ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး 5,000 ပၢႆ ယၢမ်းလဵဝ် ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးယဝ်ႉ 400 ၵေႃႉ ၸိူဝ်းၵိုတ်းလိူဝ်ၼၼ်ႉတႄႉ ပႆႇပွၵ်ႈ။
တႄႇဢဝ်လိူၼ်မေႊၼၼ်ႉမႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၸမ် 3 လိူၼ်ယဝ်ႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ဢွၼ် ၵၼ်ပွၵ်ႈ ၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး လင်ႁိူၼ်းတင်းမူတ်း 139 လင်၊ ႁူဝ်ၵူၼ်းၸၢႆး/ ယိင်း ႁူမ်ႈ 400 ၵေႃႉ၊ ဝၢၼ်ႈၵူၼ်း တင်းမူတ်း 10 ဝၢၼ်ႈပၢႆ ၼႆယဝ်ႉ။
ၽူႈတူင်ႉၼိုင်ႈ ၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တင်းမူတ်း ဢၼ်ပွၵ်ႈမႃး မီး 4 ဢိူင်ႇ တေပဵၼ် ဢိူင်ႇ ၶိုမ်းၵဝ်ႇ၊ ႁူးသူၼ်၊ လွႆၵူင်၊ ပုင်းလူင် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဝၢၼ်ႈသမ်ႉ တင်းမူတ်း 12 ဝၢၼ်ႈ။ ယူႇတီႈၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် လႆႈၵမ်ႉထႅမ် ၸွႆႈပၼ်ၵူၼ်း ပၢႆႈၽေး ပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶဝ်ႈသၢၼ် 290 ပွတ်း၊ ၼမ်ႉမၼ်း 230 တဝ်ႈ၊ ၵိူဝ် 230 ထူင်၊ ၽွင်ဝၢၼ် 230 ထူင်”- ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်လႆႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ တေပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၶိုမ်းၵဝ်ႇ၊ ၶိုမ်းမႂ်ႇ၊ ႁိူၼ်းဝူဝ်း၊ ၼမ်ႉၽဵတ်ႇ၊ ၵဵင်ၵႆႇ၊ ပုင်းလူင်၊ လွႆၵူင်၊ ဝၢၼ်ႈပွၵ်ႈ၊ မွၵ်ႇငႃးၸၢင်ႉ၊ ႁူးသူၼ်၊ ၼႅမ်းသႆးလႄႈ တူၼ်ႈႁိူၵ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး ၼႆႉ ယွၼ်ႉ ပၼ်ႁႃ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းပၼ်ၵႃႈၶၢတ်ႈႁိူၼ်းယေး။ ၵႃႈၶၢတ်ႈႁိူၼ်းသမ်ႉ ၶိုၼ်ႈၵူႈလိူၼ် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်းသေ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈၶႃႈဢေႃႈ။ ၵႃႈၶၢတ်ႈႁိူၼ်း တီႈၼႂ်းဝဵင်းၼႆႉသမ်ႉ တေႃႇလိူၼ်လႆႈပၼ် တီႈဢေႇသုတ်း 3 မိုၼ်ႇပျႃး ထိုင် 1 သႅၼ်ပျႃး”- ဝႃႈၼႆ။
တႄႇဢဝ်ႁူဝ်ပီ 2021 ၼၼ်ႉမႃး ယွၼ်ႉၸုမ်းဢူၺ်းလီ ပွတ်းႁွင်ႇ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA, သိုၵ်း SSPP တင်း သိုၵ်း RCSS ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃး ႁၢဝ်ႈႁႅင်း တၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်း ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ႁူဝ် ၵူၼ်း 5,376 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ပၢႆႈမႃးသွၼ်ႈဝႆႉ တၢင်းဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းၼႆႉ 500 ပၢႆ ၼႆယဝ်ႉ။
ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်လႆႈပၢႆႈၽေးမႃးၼၼ်ႉသမ်ႉ တေပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇၶိုမ်း၊ ပုင်းလူင်၊ ႁူးသူၼ်၊ ပၢင်ႁူႈ၊ လွႆၵူင် ၸိူဝ်း ၼႆႉ။ မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း တင်းမူတ်း 1,259 လင်၊ ၸၢႆး 2,391 ၵေႃႉလႄႈ ယိင်း 2,985 ၵေႃႉ။ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇလႂ် 90 % ပဵၼ်မူႇဝၢၼ်ႈတႆး မူတ်း ယဝ်ႉၵေႃႈ ပႃးပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းတဢၢင်း ဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၵဵင်းလေႃး ၼႆယဝ်ႉ။
