ပေႃးမီးဝႂ်ပရႃႊၵၼ်ႊသင်ၶူမ်ႊၸိုင် ႁႅင်းၵၢၼ်တၵ်းလႆႈႁပ်ႉၽွၼ်းပၢင်ႈ မိူဝ်ႈယူႇဢမ်ႇလီ ၵိၼ်ဢမ်ႇဝၢၼ်။ တေဢမ်ႇလႆႈမႆႈၸႂ် ၵႃႈယူတ်းၵႃႈယႃတီႈႁူင်းယႃ။ မိူဝ်ႈၵႂႃႇၵိူတ်ႇလုၵ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေလႆႈၵႃႈ ၸွႆႈထႅမ်။ ပေႃးဢႃယုယႂ်ႇမႃးၵေႃႈ တေမီးငိုၼ်းၵွၼ်ႈၼိုင်ႈ ဢၼ်ၸၢင်ႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ ၵႃႈယူတ်းယႃလႄႈ တႃႇၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တေငၢႆးမိူၼ်ၵၼ် တင်းၵႂႃႇ ၾၢၵ်ႇငိုၼ်း တီႈယေးငိုၼ်းဝႆႉသေ ထုၵ်ႈဢဝ်ၶိုၼ်း ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းတေမီးၽွၼ်းလီၼမ်လိူဝ်ယေးငိုၼ်း ယွၼ်ႉဝႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းထႆးၼႆႉ တေတူၺ်းပၼ်သုၼ်ႇလႆႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ထႅင်ႈလၢႆဢၼ်ၼႆ ၽူႈတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းၸုမ်းလူလွမ်ႁႅင်းၵၢၼ် လၢတ်ႈ။

ယွၼ်ႉလႆႈႁပ်ႉၽွၼ်းပၢင်ႈ ၸွမ်းလၢႆပိူင်လႄႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ၵူႈၵေႃႉ ထုၵ်ႇလီလႆႈႁဵတ်းဝႆႉ ဝႂ်ပရႃႊၵၼ်ႊသင်ၶူမ်ႊ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ႁႅင်းၵၢၼ်မၢင်ၸိူဝ်း ပႆႇပွင်ႇၸႂ်လႄႈ ပႆႇၶဝ်ႈထိုင် ပႆႇႁူႉၸွမ်းၵေႃႈမီးၼမ်။ မၢင်ၸိူဝ်း ႁူႉယဝ်ႉသေတႃႉ ပေႃႈလဵင်ႉ ၼၢႆးၸၢင်ႈၶဝ် ဢမ်ႇပၼ်ႁႅင်းႁဵတ်း ယွၼ်ႉဝႃႈ ပေႃႈလဵင်ႉၼၢႆးၸၢင်ႈ ၶဝ်ၵူဝ် လႆႈသႂ်ႇငိုၼ်းၸွမ်းၼႆ ၸၢႆးယွတ်ႈ ၾၢႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၶေႃႈမုလ်းႁႅင်းၵၢၼ် လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ –

“ၼၢႆးၸၢင်ႈမၢင်ၵေႃႉ ၶဝ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈသႂ်ႇပၼ်ငိုၼ်းၸွႆႈ ဝႂ်ပရႃႊၵၼ်ႊသင်ၶူမ်ႊ ပၼ်လုၵ်ႈလဵင်ႉၶဝ်။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပေႃႈလဵင်ႉ ၼၢႆးၸၢင်ႈၶဝ် တၵ်းလႆႈသႂ်ႇပၼ်ငိုၼ်းၵႃႈပရႃႊၵၼ်ႊသင်ၶူမ်ႊ ပၼ်လုၵ်ႈလဵင်ႉၼႆႉ 5 % ။ ႁႅင်းၵၢၼ် 5 % လႄႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသမ်ႉ 2.75 % ၸိူင်ႉၼႆ။ ႁႅင်းၵၢၼ်ၸိူဝ်းပႆႇပွင်ႇၸႂ်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈလဵပ်ႈ ႁဵၼ်းလွင်ႈၼႆႉလီလီ။ မၼ်းမီးၽွၼ်းလီ တႃႇတူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈ တႃႇၼႃႈႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။

သင်ဝႃႈ ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်ၶၢမ်ႈမိူင်း ဢၼ်မီးလၢႆးၸိုဝ်ႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ဝႆႉၸိုင် တၵ်းလူဝ်ႇလႆႈမီးသၢႆ မၢႆၸိုဝ်ႈသဵင် ၼႂ်းပရႃႊၵၼ်ႊသင်ၶူမ်ႊ ယွၼ်ႉဝႃႈ မၼ်းမီးသုၼ်ႇလီၽွၼ်းပၢင်ႈ ၽွင်းပၢႆးယူႇလီ ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈ ထႅင်ႈသုၼ်ႇလႆႈ လၢႆလၢႆဢၼ်။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇလုတ်ႈႁၢမ်းတိုဝ်ႉတၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႅင်းၵၢၼ်ၵူႈၵေႃႉ တၵ်ႉလႆႈပွင်ႇၸႂ်လီလီၼႆ ၽူႈတူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း လၢတ်ႈၼင်ႇ ၼႆ။

ႁႅင်းၵၢၼ်ၵေႃႉလႂ် ဢမ်ႇပွင်ႇၸႂ် ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ ပရႃႊၵၼ်ႊသင်ၶူမ်ႊၼႆႉၸိုင် ၵပ်းသိုပ်ႇ တွင်ႈထၢမ်လႆႈ တီႈၾၢႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၶေႃႈမုလ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း MIC (MAP FOUNDATION) လႆႈၵမ်းသိုဝ်ႈ မၢႆၾူၼ်း 053328134 ။

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း