သိုၵ်းတဢၢင်း (ပလွင်ႈ) TNLA ၶိုၼ်ႈႁိူၼ်းလူင်းႁိူၼ်း ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ႁူဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး လိူၵ်ႈၽူႈ ၵွၼ်းပွၵ်ႉသေ ပၼ်ႇၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းႁင်းၶဝ်ၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။
ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းသိူဝ်ယဵၼ်ဝႆႉယူႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢွၼ်ၵၼ် ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ႁိူၼ်းယေး ၸိူဝ်းလူႉၵွႆ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းသိူဝ်ၼၼ်ႉ ပႆႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်း ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA သမ်ႉ ၶိုၼ်ႈႁိူၼ်းလူင်းႁိူၼ်း ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်း ၵဵပ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ တႃႇပၼ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်း ၼႆယဝ်ႉ။
ၼၢင်းယိင်း ဢႃယုမွၵ်ႈ 40 ပီ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ -“ သိုၵ်းလွႆ ၶိုၼ်ႈႁိူၼ်းလူင်းႁိူၼ်း ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၵႃးတၢင်းဝၢၼ်ႈၵူၺ်း။ ပႃးၸဵမ်ႁိူၼ်းယေး ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇၸိူဝ်း ၼႆႉၵေႃႈၵဵပ်း။ လၢတ်ႈဝႃႈတႃႇပူၵ်းပွင်ပၼ်ၶိုၼ်း ႁိူၼ်းယေးလႄႈ ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်လႆႈလူႉသုမ်းလူႉၵွႆ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း ဝႃႈၼႆသေတႃႉ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇမီးၽႂ်မႃးတိတ်းတေႃႇ လွင်ႈတႃႇတေပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ငိၼ်းၶၢဝ်ႇဝႃႈ ၶဝ်တေၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ မႃးထၢမ်လွင်ႈႁူဝ်ၵူၼ်းႁိူၼ်းၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ်”- ဝႃႈၼႆ။
တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းၼႂ်းဝဵင်း ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵႂႃႇတၢင်ႇတီႈသေ ၶိုၼ်းပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ႁိူၼ်းယေးၺႃးမၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇသေ လူႉၵွႆၵႂႃႇ ထိုင်တီႈဢမ်ႇမီးတီႈယူႇတီႈသဝ်း၊ လႆႈၵႂႃႇယွၼ်း သွၼ်ႈယူႇသဝ်းႁိူၼ်းယေးပီႈၼွင်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ၵူၼ်းႁူႉၸၵ်းၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ၵူၼ်းပိုၼ်ႉ တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၵူၼ်းပၢႆႈၽႄးသိုၵ်း ပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းႁိူၼ်းယဝ်ႉၵေႃႈ မႃးႁၼ် မၢၵ်ႇတူၵ်းတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ႁိူၼ်းယေးလူႉၵွႆဝႆႉ ဢမ်ႇမီးတီႈယူႇ။ လႆႈသွၼ်ႈယူႇႁိူၼ်းပီႈၼွင်ႉဝႆႉ။ တႃႇတေမႄးႁိူၼ်းၶိုၼ်းသမ်ႉ ၶၼ်ၵုၼ်ႇၵေႃႈၶိုၼ်ႈသုင်၊ ၵႃႈၵူႈမဵဝ်း၊ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်း။ ႁိူၼ်းၸိူဝ်း တိုၵ်ႉလီယူႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ သိုၵ်းလွႆ မႃး ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်း။ ႁိူၼ်းဢၼ်ၵွႆဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်မႃးၵဵပ်း သဵၼ်ႈမၢႆသေ ထၢမ်ၶေႃႈမုလ်းၸဝ်ႈႁိူၼ်း။ ဝႃႈတႃႇတေၵမ်ႉထႅမ် ၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ငိုၼ်း ဝႃႈၼႆသေတႃႉ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇမီးသင်လူင်းမႃး” – ဝႃႈၼႆ။
ၶၢဝ်းတၢင်း ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းတဢၢင်း – ပီႊၻီႊဢႅပ်ႉၾ် တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ႁိူၼ်းယေးဢၼ် ၺႃးမၢၵ်ႇသေ လူႉၵွႆမီး 60 ပၢႆ ၊ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈဝႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆမၢၵ်ႇသႂ်ႇ၊ ႁိူၼ်းယေး ဢၼ်လႆႈလူႉၵွႆၼမ်ၼႆႉ ပဵၼ်တင်းပွၵ်ႉ 7 ၊ ပွၵ်ႉ 8 ၊ ပၢင်ပဝ်း၊ တိုဝ်ႉလႅင်။ ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်လူႉတၢႆ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းမီး 150 ပၢႆ ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁူမ်ႈပႃး ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင် ဝႃႈၼႆ။
ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ပရႁိတ တီႈဢိူင်ႇၼွင်ပိင် ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၵဵပ်းတူဝ်တၢႆ ၵူၼ်းမိူင်းၽၵ်းၵႃႇ တေမီးမွၵ်ႈ 50 ၼႆႉ။ ပေႃးပႃးတူဝ်တၢႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇတႄႉ တေမီး 150 ပၢႆ၊ ႁူဝ်ၼပ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၸုမ်းႁဝ်းၶႃႈၵဵပ်းၵူၺ်း။ ပႆႇပႃးႁူဝ်ၼပ်ႉ ဢၼ်ၸုမ်းပရႁိတ တၢင်ႇၸုမ်းၵဵပ်းလႆႈ”- ဝႃႈၼႆ။
ၸွမ်းၼင်ႇ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇမၢၼ်ႈ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉတႄႉ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသေ တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း လူႉတၢႆဢမ်ႇယွမ်း 400 ၵေႃႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယူႇတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈသေ ဢမ်ႇလႆႈၶေႃႈ ယိုၼ်ယၼ် ႁူဝ်ၼပ်ႉတႅတ်ႈတေႃး။
ယၢမ်းလဵဝ် သဵင်ၵွင်ႈဢမ်ႇတႅၵ်ႇယဝ်ႉသေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး မႆႈၸႂ်ၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း၊ ၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇၵေႃႈ ၶၢတ်ႇမူတ်း၊ သၢႆလႅင်း ၾူၼ်းၵေႃႈ လႆႈလႅင်း CDMA ဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်း။ ၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်း၊ ၵႂႃႇမႃးတၢင်းလႂ် ၵေႃႈ လႆႈၾၢင်ႉတူဝ်ဝႆႉယူႇတႃႇသေႇ ၼုမ်ႇယိင်း ဢၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။
ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၵၢတ်ႇၵေႃႈပိုတ်ႇယူႇ ယၢမ်းလဵဝ်၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းပွၵ်ႈမႃးယူႇသဝ်း ၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၵေႃႈ လႆႈၾၢင်ႉယူႇၾၢင်ႉၵိၼ်ၾၢင်ႉၼွၼ်း ၵူဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ဢမ်ႇႁတ်းၶွၼ်ႈတုမ်ယူႇတီႈလဵဝ်ၵၼ်ၼမ်”- ဝႃႈၼႆ။
တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းတဢၢင်း တႄႇပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် ၶိုၼ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇတၢင်းဢိူင်ႇၼွင်ပိင်လႄႈ တၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်း မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး၊ တူၼ်ႈတီး၊ ပၢင်ဢူႈလႄႈ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။
တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၾိုၵ်းၵၢၼ်)
