ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း သီႇသႅင်ႇ ႁူဝ်ပူင်းလႄႈ ၼႂ်းထုင်ႉပူင်း ၺႃးၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO/ PNA ၵဵပ်းသိုၵ်းသေ ၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းပၼ်။ ပေႃးဢမ်ႇၵႂႃႇလႆႈသမ်ႉ တေလႆႈပၼ်ငိုၼ်း ႁူဝ်သိပ်းသႅၼ်ပျႃးၼႆလႄႈ ၵႃႈလႆႈပွႆႇ ၽႃႈႁိူၼ်းယေး ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈမေး ၼႃႈၵၢၼ်တႃငၢၼ်းသေ ၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း။
ယၢမ်းလဵဝ် ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ၸတ်းပွႆးလူင်းပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၸုပ်ႈႁႅၵ်ႈ တီႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ၸၢၼ်း။ လုၵ်ႈသိုၵ်းမႂ်ႇ မီးၼပ်ႉႁဵင် ။ PNO သမ်ႉလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ ၽႂ်ဢမ်ႇၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်တီႈ ဢၼ်ၶဝ်သူင်ႇၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၸိုင် တေလႆႈၸၢႆႇငိုၼ်း 5 သႅၼ်ႉပျႃးဝႃႈၼႆထႅင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇ ၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်။
ဝၼ်းတီႈ 21/08/2024 ၼႆႉ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ၸတ်းပွႆးလူင်းပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၵၢၼ်သိုၵ်း တီႈထုင်ႉၼွင်တယႃး ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ပဵၼ်ပွႆးလူင်းပၢင်သွၼ်ၸုပ်ႈယႂ်ႇ ပွၵ်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ။ ၶလိပ်ႉဝီႊတီႊဢူဝ်ႊ ငဝ်းတူင်ႉပွႆးလူင်းပၢင်ၼၼ်ႉ ၽႄႈၼႂ်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ လႆႈႁၼ်သိုၵ်းမႂ်ႇ မီး ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်၊ သႂ်ႇသိူဝ်ႈၶူဝ်းၶဵဝ် သိုၵ်းဝႆႉမိူၼ် ၵၼ်။ လုၵ်ႈသိုၵ်းမႂ်ႇ မီးၼပ်ႉထိုင်မိုၼ်ႇၼႆ လိုဝ်းယူႇၼႂ်း သူဝ်ႊသျႄႊမီႊတီႊယိူဝ်ႊဝႆႉ။ သိုၵ်းမႂ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၾိုၵ်းမႃးတႃႇၵႅတ်ႇၶႄႇ ပိုၼ်ႉတီႈၽႂ်မၼ်းၵူၺ်းၼႆ ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၼႂ်းၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇ ၼႆ။
ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈသိုၵ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ပဢူဝ်း PNA ဢၼ်ဢူးဢွင်ႇၶမ်းထီႇ ဢွၼ်ႁူဝ်ဝႆႉ ၼၼ်ႉသေ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 11/04/1991 ၼၼ်ႉ ၸင်ႇဢဝ်ငမ်းယဵၼ်ၵၼ် တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵိုတ်းတိုၵ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈ ပဵၼ်မႃးၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မၵ်းမၼ်ႈပၼ်ၵုမ်း ဝႆႉၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ 6 ။
ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃး ပျီႇၸူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ႁဵတ်းၵေႃႉၸွႆႈထႅမ် ၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ၵဵပ်းၵူၼ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ ၾိုၵ်းပၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းသေ သူင်ႇပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း လႅၼ် လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင် ၼၼ်ႉမႃးတႃႇသေႇ။
ၸဵမ်မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇပိူင်ၵဵပ်းသိုၵ်းၵေႃႈ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းၼႆႉ မီးလွင်ႈတူင်ႉၼိုင် ၵဵပ်းငိုၼ်းၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ၶဝ်ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – သီႇသႅင်ႇ၊ ႁူဝ် ပူင်း၊ ပၢင်လွင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵိၼ်းၸႂ်မႃး။
ၵမ်းၼႆႉသမ်ႉ မႃးၸတ်းပွႆးလူင်းပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းၼႄဢဵၼ်ႁႅင်း ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင် ၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ် တႃႇလုၵ်ႈလၢင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းပၢင်လွင်း လၢတ်ႈၼႄတၢင်းယၢပ်ႇ ၽိုတ်ႇမၼ်း ၼင်ႇၼႆ။
“ပီႈၼွင်ႉပဢူဝ်းတၢႆၵေႃႈ ဢမ်ႇလီ ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းတၢႆၵေႃႈ ဢမ်ႇလီ ၸုမ်းလႂ်ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈယွမ်းတေႃးသ မေႃးႁၽွင်ႈ ။ ၼႆႉသမ်ႉ ၽႂ်ဢမ်ႇယွမ်းၽႂ် တိုၵ်းတေႃးၵၼ်ယူႇတိၵ်းတိၵ်း။ ပေႃးဢဵၼ်ႁႅင်းၶဝ် ယွမ်းမႃးသမ်ႉ တဵၵ်းယွၼ်းငိုၼ်း ၵူၼ်းမိူင်း ယွၼ်းဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈ။ ယွၼ်းၵူၼ်း ယွၼ်းငိုၼ်းသေ ပေႃးလူဝ်ႇတၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉသမ်ႉ ၶဝ်ႈသွၵ်ႈၶဝ်ႈတဝ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းႁိူၼ်း။ တီႈတႄႉမၼ်း ပေႃးဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်တႄႉ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၵႃႉငၢႆႈၶၢႆလီ ၵႂႃႇလႂ်ၵေႃႈလွတ်ႈလႅဝ်း လႆႈၵတ်းယဵၼ်ၸႂ် ဢမ်ႇလႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်သင်ၵႃႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းတုၵ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ၼင်ႇၵၼ် လႆႈႁူမ်ႈၵၼ် ၸွႆႈၵၼ်ၶိုၼ်းထႅင်ႈ ဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇဝၢႆး”- ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႆႈပိူင်ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈထိူၼ်ႇယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ႁူမ်ႈၵၼ်တင်း သိုၵ်းယၢင်းလႅင်သေ ပိုတ်းယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2021 ။ ဢဵၼ်ႁႅင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယွမ်းၼမ်ၼႃႇလႄႈ တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃး ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၵဵပ်းငိုၼ်းၵဵပ်းၵူၼ်းတီႈၵူၼ်းမိူင်းသေ ၵမ်ႉၸွႆႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၊ လုၵ်ႈလၢင်းၵူၼ်းမိူင်း ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင် ၵႂႃႇတၢႆၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၵွင်။
ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ပိုတ်ႇတူဝ် လွင်ႈၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းမႂ်ႇ ၸိူင်ႉၼႆ ၸၢႆးယိင်းၼုမ်ႇၵႄႇ ၵူၼ်းထုင်ႉလႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင် မိူၼ်ၼင်ႇ ဝၢၼ်ႈသွင်းပျွင်း၊ ဝၢၼ်ႈၵေႃမႆႉသၢင်း(တောင်မဲသင်း)၊ ဝၢၼ်ႈပၢင်ပုမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇၵေႃႉတီႈ ၵေႃႉတၢင်း ၵႂႃႇတၢင်ႇဝၢၼ်ႈတၢင်ႇဝဵင်း။
ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းႁိူၼ်းၵေႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းလႄႈ လႆႈပွႆႇၽႃႈႁိူၼ်းယေးသေ ပၢႆႈယူႇၸွမ်းဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇလႄႈ ႁိူၼ်းပီႈၽႂ်ၼွင်ႉမၼ်း တီႈတေလွတ်ႈၽေး။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းထုင်ႉပူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၺႃးၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ၵဵပ်းၶွၼ်ႇ၊ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵပ်းသိုၵ်းလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပၢႆႈသမ်ႉပေႃးဢမ်ႇမီးၵူၼ်း တေၽုၵ်ႇၶဝ်ႈသွမ်ႈ ၼႃး။
ၼႂ်းပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၵၢၼ်သိုၵ်း ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းၼၼ်ႉ ပႃးၵူၼ်းၼႂ်းထုင်ႉပူင်းတင်းၼမ်။ ၵူၼ်းထုင်ႉပူင်းလၢတ်ႈဝႃႈ – ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းႁူၺ်းသူၼ်း ပေႃးၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း တေလွတ်ႈသႂ်ႇ ၶွၼ်ႇၼႆလႄႈ – ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပၢင်သွၼ်ယဝ်ႉတူဝ်ႈယဝ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပႆႇလႆႈပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်းလႄႈ ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ် ၵူၼ်းထုင်ႉပူင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ –
“တေလႆႈတူၵ်းလွၵ်းၶဝ်ယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ။ မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်းတႄႉ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းၶဝ်ဝႃႈ ပေႃးၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းယဝ်ႉ တေလွတ်ႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇၼႂ်းဢိူင်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။ ၵမ်းၼႆႉသမ်ႉ ပၢႆလၢတ်ႈဝႃႈ တေႁွင်ႉဢဝ် ၵူၼ်းၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵႂႃႇပႂ်ႉၵိၼ်းတၢင်းတူၵ်းသီႇသႅင်ႇ ၊ ယွင်ႁူၺ်ႈ လႄႈ ၾၢႆႇတၢင်းၵျွၵ်ႉတလူင်းပုၼ်ႉ မွၵ်ႈၼိုင်ႈလိူၼ် ၼႆဢေႃႈ။ ပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈၵႂႃႇသမ်ႉဝႃႈ တေလႆႈၸၢႆႇငိုၼ်း ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် 5 သႅၼ်ၼႆဢေႃႈ။ ထၢင်ႇတေသႃႇသမ်ႉၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းမိူင်းသမ်ႉ လူဝ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ သိုၵ်းၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်းသမ်ႉ ၶႂ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း မိုင်ႉၵဵပ်းသိုၵ်း ၸတ်းပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၵၢၼ်သိုၵ်း တီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉတီႈၼိုင်ႈ မိုင်ႉၼႄဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းတေႃႇၵၼ်။ ယွၼ်ႉၵူဝ်လႆႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပၢႆႈဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈၼမ် တေႃႈၼင်ႇၶၢဝ်းသွမ်ႈၼႃးၵေႃႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းမၼ်း ဢမ်ႇၶႂ်ႈၵိုတ်းၽႂ် မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းထုင်ႉပူင်းၼႆႉ ႁႅင်းၵူၼ်းၸၢႆး ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉလႄႈ ပေႃးလႆႈ ၸၢင်ႈၵူၼ်းတၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ်မႃးႁဵတ်း ၼႆယဝ်ႉ။