ပီၼႆႉၾူၼ်လိူင်ႇ ၼႂ်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉ ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်လၢႆဝၼ်းလႄႈ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈႁိူၼ်းယေး တိူၵ်ႇႁႆႈလွၵ်းၼႃးၵူၼ်းမိူင်း လၢႆတီႈ မိူၼ်ၼင်ႇ – မိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ၵဵင်းတုင်၊ တႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ မိူင်းသၢတ်ႇ၊ မိူင်းတူၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးတၢမ်ႇ ၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ မိူၼ်ၵၼ်။
ၼႂ်းဝူင်ႈၼႆႉၵူၺ်း ၾူၼ်တၵ်းထပ်းၵၼ်လၢႆဝၼ်းလႄႈ ၼမ်ႉၼွင်းလုပ်ႇယိုင်ႈထႅင်ႈ လိူဝ်ၵဝ်ႇ သဵၼ်ႈတၢင်းၼႂ်းၵႄႈမိူင်းသၢတ်ႇ – တႃႈၶီႈလဵၵ်း လူႉၵွႆၵူၼ်ႇပင်း။ ၶူဝ်မိူင်းတူၼ် ဢၼ်ၵၢႆႇၸူးသဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇ မိူင်းပၼ်ႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ လူႉၵွႆထႅင်ႈ ၼႂ်းပီၼႆႉ ၶူဝ်ၵွႆဢမ်ႇယွမ်း 3 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။
ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ၵၢင်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်မႃး ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်ဢမ်ႇထၢတ်ႇ။ ဝၼ်းၾူၼ်ဢမ်ႇတူၵ်းၵေႃႈ မိူင်းမူဝ်း မွၵ်ႇၵုမ်ႈသုမ်ႇတၼ်။ ၾူၼ်တူၵ်းႁူဝ်လွႆလႄႈ ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈလူၼ်ႉၾင်ႇ ထူမ်ႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်း၊ ၼမ်ႉယူပ်ႈလူင်းဢမ်ႇပေႃးႁိုင် သမ်ႉၶိုၼ်းၼွင်းထႅင်ႈၼႆလႄႈ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ ပီႈၼွင်ႉ မိူင်းတူၼ်၊ မိူင်းသၢတ်ႇ ၼႂ်းသူၼ် ၼႂ်းၼႃး လူႉယႂ်ႇသုမ်းၼမ်။ ၸဝ်ႈသူၼ်ဢွၼ်ၵၼ်ၶၢင်းပွင်ႉဝႃႈ ပီၼႆႉ မၢၵ်ႇတေဢမ်ႇလႆႈၼမ်၊ ၸိူဝ်းလႆႈၵေႃႈ တေဢမ်ႇမၢၵ်ႈပူင်းလီ၊ ၵွပ်ႈၼႆ ၵူဝ်ဢမ်ႇလႆႈၵႃႈလႆႈၶၼ်လီ ၵူဝ် သုမ်းထႅင်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
မိူဝ်ႈၵၢင်လိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်းသေ ၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈ တူင်ႈၼႃးၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် မီးလွင်ႈ လူႉသုမ်းၼမ် ဢမ်ႇယွမ်း 10 ဢေႊၶိူဝ်ႊ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၶူဝ်ၵၢႆႇၸူးသဵၼ်ႈတၢင်းတႃႇဢွၵ်ႇၵႂႃႇ တႃႈသၢင်း – မိူင်းပၼ်ႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၢတ်ႇပင်းလူႉၵွႆ။ ၶၢဝ်းၾူၼ်ၼႆႉ မႄးၵုမ်း 3 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။
ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 09/09/2024 ၼႆႉ ၶူဝ်မိူင်းတူၼ် ဢၼ်တိုၵ်ႉၵုမ်းဝႆႉ ပႆႇႁိုင်ၼၼ်ႉ သမ်ႉၶိုၼ်း ၵူၼ်ႇ ပင်းလူႉၵွႆထႅင်ႈ။ တေႃႉတႄႉမႄးၵုမ်းဝႆႉ တႃႇတႆႇၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၵူၺ်းလႄႈ ၼမ်ႉလုပ်ႇယိုင်ႈမႃးၵမ်းလႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၶၢမ်ႇလႆႈႁႅင်းၼမ်ႉ။ လွင်ႈ ၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸုမ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၶဝ် သၢင်ႈပၼ်ႁႂ်ႈၵႅၼ်ႇၶႅင်ၶိူင်ႇၶမ်ႉ ယႃႇႁႂ်ႈၵွႆငၢႆႈ မိူၼ်ၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ်လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ –
“ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ် 2 ဝၼ်းသေ ၼမ်ႉမၼ်းၶိုၼ်ႈမႃးၼမ် လိူဝ်သေၵမ်းပူၼ်ႉၼၼ်ႉဢေႃႈ။ ၶူဝ်ဢၼ်မႄးဝႆႉ ၵမ်းပူၼ်ႉၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းလၼ်ႇၵွႆထႅင်ႈၵမ်းယဝ်ႉ။ ၸူးၸႂ်တႄႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈသၢင်ႈၶိုၼ်ႈလီလိူဝ်ၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။
ၶူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၶူဝ်ဢၼ် ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် လႆႈၸႂ်ယႂ်ႇတႃႇလတ်းတႆႇၵႂႃႇမႃး။ မီးႁိမ်းပွၵ်ႉႁူဝ်ဝဵင်း ပဵၼ်တၢင်း ၵႂႃႇ တိူၵ်ႇႁႆႈလွၵ်းၼႃးၵူၼ်းမိူင်းတူၼ်၊ ယွၼ်ႉမီးၼႃးၼမ်လႄႈ ပွတ်းၼၼ်ႉ ႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ဝၢၼ်ႈၼႃး။ ယၢမ်းလဵဝ် ၶူဝ်ၵမ်းၵမ်းလူႉၵွႆ ၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးလႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းလုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းပၼ်ႇမႃး ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈဝဵင်း၊ ၵူၼ်းလူဝ်ႇၵႂႃႇၶၢႆၶူဝ်းႁႆႈ ၶူဝ်းသူၼ်ၼႂ်းၵၢတ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇ။ ဢၼ်ၵႂႃႇလႆႈ ထႅင်ႈသဵၼ်ႈၼိုင်ႈၼၼ်ႉသမ်ႉ လႆႈလတ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈ ၶမယ 519 ၊ 277 လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇထၢင်ႇ ႁၢင်ႈၵႂႃႇမႃး မိူၼ်တၢင်းသဵၼ်ႈၼႆႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပေႃးၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇမႃးၼိုင်ႈၵမ်း ၺႃးၵူတ်ႇထတ်းထဵတ်ႈ ထၢမ်ယွႆႈယႅမ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸႂ်သုၵ်ႉသၵ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။
မိူၼ်ၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 10/10/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၶူဝ်တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၵျၢမ်း ဢၼ်ယၢၼ်ၵႆၵၼ် တၢင်းဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇ 3 လၵ်း တၢင်းဢွၵ်ႇၵႂႃႇဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လိၼ်ဢၼ်တိတ်းၸပ်းၵၼ်တင်းၶူဝ်ၼၼ်ႉ ယၢတ်ႇပင်းဝႆႉ။ သင်ဢမ်ႇမႄးသဵၼ်ႈတၢင်းဝႆးဝႆးတႄႉ ၶူဝ်ၸၢင်ႈၵူၼ်ႇ ပင်းလူႉၵွႆၸွမ်း။
သဵၼ်ႈတၢင်းတီႈၼမ်ႉၵျၢမ်းၼႆႉ ဢမ်ႇထိုင်တီႈ ၵူၼ်ႇပင်းပုတ်းၶၢတ်ႇၵႂႃႇသေတႃႉ တၢင်းသမ်ႉၵႅပ်ႈၼႃႇလႄႈ ပေႃးတႆႇလတ်းၵႂႃႇမႃးၵေႃႈ တေၸၢင်ႈၵွႆထႅင်ႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ယၢမ်းလဵဝ် ယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ၸုမ်းတူင်ႇၵူၼ်းလၢႆၸုမ်း တိုၵ်ႉဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ႁႃလၢႆးတၢင်းတႃႇမႄးၵုမ်းယူႇၼႆ ၼုမ်ႇၸၢႆး ၵူၼ်းမိူင်း သၢတ်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ –
“သဵၼ်ႈတၢင်းၵိုင်ႉၵၢင်ႉၵွႆ ၸိူင်ႉၼၼ် ၵႃးလူင် တေဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇ။ တီႈၼၼ်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းၵႅပ်ႈဝႆႉ။ ပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်း ဢွၵ်ႇၵႂႃႇ တႃႈၶီႈလဵၵ်းဢေႃႈၼၼ်ႉ။ မၼ်းတေမီးတၢင်းၽႄၵႂႃႇ တၢင်းဝၢၼ်ႈႁုင်ႈ( ၼႃႈတီႈဝႃႉၵုမ်းၵမ်) လႄႈ ၽႄၵႂႃႇတႃႈၶီႈလဵၵ်း သဵၼ်ႈၼိုင်ႈတီႈၼၼ်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။
ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၵမ်ႈၼမ် ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းႁိုဝ်ႉၶၢဝ်းၾူၼ်မႃး ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ၊ ၵႄးၼမ်ႉ ယိုင်ႈၼွင်းလုပ်ႇ ထူမ်ႈ တီႈယူႇတၼ်းသဝ်းၵူၼ်းမိူင်း၊ တိူၵ်ႇႁႆႈလွၵ်းၼႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလုမ်းလႃးလီလီ။ ၸိူဝ်းၽုၵ်ႇ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉၵေႃႈ ၼဝ်ႈသေ သုမ်းပႅတ်ႈလၢႆလၢႆၵေႃႈမီး။ မၢင်ဝဵင်းၵေႃႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈထိုင်ၼႂ်းပွၵ်ႉ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ သမ်ႉပေႃးဢမ်ႇၸၢင်ႈပိုတ်ႇႁၢၼ်ႉၶၢႆ ၵုၼ်ႇၵႃႉတၢင်းၶၢႆသင်။
မိူၼ်ၼင်ႇ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ၼႆႉၵေႃႈ ၼမ်ႉၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈ ထိုင်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်း သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ၵၢင်ဝဵင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးပဵၼ်ၼမ်ႉပဵၼ်ၼွင်ၵႂႃႇသဵင်ႈ၊ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပိုတ်ႇၽၵ်းတူ ႁိူၼ်းယေး ႁၢၼ်ႉတၢင်းၶၢႆ။ ရူတ်ႉ ၵႃး ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃး မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းပွၵ်ႉပုင်းထုၼ်၊ ၵၢတ်ႇတႃႈလေႃႉ ၊ သၼ်သၢႆး၊ မၢၵ်ႇၵႃႇႁူဝ်ၶမ်း၊ မႄႈၶၢဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈယဝ်ႉထူမ်ႈထႅင်ႈ။
ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉယဝ်ႉ ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်ၼႆႉ တီႈဝဵင်းၵႃလီႉ၊ ၵုၼ်ႁဵင်၊ ၶူဝ်လမ်၊ မိူင်းၼၢႆး၊ ၵဵင်းတွင်းလႄႈ လၢင်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈ ႁိူၼ်းယေးတူင်ႈႁႆႈၼႃး ၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈ တင်းၼမ်လၢႆ ၼႆယဝ်ႉ။
ဢွင်ႈတီႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ၼမ်ႉၵႆႉထူမ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းမီးလွင်ႈလူႉသုမ်း ယူႇၵူႈပီၵေႃႈ ယွၼ်ႉၵၢၼ်သိုၵ်း ၵၢၼ်မိူင်းသုၵ်ႉယုင်ႈယူႇ ဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇဝၢႆးလႄႈ ပႆႇမီးၸုမ်းလႂ် ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈ ယူႇသႃႇလူမ်ႈၸႂ်။ ၶၢဝ်းတၢင်း ၸွမ် ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ယိုတ်းမိူင်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ယိင်ႈၶႅၼ်း လႆႈတုၵ်ႉလႆႈယၢၵ်ႈ။ ၽေးသၽႃႇဝၵေႃႈ ဢမ်ႇၵႅတ်ႇၵင်ႈပၼ်လႆႈ၊ လွင်ႈယူႇလွင်ႈၵိၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၵမ်ႉၸွႆႈသင်ပၼ်လႆႈ။