ၼႂ်းပီ 2023 ၼႆႉ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BNI( Burma News International ) ဢၼ်ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၶဝ်ႈတူင်ႉၼိုင်မႃးၸွမ်း တင်ႈတႄႇၵေႃႇတင်ႈၸုမ်းမႃးၼၼ်ႉ လႆႈႁပ်ႉသူး ႁီႊရူဝ်ႊသျီႊမႃႊ Edita and Morris Hiroshima Foundation for Peace and Culture – သူးၸုမ်းၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇဢၼ်ၶတ်းၸႂ်တႃႇလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းလႄႈငမ်းယဵၼ်။

ၼၢင်းၽေႃးၵေႇ ႁူဝ်ပဝ်ႈ BNI လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ သူးဢၼ်ၼႆႉၼႆႉ ဢၼ်ပိူၼ်ႈပၼ်တႃႇ ၵေႃႉတေႃႇၵေႃႉ ၵေႃႈမီး။ဢၼ်ပၼ်တႃႇမူႇၸုမ်းၵေႃႈမီးဢေႃႈ။ဢၼ်ပၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉတႄႉ ပၼ်တႃႇ ဢၼ်ပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၸုမ်း ။ တေလႆႈဝႃႈ ၸုမ်းBNI ၼႆႉ ဢွၵ်ႇလႆႈသဵင်ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်မီးလွင်ႈ ပႅၵ်ႇပိူင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆ ၼၼ်ႉၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း သုမ်းသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေဢမ်ႇၵႃး ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းၽိတ်းပိူင်ၾိင်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢွၵ်ႇႁႂ်ႈ ၵူႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈ ၵူႈၸိုင်ႈမိူင်းႁူႉလႆႈၸွမ်းလႄႈ ၸင်ႇလႆႈႁပ်ႉသူးဢၼ်ၼႆႉၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ လႆႈဝႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈဢွင်ႇမၢၼ် ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 20 ပီၼႆႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈၼၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ ” – ဝႃႈၼႆ။
ၸုမ်းဢၼ်ယိုၼ်ႈမွပ်ႈသူးႁီႊရူဝ်ႊသျီႊမႃႊ ပၼ် BNI ၼႂ်းပီ 2023 ၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်း Edita and Morris Hiroshima Foundation for Peace and Culture မိူင်းသုၺ်ႇတိၼ်ႇ။ ပေႃးထိုင်မႃး လိူၼ်သႅပ်ႊထိမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2023 ၼႆႉ တေၸတ်းပၢင်ယိုၼ်ႈမွပ်ႈသူးဢၼ်ၼႆႉ။ ၽူႈလႆႈႁပ်ႉသူး တေလႆႈႁပ်ႉငိုၼ်းဢမေႊရိၵၢၼ်ႊ 50000 တေႃႊလႃႊ ၼႆယဝ်ႉ။
ၼၢင်းၽေႃးၵေႇ ႁူဝ်ပဝ်ႈ BNI လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ သူးဢၼ်ၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸုမ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇႁဝ်း မီးႁႅင်းၸႂ် တႃႇသိုပ်ႇၸုၵ်းၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈထႅင်ႈၶႃႈဢေႃႈ။ ၶၵ်ႉၵၢၼ် တႃႇတေၵေႃႇသၢင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၾႅတ်ႊတရႄႊ ဢၼ်မႂ်ႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇႁဝ်းသေ တေသိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇၸွမ်းယူႇ။လွင်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ ဢၼ်တေပဵၼ်ႁႅင်းဢီး သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇႁဝ်းၶႃႈ တေသိုပ်ႇၸုၵ်းမၼ်ႈၵႂႃႇထႅင်ႈ” -ဝႃႈၼႆ။
ဢၼ် BNI လႆႈႁပ်ႉသူး ႁီႊရူဝ်ႊသျီႊမႃႊ ၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉ တူင့်ၼိုင်ႁဵတ်းသၢင်ႈ ၾၢႆႇၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင် ၊ ဝၢႆးလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းၼႆ့ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူၼ်ဢမ်ႇထွႆသေ သိုပ်ႇတေႃႇသူႈမႃး တႃႇ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း လႄႈ တႃႇ တီႊမူဝ်ႊၶရေၸီႊ ၊ ယွၼ့်ၼၼ် ၸင်ႇလႆႈႁပ်ႉသူး ႁီႊရူဝ်ႊသျီႊမႃႊ ၼႆ့ၼႆ ၽူႈၵုမ်းထတ်း သိုဝ်ႇယၢင်းၽိူၵ်ႇ KIC ၵေႃႈၸႂ်ႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၾၢႆႇ မူႇဝႃႇတႃ့ၶွင်ၸုမ်း BNI ၵေႃႈၸႂ်ႈ ၼၢင်းၽေႃးၵေႇ ၼၼ်ႉသိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။
သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BNI ၼႆႉတေမီး 15 ၸုမ်း။ ပဵၼ် ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ SHAN ၊ ၸွမ်းၶၢဝ်ႇၶၢင် Kachin News Group ၊ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇယၢင်းလႅင် Kantarawaddy Time ၊ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇယၢင်းၽိူၵ်ႇ Karan Information Center ၊ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇမွၼ်း Independent Mon News Agency ၊ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၶျၢင်း Chin World လႄႈ Khonumthung News ၸုမ်းၶၢဝ်ႇ ရၶႅင်ႇ Narinjara ၊ ၶၢဝ်ႇ Kaladan Press ၸုမ်းၶၢဝ်ႇ တႆးလႅင် The Voice of Shan Ni လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇၸုမ်းၶၢဝ်ႇ Development Media Group ၊ Mizzima ၊ Network Media Group၊ Than Lwin Time၊ Myitkyina Journal ၸိူဝ်းၼႆႉ။