ၵူၼ်းမိူင်းယၢင်းလႅင် ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တိုၵ်ႉၵိုတ်းၶင်ႉဝႆႉ တီႈထုင်ႉႁၢႆးယႃႈၼပ်ႉႁဵင်

ဝၢႆးသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းယဝ်ႉ ၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇလုၵ်ႉႁိုၼ်ႇသၢၼ်ၶတ်း တေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈ ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင်ၼႆႉ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ႁူမ်ႈၵၼ် လေႃႇတိုၵ်းၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးၶိူဝ်းယႂ်း။

ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈပၢႆႈၽေးၼပ်ႉမိုၼ်ႇၼပ်ႉႁဵင် ယၢမ်းလဵဝ် ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်သိုၵ်း ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင် ယဵၼ်ဝႆႉယူႇသေတႃႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈ။ ၸိူဝ်းမႃးသွၼ်ႈ ယူႇၸွမ်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈၼႆႉ တိုၵ်ႉမီးဝႆႉၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်။ ၸိူဝ်းပွၵ်ႈၵေႃႈ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းယဝ်ႉသေတႃႉ ၸိူဝ်းပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၵေႃႈ မီးထႅင်ႈတင်းၼမ် ယွၼ်ႉဢွင်ႈတီႈႁိူၼ်းယေး ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇ ၾႆးမႆႈလူႉၵွႆမူတ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ယူႇၼႂ်းၵႄႈလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလၢႆလွင်ႈသေ ၵိၼ်ၸၢင်ႈႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉႁင်း ၽႂ်မၼ်းဝႆႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။

ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၶိၼ်ၽွင်းငမ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် သဵင်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇ ပၼ်း ၼၼ်ႈ ၸွတ်ႇတူဝ်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင်ၼႆႉၵေႃႈ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF မိူင်းယၢင်းလႅင် ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း လႆႈပၢႆႈၽေးႁွတ်ႈဝႆႉ ၵူႈတီႈၵူႈတၢင်း။

ၸဵမ်မိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2021 ၼၼ်ႉမႃး ၵူၼ်းမိူင်းယၢင်းလႅင် ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ႁွတ်ႈထိုင်ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ႁူဝ်မိုၼ်ႇ။ ပၢႆႈႁွတ်ႈထိုင် ဝဵင်းပၢင်လွင်း ၊ ဢွင်ႇပၢၼ်း ၊ ထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၊ ယွင်ႁူၺ်ႈ ၊ ပၢင်လႃႈ (ပၢင်းတရႃႉ) ၊ တူၼ်ႈတီး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ငဝ်းလၢႆး ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင် ယဵၼ်ဝႆႉယဝ်ႉသေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းမူတ်း။ ၸိူဝ်းမႃးသွၼ်ႈယူႇ တၢင်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈၼႆႉ တိုၵ်ႉၵိုတ်းၶင်ႉဝႆႉ ၼပ်ႁူဝ်ႁဵင်။

ၵမ်ႈၼမ် သွၼ်ႈယူႇၸွမ်းဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈဝတ်ႉမိူင်းပဵဝ်း၊ ဝတ်ႉၼွင်တဝ်း၊ ဝတ်ႉၵဵင်းၶမ်းတႂ်ႈ၊ ဝတ်ႉၵဵင်း ၶမ်းၼိူဝ်၊ ဝတ်ႉပၢၼ်းၵၢၼ်ႇလႄႈ ထႅင်ႈလၢႆဝတ်ႉ ဢၼ်မီးၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ။ ၼိုင်ႈ ၵျွင်းလႂ် ႁူဝ်ၼပ်ႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ဢမ်ႇယွမ်း 300 ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈမိူင်းပဵဝ်းၼၼ်ႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉၸမ် 600 လူးၵွၼ်ႇၼႆ ၵူၼ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈ ၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ –

“ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ပွတ်းၸၢၼ်း ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မႃးသွၼ်ႈယူႇဝႆႉ ၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈၼႆႉ မီးၼမ်ဝႆႉယူႇ။ ဢၼ် ၼမ်သုတ်း ပဵၼ်ၵူၼ်းတၢင်းမိူင်းယၢင်းလႅင် ၶိုၼ်ႈမႃးယူႇဝႆႉ ၸွမ်းဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ။ ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈၼႂ်းၼွင်ၼႆႉ မီးၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမႃးယူႇဝႆႉ ၵူႈဝတ်ႉၵျွင်းယဝ်ႉ။ ၼိုင်ႈတီႈဢမ်ႇယွမ်း 300 ၼႆႉ။ မီးၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၶဝ် မႃးၵမ်ႉၸွႆႈၶဝ်ႈ ၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၽွင်ႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူၼ်းၵမ်တႄႉ ၵႂႃႇႁႃၵိၼ်ၸၢင်ႈလၢႆးဝၼ်း တႃႇလႆႈငိုၼ်းမႃးလဵင်ႉၼႃႈႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။    

ၸိူဝ်းၶဝ် ၵႂႃႇၵိၼ်ၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းႁူင်းၸၢၵ်ႈၾုၼ်ႇထၢတ်ႈ (မျေႇဢေႃးၸႃႇ) ၾၢႆႇဢွၵ်ႇၵၢတ်ႇ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပၼ်ႇ ၼၼ်ႉ။ ၸိူဝ်းၵႂႃႇၵိၼ်ၸၢင်ႈ တႅပ်းဢွႆႈ ၊ ပိတ်းမၢၵ်ႇၽိတ်ႉ ၊ မၢၵ်ႇၶိူဝ်သူမ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈမီး။ ၼိုင်ႈဝၼ်းၼႆႉ လႆႈၵႃႈႁႅင်း မွၵ်ႈ 8,000 ပျႃး ၼႆႉယူႇၼႆ ၵူၼ်းထုင်ႉႁၢႆးယႃႈသိုပ်ႇလၢတ်ႈ။

ၵၢင်ပီ 2023 ၼၼ်ႉတႄႉ ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင် တွၼ်ႈတႃႇၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းယၢင်းလႅင် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ၶွင်ႇသီႇၾၢႆႇၽွင်းငမ်း ၸူဝ်ႈၵၢင် မိူင်းယၢင်းလႅင် IEC (Interim Executive Council of Karenni State – IEC ) သေ တေႁူမ်ႈမိုဝ်း ၵၼ် ပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ် ဢွၼ်ႁူဝ်ၸတ်းပွင်ၵၢၼ်မိူင်းၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇပူၵ်းပွင်ပၼ်ၶိုၼ်း တီႈယူႇတၼ်းသဝ်းၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းလႆႈလူႉၵွႆၵႂႃႇ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်း တင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ 

ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၵမ်ႈၼမ် ႁွတ်ႈထိုင်ၼွင်ႁၢႆးယႃႈသေ လွတ်ႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉသေတႃႉ ယွၼ်ႉဢမ်ႇၸႂ်ႈ တီႈယူႇတၼ်းသဝ်း ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ – လႆႈႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းၼမ်ႉၼႂ်းၼွင်လႄႈ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ဝႆႉယူႇ။ တေပွၵ်ႈ ၶိုၼ်း မိူင်းယၢင်းလႅင်ၵေႃႈ ႁိူၼ်းယေးသမ်ႉ ၺႃးမၢၵ်ႇလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇ ၾႆးမႆႈလူႉၵွႆမူတ်းယဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ဢၼ်ၸမ်ၸႂ်ၵၼ် တင်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ –

“မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ပွၵ်ႈမိူဝ်းၸႂ်း တီႈယူႇၶဝ်ၶိုၼ်းၼႂ်းမိူင်းယၢင်းလႅင်ယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁိူၼ်းယေးၶဝ်ၵေႃႈ ၾႆး မႆႈၵွႆမူတ်း ယဝ်ႉလႄႈ ၵႃႈလႆႈပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်း။ ဢၼ်မိူဝ်းၶိုၼ်း ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်ယူႇတင်း ၽ ယႃးၽိဝ်ႇ ၊ ၽယႃးၼီႇ ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။  

ယၢမ်းလဵဝ် တႃႇၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႆႉ ယူႇတီႈ ၸဝ်ႈၵွၼ်းဝတ်ႉ ဝတ်ႉလႂ်ဝတ်ႉၼၼ်ႉ လူႇၶၢမ်ႇငိုၼ်းတွင်း ၶူဝ်းၶွင် ၵိၼ်ယႅမ်ႉ တီႈၸမ်တီႈၵႆသေ ၸွႆႈၵၼ်ဝႆႉယူႇ လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။

ၼႂ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸိူဝ်းႁွတ်ႈဝႆႉၼႂ်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်သႅၼ်းၵူၼ်းၶၢဝ်ႉလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ တႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တေဢမ်ႇၶၢတ်ႇၵၢၼ်ႁဵၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇၸမ်ႁူင်းႁဵၼ်းလႂ်ၵေႃႈ ႁူင်း ႁဵၼ်းၼၼ်ႉ ႁပ်ႉသွၼ်ပၼ်ယူႇ ဝႃႈၼႆ။

ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တၢင်းမိူင်းယၢင်းလႅင်ၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းတၢင်းဝဵင်းလွႆၶေႃ ၊ တီႊမေႃႊသူဝ်ႊ ၊ ငူၺ်ႇတွင်ႇ ၊ ၽယႃးၽိဝ်ႇ၊ ၽယႃးၼီႇလႄႈ လၢႆဝဵင်း ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင် ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸွမ်းသၢပ်ႇ လႅၼ်လိၼ် မိူင်းပၢႆး ၊ ၾၢႆၶုၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းမိူင်းယၢင်းလႅင်ၼႆႉ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉၶဵင်ႈၶႅင် ၵၢၼ်သိုၵ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင်ဝႆႉယူႇသေ ၸုမ်းၾၢႆႇၵၢၼ်မိူင်း ၶွင် ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင်ၵေႃႈ ဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်း တင်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁင်းၶေႃသေ ၶိုင်ပွင်ၽွင်းငမ်းၵႂႃႇ။ ဝၢႆး လင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၶွင်ႇသီႇ ၽွင်းငမ်း မိူင်းယၢင်းလႅင် IEC ၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်း ဢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ၸုမ်းၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ၸုမ်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်း။