ၾုၼ်ႇၵႂၼ်းၼႃ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း

ၾုၼ်ႇၵႂၼ်းမူဝ်းၼႃ ၼႂ်းမိူင်းထႆး ပွတ်းႁွင်ႇ လိၼ်လႅၼ်တိတ်းၸပ်းထႆး – တႆး (မႄႈသၢႆ – တႃႈၶီႈလဵၵ်း) ၼၼ်ႉ တုမ့်တိူဝ့် ပၢႆးယူႇလီၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ။

မိူဝ်ႈၼႆ့ ဝၼ်းတီႈ 28/3/2023 ၾၢႆႇပၵ်းတႃၾိင်ႈၾႃ့ IQAIR ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ဝဵင်းဢၼ်မီးၾုၼ်ႇၵႂၼ်း ၼမ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းသုတ်း မၢႆၼိုင်ႈ ၼႂ်းမိူင်းထႆးၼၼ့် ပဵၼ်တီႈၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းႁၢႆး မိူင်းထႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်မီးလႅၼ်လိၼ်တိတ်းၸပ်းၵၼ်တင်း ဝဵင်း တႃႈၶီႈလဵၵ်း မိူင်းတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇယူႇလီၼပ့်ႁူဝ်ႁဵင် ဝႃႈၼႆ။

ၼၢင်းၽွင်း ၵူၼ်းပိုၼ့်တီႈ လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆးမႄႈသၢႆဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆ့ တေၵႂႃႇသိုဝ့်ၶူဝ်းၶွင်တၢင်း ၼွၵ်ႈၵေႃႈ ၶီၸႂ် ဝႆႉ ၶႃႈ။ ပေႃးဢွၵ်ႇၵႂႃႇတၢင်း ၼွၵ်ႈၼႆ ႁူႉလႆႈၵမ်းလဵဝ်ဝႃႈ ထူၺ်ႈၸႂ်ယၢပ်ႇ၊ ထူၺ်ႈၸႂ်ၵပ့်၊ တႃသႅပ်ႇ ၽိဝ်ၼိူဝ့်ၼင်ၶူမ်း ၸိူဝ်းၼႆ့ ဢေႃႈ တေလႆႈဝႃႈ ၾုၼ်ႇၵႂၼ်းပီၼႆ့ ႁၢဝ်ႈႁႅင်းတႄ့တႄ့ၶႃႈဢေႃႈ” – ဝႃႈၼႆ။

ၸွမ်းၼင်ႇ ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီမိူင်းထႆး မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉ ၾုၼ်ႇၵႂၼ်းၸၼ့်ႁၢႆ့ႁႅင်း 1 မီႇတႃႇလႂ် 50 မၢႆၶရူဝ်ႇၵရမ်ႇ မိူဝ်ႈၼႆ့သမ့် မီးၵႂႃႇ 600 ပၢႆ မၢႆႇၶရူဝ်ႇၵရမ်ႇလႄႈ ပူၼ်ႉလိူဝ်သေ ဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈဝႆ့ၼၼ်ႉ 10 ပုၼ်ႈ။ လိူဝ်သေ ၸႄႈဝဵင်းမႄႈသၢႆ ၼႆႉ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၵေႃႈ ပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႆယဝ့် ။

ၸၢႆးၸၢႆး ၵူၼ့်ပိုၼ့်တီႈ တႃႈၶီႈလဵၵ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆ့ၵေႃႈ ပေႇၸႂ်ယဝ့်ၶႃႈ မိူင်းမူဝ်းတၼ် ထူၺ်ႈၸႂ်ယၢပ်ႇ၊ ထူၺ်းၸႂ်ၵပ်ႉ၊ တႃသႅပ်ႇ တေႃႈၼင်ႇယူႇၼႂ်းႁိူၼ်းၵေႃႈ ယင်းပဵၼ်ဢေႃႈ ၶၢၼ်ၸႂ် ၼႃႇၶႃႈ မွင်းႁႂ်ႈၾူၼ်တူၵ်း ၼႃႇယဝ့်ၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။

ဢိင်ၼိူဝ်ၾုၼ်ႇၵႂၼ်းၼႃ ပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်ၵၼ် ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၽိဝ်ၼင်ၶူမ်း/ သႅပ်ႇ၊ ဢႆ ၊ တႃသႅပ်ႇ၊ ၸႂ်ၵပ်ႉ၊ မၢင်ၸိူဝ်းဢႆဢွၵ်ႇလိူတ်ႈပႃး ၸိူဝ်းၼႆႉလူးၵွၼ်ႇ။ ဢၼ်ဢမ်ႇယူႇလီမီး 4,000 ပၢႆ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ လႆႈၶိုၼ်ႈႁူင်းယႃၵေႃႈမီး ဝႃႈၼႆ။

ၼႂ်းမိူင်းထႆး ပိုၼ့်တီႈဢၼ်မီးၾုၼ်ႇၵႂၼ်းၼႃႁႅင်းၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵဵင်းႁၢႆး – ၵဵင်းမႆႇ – မႄႈႁွင်ႈသွၼ်လႄႈ ၼၢၼ့် ၸိူဝ်း ၼႆ့။ လိူဝ်ၼၼ့် မိူင်းႁိမ်းႁွမ်းဢၼ်းႁူပ့်ပၼ်ႁႃၾုၼ်ႇၵႂၼ်းယူႇမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆ့ မီးမိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းတႆး – မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်၊ မိူင်းလၢဝ်း၊ မိူင်းၵမ်းပူးၶျႃး၊ မိူင်းဝႅတ်ႇၼၢမ်ႇလႄႈ မိူင်းမလေးသျႃး ၸိူဝ်းၼႆ့။