ပီၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉထုင်ႉပူင်း တေႁူမ်ႈၵၼ် ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆးၶေႉႁိူဝ်း ၾိင်ႈထုင်းတႆး ၶိုၵ်ႉယႂ်ႇလူင် ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်း 7 တီႈဝၢၼ်ႈႁူဝ်တၢတ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး။
ပေႃးထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 7/10/2023 တူၵ်းမႅၼ်ႈ ဝၼ်းလိူၼ်သိပ်းလွင်ႈ 8 ၶမ်ႈ (ဝၼ်းသဝ်) ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်း ယူႇတီႈ သင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ တေႁူမ်ႈၵၼ် ပိုတ်ႇပၢင်ပွႆးၶေႉႁိူဝ်း တီႈဝၢၼ်ႈႁူဝ်တၢတ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ပီၼႆႉ မီးႁိူဝ်းၶဝ်ႈၶေႉၶဵင်ႇၵၼ် 85 လမ်း ၼႆယဝ်ႉ။
ၸဝ်ႈသြႃႇ ဝႃႇလိင်ႇတ ဝတ်ႉသၢႆလႅင်းမႂ်ႇ ၽူႈသူၼ်းတုမ်လႄႈ ၽူႈယိပ်းငိုၼ်းၵွင်ႈၵၢင် ပွႆးၶေႉႁိူဝ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇ ႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပီၼႆႉ ႁိူဝ်းၶဝ်ႈၶေႉၶဵင်ႇ တေမီး 85 လမ်း တေယႅၵ်ႈႁဵတ်း 2 ၸုမ်း။ တေႁဵတ်းၸုမ်း (ၵ) လႄႈ ၸုမ်း (ၶ) ယွၼ်ႉဝႃႈ ႁိူဝ်းၶဝ်ႈ ၶေႉၶဵင်ႇ ပီၼႆႉ ၼမ်လိူဝ်ၵူႈပီလႄႈ လႆႈယႅၵ်ႇႁဵတ်း 2 ၸုမ်းၵႂႃႇ။ ပၢင်ၶေႉၶဵင်ႇၵၼ်သမ်ႉ တေပဵၼ် 3 ဝၼ်း”- ဝႃႈၼႆ။
ၶပ်ႉမၢႆပၢင်ပွႆးၶေႉႁိူဝ်း ပီၼႆႉသမ်ႉ ဝၼ်းတီႈ 7/10/2023 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်း ပိုတ်ႇပၢင်ပွႆးသေ တႄႇၶေႉၽၢႆးႁိူဝ်းၵၼ် တေႃႇထိုင် ဝၢႆးဝၼ်း 4 မူင်း။ ဝၼ်းတီႈ 8 သမ်ႉ တႄႇယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်း ထိုင် 4 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း။ ဝၼ်းတီႈ 9 သမ်ႉ တႄႇယၢမ်းၵၢင် ၼႂ် 9 မူင်းၵႂႃႇ ႁၢၼ်ႉတေႃႇ ပေႃးယဝ်ႉတူဝ်ႈလီငၢမ်းၵႂႃႇ။
ႁိူဝ်းဢၼ်ၶဝ်ႈၶေႉၶဵင်ႇၵၼ် 85 လမ်းၼႆႉသမ်ႉ တေယႅၵ်ႇၶေႉၵၼ် 3 ၸုမ်း။ ၼႂ်း 3 ၸုမ်းၼၼ်ႉ ၸုမ်းၽူႈၸၢႆး 4 ၵေႃႉ ႁိူဝ်း 1 လမ်း ဢၼ်ၼႆႉ တေၶဝ်ႈၶေႉၵၼ် 30 လမ်း၊ ၸုမ်းၽူႈၸၢႆး 6 ၵေႃႉ ႁိူဝ်း 1 လမ်း ဢၼ်ၼႆႉသမ်ႉ တေၶဝ်ႈၶေႉ ၵၼ် 36 လမ်း လႄႈ ၸုမ်းၽူႈယိင်း 5 ၵေႃႉ ႁိူဝ်း 1 လမ်း ၼႆႉသမ်ႉ တေမီးႁိူဝ်းၶေႉၵၼ် 19 လမ်း ၼႆယဝ်ႉ။
ပွႆးၶေႉႁိူဝ်း ၾိင်ႈထုင်းတႆးထုင်ႉပူင်း ဢၼ်လႆႈၸတ်းႁဵတ်းမႃးတီႈဝၢၼ်ႈႁူဝ်တၢတ်ႇၼႆႉ တႄႇၸတ်းႁဵတ်းမႃး မိူဝ်ႈပီ 2015 ၼၼ်ႉသေ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် မီးၵႂႃႇၶၢဝ်ႈတၢင်း 7 ပီယဝ်ႉ။
“တႃႇတေမီးမႃး လွင်ႈၽဵင်ႈပဵင်း သုၼ်ႇလႆႈၼၢင်းယိင်းၼႆသေ တႄႇဢဝ် ပီ 2007 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပွႆး ၶေႉႁိူဝ်း တီႈထုင်ႉပူင်းၼႆႉ ႁူမ်ႈပႃးၼၢင်းယိင်း ၶဝ်ႈမႃးၶေႉၶဵင်ႇ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တႃႇၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်းၼႆထႅင်ႈသေ ဢွၼ်ႇၸၢႆး ဢႃယု 12 ၶူပ်ႇလူင်းတႂ်ႈ လႆႈၶဝ်ႈၶေႉၵၼ်မႃး မိူဝ်ႈပီ 2015 ၼၼ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ပၢင်ၶေႉႁိူဝ်း ဢွၼ်ႇၸၢႆး ၼႆႉသမ်ႉ လႆႈၵိုတ်းယင်ႉၵႂႃႇ မီး 2-3 ပီယဝ်ႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ ဢွၼ်ႇၸၢႆးၼႆႉ လူဝ်ႇၶိုၼ်ႈႁဵၼ်း ၵူဝ်လႆႈၶၢတ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းၵၼ်လႄႈ ၸင်ႇလႆႈၵိုတ်းယင်ႉၵႂႃႇ”- ၸဝ်ႈ သြႃႇ ဝႃႇလိင်ႇတ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။
ပွႆးၶေႉႁိူဝ်း တီႈဝၢၼ်ႈႁူဝ်တၢတ်ႇၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်းမႃးၵူႈပီ တႄႇဢဝ် ပီ 2015 ၼၼ်ႉမႃး ထိုင် ပီ 2020 – 2021 ၼႆႉ ယွၼ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၽႄႈလၢမ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ဢမ်ႇလႆႈၸတ်းႁဵတ်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ပီ ထပ်းၵၼ် ထိုင်ပီ 2022 ၼႆႉ ၸင်ႇတႄႇၸတ်းႁဵတ်းၶိုၼ်း မိူဝ်ႈပီၼၼ်ႉ မီးႁိူဝ်းၶဝ်ႈၶေႉၶဵင်ႇၵၼ် 62 လမ်း ၼႆယဝ်ႉ။
ယိူင်းဢၢၼ်း တီႈလႆႈၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ပွႆးၶေႉႁိူဝ်း ၾိင်ႈထုင်းတႆးထုင်ႉပူင်းၼႆႉ – ယွၼ်ႉဝႃႈ ပွႆးၶေႉႁိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ တေမီးတီႈထုင်ႉပူင်းၼႆႉ တီႈလဵဝ်ၵူၺ်းလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ၾိင်ႈထုင်းဢၼ်ၼႆႉ တေဢမ်ႇမွတ်ႇႁၢႆလၢႆၵႂႃႇပႅတ်ႈၼႆ ႁႂ်ႈၼေႃႇတႅၼ်း မေႃၽၢႆးႁိူဝ်း မေႃၶေႉၶဵင်ႇႁိူဝ်းၵၼ် ႁႂ်ႈမေႃပႂ်ႉပႃးၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း ၼႂ်းထုင်ႉပူင်းၵႂႃႇ။
ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းထုင်ႉပူင်း ဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈလႄႈ ဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈ ႁႂ်ႈပေႃးမီးလွင်ႈၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၸမ်ၸႂ်ၵၼ် ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၶွၼ်ႈႁႅင်းၵၼ် ဢဝ်ဢၼ်ၼႆႉႁဵတ်း ပဵၼ်တူဝ်ယၢင်ႇ မႃးႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၶေႉၶဵင်ႇႁႅင်းၵၼ်။ ၵၢၼ်လဵၼ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ပၢင်ၶေႉႁိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈလဵၼ်ႈႁႅင်း ဢၼ်မီးဝႆႉတင်းၵမ်ႇၽႃႇၵေႃႈ ၸႂ်ႈလႄႈ လွင်ႈဝႃႈ ပီႈၼွင်ႉတႆးၵေႃႈ မီးၾိင်ႈၶေႉႁိူဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ပိူၼ်ႈယူႇၼႆသေ ႁႂ်ႈၵူၼ်းတင်းၼမ် လႆႈႁူႉၸွမ်း။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈ ႁႂ်ႈလုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇၶဝ် ပေႃးမေႃၶဝ်ႈၸႂ် ၼႂ်းၵၢၼ် လဵၼ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းမႃး ႁႂ်ႈမီးႁႅင်းတူဝ်ၵၼ်သေ သူၼ်ၸႂ်ၵၢၼ်လဵၼ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းၵၼ်မႃး – ၸဝ်ႈသြႃႇ ဝႃႇလိင်ႇတလၢတ်ႈ။
ပၢင်ပွႆးၶေႉႁိူဝ်း ၾိင်ႈထုင်းတႆးထုင်ႉပူင်း ပီ 2022 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ လႆႈၸတ်းႁဵတ်းမႃး ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 18-19/9/2022 ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ဝၼ်း တီႈဝၢၼ်ႈႁူဝ်တၢတ်ႇၼႆႉ။ သူးရၢင်းဝလ်းထီႉ 1 သမ်ႉ တွၼ်ႈထိုင် ၶူဝ်းမၢႆတွင်းလႄႈ ငိုၼ်းသူး 250,000 ပျႃး။ ထီႉသွင်သမ်ႉ ၶူဝ်းမၢႆတွင်းတင်း ငိုၼ်းသူး 200,000 ပျႃးလႄႈ ထီႉသၢမ်သမ်ႉ ၶူဝ်းမၢႆတွင်းတင်း ငိုၼ်းသူး 150,000 ပျႃး။ ပီၼႆႉ တေဢိင် ၼိူဝ် ၸဝ်ႈတႃႇၼ ၵမ်ႉထႅမ်မႃးၵူၺ်း ဝႃႈတေတွၼ်ႈငိုၼ်းသူးၵႃႈႁိုဝ် ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ပႆႇလႆႈတႅပ်းတတ်း ဝႃႈၼႆ။
ၼႂ်းထုင်ႉပူင်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်ၸၢဝ်းတႆး ယူႇသဝ်း မီးမူႇဝၢၼ်ႈ တင်းမူတ်း 76 ဝၢၼ်ႈ။ တီႈထုင်းပူင်းၼႆႉ တေယႅၵ်ႈဝႆႉ 3 ၸႄႈဝဵင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ၊ ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းလႄႈ ၸႄႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ပၢင်ပွႆးၶေႉႁိူဝ်း ၾိင်ႈထုင်းတႆးထုင်ႉပူင်းၼႆႉ တႄႇၸတ်းႁဵတ်းမႃး မီးၶၢဝ်းတၢင်း 38 ပီယဝ်ႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် မိူဝ်ႈၵူႈ ပွၵ်ႈတႄႉ ယွၼ်ႉပၢၼ်ရူတ်ႉၵႃး ဢမ်ႇလိူင်ႇၼမ်လႄႈ ၵႂႃႇတၢင်းလႂ်ၵေႃႈ လႆႈၸႂ်ႉႁိူဝ်း ၵမ်ႈၼမ် မိူၼ်ၼင်ႇ – ၵႂႃႇဝတ်ႉ၊ ၵႂႃႇႁႆႈသူၼ် ၼႃး၊ ၵႂႃႇၵၢတ်ႇ၊ တေႃႉၶဝ်ႈတေႃႉၽိုၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၼၼ်ႉ ပေႃးၼႂ်းဝႃႇသႃ 3 လိူၼ်ၼႆႉ တေမီးပွႆးၶေႉႁိူဝ်း ၵူႈသိလ် တေပၼ်ႇပုတ်ႇၵၼ်သေ ၸတ်းႁဵတ်းၵႂႃႇ ၼိုင်ႈသိလ်လႂ် ၼိုင်ႈဝၼ်း ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ပေႃးဢွၵ်ႇဝႃႇသႃ။
ယၢမ်းလဵဝ် ၸွမ်းၼင်ႇငဝ်းလၢႆး ဝၢၼ်ႈမိူင်းလႅၵ်ႈလၢႆႈမႃးသေ တၢင်းရူတ်ႉၵႃးၵေႃႈ ပွင်ႇၸူးၵၼ် ၵူႈဝၢၼ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းၸႂ်ႉ ႁိူဝ်းၼႆႉ ယွမ်းလူင်းမႃးၼမ်ယဝ်ႉ။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼုမ်ႇသမ်ႉ ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ယူႇၼွၵ်ႈမိူင်း ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈၼမ်ယဝ်ႉ လႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ပွႆးၶေႉႁိူဝ်း ၾိင်ႈထုင်းတႆးထုင်ႉပူင်း ပေႃးတေဢမ်ႇႁၢႆၼႆႉ ၸင်ႇၶိုၼ်းမႃးၶွၼ်ႈႁဵတ်းတီႈလဵဝ် တီႈဝၢၼ်ႈႁူဝ် တၢတ်ႇၼႆႉ တႄႇဢဝ်ပီ 2015 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ။
