ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၶႂ်ႈပွၵ်ႈ ႁိူၼ်းယေး

ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ပီမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်မုင်ႈမွင်း ၶႂ်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး မၼ်းၽႂ်း ၼႃႇယဝ်ႉ ယွၼ်ႉၶၼ်ၸႂ်လိူဝ်ႁႅင်း လွင်ႈၵၢၼ်ယူသဝ်းၵႃႈၶၢတ်ႈႁိူၼ်းယေး ၸိူဝ်းၼႆႉ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈႁႅင်း။

တႄႇဢဝ် လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2023 ၼႆႉမႃး ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း 5,800 ပၢႆ လႆႈလူင်းယူႇသဝ်း ၶၢတ်ႇႁိူၼ်းယေးၽႂ်မၼ်း ၸွမ်းၼႂ်းပွၵ်ႉယွမ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၸိူဝ်းၼႆႉမူတ်းလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၵႃႈၶၢတ်ႈႁိူၼ်းလႄႈ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၶူဝ်း ၵုၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈႁႅင်း ၵူႈမဵဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ဢွၼ်ၵၼ်တူၵ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ႁႅင်းသေ မုင်ႈမွင်း ႁႂ်ႈ ၸဵဝ်းလႆႈပွၵ်ႈၶိုၼ်း ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇ ႁိူၼ်းယေးၽႂ်မၼ်းၼႃႇယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶႂ်ႈပွၵ်ႈၼႅၼ်ႇယဝ်ႉ မိူဝ်ႈယူႇဝႆႉတီႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးတႄႉ လွင်ႈ ယူႇသဝ်းၵိၼ်ယႅမ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈမႆႈၸႂ်သင်။ မိူဝ်ႈလဵဝ် လႆႈၶၢႆႉမႃးယူႇၼႂ်းဝဵင်းမူတ်း မၼ်းသတ်းၼႅၼ်ႈ ၵႅပ်ႈႁႅင်းၼႃႇယဝ်ႉ။ ၶူဝ်း ၵုၼ်ႇၵႃႈၶၢတ်ႈႁိူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈႁႅင်းလႄႈ ၶၼ်ၸႂ်ႁႅင်းၼႃႇ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတႄႉ ငိုၼ်းတွင်းၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။

ယၢမ်းလဵဝ် ၵႃႈၶၢတ်ႈႁိူၼ်း တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉ လႆႈပၼ် တေႃႇလိူၼ် တီႈဢေႇသုတ်း 4 မိုၼ်ႇပျႃး ၼမ်သုတ်း 8 မိုၼ်ႇ 1 သႅၼ်။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသမ်ႉ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၶဝ်ႈ ၵၢၼ်ငၢၼ်းဢမ်ႇမီး ၸဝ်ႈၵၢၼ်ဢေႇ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၼမ်လႄႈ တႃႇ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ငိုၼ်းၶဝ်ႈတႄႉ ဢမ်ႇမီး ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း။ ၵႃးၶၢတ်ႈႁိူၼ်းသမ်ႉ လႆႈပၼ်ယူႇၵူႈလိူၼ်။

ၽူႈၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ႁႅင်းတႄႉ ပဵၼ်ငိုၼ်းတွင်း၊ တီႈယူႇ တီႈၵိၼ်။ မၢင်ၵေႃႉ မီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ပဵၼ်ပုၵ်ႉပဵၼ်ၽုင် ၼမ်လူင်ဝႆႉ။ ၵူၼ်းထဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းထဝ်ႈလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ မီးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ လွင်ႈပၢႆးယူႇလီ ယွၼ်ႉၵတ်းႁႅင်းလႄႈ ၶူဝ်းၼွၼ်းၽႃႈႁူမ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ။ တႃႇမိူဝ်းၼႃႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၶႅၼ်းတေယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်းယဝ်ႉ။ မုင်ႈမွင်း ၶႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်မိူဝ်းၶိုၼ်းၼႃႇယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ပေႃးပဵၼ်ဝၢၼ်ႈႁဝ်းႁိူၼ်းႁဝ်း ဢမ်ႇယူႇမႃး ပီပၢႆ မၼ်းႁုၵ်ႉႁၢမ်းသေတႃႉၵေႃႈ ႁဝ်းတေမိူဝ်းႁဵတ်း မိူဝ်းယူႇၶိုၼ်းၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈ ၼႆ။

ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈႁၢင်ပီ 2022 ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇဝႃႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း သူင်ႇသဵၼ်ႈမၢႆ ႁူဝ် ၵူၼ်း ၸိူဝ်းတေပွၵ်ႈႁိူၼ်းယေးၼၼ်ႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ သူင်ႇဝႆႉသဵၼ်ႈမၢႆ မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းဝႆႉယဝ်ႉ  တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ယင်းပႆႇႁွင်ႉပွၵ်ႈ တိုၵ်ႉဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ယူႇ ဝႃႈၼႆ။

ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၽူႈၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းလူင်ၶဝ်ဝႃႈ တေဢုပ်ႇၵၼ်ၵွၼ်ႇ ႁဵတ်းၼႆတိၵ်း တိၵ်းၶႃႈ။ မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်းတႄႉ လိူၼ်ထီႉၼိုင်ႈၼႆႉ လႆႈမိူဝ်းတႄႉယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။ တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇလႆႈမိူဝ်းၶႃႈ။ ၶဝ်ႁႂ်ႈႁဝ်းၵဵပ်း သဵၼ်ႈမၢႆသေ သူင်ႇပၼ်ၼႆ ႁဝ်းၶႃႈ သူင်ႇပၼ်ၶဝ်ယဝ်ႉ။ ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈမိူဝ်းသူႇၸႂ်းႁိူၼ်းၵၼ် ထုၵ်ႇသိုၵ်းလွႆ ဢမ်ႇပၼ်ၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈ လႆႈယွၼ်ႉၶႂၢင်ႉတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈသေ ၶဝ်ၸင်ႇပၼ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇတူၺ်း။ ၶဝ်ဝႃႈ တေဢမ်ႇလႆႈ ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်သင်ဢွၵ်ႇမႃးၼႆၶႃႈ။ သိုၵ်းလွႆသမ်ႉႁၢမ်ႈၶဝ်ႈ၊ သိုၵ်းၶူဝ်းၶဵဝ်သမ်ႉ ႁႂ်ႈၶဝ်ႈ ပဵၼ်ဝႆႉႁဵတ်းၼႆႉ။ လႆႈငိၼ်းဝႃႈ တီႈငဝ်ႈငုၼ်း ၶဝ် တေဢုပ်ႇၵၼ် ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 19 ၼႆႉၵွၼ်ႇ” – ဝႃႈၼႆ။

ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ႁူဝ်ၵူၼ်း 5,800 ပၢႆၼၼ်ႉ ၼႂ်းပီ 2023 ၼႆႉ ယူႇတီႈ ၸုမ်း SSPP တေၶပ်ႉၶိုင်ပၼ် ႁႂ်ႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လႆႈပွၵ်ႈမိူဝ်းႁိူၼ်းယေးၵၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းဢိူင်ႇၶိုမ်း၊ ဢိူင်ႇႁူးသူၼ်၊ ပၢင်ႁူႈ၊ ပုင်းလူင် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၽူႈမီး ၸၼ်ႉ SSPP ၸဝ်ႈၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

ပီ 2021   RCSS တင်း ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ TNLA, SSPP ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်း ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်း ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး တႃႇ 28  ဝၢၼ်ႈ၊ ႁူဝ်ၵူၼ်း 5 ႁဵင်ပၢႆ လႆႈပၢႆႈယၢၼ် ႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇ တေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇလႆႈပွၵ်ႈႁိူၼ်းယေးၶိုၼ်း။